i m
1
VELO
Begrotingsdebatten Provinciale Staten
Aandrang op meer zekerheid
over indeling IJmond-Noord
TOERNOOI-sPIONage
Loper
Hoogovenschaaktoernooi blijft
zijn eigen karakter behouden
M
NI
Zaken rond
het schaken
Heemskerk heeft
volgende maand
25.000 inwoners
Volraken van
Haarlem niet
afwachten
Provinciale Staten
namen afscheid
van ir. Merkx
In Velsen steeg
aantal verkeers
ongevallen met
twaalf percent
Ondanks de
wijzigingen
Aanhanger schoot
los op rijksweg 9
sJl
DONDERDAG 12 JANUARI 1967
4
v VELO
DE VRIND
DIE DE
WAS DOET
1
i
Zaanse klokken
Friese staartklokken
Alle maten
JUWCLICH
HORCOOC R.
l««genteuw»lraat 4-33
wtak bij hot marktplein
WASMACHINES
KOELKASTEN
ELECTR ARTIKELEN
TROMPSTRAAT 66-68
IJMUIDEN-O. - TEL. 5198
ADVERTENTIE
Tijdens de behandeling van de begro
ting van de gemeente Heemskerk, heeft
burgemeester H. Nielen meegedeeld, dat
de volgende maand de 25.000 ste inwoner
wordt verwacht. Volgens de huidige po
litiewet zou dat tengevolge hebben, dat
Heemskerk één jaar na het bereiken van
dit aantal een eigen gemeentelijk poli
tieapparaat zou moeten stichten.
De verwachting bestaat evenwel, dat
dit in de politiewet genoemde aantal ver
hoogd zal worden. De heer, Nielen dacht
'dat de minister op dit ogenblik niet met
een zelfstandig politie-apparaat te Heems
kerk zou instemmen. Wel achtte de bur
gemeester overleg met zijn ambtgenoot
in Beverwijk noodzakelijk om een zekert
mate van coördinatie te bewerkstelligen.
Overigens deelde de heer Nielen mee,
dat reeds op initiatief van hemzelf en
van de rijkspolitie een verzoek naar de
minister is uitgegaan om de huidige situa
tie te continueren. De districtscomman
dant van de rijkspolitie is echter bezorgd
over de zwakke personeelsbezetting.
De fractievoorzitter van de P.v.d.A. in
de Provinciale Staten van Noord-Holland,
de heer H a r m s e n, heeft tijdens de
gisteren gehouden algemene beschou
wingen bij de begroting gepleit voor het
verkrijgen van meer zekerheid over de
gemeentelijke indeling van de IJmond-
Noord. nij memoreerde dat het plan van
het vorige kabinet eindelijk enige zeker
heid gaf, maar dat deze nu weer geheel is
weggevallen. Hij wilde weten of Gedepu
teerde Staten al contact hebben opge
nomen met de nieuwe minister van
Binnenlandse Zaken, zodat een einde
komt aan de situatie van verbrokkelde
stadswijken, waaruit de IJmond-Noord nu
in feite al elf jaar bestaat.
Ook de economische situatie in de pro
vincie kwam aan de orde, maar leidde
bij deze spreker evenmin als bij de
heer Copray (K.V.P.) tot ernstige
zorgen. De heer Harmsen noemde de
Hoogovens als een behoorlijke basis en
de heer Copray heeft in dit opzicht vol
doende vertrouwen in de nieuwe industrie
bij het Noordzeekanaal.
