Onthullingen over mislukte
staatsgreep in proces-Dhani
Slechts 49 opvarenden
van „Iraklion" gered
Kosygins Franse reis politiek niet opzienbarend
r
Indonesische staatsradio
zendt proces geheel uit
Vijfenzestig
soldaten gedood
Oude wijn in moderne vaten
Van dag tot dag
Politieman stal
loon van collega's
Belgische studenten
willen staken
Heel gezin vluchtte
uit Oost-Duitsland
Grando 19 ct
Perlas 17 ct
BOLS
Vijf uur drijven
amm
J
VRIJDAG 9 DECEMBER 1966
Rechtsbedeling in gevaar
Ontploffing in kazerne
Radiocontact hersteld
Drie nemen -
^»eenzu(cfe/0fc x.
SENORITAS
Tweehonderdtweeëndertig
mensen verdronken
(Van onze correspondent)
-** -*»
S
lit was nooit
klesllkeurlg genoeg
LIKEUREN
v
g-nr v
AUTO-HOLLAND
TEL.: 14778
De oorlog in Vietnam heeft het Ameri
kaanse volk dit jaar (1966) naar schat
ting vijf en twintig miljard dollar ge
kost, dat wil zeggen 90.000 miljoen gul
den. De begroting der Verenigde Staten
loopt van juli tot juli en de ramingen
van de oorlogskosten zijn over dit ..boek
houdkundige" jaar te laag geweest. Er
is een aanvullende som nodig van tien
miljard dollar, dus van 36.000 miljoen
gulden. Het zijn cijfers om duizelig van
te worden. De Amerikaanse defensie zal
in totaal van juli 1966 tot juli 1967 dan
68 miljard dollar hebben gevergd, of bij
na 250.000 miljoen gulden. Van een „gro
te oorlog" is echter nog geen sprake en
de Verenigde Staten kunnen deze last
dragen, zonder dat de binnenlandse wel
vaart er noemenswaardig door wordt
aangetast.
Wanneer men evenwel de berichten
leest over de krijgsverrichtingen in Viet
nam blijkt niet, dat daar in de situatie
een noemenswaardige verbetering is geko
men. De onverhoedse aanvallen op Ameri
kaanse bases, tot aan de rand van de
hoofdstad Saigon toe, bewijzen dat de
steden ten dele „omsingeld" zijn door
guerrilla-troepen van de Vietcong, die op
het land opereren en nog steeds kans
zien onder te duiken, wanneer de gere
gelde Amerikaanse troepen oprukken en
weer op te duiken in de nacht. Er is geen
front, maar er is een soort „volksoorlog"
gaande. De divisies van de officiële re
gering van Zuid-Vietnam, geleid door ge
neraal Ky, spelen een steeds geringere
rol. Het zijn de Amerikanen, die door
verhoging van hun aantal soldaten zelf
de spits moeten afbijten. Trekken zij
zich terug, dan valt generaal Ky onher
roepelijk.
Zijn regime heeft de Vietcong tegen
zich, maar ook weinig hulp uit de niet-
communistische groepen. Men kan stel
lig niet alle gewelddaden tegen de kliek
van Ky op rekening schrijven van de
Vietcong. Het regime in Saigon, dat nog
slechts een klein deel van het land wer
kelijk onder zijn gezag heeft, is door
corruptie aangevreten. Iedere officier,
handelaar en ondernemer die achter de
dictator Ky staat, houdt rekening met de
mogelijkheid dat hij eens zal moeten
vluchten. Zij reserveren een zeker percen
tage van de Amerikaanse dollars, ge
schonken om oorlog te voeren of de nood
van het volk te verlichten, om dit geld
op buitenlandse banken veilig te stellen
voor het geval dat zij de wijk moeten
nemen.
