In Koerdendorpen zullen veel
Turken winter niet overleven
Onbereikbaar voor hulp uit
een overvloedige wereld
I
Russische regering
nieuwe actie tegen
opent
Bonn
Nogmaals de nieuwe verkeersregels
W
Handen omhoog
t
MH
DONDERDAG 2 9 DECEMBER 1966
Leed in de bergen
Hout
Machteloos
A utomobilisten
T weewielers
Verlichting
U itzonderingen
Twee aspecten
Interessant
Tankauto reed tegen
dieseltrein in de VS
t
(Van een speciale verslaggever)
VARTO De natuur, die het berg
land van Oost-Turkije 's winters
pleegt te geselen met sneeuwjachten
en vorst, heeft erbarmen getoond met
de duizenden daklozen in het rampge
bied. Toen eind augustus hevige aard
schokken de streek rond Varto teis
terden en ruim 2500 doden onder liet
puin van de huizen werden aange
troffen, was de eerste zorg van de
overlevenden: „Hoe zullen wij de win
ter overleven?" Hier, in de nauwelijks
beschutte dalen, temidden van drie
duizend meter hoge kale bergketens,
leeft de Koerdische bevolking sinds
eeuwen met twee angsten: voor voed
selgebrek en voor de koude van de
winter, die eind oktober inzet met
hevige regenval en een maand later
overgaat in striemende sneeuwstor
men. De dorpjes rondom Varto liggen
dan maandenlang geïsoleerd tegen de
hellingen en de allerarmsten vechten
wanhopig voor hun hestaan.
,.Kom terug in de winter", zei de be
volking, toen ik na de aardbeving het
rampgebied doorkruiste. „Dan zult u zien
hoeveel leed wij hebben". Ik ben terug
gekomen. Eind december bereikte ik na
een moeizame tocht door de bergen op
nieuw Varto. Ik sprak met de bewoners
en zag de resultaten van een naar de
maatstaven van dit ontoegankelijke ge
bied beoordeeld uitstekend opgezette
hulpverlening, waarbij in luttele maanden
tijds drieduizend barakken en geprefa
briceerde huizen zijn gereedgekomen.
„Allah is goed voor ons geweest", lucht
te een inwoner zijn hart. „De regens zijn
gekomen, maar de sneeuw bleef weg. Al
tijd is de vorst reeds vóór Aralik ('de
cember) gekomen, maar dit jaar nu
ons leven er van afhing heeft de win
ter medelijden getoond."
HET LATE invallen van de winter en
het uitblijven van de gevreesde noord
ooster, die vanuit de Russische steppen
komt aanjagen, heeft het leed van de
ramp verzacht, maar niet weggenomen.
Hoog in de bergen reeds in normale om
standigheden uitsluitend bereikbaar per
paard of muilezel, ligt een honderdtal ne
derzettingen van berg-Koerden, die nu al
sinds enkele weken door de sneeuw om
sloten zijn. Deze nomadische stammen
zijn helaas voor het overgrote deel on
bereikbaar gebleven voor de hulp, die de
wereld in zo ruime mate voor het ramp
gebied beschikbaar heeft gesteld. Vanuit
het vliegtuig heb ik tijdens mijn vorige
reis deze gehuchten gezien: in de scha
duw verscholen, klevend tegen de grauw
bruine bergwanden en louter bestaande
uit half in de grond gebouwde lemen hut
ten, waarvan de meesten waren ver
woest.
Wijzend naar de besneeuwde toppen
om hem heen, vertelde de „kaymakam"
(districthoofd) van Varto me: „Die daar
boven zijn voor ons onbereikbaar. Hoe
veel doden en gewonden bij hen zijn ge
vallen weten we zelfs niet precies. Soms
als een enkeling naar ons dal hier op
1500 meter hoogte afdaalt, horen we iets,
maar een totaalbeeld hebben we nog
niet. Ze zouden zelf naar ons moeten ko
men om hun hout op te halen, maar we
zien hen niet
Uit de schaarse antwoorden, die mijn
tolk vergaarde in de bedompte lokanta's
de sombere dorpzaaltjes waar mannen
elkaar ontmoeten en dagelijks vele glaas
jes thee drinken werd wel één ding
duidelijk: diep in dit onvruchtbare berg
gebied zal de winter nog tientallen levens
eis.
