Spaanse bisschoppen akkoord Imet ontwerp op geloofsvrijheid Rooms-katholicisme blijft echter de staatsgodsdienst Moderne ark van Noach gereed Commtss<e Allemensen.wat een keus'.l s toutenb eek Engeland en Zambia botsen in Veiligheidsraad over Rhodesië Geen hoop meer op overlevenden 2-12-1956: Castro landt op Cuba Jack Ruby is ernstig ziek Buster Edwards veroordeeld Van dag tot dag 7i woning- inrichting DE LIMBURGSE KOLENHANDEL eg ZATERDAG 10 DECEMBER 1966 - (Van onze correspondent) MADRID. Volgens officieuze be richten die in Madrid circuleren, is het langverwachte wetsontwerp op de geloofsvrijheid in Spanje thans voorgelegd aan de ministerraad. De Spaanse bisschopsconferentie, die acht dagen lang vergaderd heeit, heeft het ontwerp bestudeerd en gaat er mee akkoord. Geen dwang j 250 modelkamers Beverwijk I P U M F EIJ E Ramp met de Iraklion Heft in handen Tweede oorlog Hervormer 6 0 4 4 5 5 -6 -0 0 2 -2 7 4 5 7 7 -2 S 1 3 0 2 2 -4 Is ex-premier Cals door zijn benoe ming tot minister van staat politiek uit gerangeerd? Op het eerste gezicht lijkt dit het geval. De eretitel: Minister van Staat wordt meestal verleend aan ver dienstelijke staatslieden met rijke erva ring die al wat buiten de dagelijkse po litieke strijd staan. Met de vijf Ministers van Staat die Nederland tot aan de be noeming van mr. Cals telde, is dat zeker het geval. Oud-minister Van Kleffens is al sinds vele jaren buiten de politiek, evenals de laatste gouverneur-generaal van Nederlands Oost-Indië, jhr. mr. Tjar- da van Starkenborch Stachouwer De an dere drie ministers van staat, prof. Beel, dr. Drees, en prof. Oud, zijn nog wel als partijmannen herkenbaar, maar hun laatste aktieve politieke optreden ligt toch al weer heel wat jaren achter ons. Als zij nog in de openbaarheid treden, dan is dat als de ervaren adviseurs van de Kroon, die de Ministers van Staat per traditie nu eenmaal zijn. Prof. Beel ver leent zijn diensten aan het land overi gens meer als vice-voorzitter van de Raad van State, dan als Minister van Staat. Als in het geval-Cals de lijn wordt door getrokken dan is er zo op het oog nogal wat reden voor de verwachting dat ook hij nu deel zal gaan uitmaken van de kleine zwijgzame staatkundige eregar- de al is hij als 52-jarige dan ook heel wat jonger dan zijn collega's. De politieke werkelijkheid zal waar schijnlijk echter anders zijn. De Minis ters van Staat zijn door niets verplicht zich van politieke aktiviteiten te onthou den. Hun positie is nergens duidelijk ge regeld en zelfs van een soort gewoonte recht is geen sprake. Drie jaar na zijn benoeming tot Minister van Staat (in 1956) nam prof. Beel nog de leiding op zich van het interim-kabinet dat de peri ode tussen het laatste kabinet-Drees en het kabinet-De Quay overbrugde. Dr. Drees heeft zich na zijn benoeming tot Minister van Staat (in 1958) nog aktief bemoeid met de verkiezingscampagne van de Partij van de Arbeid (in 1959). Als mr. Cals behoefte heeft aan prece denten dan heeft hij aan de voorbeelden van deze voorgangers al genoeg. Maar er is meer. De titel Minister van Staat is een eretitel. Dat de dragers van deze titel staatslieden zijn van grote er varing die vanwege die ervaring nogal eens om advies worden gevraagd, geeft op zichzelf nog geen andere inhoud aan het ministerschap van staat. Dat het in het geval-Cals juist om de eretitel gaat, is temeer aannemelijk als men bedenkt dat zijn benoeming onderdeel is van een vervroegde lintjesregen die op alle af getreden bewindslieden uit het kabinet- Cals neerdaalde. Daar komt bij dat de benoeming van een Minister van Staat meer een zelf standige en