De secretaris-generaal van de Verenig
de Naties, Oe Thant, heeft een herbe
noeming voor vijf jaar aanvaard in de
hoop, dat hij kan bemiddelen om een ein
de te maken aan deze oorlog. Hij be
hoort tot de zeer velen, die niet geloven
aan een militaire oplossing van het con
flict. Zijn vroegere voorstellen beoogden
een bestand te bereiken, om althans de
zwaar geteisterde bevolking nog meer el
lende te besparen. Daarna zou er onder
handeld moeten worden over de vorming
van een nationale coalitie-regering, waar
in het Nationale Bevrijdingsfront (de
Vietcong) natuurlijk sterk zou zijn verte
genwoordigd. Tenslotte zouden Noord en
Zuid zonder buitenlandse inmenging moe
ten beslissen, of zij zich willen hereni
gen. In elk geval moest na een bestand
geheel Vietnam geneutraliseerd worden
Het zijn nog steeds de idealen van Oe
Thant. Het voordeel van een dusdanige
regeling zou zijn, dat de Sovjet-Unie en
de Verenigde Staten, die elkaar in Euro
pa steeds meer naderen, ook „globaal'
tot grotere ontspanning konden komen.
Maar vooral, dat er miljarden dollars
zouden vrijkomen voor de ontwikkeling
van achtergebleven gebieden, waar de nood
steeds hoger stijgt, en waar doeltreffende
hulp thans nieuwe omwentelingen en guer
rilla's nog kan voorkomen. Niet alleen
voor het volk van Vietnam, maar voor
de gehele wereld zou het heilzaam zijn
als Oe Thant van de leden der V.N. al
le bijstand zou krijgen om in zijn twee
de ambtsperiode een einde te helpen
maken aan een fatale oorlog.
DJAKARTA (ANP). Ruim veer
tien maanden na de mislukte staats
greep van één oktober 1965 worden
nu de sluiers opgelicht van de „Sep-
tember"-revolutie. In een hel-verlich-
te zaal die als rechtszaal dient voor
het bijzondere militaire tribunaal,
staat een van de leiders van de staats
greep terecht. De sterk vermagerde
42-jarige luchtmaarschalk Omar Dha-
ni, die zich in het kamp van de op
standelingen bevond, onthulde dezer
dagen het een en ander over de hou
ding van president Soekarno.
Dhani, die kort na de staatsgreep een
vluchtig bezoek aan Nederland bracht om
daarna onder te duiken in Parijs en
Cambodja zegt zich in zijn denken en han-
dlen te hebben gericht naar de opinies
van het staatshoofd, met inbegrio van diens
ideeën omtrent „Nasakom" (samenwer
king tussen de nationalisten, de religieuze
groeperingen en de communisten).
Minder dan honderd aanwezigen in de
rechtszaal in het „Bappenas" (nationaal
planbureau)-gebouw aan de deftige Imam
Bondjolboulevard waren getuige van de
verklaringen van Dhani die vertelde hoe
Soekarno, ongeveer een uur na het in
een droge put werpen van de zes gene
raals door de rode opstandelingen, per
volkswagen op de luchtbasis Halim (12 ki
lometer buiten Djakarta) was gearri
veerd. Ongeveer één kilometer verwijderd
van de berucht geworden „krokodillen-
put" had de president vernomen van de
ontvoering" der generaals, aldus Dhani.
Hij ontkende dat Soekarno toen al van
de moord afwist, maar zei later dat de
president had verklaard dat er „geen
bloed meer mocht vloeien".
De president begaf zich in een wijdlopi
ge beschouwing over wereldrevoluties in
het algemeen en die van Indonesië in het
bijzonder, aldus Dhani's getuigenis. Soe
karno was kort daarna verscheidene uren
gaan slapen in een gebouw op de lucht
basis, dat voor hem in gereedheid was
gebracht, terwijl elders de opstandelingen
hun positie trachtten te consolideren.
In de ochtenduren had Soekarno op de
zelfde basis in het bijzijn van kopstuk-
CATANIA (SICILIË) (Reuter) In Ca
tania op Sicilië is een politieagent gear
resteerd die wondt beschuldigd van dief
stal van 36 miljoen lire, meer dan
200.000 gulden de maandsalarissen van
het politiepersoneel en de brandweer
uit het gmeentehuis. De agent leidde de
aandacht van zijn collega's van de finan
ciële afdeling af, zodat medeplichtigen
zich met het geld uit de voeten konden
maken.
ADVERTENTIE
VOOR AL UW PLAATSCHADES
ken van de opstand een hunner, briga
de-generaal Soepardjo.een prijzend schou
derklopje gegeven. „Het was me een raad
sel dat de president geen opdracht gaf
hem te arresteren", zei Dhani met ver
moeide stem.