De fractievoorzitter van de K.V.P., de
heer Copray noemde de aangeboden be
groting een bewijs van gezondheid van
een gezond instituut. Zijn fractie gaat ook
met de verhoging van de grondbelasting
akkoord, omdat ze van mening is dat
Provinciale Staten van Noord-Holland
hebben gistermiddag afscheid genomen
van ir. W. J. L. J. Merkx, die per 1 febru
ari benoemd is tot burgemeester van
Breda. De heer Merkx had de begrotings
debatten niet meer bijgewoond, maar
kwam aan het slot van de eerste dag in
gezelschap van zijn vrouw zijn opwach
ting maken. In de ochtenduren waren al
tal van lofwoorden in de richting van zijn
lege zetel gezwaaid en de commissaris van
de koningin, mr. F. J. Kranenburg memo
reerde deze nog even in zijn toespraak
tot het scheidende Statenlid.
Hij herinnerde eraan, dat de heer Merkx
ginds 1954 lid is van Provinciale Staten en
sinds 1957 deel uitmaakt van het college
van G.S. „U bent het oudste lid van het
college in ambtsjaren", zo zei hij, „maar
lang niet het oudste in levensjaren. Breda
krijgt in u een jonge burgemeester, die
echter beschikt over een bezonken oordeel
en voldoende overwicht."
De commissaris van de koningin sprak
•ls zijn mening uit dat Provinciale Staten
van Noord-Holland een van de beste be-
stuursscholen van ons land blijkt te zijn,
die tot heel wat meer opleidt dan het door
Wim Kan geïntroduceerde regeringsmid
denstandsdiploma. Uit de Staten zijn im
mers ministers en staatssecretarissen en
nu ook de burgemeester van een grote
stad voortgekomen. Hij noemde de benoe
ming van ir. Merkx een verlies voor de
provincie maar een winst voor Breda en
een gelukwens voor de nieuw benoemde.
Ir. Merkx zei in zijn dankwoord graag
naar Breda te gaan, maar toch met enige
weemoed afscheid te nemen. Vervolgens
was er voor de Statenleden gelegenheid de
nieuwe burgemeester te feliciteren en te
vens afscheid van hem te nemen.
Omdat de benoeming van de heer Merkx
per 1 februari ingaat, blijft hij formeel
tot die datum lid van Provinciale Staten
van Noord-Holland. Om op deze dag met
een het nieuwe lid te installeren en een
opvolger in het college van G.S. te kiezen
zonder dat de Staten daarvoor speciaal
bijeen moeten komen is besloten, dat de
laatste begrotingsvergadering van donder
dag 26 januari maar woensdag 1 februari
wordt verschoven.
slechts dan op een extra rijksuitkering
gerekend kan worden als alle eigen mid
delen uitgeput zijn.
De heer Wensing (Prot.-Chr.) ging in op
het door beide vorige sprekers aangehaal
de voorstel van de P.S.P. om het openings
gebed voortaan achterwege te laten. Hij
wilde van dit „zinvol gebeuren" geen af
stand doen en sloot zich daardoor aan bij
de K.V.P.-fractie. De heer Harmsen
(P.v.d.A.) had zijn steun aan de P.S.P. toe
gezegd.
Vervolgens bracht de heer Wensing de
slechte verbinding tussen Zuid-Kenne-
merland en de gebieden boven het Noord
zeekanaal ter sprake. De Velsertunnel
achtte hij onvoldoende. Ook wilde hij na
dere bijzonderheden over de indeling in
de IJmond vernemen. Ook hij had be
zwaar tegen verhoging van de opcenten
van de grondbelasting.
Mevrouw Fortanier-De Wit (V.V.D.)
ging uitvoerig in op het voorstel om het
gebed voor de vergadering af te schaf
fen. Alhoewel ze zich geheel distantiëer-
de van de motivering van het voorstel
zegde ze toch haar steun eraan toe, om
dat ze geen behoefte zag een politieke
vergadering als deze met een gebed te
beginnen.
Ze drong aan op een zo groot mogelijke
openheid ten aanzien van besluiten van
Gedeputeerde Staten zeker ten aanzien
van de gemeentelijke indeling, waardoor
de burgers zich er veel meer bij betrok
ken zouden voelen. Voorts pleitte zij nog
voor voorlichting van de jeugd ten aan
zien van de streekplannen.
