VAN DAG TOT DAG
DavitamonlO
Elke dag.
Scherpe aanval van Castro op
Cuba's revolutiedag tegen VS
Beroep op Europa om meer
leningen en investeringen
Britse bruidegom-gevangene
ontsnapt en weer gegrepen
Loena-13 maakt snapshots van maanbodem
r
De keest van
bedrij f svoerieg
Chinees
vakverbond
ontbonden
Opstel als straf
KAMI dreigt met
landelijke actie
Massale staking
in Madrid
Chinezen hielden
Russisch schip vast
Jaspers bevreesd
voor nieuw Duits
nationalisme
Hanoi wijst Brits
voorstel officieus
van de hand
DINSDAG 3 JANUARI 1967
Meer suiker
Ook drie ontsnapten
van Dartmoor gepakt
LONDEN De laatste drie van de
vijf op eerste kerstdag uit Dartmoor
ontsnapte Britse gevangenen werden
gisteren in de buurt van Exeter, op
ongeveer achttien kilometer van de
gevangenis gepakt. Twee uitbrekers
werden in een hooischuur ontdekt
door spelende jongetjes, die plotse
ling een been uit het hooi zagen ben
gelen.
Boete voor Britse
anti-narcotica dominee
Geen record
Wie zich zorgen mocht maken over de
uitkomsten van het bedrijfsleven en de
steeds langer wordende lijst van onderne
mingen die in geldmoeilijkheden blijken
te komen, kan zich enigszins troosten met
de overweging dat de P.T.T. in ieder ge
val danig floreert. Weliswaar worden daar
zware verliezen geboekt op de postdienst,
maar de andere onderdelen van dit over
heidsbedrijf maken alles goed. Er is een
winst over 1966 gemaakt van maar liefst
54 Vi miljoen. Op de telefoon werd tien
miljoen verdiend, de girodienst behaalde
een winst van 25 miljoen, wat dubbel zo
veel is als een jaar daarvoor.
Hoe voordelig het is een spaarbank te
exploiteren, bleek uit het feit dat de Rijks
postspaarbank 37 miljoen aan winst ople
verde. Maar deze winst wordt niet opge
teld bij de bedrijfsresultaten van de P.T.T.
De Rijkspostspaarbank is een hoofdstuk
op zichzelf, zou men kunnen zeggen.
Daarbij moet echter wel worden aange
tekend dat deze spaarbank gebruik maakt
van de diensten der postkantoren en de
girodienst, zodat het een kleine kunst is
om zoveel winst te maken bij een zo laag
gehouden rentevergoeding aan de spaar
ders.
Nu is in het algemeen het verschijnsel
van vele miljoenen winst bij overheidsbe
drijven een betrekkelijke zaak. Het zegt
namelijk niets over de economische toe
stand, omdat het overheidsbedrijf de uit
oefening van een monopolie betekent.
Men kan daar naar believen tarieven
vaststellen en verhogen, waardoor een vol
komen kunstmatigheid ontstaat ten aan
zien van de uitkomsten. De winst van de
P.T.T. wordt geput uit de zakken van het
bedrijfsleven en de particulier. Niet dat
wij daarover mogen klagen want we
mogen eigenlijk nog blij zijn dat het on
derdeel postdienst van de P.T.T. niet op
kunstmatige, door het monopolie mogelijk
gemaakte optrekking der tarieven tot een
winstgevend onderdeel wordt gemaakt.
Het verlies van de postdienst is schrik
barend gestegen van 16 miljoen in 1965
tot maar liefst 68 miljoen in 1966. En dat
ondanks de onophoudelijke tariefsverho
gingen, zich manifesterend in steeds maar
duurdere frankeringen. Hoe is het nu mo
gelijk dat dit enorme verlies toch nog
wordt goedgemaakt door overige onder
delen, waarvan de zuivere winsten toch
nog lang niet tot 68 miljoen komen? Dat
wordt bereikt door „andere baten", on
der meer hogere rentevergoedingen.
Zo ziet men dat het zelfs in deze slech
ter wordende economische situatie best
mogelijk is om een bedrijf efficient te voe
ren en wél te doen varen. Maar dat ligt
toch niet alleen aan het monopoliebezit.
Want kijk nu eens naar de Spoorwegen,
die ook een monopolie bezitten. Daar
stijgt het totale verlies jaarlijks enorm.
Natuurlijk is het monopolie van de N.S.
veel betrekkelijker dan dat van de P.T.T.