Een tiental buitenlandse diplomatieke
waarnemers woont het proces bij. De
meesten van hen zijn militaire attachés.
De kranten in Djakarta schreeuwen
president Soekarno's gedragingen op de
dag van de staatsgreep met vette koppen
van hun voorpagina's. Een van de gelief
de krantekoppen is „Soekarno's weige
ring om generaal Soeharto de toenma
lige commandant van het strategische le-
gercommando tot opvolger van de ver
moorde generaal. Yani te benoemen. De
suggestie hiertoe werd, volgens Dhani,
gedaan door de vroegere chef zeemacht.
Eddy Martadinata, die kortgeleden bij
een helikcrpterongeluk in West-Java om
het leven kwam.
Uit Dhani's getuigenis zou blijken dat
de president geen enkele emotie heeft ge
toond toen het hem duidelijk moest zijn
geworden dat de zes ontvoerde generaals
allen vermoord waren. Buitenlandse waar
nemers hellen dan ook steeds meer over
tot de mening dat de president wel de
gelijk van te voren is ingelicht over plan
nen omtrent het „indammen van de
macht van de generaals".
De waarnemers betwijfelen of de presi
dent niet kan hebben voorzien, dat het
niet tot ontvoeren alleen beperkt kon
blijven wegens de diepe wederzijdse haat
tussen leger en P.K.I
GENT (ANP) De algemene raad van
het Gentse studentencorps heeft opgeroe
pen tot een studentenstaking op dertien
december om te protesteren tegen verlen
ging van het voorarrest van de student
Erkki Liukki, die vorige maand werd
aangehouden, omdat hij een rookbomme-
tje had gegooid bij een betoging tegen
een propaganda-tentoonstelling van de
Belgische luchtmacht in Gent.
De raad van het studentencorps ver
klaart in zijn oproep, dat twee maanden
voorarrest in wanverhouding staan tot
het werpen van een kleine rookbom en
een ernstig gevaar vormt voor het recht
vaardige rechtsbedeling in een democra
tisch land.
recht.
ANKARA (AFP) Bij een explosie in
een kazerne in Dunalu, in de buurt van
de Turkse stad Erzurum, hebben donder
dag vijfenzestig militairen het leven ver
loren. Zevenentwintig liepen ernstige ver
wondingen op.
De ontploffing deed zich voor in een
slaapzaal, toen een soldaat benzine in
een kachel gooide om deze beter te laten
branden. Een deel van het gebouw stort
te in en kwam op slapende militairen te-
PARIJS (AFP) Het radiocontact met
de Franse onderzeeër „Junons", dat gis
teren plotseling werd verbroken, zoals wij
in een deel der edities vermeldden, is her
steld. De boot, met een bemanning van
vijftig koppen, vaart in de Middellandse
Zee.
Dhani, die de indruk scheen te willen
maken door de president en zijn ideeën
te zijn misleid, deed niettemin een be
roep op het tribunaal niet de schuld op
Soekarno te schuiven. „Ik aanvaard vol
ledig alle aansprakelijkheid voor mijn
aandeel in de staatsgreep, verklaarde hij
met nadruk. Miljoenen Indonesiërs volgen
elke dag met het oor aan de radio de
gang van zaken tijdens het proces, dat
rechtstreeks door de Indonesische staats
omroep wordt uitgezonden. Alle in han
den van studentenorganisaties zijnde om-
roepstations relayeren het uitgezondene
woord voor woord.
Als reactie op de bekendmaking van
de „revolutionaire raad" zou Soekarno, ge
zeten temidden van de rebellen, van wie
er verscheidene genoemd werden in de
lijst van 45 personen, opgemerkt hebben:
„Hé, Chaeroel Saleh (destijds derde
plaatsvervangende premier) staat er niet
bij". Toen Dhani antwoordde: „Het
schijnt dat de auteur van deze lijst een
hekel aan Saleh heeft", had Soekarno ge
zegd. „Dit is geen actie van de communis
ten. Er staan maar drie mij bekende na
men van leden van de Partai Komunis
Indonesia (P.K.I.) op".
Dat hemzelf in de „Revolutionaire
raad" geen zetel was toebedacht, maar
wel minister van Buitenlandse Zaken dr.