persoonlijke beslissing van het staatshoofd is dan de meeste andere benoemingen. In het koninklijk besluit, waarin de benoeming wordt geëffectu eerd, wordt niet verwezen naar een voordracht door een verantwoordelijke minister. Ook van een (grond)wetsartikel wordt niet gerept. Het vermoeden dat de koningin zich vooral heeft laten leiden door de wens om haar vroegere minis ter-president met een zeer eervolle on derscheiding te verrijken, is dus niet on gegrond. Dat het staatshoofd de bedoe ling gehad zou hebben om deze voor malige dienaar, na alle zorgen die deze zich voor het koninklijk huis heeft ge troost, weg te promoveren is een ver onderstelling die iedere grond mist. Het koninklijk besluit is gedateerd op 5 december: een aardige sinterklaas surprise voor de ex-premier. Toen mr. Cals bekend maakte dat hij zich wat zou terugtrekken uit de aktieve politiek wist hij hoogstwaarschijnlijk niets van zijn komende benoeming tot Minister van Staat. Een causaal verband ligt niet voor de hand wat niet wegneemt dat het natuurlijk wel goed uitkomt, dat de splinternieuwe Minister van Staat niet meedoet aan de komende kamerverkie zingen. Mr. Cals is er overigens de man niet naar om zich langdurig uit de politiek te laten weghouden. Vroeger of later zal hij aan een come-back beginnen. Dat doende zal hij aan het ministerschap van staat de inhoud geven, die het toe komt: een eretitel en niets meer dan dat, vergelijkbaar met het in andere lan den meer gebruikelijke verlenen van adeldom. Volgens dit ontwerp kan niemand in de toekomst in Spanje worden vervolgd, omdat hij een ander geloof dan het rooms-katholieke belijdt. De staat neemt op zich ervoor te zorgen dat iedereen, zowel in zijn eigen huis als daarbuiten, zijn geloof kan belijden, zolang hij res peet toont voor de mening van anderen, voor de moraal, de onderlinge vrede en de openbare orde. Het feit dat het katholicisme in Spanje officieel staatsgodsdienst is, mag geen reden zijn dat niet-rooms-katholieken langer als minderwaardig worden be schouwd, of gediscrimineerd worden door de wet. De niet-rooms-katholieken mo gen openbare 'functies bekleden. Zij kun nen geen staatshoofd worden, want die moet volgens de grondwet rooms-katho- liek zijn. Niemand, die dat niet wenst, kan nog gedwongen worden rooms-katholiek on derwijs te volgen of rooms-katholieke ker kelijke diensten bij te wonen. Tot nu toe moesten ook niet-rooms-katholieke kinde ren op school aan kerkelijke plechtighe den deelnemen. In het leger is het her haaldelijk tot conflicten gekomen, omdat dienstplichtigen die er anders over dach ten toch de mis moesten bijwonen- Voor niet-rooms-katholieken was er een lange weg af te leggen, voordat zij een normaal burgerlijk huwelijk zonder ker kelijke inzegening konden sluiten. In Spanje is de rooms-katholieke geestelij ke tevens ambtenaar van de burgerlijke stand, zodat huwelijken alleen in de kerk konden worden gesloten. Toch zullen ook onder de nieuwe wet moeilijkheden blij ven ontstaan voor mensen die weliswaar rooms-katholiek gedoopt zijn, maar geen kerkelijk huwelijk wensen. Niet-rooms-katholieken mogen in het vervolg eigen scholen oprichten, eigen kerkhoven hebben en hun kerken zullen worden gerespecteerd. Voor het houden van bijeenkomsten buiten hun kerkge bouwen zullen zij verlof moeten vragen aan de overheid. Het wetsontwerp gaat zover dat ook het recht wordt erkend er geen geloof op na te houden. Atheïsten kunnen wor den vrijgesteld van religieuze verplich tingen, als zij met twee getuigen bij de burgerlijke stand verklaren dat zij niet in God geloven. In het ministerie van Justiae