VOOR DE BOUW van nieuwe hutten is
hout nodig en in dit onherbergzame Oost-
Anatolië zijn bomen een zeldzaamheid.
Ten behoeve van de Slachtoffers in Varto
(3500 inwoners) en Hinis (2500), plus de
bereikbare omliggende dorpen konden
Eenzaam huisje langs een bergweg
in Oost-Turkije.
vele duizenden kubieke meters versge-
zaagde planken worden aangevoerd van
uit de wouden van het vijfhonderd kilo
meter verwijderde Trabzon aan de Zwarte
Zee.
De Turkse regering, die van de hulp
verlening aan Varto een prestigekwestie
heeft gemaakt, zette honderden militairen
en een overvloed aan materieel in. Het
geen in de relatief droge maanden van
Oost-Anatolië, het uiterste Aziatische
deel van Turkije, is in de winter nau
welijks bereikbaar. „U reist op eigen
verantwoording", waarschuwden de
Turkse autoriteiten onze speciale ver
slaggever toen hij een poging waagde
het gebied van Varto te bezoeken,
waar in augustus van dit jaw een
aardbevingsramp 2500 mensenlevens
eiste.
Op de terugweg tijdens een moeilij
ke reis naar Erzoeroem op 2000 me
ter hoogte, werd de auto aangehouden
door Turkse soldaten. Na een waar
schuwingsschot moest onze verslagge
ver in het duister de auto verlaten
om met de handen omhoog gefouilleerd
te worden op wapens. Men vreesde,
zoals later bleek, met een communis
tische infiltrant te maken te hebben.
Toen echter een officier, die kon le
zen, zijn paspoort en internationale
perskaart onderzocht, kreeg hij met
duizend excuses toestemming zijn
terugreis te vervolgen.
september en oktober mogelijk was, om
dat een smalle, maar berijdbare landweg
langs Varto en Hinis voert.
Diep in de bergen echter vormen voet
paden de enige verbinding met de buiten
wereld en in Varto knikt men naar de in
het schaarse zonlicht schitterende pieken:
„Daar sterft men en wij zullen het niet
weten Dat sterven in alle eenzaam
heid zal gebeuren omdat met het instor
ten van de hutten, ook het graan, de ge
droogde groenten en peulvruchten voor
de winter verloren zijn gegaan.
Omdat er geen arts is met medicijnen
om de pas geborenen in leven te houden.
Omdat de sneeuw straks enige maanden
lang twee tot drie meter hoog zal liggen
en omdat er weinig beschutting is en
brandstof om de „tandirs" de primi
tieve stookplaatsen te vullen. Men
pleegt daarvoor in de zomer de mest van
schapen en geiten te verzamelen, die te
gen de binnenmuur van de hut wordt op
gestapeld om, gedroogd, als brandstof te
dienen.
TEGENOVER de onontkoombare dood
als gevolg van honger, kou, dysenterie of
mazelen een epidemie die hier schrik
barend heerst staat de buitenwereld
machteloos. Soms zal men een zieke per
Bewoner van Varto, die zijn vrouw
en kinderen verloor, gebaart: „Ik zal
ook in het nieuwe Varto mijnjver-
driet niet vergeten".
paard kunnen afvoeren naar het dal en
in een enkel geval kan een militaire heli
kopter uitkomst brengen, maar over het
algemeen is er in dit onherbergzame witte
landschap weinig of niets mogelijk om
het isolement van deze gehuchten te door
breken.