Soebandrio had de president onbesproken
gelaten. Hij had de omstanders alleen ge
vraagd wie toch wel de voorzitter van
de raad, luitenant kolonel Oentoeng was
„Dat is een bataljonscommandant van de
presidentiële lijfwacht", had toen de com
mandant van dit „Tjak-rabirawa"-regi-
ment, brigade-generaal Saboer, gezegd. Sa-
boer, die nu onder huisarrest zou zijn
zou er dus kennelijk geen weet van heb
ben gehad dat honderden van zijn man
schappen door Oentoeng werden gebruikt
om de staatsgreep te steunen.
Dit vele verdiepingene tellende
wijnpakhuisis gespeend van elke
vorm van romantiek. Geen enkele
vrolijke wijnliefhebber zou zich hier
op zijn gemak voelen. Dikbuikige
vaten in oeroude keldergewelven
vindt men in de wijnbouwgebieden
van Duitsland steeds minder. De
meeste wijnbouwers hebben zich in
coöperaties verenigd en laten het
persen en de opslag over aan in
dustriële bedrijven. De reservoirs
van een grote wijnkelder in de bvurt
van Stuttgart hebben elk een in
houd van 20.000 liter. Men kan er
negen miljoen liter witte en rode
wijn opslaan en laten rijpen.
BERLIJN (DPA) Een uit vijf leden
bestaand Oostduits gezin is er vrijdag
in Potsdam in geslaagd, onder een hagel
van schoten van Oostduitse grenswachten,
naar West-Berlijn te vluchten. Het gezin
bestaat uit een 37-jarige slager, zijn even
oude echtgenote, een achttienjarige zoon
en twee dochters, tien en zeven jaar. Zij
zijn met lichte verwondingen, opgelopen
aan de prikkeldraadversperring, naar een
ziekenhuis gebracht. Geen van de kogels
van de Oostduitsers trof doel.
ADVERTENTIE
ATHENE. Van de 281 opvaren
den 206 passagiers en 75 beman
ningsleden die de in de Egeische
Zee gezonken veerboot „Iraklion"
aan boord heeft gehad, waren er van
ochtend slechts 49 gered. De kans be
staat dat het aantal doden straks nog
groter zal blijken te zijn dan volgens
die officiële cijfers mogelijk is, omdat
passagiers, die tegen goedkoop tarief
op het dek meevaren, dikwijls niet
worden ingeschreven.
In Piraeus, de havenstad bij Athene,
was twee dagen eerder, op 6 december,
nog in alle luister en met een grote pro
cessie het naamfeest gevierd van de pa
troon van de stad en van alle zeelui, Ni-
kolaas. Nu was er gisteren aan hetzelfde
havenfront een verslagenheid en een ver
warring zo groot als er sinds de bombar
dementen tijdens de oorlog niet hebben ge
heerst. Vele vrouwen, vaak al in het
zwart gekleed, zaten in en om de kanto
ren van de rederij en sommigen prevel
den urenlang gebeden tot de beschermhei
lige.
Er kwam wat hoop door de eerste be
richten over levende schipbreukelingen.
Een meisje zei tot haar huilende moe
der: „Negentien zijn er al gered. Alle
maal zullen ze worden gered." Maar naar
mate de dag vorderde en de weersom
standigheden opnieuw verslechterden, be
gon men te beseffen dat het aantal ge
redden wel tot enkele tientallen beperkt
zou blijven.
ADVERTENTIE
Mm JIM JI* JKj
Ik nam weieens een likeur in
huis, maar ik vroeg dan naar een
sóórt en nooit naar een naam.
Tot ik ontdekte dat ik al voor
10,95 per fles de echte
kon krijgen zoals Apricot Bols,
Bols Curasao en Bols Cherry
Brandy .Tegenwoordig ben ik dan
ook hoogst kieslikeurig en ieder
een mag mijn likeuren keuren:
ze dragen allemaal het likeur-
merk van de wereldberoemde
likeurmeester. Bols kwaliteit!
Verkrijgbaar bij uw
slijter - wijnhandelaar.
