„Anatevka" vanavond in première
Misbruik van „maar-een-detectieffie"
Amerikaanse auteur Joseph Stem
is verrukt van de rolbezetting
W aarom
met Kerst
een cadeau
van echt leer?
Van Meegerens filmrechten
in Amerikaanse handen?
Echt leer is
echt mode
BBC vult ether
met tienermuziek
m£w iki
NEGEN MUZEN
Amsterdam gaf in
1966 115.000
uit aan kunst
Jeugdconcerten in
Haarlem van
het N.Ph.O.
WOENSDAG 21 DECEMBER 1966
21
Bewondering voor
Lex Goudsmit
Cabaretconcours Café-'67
Opdracht voor studie over|
Jacqueline van der Waals
Dr. M. van Blankenstein-
prijs uitgereikt
Nederlandse overladenheid tegenover Amerikaanse vertellerseconomie
De radio geeft donderdag
T elevisie programma
Bert Japin
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM. „Ik ben enthou
siast over de Nederlandse versie van
de musical. Er zijn diverse hoofdrol
len die hier beter zijn bezet dan in
New York". Joseph Stein, schrijver
van de succes-musical „Anatevka
Fiddler on the roof" die In Amerika
al tweeëneenhalf jaar volle zalen
trekt, voelt zich heel gelukkig tijdens
zijn verblijf in Amsterdam. „Ik was
hier ook in februari om te adviseren
bij de rolverdeling. Ik wist toen niet
dat Lex Goudsmit en de anderen tot
zulk een fantastisch resultaat zouden
komen".
Tot Steins grote vreugde is gisteren in
Amsterdam aangekomen de Londense
producer Richard Philbrow, die' in fe
bruari in de Britse hoofdstad met de mu
sical zal uitkomen. „In Amerika wordt I
„Fiddler on the roof" gespeeld door twee
gezelschappen, voorts is er een goede
ontvangst geweest in Israel en Finland.
Nederland is het tweede Europese land
waar de musical wordt gespeeld, maar
de rechten zijn al naar vijftien landen
verkocht".
Joseph Stein had al vele toneelstukken j
en zes musicals geschreven eer hij be
kendheid kreeg. „Het is eigenlijk vreemd,
dat ik „Fiddler on the roof" zo laat heb
gemaakt, want het verhaal hoorde ik al
als kleine jongen van mijn vader en het
heeft me altijd erg geboeid. Toen de mu
sical in september 1965 op Broadway in
ADVERTENTIE
Omdat een cadeau van echt leer altijd nèt
iets meer heeft in luxe en distinctie. Zo is
een strak, slank, leren mannenvest een per
soonlijk geschenk, dat een kostuum een
nieuwe dimensie geeft. En voor een vrouw
moet een koket pakje van suède of zacht I
glanzende nappa iets heerlijks zijn. Zo'n
pakje draagt ze met sportieve chic èn in de
kleur van haar modieuze keus. Sportieve
lumberjacks zijn er te over voor iedereen
die van een tintelende winterwandeling
houdt. Leer dus om leer te geven met de
Kerst. Omdat vaststaat:
première ging, was mijn vader al een
paar jaar dood. Dat heb ik altijd heel
jammer gevonden. Ik zou zo graag heb
ben willen weten, wat hij er van dacht.
Het is een joods verhaal. Het is geen
musical om te schateren van het lachen,
maar er zit veel humor in, echte univer
sele humor, die door iedereen en overal
wordt begrepen".
Deze week zit Joseph Stein iedere
avond in Theater Carré. Of dat hem niet
gaat vervelen? „Eerlijk gezegd wel, ja,
maar ik zie nooit een voorstelling hele
maal uit. Zo af en toe een kwartier voor
speciale scènes. Vergeet niet dat ik in
Amerika maanden achtereen iedere
avond bij de voorstelling was".
„Weet u wie ik geweldig vind? Lex
Goudsmit. Hij heeft een rol die zeer ho
ge eisen stelt en hij staat bijna de hele
avond op het toneel. In New York heb
ben we de hoofdrolspeler al twee maal
moeten vervangen. Ik hoop dat hij het
lang zal volhouden. Als de musical het
tenminste doet in Nederland. Als ik de
reacties van het publiek zie, twijfel ik
daar overigens niet aan".