De auto en de bus zijn hier de monopo
liebrekers. De overheid probeert daar
wat aan te doen, namelijk door het auto
verkeer zo zwaar mogelijk te belasten,
maar verbieden kan zij het niet, zoals
zij het vervoer van brieven en het ex
ploiteren van telefoon of giro verbiedt.
Het totaalbeeld levert wel een dringen
de vraag op: kunnen overheidsbedrijven
diensten verlenend aan de burger met
behulp van diens belastingpenningen
ongelimiteerd doorgaan met de kosten van
hun dienstverlening te verhogen, zonder
rekening te houden met het feit dat in
de particuliere sector de lasten te zwaar
blijken te worden?
De hiernaast omschreven vraag doet zich
in de huidige situatie ook voor ten aanzien
van een ander monopolie, namelijk dat
van artsen en ziekenhuizen. Het conflict
rondom de ziekenfondsvergoedingen heeft
zovele kanten en is geladen met zoveel
argumenten en tegenargumenten, dat men
van de arme zieke burger niet mag ver
langen, er alles van te begrijpen en par
tij te kiezen.
Wat hij zélf echter mag verlangen is
dit: dat hij op de meest kundige en best
mogelijke wijze wordt geholpen als zijn
gezondheid in gevaar is. Dat is een uit
gangspunt waarmee zowel de artsen als
de ziekenfondsen en de regering zich
moeten kunnen verenigen en waarmee
zij zich, naar het zich laat aanzien,
nog steeds ook inderdaad verenigen.
Alleen zij maken het de patiënt wel
moeilijk. Het was toch al niet gemakke
lijk, want voor vele gezinnen betekende
het oude ziekenfondstarief een bizonder
zware last. Daarbij kwam en komt nog,
dat hij er heel wat voor moet doen om
hulp te verkrijgen. Niet dat de dokters
in het algemeen hun fondspatiënten met
de Franse slag zouden behandelen en er
een soort van automatische massa-behan
deling van zouden maken verre van
daar, maar er zijn te weinig dokters en te
veel patiënten.
Nu is er een conflict; de patiënt of
aspirant-patiënt (een ietwat vreemde
aanduiding, die overigens niets te maken
heeft met aspiraties of aspirines) ziet de
strijdende partijen slaags raken rondom
zijn bed. Figuurlijk uiteraard.
Even figuurlijk is de constatering, dat
de partijen zelfs hun conflict op de rug
gen der zieken proberen uit te vechten.
Dat zou men namelijk moeten conclude
ren uit een heden verschenen adverten
tie, waarin de Landelijke Huisartsen Ver
eniging de fondspatiënten in het oor fluis
tert dat de minister de schuld draagt
van het fpit dat de patiënt zelf voor de
kosten van zijn behandeling moet op
draaien.
Wat moet die arme patiënt nu doen?
Boos naar de minister lopen en op hoge
toon terugbetaling eisen? Hij mag niet
eens lopen, hij moet in bed blijven en
mist ieder animo om te gaan demonstre
ren in Den Haag.
Hij gunt zijn dokter een behoorlijk ho
norarium, maar hij kan niet méér beta
len dan zijn huishoudboekje hem toe
staat. En hij wil graag gezond worden
en blijven, zonder tot de bedelstaf te
worden gebracht. Aan deze vaste gege
vens moet hij zich overeind houden.
Draagt het departement van Sociale Za
ken en van Volksgezondheid zijn naam
eigenlijk niet ten onrechte, als het hoe
dan ook hier niet een maatschappelijk
verantwoorde oplossing voor weet uit
te dokteren?
Er is namelijk moeilijk een vraagstuk
van belangrijker sociale aard te beden
ken dan dit. Leve de dokters, maar ook
leve de zieken, en de rest moet daaraan
worden aangepast. Het klinkt misschien
demagogisch, maar het is de kern waar
omheen de oplossing moet worden ge
sponnen.
ADVERTENTIES
PEKING (AFP) - Het Chinese Verbond
van Vakverenigingen is 27 december ont
bonden. Het officiële orgaan van de bond
verschijnt sinds 31 december niet meer.
Dat hebben correspondenten van het Rus
sische en het Tsjechische persbureau uit
Peking gemeld.
Volgens een vlugschrift van het „Chi
nese Genootschap van Rode Rebellen"
werd het vakverbond geleid door „een
groep kapitalistische elementen binnen de
partij" die zich verzette tegen de poli
tiek van Mao Tse-Toeng.