Zoals in vele landen, zond ook het Ne-
derlandsche Rode Kruis geld en goederen
naar Turkije. In totaal werd voor 400.000
gulden aan hulp verstrekt: 150.000 in
contanten voor de huizenbouw en voorts
ingeblikt babyvoedsel, dekens; tenten,
kleding en kostbare medicijnen. Het ver
voer gebeurde per trein en per schip,
maar ook de koninklijke luchtmacht vloog
achtmaal met spoed vrachten naar
Erzoeroem, waar naast de landings
baan de goederen zich in die eerste
verwarde dagen hoog opstapelden.
Geleidelijk hebben deze ladingen hun
weg gevonden naar een rampgebied, waar
helaas enkele duizenden, diep in de ber
gen, nauwelijks in deze overvloedige we
reldhulp kunnen delen.
(Van onze correspondent)
MOSKOU Aan de periode van welwillende afwachting, die Moskou voor de
nieuwe regering in de Bondsrepubilek in acht heeft genomen, lijkt nu een einde
te zijn gekomen. In een reeks artikelen van de hand van vooraanstaande Russische
journalisten, en in het bijzonder in een zeer officieel lijkende doch ongesigneerde
bijdrage in het regeringsblad Izvestia, zijn alle oude bezwaren tegen de buitenlandse
politiek van Bonn weer naar voren gebracht. De intensiteit van deze nieuwe actie
heeft bij westelijke diplomaten in Moskou verbazing gewekt. De Russische houding
is des te opvallender, omdat voor het eerst, behalve bondskanselier Kiesinger en
minister van defensie Schroder, ook de nieuwe sociaal-democratisch minister van
Buitenlandse Zaken, Brandt, het doelwit van de critiek is geworden.
Aanleiding tot deze gewijzigde gedrags
lijn van de Russen is de vergadering van
ministers uit de NAVO-landen, die tien
dagen geleden in Parijs beëindigd werd.
Nu de bereikte resultaten reeds enige in
vloed lijken te hebben op de politieke
praktijk, heeft men in Moskou besloten
de vroegere politiek, die een isolering van
Op 1 januari wordt het nieuwe
reglement Verkeersregels en Ver
keerstekens van kracht. Vergele
ken met het Wegenverkeersregle
ment zijn er een aantal ingrijpende
wijzigingen, waarmee de wegge
bruikers terdege rekening moeten
houden in het nieuwe jaar. Of
schoon wij in jüni van dit jaar uit
voerig aandacht aan de nieuwe
verkeerscode hebben besteed, laten
wij de belangrijkste regels nog eens
volgen:
Elk gebods- of verbodsteken moet
opgevolgd worden. Voetgangerslichten
mag men dus niet negeren door bij
rood licht toch over te steken.
Personen die zich moeilijk voortbe
wegen moeten ongehinderd doorgang
krijgen, evenals blinden met een blin
denstok.
Militaire colonnes en uitvaartstoe
ten hebben geen recht meer op voor
rang. Zij mogen echter op kruisingen
niet „doorsneden" worden. Datzelfde
geldt ook voor marscolonnes en optoch
ten.
Voetgangers die rechtdoor gaande
een zijweg oversteken, mogen door
het verkeer dat die zijweg inrijdt of
uitkomt, niet gehinderd worden, ook al
ligt er ter plaatse geen zebraover-
steekpad.
Men mag voortaan wel stoppen op
een brug of een viaduct, maar niet
eronder.
Richtingpijlen op het wegdek bij
kruisingen moeten worden gevolgd.
Voor een stopstreep dwars over de
weg moet worden gestopt.
t
Wie zijn auto verlaat moet zijn
contactsleuteltje meenemen, uitgezon
derd voor wagens waarvan de motor
moet blijven lopen om te kunnen la
den en lossen.
Men mag geen reclame meer voe
ren door middel van transparanten.