Steins grootouders waren Polen. Jo
seph is voor de derde maal in Europa en
hij is verliefd geworden op Amsterdam.
„Ik ken geen enkele stad die zoveel sfeer
heeft. Het is een verademing in een stad
te komen die nog niet is veramerikani
seerd. Ik kan hier uren rondlopen, zo
maar over het Rembrandtplein en de
grachten. Amsterdam is voor jullie een
kostbaar bezit".
Theater Carré vindt hij een wonder
lijk theater dat herinnert aan de glorie
tijd van het circus. De akoestiek vindt
hij er geweldig: „als het vol is, heerst
er een feestelijke sfeer".
„Maar het zal er vol zijn", roept Paul
Kijzer, de Nederlandse producent: ruim
35.000 plaatsen verkocht en dat gaat
maar door".
Paul Citroen die zeventig jaar is ge
worden in zijn atelier met een aantal
schilderijen die hij van collega
schilders vervaardigde.
(Van onze correspondent)
AMSTERDAM De culturele commis
sie van de Algemene Maatschappij vooï
Jongeren in Amsterdam organiseert be
gin volgend jaar weer een nationaal fes
tival voor niet-beroepscabaretiers en ca
baretgezelschappen. Het cabaret-festi
val café 1967 wordt op 4, 11 en 18
maart gehouden. In de jury hebben onder
meer zitting: Dora Paulsen, Ronny Pots
dammer, Johan Verdoner en Victor van
Vriesland.
Het is de tweede keer dat een dergë-
lijk festival wordt gehouden. Een jaar
geleden namen dertig solisten en gezel
schappen uit het gehele land deel aan
Café 1965. De winnaar bij de solisten
van dit festival, Joris Schiks, zal deze
keer de prijzen uitreiken. De inschrij
ving is gratis. Tot 10 februari kan men
er terecht bij de organisatoren.
LONDEN (A.P.) De B.B.C. heeft de
goedkeuring van de Britse regering gekre
gen om de lucht bi;na voortdurend te vul
len met tienermuziek in de campagne
tegen piratenzenders die buiten de kust
opereren. De regering heeft gerechtelijke
maatregelen genomen om de piratensta-
tions die geen zendmachtiging hebben tot
zwijgen te brengen. Een van de drie
stations van de BBC zal de hele dag tie
nermuziek uitzenden.
Met water geverfd. De tentoonstelling
„Met water geverfd" in Kabinet Flo
ret, N.Z. Voorburgwal 282 te Amster
dam, is verlengd tot 1 januari. Deze
expositie van aquarellen, gouaches, en
zovoort, wordt met nieuw werk aan
gevuld.
PARIJS De weduwe, de zoon en de
dochter van de Nederlandse schilder van
Meegeren hebben in Parijs een proces
aanhangig gemaakt om de Franse televi
sie te verbieden een film uit te zenden,
die de cineast Gerard Sire over onze
landgenoot heeft gemaakt. De erfgenamen
van Van Meegeren zijn van oordeel dat
de film, die „Het aureool van lood" tot
titel draagt, een onjuist en tendentieus
beeld van de persoonlijkheid en het leven
van de illustere Vermeer-vervalser zal
gevn.
Gérard Sire verdedigt zich met het mo
tief dat Van Meegeren al lang een pu
blieke en legendarische figuur is gewor
den, zodat niemand verboden kan worden
in geschrift of door middel van een film
zijn visie op hem te geven. Sire houdt
zich al jaren met de persoon van Van
Meegeren bezig. Hij heeft in 1946 in Am
sterdam het proces bijgewoond waarbij
de schilder wegens zijn vervalsingen tot
een jaar gevangenisstraf werd veroor
deeld. Het laatste argument dat Sire's
advocaten tegen de familie van Meege
ren hopen uit te spelen luidt, dat deze
zelfde film, waarin de bekende Franse
acteur Daniel Gelin de hoofdrol speelt,
al eerder in Duitsland en België door de
televisie is vertoond, zonder dat er be
zwaar is gemaakt. De erfgenamen van de
schilder zouden indertijd het recht, zijn
avontuurlijk leven als onderwerp voor
een rolprent te gebruiken, al hebben ver
kocht aan een Amerikaanse maatschap
pij, die pas nu lucht van de Franse te
levisiefilm zou hebben gekregen.