zal een speciale commissie in het leven worden geroepen om toe te zien op de naleving van de regels voor geloofsvrijheid. In deze commissie krijgen zitting, afgevaar digden van de ministeries van Buitenland se Zaken, Binnenlandse Zaken, Onderwijs en Voorlichting. Ook een vertegenwoordi ger van de strijdkrachten wordt er in opgenomen. Er zal een directoraat-generaal voor niet-rooms-katholieke godsdiensten wor den opgericht. Er wordt een speciaal regis ter ingesteld, waar niet-katholieke gods diensten en hun geestelijke leiders moe ten worden ingeschreven. Elk kerkge nootschap mag collecteren onder zijn le den, maar jaarlijks moet een balans aan de regering worden voorgelegd. Daaraan moet een lijst van gelovigen met volle dige namen en adressen worden toege voegd. Officieel door hun kerken geaccrediteer de 'dominees hoeven alleen militaire dienst te verrichten als geestelijk verzorger van niet-katholieke militairen. Het is een ty pisch Spaans wetsontwerp. Het recht op geloofsvrijheid wordt officieel erkend. Maar de toepassing van dit recht wordt in 42 artikelen aan de controle van de staat onderworpen. Een moderne versie van de ark van Noach wordt door technici van kaap Kennedy voor het laatst gecontrov leerd. Als alles volgens de plannen verloopt wordt het ruimtevaartuig maandag, twaalf decembergelan ceerd. Een grote collectie insecten en planten gaat dan drie dagen rond de aarde cirkelen. Men wil weten of dit ruimtereisje effect heeft op de „passagiers". ADVERTENTIE Wie een woning gaat inrichten,heeft niet alleen meubelen nodig. Maar ook vloerbedekking, gordijnen, ver lichting, kunstvoorwerpen en noem maar op. Daarom vindt u dit allemaal bij Stoutenbeek. Keuze, keuze, keuze. Van modern tot klassiek. Alles be slist beter en toch niet duurder. Bo vendien bent u vrij om ter plaatse „proefinrichtingen" te maken, waar bij binnenhuisarchitekten u desge wenst terzijde staan. En in onze eigen werkplaatsen staan vakmensen klaar om speciale wensen uit te voeren. U hoeft heus geen dagen of weken overal te zoeken. Bij Stoutenbeek bent u in één keer klaar. Gelukkig geslaagd! Als voorproefje sturen wij u graag onze brochure met kleu renfoto's. Stuurt u even de COU PON in? PON in' m Tl iT\r\TT Zend mij qratis de kleur CU U-^JUJLl rijke brochure. Naam Adres I Woonplaats i adviseur "i 1 Breestraat82-teL(fl2510>23641-Dipadagmiddag gesloten NEW YORK (AFP/Reuter) In het debat in de Veiligheidsraad over Rhodesië is het vrijdag tot een botsing gekomen tussen de afgevaardigde van Zambia en de Britse minister van Buitenlandse Za ken, Brown. Groot-Brittannië en Zambia zijn leden van het Gemenebest. De minister van Buitenlandse Zaken van Zambia, Kapwepwe, wiens land geen zit ting heeft in de Raad maar die gehoord werd als „belanghebbende partij noem de het Britse plan voor dwingende sanc ties tegen het blanke minderheidsbewind van Ian Smith volkomen onvoldoende. Volgens hem was het ingegeven door „huichelachtigheid en rassenwaan". Minister Brown maakte direct gebruik van het recht van repliek. Met trillende stem verklaarde hij zeer geschokt te zijn. Hij wees de beschuldigingen verbeten van de hand. „Schelden is geen vervangmiddel voor constructieve critiek", aldus Brown. Minister Kapwepwe had ook betoogd, dat het vooral de Britten zijn geweest die zich niet aan de sancties op basis van vrijwilligheid hadden gehouden. Het enige juiste antwoord op de eenzijdige onafhan kelijkheidsverklaring van Smith en de zijnen is algehele verplichte sancties, meent Zambia. Engeland is daarvoor ech- ter, als gevolg van een „politiek van schandalige onoprechtheid" teruggedeinsd uit vrees voor het verlies van zijn kostba re uitvoerhandel met Z.