Opschriften als „Taxi" en andere za
kelijke mededelingen vallen daarbui
ten.
Bij druk verkeer mag men in files
naast elkaar rijden op wegen met één
richtingsverkeer die in rijstroken zijn
verdeeld; op wegen met verkeer uit
beide richtingen, verdeeld in vier of
meer rijstroken waarbij het verkeer
niet op de linkerhelft mag komen. (Wie
in de rechterfile rijdt mag dus rechts
inhalen).
Wie zijn rijstrook moet verlaten
bijvoorbeeld om in te halen moet dit
aangeven met het knippersignaal. Men
is verplicht direct na het aangeven de
voorgenomen zwenking te maken. Het
knipperlicht moet direct weer uit, wan
neer men naast de wagen rijdt die
men bezig is in te halen. Men mag
de zijwaartse beweging pas uitvoeren
als men zich ervan heeft overtuigd
dat niemand daarmee wordt gehinderd.
Wanneer men een links gelegen in
rit wil inrijden, dan moet men links
voorsorteren alvorens de inrit in te rij
den. Op buitenwegen mag men ook
rechts gaan staan. (De bestuurder moet
zelf bepalen wat het minst gevaarlijk
is).
Even stoppen bij bushalten om pas
sagiers in en uit te laten mag voor
taan. In- en uitladen van goederen
blijft bij bushalten echter verboden.
Men mag de auto parkeren tot
vijf meter van de hoek. Ook mag men
op de hoeken laden en lossen. Het
stopverbod op kruisingen is vervangen
door een parkeerverbod. Het is ook
verboden te parkeren wanneer hierdoor
de vrije ruimte tussen de auto en een
vluchtheuvel of een doorgetrokken
streep minder wordt dan drie meter.
Men mag de auto niet zo neerzet
ten, dat daardoor het uitzicht op ver
keersborden, stoplichten of richtings
borden wordt belemmerd.
Alleen motorrijwielen waarmee har
der dan veertig kilometer per uur kan
en mag worden gereden, worden op
een autoweg toegelaten. Op een auto
weg mag men de normale gang van
Van links naar rechts: bord voor
voetganger; verboden links en
rechts de weg te verlaten; bromfiets
met draaiende motor verboden; bord
voor autoweg; einde maximumsnel
heid; stoppen voor voorrangsweg,
-kruising of -splitsing; voorsorteren;
luchtzak waarschuwing tegen ruk-
en zijwind.
het verkeer niet belemmeren door uit
zonderlijk langzaam te rijden.
In de stadscentra komen geelge-
mein van (brom)fietsers. Het andere
verkeer mag van dat weggedeelte al
leen gebruik maken als er een onder
broken lijn langs loopt en als daarbij
geen bromfietsers of fietsers worden
gehinderd.
Van links naar rechts: autoweg
met gescheiden rijbanen en viaduc
ten; gevaar van opspattende stenen;
einde bebouwde kom; verboden te
keren op de weg.
schilderde trottoirbanden, die een par
keerverbod betekenen.
Wanneer langs de kant van de weg
met een getrokken streep een fietspad
is geschilderd met een fietssymbool
erin, dan is dat het uitsluitende do-
Bromfietsen mogen geen onnodig
geluid meer veroorzaken.
Bromfietsers mogen niet meer met
z'n tweeën naast elkaar rijden. Fiet
sers mogen dat nog wel. mits zij daar
bij het overige verkeer niet hinderen.
De minister van Verkeer kan voor
fietspaden buiten de bebouwde kom
maximumsnelheden voor bromfietsen
vaststellen die lager zijn dan veertig ki
lometer per uur. (Bijvoorbeeld voor
„toeristische fietspaden").
De „amazonezit" achter op een
scooter of een motorrijwiel is verbo
den. Ook mogen zich daarop geen
personen vóór de bestuurder bevinden.