Breda-collectie. In de Mensa's en Wees-
perstraat van de universiteit van Am
sterdam wordt een tentoonstelling ge
houden van de „Breda collectie" De
106 werken van deze collectie zijn daar
tot 20 december te bezichtigen. Een
bierbrouwerij in Breda heeft het initia
tief genomen tot de samenstelling van
deze collectie hedendaagse grafiek, die
bestemd zal worden voor uitlening aan
studenten.
Erik Claus. Het gemeentebestuur v»n
Hilversum heeft de beeldhouwer Erik
Claus te Amsterdam opdracht verstrekt
voor de vervaardiging van een ontwerp
voor een vrije plastiek. In Haarlem, Am
stelveen, Utrecht, Amsterdam en Rot
terdam staan beelden van zijn hand
Nederland 1: Vanmiddag wordt het
eugdprogramma „Kameleon" uitgezon
den. Na de Teleac-cursus „De boerderij
als onderneming" ziet men in het pro
gramma onder andere een aflevering
van de filmserie „Mona" en een filmpje
over de kerststemming in verschillende
landen. Na het journaal een uitzending
van de Anti Revolutionaire Partij. Hier
na een rechtstreekse uitzending uit het
Concertgebouw in Amsterdam waar prin
ses Margriet en mr. Pieter van Vollen-
hove een feestelijk concert bijwonen, dat
door het Concertgebouworkest wordt ge
geven. Uitgevoerd wordt onder andere
de Piet Hein Rhapsodie van Peter van
Anrooy, recitatief en aria uit het Weih-
nachtsoratorium voor alt en orkest van
J. S. Bach (soliste Aafje Heynis) en
het concert in Es voor trompet en or
kest van Joseph Haydn (solist: Wim
Groot). Na deze rechtstreekse uitzending
de hoofdfilm „Dokter Coda, verdacht van
moord". Dr. Coda is een bekend arts die
wordt verdacht van moord op zijn assis
tente met wie hij een verhouding heeft
gehad. De bewijzen stapelen zich tegen
hem op, maar de vrouw van dr. Coda
blijft in zijn onschuld geloven. Pgs wan
neer er opnieuw een moord gepleegd
wordt is dr. Coda vrij van verdenking.
Vanavond gaat de musical „Ana
tevka" in Theater Carré in Amsterdam
in première. Enny Mols-de Leeuwe
(foto) speelt hierin de rol van Golde.
Vanavond zendt de AVRO-televisie via
Nederland 2 enkele fragmenten van
deze musical uit.
Nederland 2: De AVRO-televisie
begint de avond met het programma
„Kunstconcours", ditmaal voor vocalisten.
De deelnemers zijn Jenny Veeninga, Mar
co Bakker, Meindert Kraaks en Ans Phi-
lippo. Hierna een korte filmimpressie van
de musical „Anatevka", de Nederlandse
bewerking van de Amerikaanse musical
„Fiddler on the roof." Vervolgens het
muziekprogramma „Eine kleine Nacht-
musik." Als laatste programma-onder
deel volgt een reportage vanuit de Haag
se HOKIJ waar een ijshockey-ontmoe-
ting plaats heeft tussen de ploegen HIJS-
HOKIJ en Den Bosch.
r
Publikatie: Leder-Centrum Nederland, Tilburg
De gemeente Amsterdam heeft ter ver
rij king van haar bezit aan representatieve
Amsterdamse kunst een groot aantal wer
ken van hoofdstedelijke kunstenaars aan
gekocht. Werd in 1965 102.000 besteed,
dit jaar vertegenwoordigen de aankopen
een waarde van 115.000. Verwacht wordt
dat dit bedrag in 1967 zal oplopen tot
130.000.
Het resultaat van de aankopen is te zien
in museum Fodor aan de Keizersgracht,
waar een tentoonstelling is ingericht van
175 werken, de uiteindelijke keuze uit de
2300 werken die 383 kunstenaars in
zonden.
De minister van Cultuur, Recreatie en
Maatschappelijk Werk heeft elf literair-
historische opdrachten verleend, waaron
der een biografisch-essayistische studie
over Jacqueline van der Waals, die ge
schreven zal worden door mevrouw J
Kramer-Vreugdenhil te Waalre. De ande
ren zijn: drs. A. Abbenhuis (Eindhoven)
voor een uitgave van de oorlogsgedichten
van Lukas Schermer; profesor dr. A.
