Politieke koorts in het Nabije Oosten (I)
Droom van Arabische eenheid
kan geen werkelijkheid worden
„Vreemde mogendheden hebben
hier toch niets te maken''
I s
iLLEN
Baume Mercier
Baume Mercier
s
brandewijn
X NS
n
Socialisten in
Italië verliezen
Proces tegen Dhani
uitgesteld
Zelfbediening
mwmwNïLy a
Ook de Sabena
goedkoper
GENEVE
1830
lm
S!
WOENSDAG 30 NOVEMBER 1966
Kernprobleem
Gevlucht
el
"■7%v
koHHrnu 250.-
aarlem
(Door onze reisredacteur
mr. H. L. Leffelaar)
AMMAN. Aan de ironie is moei
lijk te ontkomen: Het door Israëlische
troepen bestookte Jordaanse grens-
dorpje Samuu is vanuit Amman al
leen te bereiken via een weg die zich
dwars door de streken slingert waar
de bijbelse vredevorst leefde en pre
dikte. Eerst Jericho, kleine witte
.maten, of met spoedtelegrammen naar en
van de Verenigde Naties. Daarentegen
alles met een gevoel van onrecht dat niet
van zondag dertien november dateert,
maar van 1948, toen Palestina ophield te
bestaan.
Dat is de kern van het probleem",
zegt een Jordaanse regeringswoord voer
der. „Dat gevoel van onrecht. Het gaat
niet in de eerste plaats om het vluchte-
huizenblokjes onder aan de helling lingenprobleem, of omdat alle Palestij -
van een kolossale zandrug Het groe- nen teru§ willen naar hun land. Het gaat
\an een kolossale /.ancirug. nee Lrom dat vreemde mogendheden, die hier
nere Jeruzalem, waar de weg zich bij
het graf van Lazarus naar links
kromt en zich dan in haarspeldboch
ten naar boven wringt voor een breed
uitzicht op de Olijfberg. Dan door de
velden van Bethlehem, beplant met
olijfbomen en wijngaarden naar He-
bron, waar Abraham rust, en enkele
kilometers zuidelijker, Samuu.
Samuu is een dorp van vijfduizend in
woners. Veel is er niet te zien. De wo
ningen hebben iets van in de grond ge
graven holen met bolle hardgebakken
modder-daken, enkele modernere huizen,
een moskee, een paar winkels, geen ge
asfalteerde of geklinkerde wegen maar
liet grijze, stoffige woestijnzand dat op
stuift wanneer men er de voeten in
neerzet. De vrouwen, blikken met water
torsend op het hoofd ,doen zonder uit
zondering denken an de afbeeldingen
van Ruth, Rebecca, of Rachel uit de kin
derbijbel. Men draagt nog steeds de lange
gewaden, geborduurd, maar zonder ge
zichtssluier. Veel mannen lopen op san
dalen.
De sporen van de Israëlische straf-ex-
peditie van Zondag dertien november be-
itaan uit verbrijzeld beton, verwrongen
stalen staketselen en uitgebrande vertrek
ken. Een minaret van de moskee heeft een
voltreffer gehad, een school is gedeelte
lijk kapot, het huis van de burgemeester
is met tientallen andere woningen to
taal vernield. In de meeste gevallen wer
den de huizen niet beschoten, maar door
dynamiet-ladingen opgeblazen. Klein en
fascinerend detail: de tiener-zetbaas van
een winkel vertelt dat de Israëliërs zijn
zaak binnendrongen, thee zetten en dron
ken, en met alle voorradige cigaretten
vertrokken.
erom dat vreemde mogendheden, die hier
niets te maken hebben, tegen de Arabi
sche verlangens in een staat hebben ge
sticht ten koste van de autochtone bevol
king". Zoals de meeste Arabieren ver
mijdt hij het woord ..Israëliërs" zoveel
„zelfs de Dode Zee wordt door de joden
gedood. Het water stond een paar jaar ge
leden veel hoger. De joden tappen de
Jordaan af voor de Negev en voor hun
po tas".
Als nieuweling in het Nabije Oosten
maak ik de fout me tot een debat te la
ten verleiden. Een uur later zijn wij nog
bezig. Hij is van mening dat de nazi's
het recht hadden de joden te vervolgen,
omdat zij een bedreiging van het Derde
Rijk vormden. Bovendien werden de jo
den niet gedeporteerd om ze te laten om
komen, maar om ze af te zonderen.