- Wanneer langs de kant van de weg
een kunstmatig fietspad is gemaakt
door met een witte streep en een fiets
symbool op het wegdek een afscheiding
te maken van de rest van de rijbaan,
dan moeten fietsers en bromfietsers dit
kunstmatige fietspad gebruiken.
Als bromfietsers of fietsers bij het
inhalen belangrijk opzij moeten zwen
ken, dan moeten zij een teken geven
dat zij van plan zijn die inhaalmanoeu
vre te gaan maken.
(Brom)fietsers mogen rechts inha
len, wanneer het overige verkeer in
één of meer files rijdt of staat.
Bij schemering, dichte mist over
dag oï zware sneeüwval (kortom bij
alle omstandigheden waaronder het
zicht belemmerd wordt) moeten voor
taan ook bromfietsers en fietsers licht
ontsteken.
Men mag niet met groot licht rij
den wanneer de openbare verlichting
zó goed is dat de weg duidelijk over
zien kan worden. Groot licht mag ook
niet gevoerd worden als men daar
mee treinbestuurders, schippers of co
lonnes voetgangers kan verblinden.
Rijdt men op korte afstand achter een
ander motorvoertuig ,dan is men even
eens verplicht om te dimmen. Het ver
blinden van een voorligger is uitdruk
kelijk verboden. Zodra het zicht min
der wordt moet óf het grote licht óf
het dimlicht aan, niet alleen bij dich
te mist of zware sneeuwval, maar ook
als overdag door atmosferische storin
gen het daglicht zo afneemt dat het
zicht ernstjg vermindert. Ook bij sche
mering moéten grote of dimlichten aan.
Bij dichte mist of zware sneeuw
val mogen inplaats van de grote
lichten de mistlampen aan. Het te
gelijk laten branden van mistlampen
en de grote lichten mag niet. In ge
vallen dat het niet is toegestaan groot
licht te voeren, mag (bij de dimlich
ten of stadslichten) een bermlamp aan,
mits die gedoofd wordt als men vlak
achter een voorligger zit. Ook een
schijnwerper gebruiken is geoorloofd,
maar daarbij moet de wagen nagenoeg
stilstaan en mag de lichtbundel niet
hinderlijk zijn voor anderen.
Bij donker en slecht zicht moeten
ook motorvoertuigen die stilstaan op
vluchtstroken, parkeerhavens en par-
keerstroken stadslichten aan hebben
Binnen de bebouwde kom mogen daar
voor ook parkeerlichtjes dienen.
Auto's, die in het donker of bij
slecht zicht op de rijbaan stilstaan,
zullen, behalve de verplichte verlich
ting, ook nog twee knipperende waar-
schuwingslichten mogen voeren, die
uiteraard alleen mogen branden bij het
stilstaan.
Automobilisten, motorrijders met
zijspan, kortom alle bestuurders van
motorvoertuigen op meer dan twee
wielen, moeten buiten de bebouwde
kom een rood reflecterende gevaren
driehoek bij zich hebben. Bij panne
e.d. moet deze driehoek worden neer
gezet in „stroomopwaartse" richting
op dertig meter voor of achter het
voertuig. Deze driehoek moet drie zij
den van minstens 45 centimeter lengte
hebben, mag niet omvallen bij storm
en mag niet verschuiven op een glad
wegdek.
Niet in werking zullen treden op
1 januari het eerste en derde lid van
artikel 122, waarin verboden wordt
een doorgetrokken streep, die de rij
baan in rijstroken verdeelt, te over
schrijden. De wegbeheerders zullen eerst
de noodzaak van de thans aanwezige
markeringen aan een nauwgezet onder
zoek onderwerpen. Het is de bedoeling
dat deze bepalingen op 1 juli 1967 in
werking treden. Ook de eis, dat de
gevarendriehoek des nacht (bij dim
licht) op een afstand van 250 meter
zichtbaar moet zijn, zal pas over twee
jaar van kracht worden.
de Verenigde Staten en de Bondsrepu
bliek beoogt, weer op te vatten.