Bray (Utrecht) voor een studie over
Franstalige poëzie van Constantijn Huy-
gens;mevrouw drs. D. Constandse (Utrecht
voor een studie over het humoristische
werk van Gerrit van de Linde Jsz. (De
Schoolmeester); mevrouw dr. A. M. Cram-
Magré (Bussum voor een uitgave van
Emants' Lilith; professor dr. E. G. A.
Galama (Hilversum) voor een heruitgave
van de latere gedichten van Jan Jansz.
Starter professor dr. P. Minderaa (Lei
den) voor een uitgave van Bredero's
Noortje; C. J. H. Molenaar (Volendam)
voor uit uitgave van de volledige brief
wisseling Geeraert Brandt-Joannes Vol-
lenhove; dr. J. de Rooy te Uppsala
(Zweden) om de Sparsa Geeliana voor
druk gereed te maken; professor dr. C.
F. P. Stutterheim (Oegstgeest) voor een
uitgave van Bredero's Spaanschen Bra
bander en dr. F. Veenstra (Amsterdam)
voor een uitgave van Bredero's Griane.
Evenals vorige jaren geeft het Noord
hollands Philharmonisch Orkest vijf pro
vinciale jeugdconcerten in Haarlem. Uit
alle delen van de provincie komen op
maandag 13, dinsdag 14, woensdag 15,
donderdag 16 en vrijdag 17 februari scho
lieren naar de provinciale hoofdstad om
te luisteren naar werken van Wagenaar,
Smetena, Weinberger, Glazounow en Du-
kas. Dirigent van de concerten is Henri
Arends en soliste de achttienjarige Zweed
se saxofoniste Karin Rascher die een aan
haar vader opgedragen Saxofoonconcert
van Glazounow ten gehore zal brengen.
Het vervoer zal met autobussen geschie
den en is in de prijs van bezoek aan het
concert en het programma inbegrepen.
Door een combinatie van scholen was het
concert van 15 februari spoedig uitver
kocht.
Het is de derde maal dat de Stichting
Noordhollands Philharmonisch Orkest de
serie voorbereid. Vorig jaar bezochten
ruim zesduizend scholieren de concerten.
De weersomstandigheden noodzaakten de
organisatoren om drie van de vijf avon
den te verschuiven.
De journalistieke prijs van de Leidse
universiteit, de dr. M. van Blankenstein-
prijs, is vanmiddag in Den Haag voor
het eerst uitgereikt aan Joost van Roon,
van wie het Vrije Volk vorig jaar zes
artikelen publiceerde onder de titel
„Universiteit in het nauw."
De prijs werd eenstemmig toegekend
door een jury onder leiding van ir. A. G.
Maris, en waarvan voorts deel uitmaak
ten professor mr. dr. M. Rooij, mr.
L. G. A. Schlichting, D. J. Lambooy, A.
Scheffer en dr. M. Schneider. Een eervolle
vermelding werd toegekend aan mevrouw
H. E. Crlu-van Brussel van „De Leidse
Courant" voor haar artikelen over „Het
akademisch ziekenhuis" te Leiden.
De jury kreeg 83 artikelen van 39 jour
nalisten te beoordelen.
Biirgi en Bruna. Tot en met 29 januari,
wordt in het Centraal Museun in
Utrecht een tentoonstelling gehouden
van werken van de beeldhouwer Jea-
not Biirgi en de ontwerper-graficus
Bruna. De beeldhouwer Bürgi vervaar
digde in opdracht van de gemeente
Utrecht een aantal stenen lantaar'ncon-
soles voor de werfmuren aan de grach
ten.