Amsterdamsevaart 38 Haarlem
(Van onze correspondent)
PARIJS. Na de negen dagen die de
Russische premier Kosygin in Frankrijk
heeft doorgebracht is hij vanmorgen, met
zijn dochter en gevolg, naar Moskou te
ruggekeerd. Voor zijn vertrek heeft hij
via de staatsradio en de televisie een
persoonlijk woord tot het Franse volk ge
richt dat hij bedankte voor de hartelij
ke ontvangst die hem in Parijs en ande
re steden was bereid.
De politieke besprekingen die hij met
president De Gaulle en andere Franse
staatslieden heeft gevoerd, noemde hij,
nogal vrijblijvend, interessant en nuttig.
Hij sprak in zijn boodschap, die passage
na passage door een tolk in het Frans
moest worden vertaald, over het gemeen
schappelijk bloed dat door beide volken
in de laatste wereldoorlog tegen de na
zi's was vergoten. Hij gewaagde even
eens van de Vietnam-oorlog. Hij waar
schuwde de Amerikanen dat zijn land de
hulp aan Vietnam steeds verder zal op
voeren.
De gemeenschappelijke verklaring die
door de beide regeringen, met een vertra
ging van twaalf uur werd uitgegeven,
legt vooral de nadruk op de drie positie
ve, maar niettemin nauwelijks opzienba
rende resultaten die de drie verschillen
de ontmoetingen tussen de Russische
premier en de president van de Franse
republiek, generaal De Gaulle, hebben
opgeleverd. Over de Europese veiligheid
merkt het slotcommuniqué op dat dit pro
bleem in de eerste plaats Europa zelf
aangaat, zonder dat de VS in dit ver
band wordt genoemd, doch evenmin uit
gesloten.
Opmerkelijk was de verschijning van
De Gaulle op een receptie in de Russi
sche ambassade. Hij heeft sinds zijn
ambtsaanvaarding nooit enige receptie
buiten het Elysée bijgewoond. Een pikan
te bijzonderheid op die bijeenkomst was
vooral dat het Franse staatshoofd enke
le malen oog in oog kwam te staan met
verschillende leiders van de communisti
sche en linkse oppositie met wie hij eni
ge woorden wisselde. Pikant, omdat die
zelfde linkse oppositie-leiders sedert enke
le jaren hun volgelingen streng verbo
den hebben op enige officiële cocktail of
receptie te verschijnen waar ook een mi
nister, laat staan president De Gaulle
zelf, zou kunnen komen.
In het licht van de internationale poli
tiek zijn de concrete resultaten van Ko-
sygin's Franse reis bescheiden. Terwijl
De Gaulle zo veel mogelijk op de Russi
sche kaart had gezet in de hoop door
Moskou als voornaamste tegenspeler in
continentaal Europa te worden erkend,
bleef premier Kosygin die bovendien
maar een korte politieke armslag bezat
in de veel comfortabeler positie verke
ren dat hij nog altijd uit verschillende
mogelijkheden kon blijven kiezen. Ten
slotte hebben de Russen Parijs niet no
dig om met Bonn naar een overeenkomst
over de Duitse kwestie te streven, en
met de Verenigde Staten hebben zij toch
nog altijd zoveel vitale belangen gemeen
dat ze die evenmin aan hun vriendschap
voor Frankrijk bereid blijken te offeren,
m.a.w. De exclusieve voorrechtspositie
die De Gaulle gehoopt had te kunnen
veroveren, is hem niet toegekend.
Een van de overlevenden van de
„Iraklion"-ramp vertelde: Door de
sterke wind hing er een gordijn van
water over de zee toen ik in het water
belandde. Ik zag overal rond mij
vrouwen in zee springen. Zelf had ik
een reddingsgordel aan. Verscheidene
schepen voeren voorbij zonder mij te
zien. Later lukte het mij op een krat
te klimmen. Toen ik door de „Ashton"
het schip dat hem oppikte-aan
boord genomen werd had ik ongeveer
vijf uur in zee gelegen".