-Afrika. De nieu we Britse voorstellen beogen slechts een halve aanpak van het probleem. De eni- ge manier om een einde te maken aan hel bewind van Smith is, volgens Zambia, een militaire actie van Engeland. Minister Brown vertrok vrijdagavond uit New York naar Londen. Het debat in de Vei ligheidsraad over Rhodesië zal maandag worden voortgezet. Premier Smith heeft in een vraagge sprek voor de t.v. verklaard dat hij zich geen zorgen maakt over een olie-embargo. Hij wilde zich niet uitlaten over plannen van zijn regime om de gevolgen van een embargo te ondervangen. ADVERTENTIE Voor de BETERE ANTRACIET Brouwersvaart 106 HAARLEM Telefoon 10748 ATHENE (AP) Het zoeken naar overlevenden van het Griekse passagiers schip Heraklion zal weldra gestaakt wor den. Griekse, Amerikaanse en Britse oor logsbodems hebben de gehele nacht een deel van de Engelse zee tussen het Griekse vasteland en het eiland Kreta af gezocht. De hoop, dat nog overlevenden zullen worden gevonden is thans vervlo gen. Er zijn 47 overlevenden uit zee op gepikt. Ver van de plaats waar de Heraklion met 281 opvarenden in een zv are storm ten onder ging worden lijken en wrak stukken gevonden. (Van onze redactie buitenland) 1 januari 1959 ontworstelde Cuba zich formeel aan de loodzware eco nomische druk om het elegant te zeggen van de Verenigde Staten. Men kan stellen dat het land toen „onafhankelijk" werd, hoewel het reeds in 1898 zijn soevereiniteit kreeg. Toen schudden de Cubanen het Spaanse juk van zich af. De naam die onverbrekelijk verbonden zal blijven met wat er 1 januari 1959 en later op en rond Cuba ge beurde is die van Fidel Castro. Op genoemde datum was hij 31 jaar. Hij had toen reeds ondanks zijn jeugd een lange en bewogen revo lutionaire carrière achter de rug. De daadwerkelijke stap die zou lei den tot de onwenteling in Cuba zette Castro twee december 1956, ruim tien jaar geleden dus. Hij leidde toen een „invasie" vanuit Mexico. Het jachtje Gramma bracht hem, met 82 mede standers, op de kust van de provincie Oriënte. Die inval maakte weinig of geen indruk. Het was geen wereld nieuws. De dictator Batista en zijn leger rijkelijk gesteund door het Amerikaan se groot-kapitaal hadden het heft goed in handen, zo meende men. Wat kon een zekere Castro wie was dat? doen? Veel drukte over de ze ker 20.000 Cubanen die onder Batista waren doodgefolterd had men nooit gemaakt. Maar dat en de corruptie van het regime was diep gekerfd in de ziel van de Cubanen. Daarvan wist de wereld niets. En daarom schonk de wereldpers blijkbaar geen aandacht aan de landing van het groepje despe rado's. De zoveelste landing van revo lutionairen, trouwens. Welk een misrekening! Welk een de monstratie van onmacht in de voor lichting over de toestanden op Cuba! Welk een gebrek aan werkelijk in zicht! Welk een onderschatting van de sociale en daaruit voortvloeiende po litieke revolutiewil die leefde onder de gewone Cubanen- Maar met die vrou wen ij mannen meest ongeletterde boeren en arbeiders kwamen de buitenlanders vrijwel niet in aanra king. De Amerikaanse geldmachten in teresseerden zich niet voor de menin gen van dat proletariaat. Ze vertrouw den erop dat de bloedige dictator Ba tista hun belangen wel veilig zou stellen. Zo was het immers steeds ge weest. Bovendien kwam die er niet aan tekort. De 83 kregen onmiddellijk verster king. Het legertje van Castro groeide snel. Het trok de bergen in van de Sierra Maestra Het wist zich ge steund door het volk in en rond San tiago. Het was als leger ongrijp baar. Het leed zware