NET ALS IEDEREEN die hem ont
moet vind ik Pim Hof dorp een bijzon
der aardige man, maar van zijn „topo
grafische" Haagse detectiveromans
ben ik nooit een groot bewonderaar
geweest. Hofdorp is voor mij minder
een detectiveschrijver dan een enthou
siast VVV-er die zijn speurdersverha-
len zo volstopt met historische details
dat de misdaadintrige er bijna volle
dig in verdrinkt. Hofdorp zelf wil dit
trouwens ook niet anders. „Vdn het
begin af aan", zo schreef hij mij eens,
„is het mijn opzet geweest romans te
schrijven, waarin vooral de Haagse
lezer door mijn ogen zijn stad zou
gaan zien. Hoe kon ik mijn lezers hier
bij optimaal boeien? Ik heb het voor
deel in een politieel milieu geboren te
HILVERSUM I
7.00 Nws. 7.10 Meditatie. 7.15 Gram mu
ziek. (7.30-7.32 Nws.) 7.55 Overweging. 8.00
Nws. 8.10 Klassieke gramm muziek. 8.30
Nws. 8.32 Voor de huisvrouw. 9.35 Water
standen. 9.40 Schoolradio. 10.00 Aubade.
11.00 Voor de zieken. 11.30 Mensen geloven,
land- en tuinbouw. 12.30 Nws .12.40 Actuali
teiten. 13.00 Pro memorie. 13.05 Klassieke
gramm. muziek. 13.45 Voor de vrouw. 14.15
Klassieke en moderne muziek. 14.45 Van
1685 tot vandaag. 15.15 Sphinx. 15.45 Oude
muziek. 16.00 Studiodienst. 16.30 Geestelijke
liederen.. 17.00 Voor de jeugd. 17.15 Frans-
Canadese kerstliederen. 17.30 Nederlandse
lichte muziek. 18.10 Sport 18.30 Halte. 19.00
Nws. 19.10 Radiokrant. 19.30 Klassieke mu
ziek. 19.45 Waarom zo vaak'' 19.50 Gevari
eerd platenprogramma. 20.10 De familie
Leenhouts (hoorspel). 20.35 Volkskerstzang.
21.50 Klassieke orkestwerken. 22.15 Wijd als
de wereld. 22.30 Nws. 22.40 Boekbespreking.
22.45 Semi-klassieke en klassieke muziek.
23.15 Signaal. 23.45 Weens kwintet. 23.55 Nws.
HILVERSUM II
7.00 Nws. 7.10 Ochtendgymnastiek. 7.20
8.10 Actualiteiten. 8.15 Gramm. muziek.
(8.30-.835 De groenteman). 8.50 Morgenwij
ding. 9.00 Klassieke en moderne muziek.
9.40 Lichte gramm. muziek 10.00 Voor de
kleuters. 10.10 Arbeidsvitaminen (11.00-11.02
Nws.) 12.00 Johan Willem Friso Kapel. 12.27
Mededelingen land- en tuinbouw. 12.30 Zelf
standig zijn en blijven. 12.40 Lichte orkest
muziek. 13.00 Nws. 13.10 Journaal. 13.30
Kerkorgelconcert. 14.00 Logboek 1566. 14.30
De horizon voorbij. 15.00 Voor de zieken.
16.00 Nws. 16.02 Van vier tot vijf. 17.00
Voor de jeugd. 18.00 Nws. 18.15 Actualitei
ten. 18.20 Uitzending van de K.V.P. 18.30 So
listenparade. 18.55 Voor de kinderen. 19.00
Gesproken brief. 19.05 Klassieke vrouwenfi
guren. 19.30 Feesten van het licht. 20.00
Nws. 20.05 Klassieke en moderne muziek.
20.55-21.05 Voordracht. 21.45 Het martelaar
schap van Pjotr Ohey (hoorspel). 22.30 Nws.
22.40 Actualiteiten. 22.55 Nwe Gramm. pla
ten. 23.55 Nws.
HILVERSUM III
9.00 Nws. 9.02 Lichte muziek. 10.00 Nws.
10.02 Dixieland. 10.30 Langspeelplaten. 11.00
Nws. 11.02 Gramm. muzie.k 12.00 Nws. 12.02
Variant. 13.00 Nws. 13.02 Top Twintig. 14.00
Nws. 14.02 Instrumentaal allerlei. 15.00 Nws.
15.02 Actualiteiten. 15.05 Sport. 16.00 Nws.
16.02 Actualiteiten. 16.05 Tienermagazine.
17.00 Nws. 17.02 Actualiteiten. 17.05-18.00
Verzoekplaten.
BRUSSEL 324
12.00 Nws. 12.03 Gevarieerde muziek. 12.40
12.55 Buitenlands persoverzicht. 13.00 Nws.
13.20 Tafelmuziek. 14.00 Nws. 14.03 Klassie
ke muziek. 15.00 Nws. 15.03 Muziek van
Tsjaikofski. 15.30 Lichte muziek. 16.00 Nws.