„De zes miljoen omgekomen joden?
Dat is een zeer handig door de zionisten
verspreide mythe geweest om in het Wes
ten sympathie te wekken voor hun plan
nen. En ze hadden er succes mee. De
meeste joden die in de kampen om het
leven kwamen, werden door Kapo's de
dood ingedreven, niet door de nazi's. Het
is bovendien een uitgemaakte zaak dat
er de faciliteiten niet voor waren om mil
joenen te vergassen en te verbranden
Niettemin verzekert hij me dat hij geen
jodenhater is. Het gaat hem alleen om
wetenschappelijke feiten. De toon en de
heftigheid waarmee hij spreekt, doen een
intense frustratie vermoeden die bereid is
De dorpsbevolking, gewaarschuwd door
de beschieting van een politiepost enkele
kilometers dichter bij de Jordaans-Israë-
lische bestandlij n, was al gevlucht voor
dat de troepen in zicht kwamen. Twee
mannen en een oude vrouw die achterble
ven kwamen om het leven. Van verschil
lende erven werd wat vee geroofd. Een
vijftig-jarige boer, wiens veestapel (een
kameel, drie geiten, wat kippen) om beur
ten om de hoek van de zitkamer komt
kijken, zegt in de stilte van het gesprek
waarvoor ik ben binnen genodigd: „Ik zou
graag alles opofferen als ik daarmee het
leven had kunnen sparen van onze sol
daten die gesneuveld zijn".
Zijn verslagenheid is niet gespeeld De
bevolking van Samuu, allen Palestijnen,
zijn eerder verbijsterd dan wraakzuchtig.
Alleen een groep waterdragende vrouwen
keert zich op de stoffige zandweg naar
mij om en heft een tirade aan tegen de
„buitenlanders", die Israel steunen. Op
dezelfde weg komen af en toe drommen
jongeren voorbij, scholieren uit naburige
dorpen, die de verwoestingen komen be
kijken.
De politiek is ver verwijderd van Sa
muu. De realiteit hier heeft niets te ma
ken met ministeriële spoedvergaderingen
in Amman, met koortsachtige specula
ties in het corps van buitenlandse diplo-
Samuu wordt uitsluitend bewoond
door Palestijnse vluchtelingen, vrou
wen en mannen die nog steeds den
ken dat zij „eens" naar Palestina
zullen kunnen terugkeren. De Ara
bische politici houden die hoop op
peil, omdat het goed te pas komt
in het politieke spel dat zij spelen.
Een spel dat geen rekening houdt
met het wel en wee van de ver
drevenen.
die men in het Nabije Oosten als kleine
rende machten ziet.
Maar zelfs in Jordanië zijn er nog aan
wie het probleem-Israel voorbijgaat. Wan
neer ik, terug in Amman, een in het
dorpje Samuu gevonden huls van een ge
weerkogel laat zien, is het commentaar
van een Poolse zangeres: „Wat willen die
Israëliërs eigenlijk?" Ook de Palestijnse
barkeeper is dat te grijs. Hij zwijgt, zij
I het met moeite.
ROME (AFP) De uitslag van de
zondag in een deel van Italië gehouden
verkiezingen vor gemeenteraden en pro
vinciale besturen geeft een achteruitgang
te zien voor de „Verenigde Socialisten"
in vergelijking tot de vorige verkiezingen
toen Nenni-socialisten en Sociaal-Demo
craten zich nog niet hadden verenigd. De
achteruitgang was vooral groot in steder
als Ravenna en Triest en de provincie
Massa-Carrara en Triest.
In, Triest bpekten behalve de Liberalen
en de Republikeinen ook „de beweging
voor onafhankelijkheid van het vrije ge
bied Triëst" winst. Deze beweging kreeg
tweemaal zoveel stemmen als bij de vo
rige verkiezingen.
ADVERTENTIE
Het Jordaanse grensdorp Samuu
was het doelwit van de Israëlische
vergeldingsactie.
mogelijk en gebruikt er „joden" voor in
de plaats.
Deze functionaris ziet als oplossing een
Palestijnse republiek, „waar joden en
Arabieren vreedzaam samenleven". Als
ik mijn twijfel uit over de mogelijkheid
van een dergelijke vreedzame co-exis-
tentie, zegt hij: „niet alle Arabieren ha
ten de joden. Ook hier in Jordanië wonen
nog steeds joden te midden van Arabie
ren, ondanks allee wat er gebeurd is".