Het kapseizen van de „Iraklion" moet
de passagiers in de slaap hebben verrast
en het schip moet binnen weinige minu
ten vol water zijn gelopen. Hoe? Dat bleef
het voornaamste gesprekspunt voor al die
genen aan de haven die niet geheel aan
wanhoop ten prooi waren. Het enige wat
de marconist nog wist door te geven was
dat de rechterdeur van het scheepsruim
het had begeven. Door Piraeus verspreid
de zich het gerucht dat deze deur al lang
reden tot zorg had gegeven en zij zal
ongetwijfeld een belangrijk punt uitmaken
in het onderzoek dat is geopend. De deur
moet door een van de vrachtauto's die
zich in het ruim bevonden van binnen
zijn opengestoten.
Toen twee jaar geleden deze grote veer
ponten op Kreta begonnen te varen, was
dat een zegen voor het eiland dat zodoen
de zijn fruit zo snel mogelijk met koel
auto's naar West-Europa kon exporteren.
Op deze laatste tocht schijnt er echter
een kleiner dan gewoon aantal van deze
wagens te zijn vervoerd. Of dat bij wind
kracht negen nog een factor is geweest
die het schip extra kwetsbaar maakte, zal
ook moeten worden onderzocht. De „Irak
lion" was vroeger een Engelse oceaansto
mer. Met deze veerboot en met het zus
terschip de „Chania" voerde de reder, Ti-
paldos, een moordende concurrentiestrijd
met de rederij Efthymiadis, die ook twee
van zulke veerboten had lopen.
De ramp gebeurde bij het eenzame, on
bewoonde eilandje Falkonera, dat zoals de
naam al aangeeft steeds omzwermd is
door valken. Deze rots nabij het eiland
Milos is ook bij rustig weer een beruchte
plaats voor alle Griekse zeelui door de
onberekenbare stromingen en hier ook
verging tien jaar geleden een ander
Grieks schip, de „Adria". Toen was er
echter maar één slachtoffer.
De ramp met de „Iraklion" is de groot
ste Griekse scheepsramp sinds de oorlog
en tevens de grootste ramp voor heel
Griekenland sinds de aardbeving van
1953. De regering heeft nationale rouw af
gekondigd. De radio zal nog twee dagen
ernstige muziek spelen.
Landbouw. De Poolse partijleider Go-
moelka heeft maatregelen aangekon
digd voor de Poolse boeren. Deze hou
den onder andere in: renteloze kredie
ten, verlaging van de prijs voor kunst
mest, belastingfaciliteiten en een op
haaldienst voor graan.
Vonnis. Een blanke Rhodesiër is door een
rechtbank tot een jaar gevangenisstraf
veroordeeld, omdat hij een Afrikaanse
bediende aan de spanten van een berg
ruimte gebonden had en hem daar vier
dagen vast liet zitten.
Aardbeving. Een aardbeving heeft don
derdag de Adriatische kust bij Monte
negro getroffen waardoor grote schede
werd aangericht. Er zijn geen slacht
offers.
Scheepsbotsing. De Duitse vrachtboot
Marburg is ernstig beschadigd, toen zij
geramdwerd door het Italiaanse vracht
schip Francesco Barbaro in de haven
van Houston in de VS. Twee Duitse
zeelieden werden gewond.
Staking. De journalisten, verbonden aan
Italië's dagbladen, persbureaus, radio
en televisie staken 48 uur. De journa-
listenbond heeft deze staking afgekon
digd na het afbreken van de onderhan
delingen over een nieuwe arbeidsover
eenkomst met de uitgeversbond.
Brand. Bij een brand in Shepherds Bush
ten westen van Londen zijn vier kinde
ren en hun ouders om het leven ge
komen.
Overstroming. Bij overstromingen die
sinds vijf dagen Columbia teisteren,
zijn tot dusver veertig mensen om het
leven gekomen. Er is veel schade aan
gericht. In de hoofdstad Bogota ligt een
dikke laag modder op straat uit de ri
vier de San Francisco.
Bezoek. De Westduitse minister van Bui
tenlandse Zaken, Brandt, gaat dinsdag
naar Parijs om deel te nemen aan de
bijeenkomsten "an de Assemblee van
de Westeuropese Unie en de minister
raad van de NAVO.
Arrestattie. Vojin Loekitsj, een Joegosla-
visch oud-minister van Binnenlandse
Zaken van de republiek Servië, zijn
gearresteerd. Beiden zijn zestien sep
tember uit de communistische partij
gestoten bij de zuivering van de staats
veiligheidsdienst.