verliezen tegen de troepen van Batista, maar het bleef onverslagen. Castro's zaak groeide. Hulp stroomde hem toe. Jonge mensen waren bereid hem vechtend te helpen. Er werden overal openlijk inzamelingen gehou den. Er werden wapens gekocht voor de vogelvrij verklaarden. Zelf „ver overden" die meer wapens. En langza merhand drong de mare van de strijd op Cuba door tot de Verenigde Staten. Kranten stuurden via allerlei onder grondse kanalen verslaggevers naar Castro's „hoofdkwartier" in de bergen. Ze zien in hem vooral een romanti sche figuur. Ze hebben niet door enkele uitzonderingen daargelaten dat Fidel Castro in feite een geharde guerrillaleider is, die weet wat hij wil en kan bereiken. Hef is merkwaardig dat de communistische partij van Cuba hem negeert. Ook daar onderschatting, misrekening en miskenning. 25 maanden duurt, na die tweede de cember 1956, de strijd. Die wordt steeds feller en meedogenlozer. Dan, 31 de cember 1958 wordt het pleit beslecht. Batista vlucht naar de V.S. Hij heeft daar zo'n driehonderd miljoen dollar op zijn bankrekeningen staan. Hij komt dus niet van honger om! Dat doet wel het volk dat hij jarenlang uit zoog, zonder scrupules. 1 januari 1959 trekt Castro aan het hoofd van zijn guerrilla's Santiago binnen. Het was een triomftocht. Dan begint Castro's tweede oorlog. Die is veel moeilijker tot een goed ein de te brengen dan zijn eerste. Het is, in feite, vooral een gevecht tegen de -s door de Amerikanen in die richting ge drongen. Pas na de Cubaanse raket crisis en nadat Kroesjtsjev zich los maakte van Cuba richtte de schijn werpers van de wereldpolitiek zich niet meer op Cuba. Fidel Castro wereld-opinie. Die kent de achtergron den niet. Die wordt een gemakke lijke prooi van de propaganda tegen hem en zijn beweging, vanuit de V.S. geleid door machtige belangengroepen die hun inkomstenbronnen zagen op drogen. Die tweede oorlog omvat ook de zware strijd die hij in eigen land moet gaan voeren om aan een ont voogding van eeuwen een eind te ma ken, om van Cuba een moderne staat te maken. Men kan stellen dat Castro aan vankelijk helemaal geen behoefte had aan het spelen van een rol op het wereldtoneel. Hij had zijn handen vol aan Cuba. De Cubanen verwachtten van hem de binnenlandse hervormin gen die zij al te lang hadden ontbeerd. Hij moest die doorvoeren met zijn blote handen. Batista had niets dan schulden en ellende nagelaten. Hulp uit de Verenigde Staten werd niet ge boden. Integendeel, de administratie van Eisenhower stopte de aankoop van de Cubaanse suiker. De Ameri kaanse belangen in Cuba verdedigden hun positie in Washington goed. Toen Kennedy aan het bewind kwam, zat Castro reeds met handen en voe ten aan de Sovjet-Unie vast. Hij was Dat is goed- Het geeft ons gelegen heid met heel wat minder door directe betrokkenheid veroorzaakte hartstocht over Castro als binnenlands hervor mer te oordelen. Gezien de omstandigheden waaron der hij moest en moet werken, moet dat oordeel in zijn voordeel uitvallen. Een korte, en dus onvolledige opsom ming, moge dat illustreren. Castro maakte snel een eind aan de ontzaglijke prostitutie in Havana, waar mee Amerikaanse gangsters kapitalen verdiend hadden. Hij begon aan de sanering van de onafzienbare krotwij- ken in die stad. In 1960 voerde hij landhervormingen door, zoals Latijns Amerika nog nimmer had gekend. In 1961 ging hij in het „jaar voor het onderwijs" het analfabetisme te lijf. Hij nationaliseerde vele bedrijven. In 1956 was ongeveer tachtig percent van de openbare nutsbedrijven van Cuba in handen van het Amerikaanse kapi taal. Dat bezat ook vrijwel alle mij nen en