Maar enkele uren later, onder een hal
ve maan op een terras aan de Dode Zee,
vervluchtigt na enkele biertjes zijn offi
ciële onpartijdigheid. Hij wijst op het
roerloze water (400 meter beneden de zee
spiegel) ,en zegt nog maar half lachend:
Een voltreffer uit Israëlisch geschut
havende de minaret van de moskee
van Samuu.
engeltje.
het beeld .van een gewenst Israel te rug-
gesteunen met aangepaste feiten. Deze I
frustratie, deze impotentie, is de meest
wezenlijke karaktertrek van het Arabi
sche Nabije Oosten waar het Israel betreft.
De ontdekking komt pas later dat het
een onmachtsgevoel is dat misschien min
der met Israel te maken heeft, dan mei
het onvermogen tot de verwerkelijking te
komen van de droom van de Arabische
eenheid, en ook met een machteloosheid
ten aanzien van Westerse mogendheden
van vers fruit
ADVERTENTIE
H tSflié
- IÉ
-
specialist
in vruchten-
brandewijnen
Aardbeien-, abrikozen-, ker
sen-, sinaasappel-, frambozen-,
en citroenbrandewijn,bessen
jenever en zoete schillen.
Bij Uw slijter Geen statiegeld.
DJAKARTA (Reuter) Het militaire
tribunaal in Djakarta heeft dinsdag het
proces tegen Dhani, dat vandaag zou be
ginnen, uitgesteld tot vijf december.
Als reden werd opgegeven dat U> presi
dent van het hof ziek is en. De
42-jarige gewezen luchtmachtbeveihebber
vice-maarschalk Omar Dhani moet te
rechtstaan verdacht van medeplichtigheid
aan de mislukte staatsgreep van vorig
jaar. Volgens sommige berichten had hij
een zenuewinstorting gekregen. Dhani
heeft negen maanden in voorarrest ge
zeten.
Ken Kugelard uit Michigan wachtte
niet op de brandweer toen er brand
uitbrak op de achterbank van zijn
auto. Hij belde de brandweer, en riep:
„mijn auto staat in brand, ik kom er
aan". Bij de kazerne werd de brand
geblust, waarna Kugelard wegreed.
AUTOSPORT. De Italiaanse automo-
I mobielfabriek Ferrari heeft bekendge
maakt dat de Nieuwzeelandse coureur
I Chris Amon voor de renstal van Ferrari
I is gecontracteerd.
Al B U TOCH IN RIO BENT,
DAN KUNT U ALS. U WILT EEN
HORLOGE KOPEN...
De firma Elbewo in Rio de Janeiro heeft een uitgebreide
collectie Baume Mercier dames- en herenhorloges.
In de Rua Mexico 41 komt men woorden te kort om u
Baume Mercier aan te prijzen, leder horloge gaat daar
vergezeld van een nieuwe woordenvloed. U hoeft natuur
lijk niet speciaal naar Rio. U kunt het ook wat rustiger
aandoen en een Baume Mercier horloge kopen in Oslo.
Wenen, Ontario, Tokyo of Brussel...
Of gewoon bij uw eigen juwelier-horloger
in Nederland. Ook hij weet precies wat hij
u over Baume S. IVlercier vertellen moet...
AlL
X
Twee jaar verzekerd tegen verlies en diefstal
BRUSSEL (AP) De Belgische lucht
vaartmaatschappij Sabena heeft bekend
gemaakt dat zij van plan is haar tarieven
te verlagen, in het bijzonder op de trans
atlantische routes. De Sabena wil haar
tarieven aanpassen aan het laagste peil
van haar concurrenten.
Gisteren maakte, na de PanAm, BOAC
en SAS ook Air Canada bekend, dat de
prijzen op de transatlantische route met
ingang van 1 januari omlaag gaan. Een
retour Londen-New York kost dan 216
inplaat» van 277 dollar.
ADVERTENTIE
E R I H A draagbare
SCHRIJFMACHINE
Schoterweg 5-7, tel. 60114
Nieuwe donors. De nationale donoractie,
die het Nederlands Katholiek Vakver
bond de afgelopen zeven maanden ten
behoeve van de bloedtransfusiedienst
van het Nederlandsche Roode Kruis on
der zijn leden heeft gevoerd, heeft in to
taal 11.632 nieuwe bloedgevers opgele
verd.