Men doet dit, zoals de Izvestia, door
weer van twee verschillende tendenzen
binnen de NAVO te spreken. De ene zou
gericht zijn op een gezamenlijke Europese
politiek, met het doel de spanning te ver
minderen en de blokvorming binnen
Europa uit de weg te ruimen. De andere
richting, die door Washington en Bonn
zou worden vertegenwoordigd, zou willen
proberen deze ontwikkeling met alle be
schikbare middelen tegen te houden.
Terwijl vele van de artikelen waarin de
Duitse bondsregering wordt aangevallen,
zich vooral bezighouden met de Russische
eisen wat betreft de erkenning van de
Europese grenzen en het bestaan van de
Duitse Democratische Republiek, handelt
de bijdrage in de Izvestia uitsluitend over
het probleem van de nucleaire bewape
ning, dat als het kernpunt van de Euro
pese politiek wordt bestempeld.
Met de vorming van een groep voor de
planning van de nucleaire verdediging en
de toekenning van een vaste plaats in één
van de commissies daarvan aan de Bonds
republiek, is aan Bonn „een gevaarlijke
concessie" gedaan, meent de Izvestia. Het
blad voert aan, dat Bonn haar slechts als
een etappe op de weg naar atomaire deel
genootschap ziét. Het herinnert eraan, dat
bondskanselier Kiesinger in zijn rege
ringsverklaring de ambities in die rich
ting allerminst opgegeven heeft.
Het ernstigste verwijt dat de bondsre
gering wordt gemaakt, bestaat hierin, dat
zij „achter de coulissen een harde strijd
voert tegen een internationaal verdrag
tegen de verspreiding van kernwapens".
In dit verband wordt in het bijzonder de
naam van minister van defensie Schroder
genoemd.
Ondanks alle critiek kan voorlopig nog
geconcludeerd worden, dat Moskou welis
waar door de nieuwe ontwikkeling de
hoop op een verdrag over Duitsland niet
heeft opgegeven, maar vreest, dat de
Sovjet-Unie dat bij verdere concessies aan
Bonn tengevolge van de jarenlange ver
dedigde politiek-propagandistische stand
punten en onder druk van enige van zijn
Oosteuropese bondgenoten, niet meer zal
kunnen ondertekenen. Slechts hierdoor is
het te verklaren, dat ondanks de propa
gandistische aanvallen op Washington de
Verenigde Staten gewaarschuwd worden,
niets te doen wat de totstandkoming van
een kernstopverdrag in de weg zou kun
nen staan.
Het is interessant dat de eerste officiële
critiek op minister van Buitenlandse Za
ken, Brandt, in een ander verband werd
geuit. Hem wordt in de schoenen gescho
ven, dat hij in tegenstelling tot vroegere
verklaringen van de Westduitse sociaal
democraten, bij het NAVO-beraad in Pa
rijs „vele oude concepties van Bonn heeft
verdedigd en dat hij de smadelijke taak
op zich heeft genomen, de mening van de
Britse minister van defensie Healey, dat
er geen oorlogsgevaar uit het Oosten
dreigt, te weerleggen".
En voorlopig moet de vraag nog on
beantwoord blijven, welke doelen Moskou
nastreeft met de weer geopende pole
miek tegen Bonn. Misschien is het slechts
de bedoeling de partners van de Bonds
republiek ervan te weerhouden, de West
duitsers nog verder tegemoet te komen.
Een andere lezing is, dat de Russen een
tegenstelling tussen de beide partners in
Westduitsland's grote coalitie willen sti
muleren.
EVERETT (AFP en Reuter) Min
stens elf mensen hebben dinsdagavond
de dood gevonden bij een botsing tussen
een dieseltreintje en een tankauto op een
overweg in de buurt van Everett, in de
Amerikaanse staat Massachusetts. Dertien
mensen werden gewond.