In het pamflet wordt het vakbondsblad
een „spreekbuis" genoemd voor het stre
ven om „tweedracht te zaaien in de ar
beidersklasse en het kapitalisme te her
stellen". Als voorbeeld wordt aangehaald,
dat het blad de enige krant was, die vori
ge maand niet het gedicht „de hele
rivier is rood" van Mao heeft gepubli
ceerd.
Een 21-jarige automonteur is door
een Westberlijnse rechtbank veroor
deeld tot het schrijven van een opstel
van twintig pagina's over „het Derde
Rijk en mijn generatie". De jongeman,
die tevens honderd mark boete moet
betalen en zeven maanden voorwaar
delijke gevangenisstraf kreeg, was in
juni tot tweemaal toe een winkel van
een joodse eigenaar binnengegaan met
een overall aan waarop een hakenkruis
was geschilderd.
HAVANNA (Reuter en A.P.)
Premier Fidel Castro heeft felle cri-
tiek op de Verenigde Staten geuit
naar aanleiding van berichten, dat
Washington druk op Groot-Brittan-
nië zou uitoefenen om geen crediet
te verlenen voor de levering van een
kunstmestfabriek, die Cuba wil ko
pen. De Cubaanse leider, die sprak op
een massabijeenkomst in Havanna ter
herdenking van het feit, dat acht
jaar geleden de revolutie begon, zei
dat Amerika ook Italië en andere
Europese landen tracht te weerhou
den van handel drijven met Cuba.
Castro drong er bij de Europese lan
den op aan zich te „bevrijden van de
imperialistische politiek van de Amerika
nen" en de revolutionaire bewegingen
in Latijns-Amerika te steunen.
Hij deed een beroep op Europese on
dernemingen om Cuba economisch te
steunen. Hij zei dat Europese firma's on
der druk van Washington geen leningen
aan Cuba verstrekken voor kunstmest-
'fabrieken en andere economisch belang
rijke projekten
„Wij vragen de Europese landen zich
niet te laten misleiden door imperialisten
en monopolies" zo riep Castro tegen een
gehoor van meer dan tweehonderdduizend
mensen op het Plein van de Revolutie in
Havanna.
Castro voorspelde dat de produktie van
suiker in Cuba dit jaar de grootste zal
zijn sinds vijf jaar. De oogst is begonnen
met meer dan 300.000 ton in december,
zo meldde hij. Het streefcijfer voor Cu
ba voor 1967 is 7,5 miljoen ton, vergele
ken met een absoluut record van zeven
miljoen ton in 1952 en 4,5 miljoen ton vo
rig jaar.
Castro ging uitvoerig in op de Cubaanse
economische toekomstplannen en gaf een
overzicht van wat hij noemde de ver
worvenheden van zijn revolutie geduren
de de afgelopen acht jaar. Op zijn rede
volgde een militaire parade die ruim
een half uur duurde. Bij de parade, die
de Cubaanse militaire macht moest to
nen, werd voor het eerst een mobiel
platform getoond voor de lancering van
luchtdoelraketten.
Op het podium stonden naast Castro
president Osvaldo Dorticos, andere Cu
baanse functionarissen en diplomaten en
buitenlandse gasten, onder wie vertegen-
Fidel Castro
woordigers van Noord-Vietnam, de Viet-
cong, China, de Sovjet-Unie en andere
communistische landen.
De Sovjet-Unie heeft haar „zuster Cu
ba" ter gelegenheid van het achtjarig be
staan van het bewind van premier Fidel
DJAKARTA (Reuter) Het 30.000
tellende actiefront van studenten in In
donesië, KAMI, heeft gedreigd met be
togingen in het hele land als president
Soekarno blijft weigeren een uiteenzet
ting te geven van „zijn politiek die ge
leid heeft tot de staatsgreep van oktober
1965".
In Djokjakarta is de spanning tussen
voor- en tegenstanders van Soekarno
groot. Dezer dagen is daar een student
om het leven gekomen bij een treffen
tussen Soekarno-gezinde jongelui, die de
steun van mariniers hadden, en jeugdige
mohammedaanse tegenstanders van de
president.
MADRID (Reuter) Meer dan 13.000
Madrileense arbeiders in de elektrische
industrie zijn maandag in zitstaking ge
gaan uit protest tegen de arrestatie van
zes van hun collega's tijdens een beto
ging voor hogere salarissen.