16.09 Lichte muziek. 17.00 Nws. 17.15 Lichte
muziek. 17.30 Volksmuziek. 18.00 Nws. 18.03
Voor de soldaten. 18.28 Paardensport. 18.3,0
Franse les. 18.32 Lichte muziek. 18.45 Sport.
18.52 Taalwenken. 18.55 Peter Nero. 19.00
Nws. 19.40 Vlaamse pareltjes. 19.50 Poli
tieke uitzending. 20.00 Openbaar Kunstbe
zit. 20.15 Klassieke muziek. 21.20 Boekbe
spreking. 21.35 Liederen. 22.00 Nws .22.15
22.30 De zeven kunsten.
VOOR WOENSDAG
NEDERLAND I
17.00-17.35 Voor de kinderen. 18.30 Teleac.
19.00 Nws in het kort. 19.01 Pipo. 19.05
Mona (TV-film). 19.30 Vier dagen voor
Kerstmis (filmreportage). 19.55 Socutera.
20.00 Journaal en weeroverzicht 20.15
Uitzending van de A.R.P. 20.25 Directe
uitzending vanuit het Concertgebouw
Amsterdam waar prinses Margriet en mr.
P. van Vollenhoven een feestelijk concert
bijwonen. 21.15 D'-. Coda verdacht van
moord (speelfilm) 22.45 Journaal.
NEDERLAND II
20.00 Nws. 20.01 AVRO Kunst Concours
3: Vocalisten. 21.05 Anatevka (filmimpres
sie) 21.20 Muziekprogramma. 21.35 Reporta
ge ijshockey wedstrijd HIJSHOKIJ. 22.10-
22.15 Journaal.
VOOR DONDERDAG
NEDERLAND I
19.00 Nws. in het kort. 19.01 Pipo. 19.05
De Verrekijker. 19.15 Van gewest tot ge
west. 19.35 Mensen in de sport. 20.00 Jour
naal. 20.20 Attentie. 20.45 Merlusse (TV-
spel). 22.10 Wie weet hoe ik verander. 22.30
Wordt als een kind. .(filmmeditatie). 22.40-
22.45 Journaal. 23.00-23.30 Teleac.
NEDERLAND II
20.00 Nws. in het kort. 20.01 Mogul (TV-
film). 20.50 Achter het nieuws. 21.15 Jazz
prijs '66. 21.40 Een hotel,, een stadje op
zichzelf (filmreportage) 22.05-22.10 Jour
naal. 22.10-23.00 Waar zijn wij aan toe?
zijn, het politiemëtier te kennen. Dit
wees als vanzelf de weg naar het soort
verhaal, waarmee ik aan mijn „stads-
vertelsels" samenhang, binding, de
noodzakelijke „spanning" kon geven.
Op deze wijze ontstonden de delen in
de Haagse Mysterie Reeks, met de
avonturen van commissaris Arem-
berg c.s. als niet meer dan de onmis
bare „raffia" om het bouwsel van mijn
„stadswijkstructuren" letterlijk over
eind te houden".
HET IS EEN standpunt, misschien,
maar niet het mijne. Afgezien van de
vraag of het zinvol is, zich met een ro
man slechts tot zo'n beperkt publiek als
de Haagse lezer" te richten: ik vind
dit eenvoudig een ontoelaatbaar misbruik
van een „litterair" genre. Of men schrijft
een detectiveroman, of men schrijft een
historische studie; de opvatting dat men
een misdaadintrige kan gebruiken als
niet meer dan een geraamte dat een to
taal andere structuur overeind moet hou
den, kan alleen maar weer nieuw voed
sel geven aan de in Nederland al te zeer
verbreide opvatting dat „maar-een detek-
tieffie" geen eigen eisen van compositie,
stijl en psychologie zou hebben een
opvatting die het Nederlandse speurders-
verhaal dan ook al te lang beneden in
ternationaal niveau heeft gehouden.