de grote veeboerderijen. De oliebedrijven waren Amerikaans en Brits eigendom. De suikerplantages waren voor vijftig percent in handen van buitenlanders, evenals de banken en de hotels. In vijf jaar maakt men van een middeleeuwse staat geen modern land. Men kan wél zeggen dat de revolutie op Cuba de voorwaarden heeft gescha pen om eindelijk de eerste schreden te kunnen zetten op de smalle weg die moet leiden naar dit doel. Men kan daarbij heel veel bezwaren hebben te gen de methoden van Castro. De vraag is echter of er voor hem een andere weg had opengestaan, gezien het iso lement waarin hij moest werken. Tien jaar na „de landing" staat wel vast dat Castrisme blijvend zijn stem pel heeft gedrukt op Latijns Amerika én op de wijze waarop de V.S. de pro blemen van dit continent moet bena deren om succes te hebben. De gewo ne man in dat deel van de wereld is Fidelist. Castro's revolutie trof de roos van het verlangen naar een klein beet je geluk en welvaart dat in miljoenen zielen van de allerarmsten van Zuid- Amerika leeft. En er zijn alleen maar armen, naast enkele ontstellend rijken. DALLAS (Reuter) Jack Ruby, de man die de vermoedelijke moordenaar van president Kennedy, Lee Harvey Os wald, doodde, is vrijdag met longontste king in een ziekenhuis opgenomen. Zijn toestand is ernstig. De 55-jarige Ruby zat in de gevangenis sinds hij, twee dagen na de dood van pre sident Kennedy, op 22 november 1965 Os wald onder de ogen van talrijke inwoners van Dallas doodschoot. NOTTINGHAM (AP) De 35-jarige Ronald Edwards is schuldig bevonden aan medeplichtigheid aan de grote trein- roof van 1964. Hij is tot vijftien jaar ge vangenisstraf veroordeeld voor roof en tot twaalf jaar voor samenzwering. De straffen worden gelijktijdig uitgezeten. Hij werd binnen een uur en drie kwartier door een jury in Nottingham schuldig bevonden. - Premier. Het parlement van de Westduit- se deelstaat Noordrijn-West'falen heeft de sociaal-democraat Heinz Kühn geko zen tot leider van de nieuwe coalitie regering, die is samengesteld uit socia listen en liberalen. Busongeluk. Bij Ulchin in Zuid-Korea is een bus door een defect aan de stuur inrichting van een elf meter hoge klip gestort. Tweeëntwintig passagiers kwa men om het leven en vijftig werden gewond. Ulchin ligt 180 kilometer ten zuidoosten van Seoel. Eredoctor. De r.-k universiteit van het Heilig Hart in Milaan heeft een ere doctoraat in de letterkunde verleend aan Roger Aubert, hoogleraar in de kerkgeschiedenis aan de universiteit van Leuven. Op het nippertje. De tweede vlieger van 'n SAS Convair Metropolitan is bij de landing op het vliegveld Fornebu van Oslo door een hartaanval getroffen en overleden. Hij zeeg ineen ove# de stuur inrichting zodat het toestel naar be neden gedrukt werd. De gezagvoerder slaagde erin het weer op te trekken en een veilige landing te maken. De Con vair had geen passagiers aan boord. Leverantie. Een grote Joegoslavische scheepswerf heeft aan de Sovjet-Unie afgeleverd de motortanker Generaal Bocharov, de laatste van een serie van zeven 20.800 tons tankers. Invoer. In de eerste acht maanden van dit jaar zijn Italië's importen van zil ver, goud en platina voor industrieel en ander gebruik 65 percent groter ge weest dan in de overeenkomstige pe riode van 1965. Ze hadden een waarde van 15.018.000.000 lire tegen 9.103.000.000 lire in 1965. De waarde van de expor ten van produkten, vervaardigd van edele metalen, verdubbelde in die eer ste acht maanden ruimschoots van 2.319.000.000 lire in 1965 tot 5.825.000.000 lire in 1966.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1966 | | pagina 3