Op de drie fabrieken van „Standard Elec-
trica S.A." in Madrid was het \yerk tot
stilstand gekomen. De arbeiders versche
nen wel in de fabriek, maar weigerden te
werken. Zij zonden een delegatie naar
de politie waarin om vrijlating van de
zes gearresteerden werd gevraagd. Die
liet de arrestanten vrij, nadat de arbeiders
het werk hadden hervat.
Castro, in een felicitatietelegram steun
beloofd bij de verdediging van de „revolu
tionaire verworvenheden".
De boodschap was, volgens radio Ha
vanna die in Miami werd beluisterd, on
dertekend door Leonid Breznjev, de eerste
secretaris van de Russische Communis
tische Partij, door president Nikolai
Podgorny en door premier Aleksei Kosy-
gin.
Soortgelijke boodschappen zijn ont
vangen van Nord-Korea, het nationale be
vrijdingsfront van Zuid-Vietnam, Polen,
Tsjechoslowakije en de communistische
partijen van Frankrijk en de V.S., aldus
radio Havanna.
MOSKOU (AFP en TASS) De Chine
zen hebben van acht tot 28 december in
de haven van Dairen aan de Gele Zee het
Russische motorschip Zagorsk vastge
houden. Het ministerie van Koopvaardij
in Moskou heeft hierover zijn scherpe af
keuring uitgesproken. De Chinese be
schuldiging dat de kapitein van het schip
inbreuk zou hebben gemaakt op de Chi
nese soevereiniteit, wordt „vergezocht
en geheel en al ongegrond" genoemd.
„De Chinese autoriteiten proberen het
ware karakter van hun optreden te ver
doezelen en met verdraaiing van de fei
ten de onwettige vasthouding van een
Russisch schip en zijn bemanning achter
af te rechtvaardigen", aldus de verkla
ring. De normale scheepvaart tussen de
Russische en Chinese havens zal in ge
vaar worden gebracht. De Sovjet-Unie
houdt zich het recht voor schadevergoe
ding te eisen", aldus het ministerie.
(Van onze correspondent)
Ze waren uitgehongerd en gaven zich
kalm aan de politie over. De grootmoe
der van een van de jongetjes had al twee
dagen tevoren in haar voortuintje voet
afdrukken ontdekt en de politie gewaar
schuwd. De derde ontsnapte gevangene,
die ergens anders werd gevonden, kon
pas worden overmeesterd na een verwoed
gevecht met twee politieagenten, bijge
staan door een passerende marineman.
De gevaarlijke Frank Mitchell, die
vóór Kerstmis uit Dartmoor ontvlucht
te, is nog steeds niet gevonden.
Er is gisteren toch weer een gevange
ne, uit Wormwood Scrubs in Londen,
ontvlucht, kort nadat hij in Hammer-
BRIGHTON (AP) De 26-jarige me
thodistische dominee David Copestake,
die in november een preek hield tegen de
euvelen van het gebruik van verdovende
middelen en daarbij een flesje had ge
toond, dat volgens de politierechter In
dische hennep bevatte, is voor het onge
oorloofd bezit van een verdovend middel
tot een boete van zes shilling en zes
pence veroordeeld.
É«ÉiMii»n»niiiiiiii «muur
De Loena-12, het automatische Rus
sische onderzoekingsstation dat op
de maan is geland, heeft glasheldere
foto's van de omgeving van het lan
dingsterrein naar de aarde geseind.
Geleerden kunnen er vele details uit
onderzoeken. Boven ziet u een op
name, waarbij een onderdeel van de
Loena-13 in de linkerhoek duidelijk
zichtbaar is. De onderste foto toont
een maanpanorama, waarop teveiis
de grondklemmen van het ruimte
schip zichtbar zijn.
„De maan is geen dood lichaam,
maar een levend ademend organis
me". Dat heeft de wetenschappelijke
correspondent van Tass meegedeeld.
In het bericht wordt gezegd dat
gelijk met de studie van het maan
oppervlak door de Loena-13, de
waarnemingen van de aarde af be
vestigd hebben dat de maan „leeft".
De astronaute Nina Petrova heeft
een bijzondere gloed" in het ge
bied van de Keppler krater ontdekt.
Bijna tegelijkertijd werd van geolo
gisch leven op de maan melding ge
maakt door de Moskouse sterren
kundige Mihail Pospergelis.