Ik heb er hier al meer op gewezen:
meer economie bij het schrijven, meer
zelftucht bij de compositie, zouden Hof-
dorps „Haagse" speurdersroman hebben
doen winnen aan spanning en vaart, die
bij hem steeds onderbroken werden door
de mijmeringen van commissaris Arem-
berg, een man die op speurtocht
bij elke historische plaats van zijn fiets
placht te stappen en de lezer een uitvoe
rige uiteenzetting te verschaffen over
de historische en eigentijdse bijzonderhe
den eraan verbonden. Aremberg, door mij
op deze plaats dan ook eens als de „op
en afstappende fietscommissaris" beti
teld is in Hofdorps laatste boek, Kata-
strofe in Kijkduin (uitgever Van Hoeve)
„zijn bijna legendarisch geworden fiets
en zijn reputatie van de „op- en af
stappende fietscommissaris" ontrouw
geworden", zoals Hofdorp ons in hoofd
stuk I vertelt en heeft een Dafje aan
geschaft („Toch maar een fiets met
een dak erop!" hoont een hoofdinspec
teur). Of het daaraan nu ligt of niet:
Katastrofe in Kijkduin heeft ontegenzeg
lijk meer vaart dan Hofdorps vorige
boeken, en een iets economischer opzet,
al blijft een zekere overladenheid van de
intrige irriteren (maar van „een fiets met
een dak erop" kun je ook niet meteen
het uiterste verwachten!). Al met al een
tamelijk leesbaar boek, onder meer de
vondst van een voorhistorische dolk, op
de plaats waar vroeger achter de Kijk-
duinse duinen een binnenmeer of een zee
arm zou hebben gelegen).
VAN ECONOMISCH VERTELLEN heeft
overigens Rod Serling meer kaas gege
ten. Zijn bundel Stories from de Twi
light Zone, die als Verhalen uit het sche
merdonker in de Prismareeks verscheen,
demonstreert weer eens op briljante wij
ze hoe de Amerikaanse verteller, ook in
de „escape-literature", door die economie
èn door een grotere durf bij de complot
tering. vaak een niveau weet te berei
ken dat zijn Nederlandse collega op
het gebied van de intrige vaak binnen
een te nauwe horizon gevangen en wat
zijn verhaaltrant aangaat te vaak tot uit
weiden geneigd al te zelden haalt. Ser-
lings bundel is een verzameling vertel
lingen met een zeer eigen sfeer, waarin
elementen van het fantastische verhaal,
het duivelverhaal en de misdaadstory op
ingenieuze en hoogst boeiende wijze zijn
vervlochten.
Op hetzelfde niveau staat de Prisma-
Silverberg, J. F. Bone, Rick Raphael,
Gordon Dickson, Lloyd Biggie jr. en de
voor een bundel in dit genre welhaast on
vermijdelijke, Arthur C. Clarke.
EEN OPMERKELIJK goed voorbeeld
van een roman-op-een-misdaadmotief, die
men zeker geen speurdersverhaal in de
gewone zin mag noemen, is A cove-
nantwith death van Stephen Becker,
dat in de vertaling van Ary van Nierop
als Een v e r b o nd met de dood bij
Sijthoff is verschenen. Het verhaalt de
als historisch gepresenteerde tragedie van
de jood Bryan Talbot, die onschuldig tot
de strop wordt veroordeeld voor de moord
op zijn vrouw, in 1923 gepleegd in Sole-
dad City bij de Mexicaanse grens. De
jonge rechter die in dit boek het relaas
van Talbots martelgang doet, heeft op te
boksen tegen valse feiteninterpretaties en
vooroordelen, kennelijk mede beïnvloed
door een bij vele betrokkenen min of meer
latent aanwezig antisemitisme. De gebeur
tenissen bereiken een hoogtepunt als Tal
bot op het schavot zich in uiterste wan
hoop op zijn beul stort, waardoor deze
een dodelijke val maakt. Als vrijwel on
middellijk daarop Talbort onschuld bewe
zen wordt, rijst de vraag of hij nu ver
oordeeld moet worden wegens doodslag
op de beul dan wel zich kan beroepen
op wettelijke zelfverdediging. Na veel,
vooral ook innerlijke strijd weet de jon
ge rechter tot een vrijspraak te komen.
Een interessant probleem, gevat in een
originele compositie en een meeslepende
verhaaltrant, waarbij vooral de karakters
en conflicten der diverse betrokkenen goed
uit de verf komen en een der boeiendste
elementen vormen.