„Op deze wijze", aldus Tass, „is het
laatste wetenschappelijke onderzoek
van 1966 een bevestiging van de hy
pothese van professor Nikolai Kozy-
rev die drie jaar geleden verklaarde,
dat de Aristarchus krater, de hel
derste plek op het maanoppervlak
die glinstert als een vurige plek aan
de oostelijke rand „ademt" en dat
er rook is van gas of misschien stof
dat er boven hangt.
smith voor de burgerlijke stand in het
huwelijk was getreden. Kort voor mid
dernacht maakte de politie bekend dat
zij de gevluchte bruidegom had gepakt
in Stanmore dichtbij Londen. Hij is weer
naar zijn cel in Wormwood Scrubs ge
bracht.
Het Britse ministerie van Binnenlandse
Zaken heeft bekendgemaakt dat er in
1966 in totaal 696 gevangenen zijn uitge
broken of weggebleven, nadat zij op ere
woord waren vrijgelaten. In 1965 waren
het er drie meer.
BONN (AFP) „Ik geloof niet dat de
Westduitse Nationaal-Democratische Par
tij (NPD) iets gemeen heeft met het
vroegere nationaal-socialisme. Het grote
gevaar schuilt meer in de eventuele her
leving van het oude nationalisme bij de
andere partijen". Dit zei de 84-jarige
Duitse filosoof Karl Jaspers gisteren tij
dens een televisieuitzending.
Het feit dat bondskanselier Kiesinger
„een voormalige nationaal-socialist" aan
het hoofd van de Bondsregering staat,
noemde hij „een belediging voor het
buitenland en een smadelijke behandeling
voor een minderheid van de Duitsers".
Jaspers die in Zwitserland woont,
schetste een somber beeld van de poli
tieke toekomst van de Bondsrepubliek. Het
samengaan van de christen-democraten
en sociaal-democraten met hun sterk
uiteenlopende politieke opvattingen in de
„grote coalitie" zal zijns inziens leic^n
tot onverwachte situaties en willekeur.
TOKIO (Reuter AFP en AP) Noord-
Vietnam heeft vandaag een Brits voor
stel voor vredesbesprekingen ter beëindi
ging van het conflict in Vietnam van de
hand gewezen.
Het officiële dagblad van Noord-Vietnam
Nhan Dan" herhaalde de communisti
sche voorwaarden voor vrede en lever
de critiek op Groot-Brittannië, dat een
conferentie van de Verenigde Staten,
Noord-Vietnam en Zuid-Vietnam heeft
voorgesteld.
In een uitzending van de Noordvietna-
mese radio was gisteren in feite al het
Britse voorstel voor een drielandenbe
spreking voor vrede in Vietnam verwor
pen.
Amerikaanse vliegtuigen hebben boven
de delta van de Rode Rivier zeven Migs
van de Noordvietnamese luchtmacht neer
geschoten.
In deze luchtslag, die de grootste uit
de Vietnamese oorlog wordt genoemd,
zouden de Amerikanen geen verliezen
hebben geleden.
Noord-Vietnam heeft de V.S. vandaag
beschuldigd van aanvallen op een Cam-
bodjaans dorp. Noord-Vietnam heeft de
Cambodjanen steun toegezegd.
Urnen. Bij opgravingen in het gebied van
Bautzen dat bij Dresden ligt, heeft men
bijna 1.300 urnen gevonden. De urnen
zijn voor het grootste deel afkomstig
uit het bronzen tijdperk.
Vrijheid. De secretaris-generaal van de
Soedanese communistische partij, Ab-
del Khalid Mahgoeb, en burgers die na
de mislukte staatsgreep van vorige
week waren gearresteerd, zijn maandag
in vrijheid gesteld.
Arrestatie. Ruim zevenhonderd tegen
standers van de koeienslacht zijn maan
dag in de Indische hoofdstad New Delhi
gearresteerd tijdens een betoging ten
gunste van de vastende hindoe-leider
Jagadgoeroe Sjankaratsjarya van Poe-
ri.
Kleding. Amerikaanse maatkleermakers
en modeontwerpers hebben voor de
vierde achtereenvolgende maal presi
dent Johnson aangewezen als de best-
geklede bewindsman van het land.
Verkeer. Volgens voorlopige gegevens
zijn in de vier dagen van kerstmis en
de jaarwisseling op de Franse wegen
140 mensen om het leven gekomen en
1220 gewond.
„Drankholen". De Algerijnse regering
heeft maandag sluiting gelast van een
aantal staatsapotheken die volgens haar
in drankholer waren herschapen en
waar het bovendien meer dan eens on
zedelijk toeging. „Het personeel van de
apotheken negeerde de meest elemen
taire morele principes", aldus het mini
sterie van Gezondheid.