De heer Noordenbos (P.S.P.) bepleitte
uiteraard het door zijn fractie ingediende
voorstel het openingsgebed af te schaffen.
Ook hij liet zijn licht schijnen over de
problematiek van het Noordzeekanaal en
bracht ook nog enkele andere aspecten
ter sprake. Ten aanzien van de volkshuis
vesting vroeg hij zich ondermeer af of
het niet dienstig zou zijn een provinciaal
bouwbedrijf te stichten.
De fractievoorzitter van de Boerenpar
tij, de heer Nuijens, keerde zich fel te
gen het plan om het openingsgebed af te
schaffen evenals tegen de voorgestelde
De heer W. Bakker
- karakter behouden
verhoging van de opcenten van de grond
belasting. Ten aanzien van het samenvoe
gen van gemeenten zei hij hiervan
slechts voorstander te zijn, indien het met
volle instemming van de betrokken ge
meenten geschiedt.
Voor het afschaffen van het openings
gebed verklaarde zich ook de C.P.N.,
wier fractievoorzitter, de heer Hartog
veel pessimistischer over de werkloos
heid sprak dan de vorige sprekers. De
heer Proper (C.P.N.) meende dat men
niet meer moet streven naar een sluiten
de begroting, maar dat men een tekort
moet accepteren indien dit nodig is om
de noodzakelijke voorzieningen te tref
fen.
De heer Kemmink (P.S.P.) was tevo
ren uitvoerig ingegaan op de planolo
gische problematiek, waarbij het overbe
volkte zuidelijke deel van de provincie
scherp contrasteert met de rest. Hij was
fel tegen de belastingverhoging en uitte
critiek op de zijns inziens veel te smalle
groene „bufferzone" tussen de zware in
dustrie aan het Noordzeekanaal en de
woongebieden in Kennemerland.
Namens de V.V.D. maakte de heer
Voüte bezwaar tegen ijle manier waarop
G.S. hebben gemeend het tekort in de be
groting te moeten wegwerken. Vooral te
gen het overhevelen van winst uit de be
drijven had hij bezwaar.
Het aantal verkeersongevallen, dat in
1966 in de gemeente Velsen ter kennis van
de politie kwam bedroeg 1730, hetgeen ten
opzichte van het daaraan voorafgaande
jaar een stijging van ruim twaalf percent
betekent.
Er werden vierentwintig gevallen van
gewelddadige dood geregistreerd, te weten
vier bedrijfsongevallen, zeven gevallen van
verdrinking, twee zelfmoorden, drie ver
giftigingen, één gasverstikking en zeven
verkeersslachtoffers.
Aan het strand deden zich geen ver-
drinkingsgevallen voor.
De jeugdbaldadigheid had in 1966 weer
de speciale aandacht van de politie, maar
er deden zich in de gemeente Velsen geen
excessen voor.
De feitelijke sterkte van het politiekorps
in Velsen is thans 125 man. De toegestane
sterkte is 131 man.
De werving van personeel, ook van
jeugdigen in het bezit van een ulo-diploma
had in 1966 weinig succes.
De sterkte van de reserve-politie is
thans vijftig man. De bijeenkomsten van
het reservekorps worden goed bezocht,
maar de werving van nieuwe reservisten
onder de burgerij van Velsen blijft een
moeilijke taak, die weinig effect sorteert.
De Velsense politie maakte in 1966 in
totaal 3182 bekeuringen, of, zoals dat in
de officiële politietaal heet, reikte 3182 be
taalde waarschuwingen uit.
Ook in het afgelopen jaar maakte de
politie in Velsen weer vele opgegraven,
opgebaggerde of opgeviste explosieven on
schadelijk.
Met zeer veel waarderende woor
den is dinsdag de nieuwe manager van
het schaaktoernooi aan den volke voor
gesteld. Hij is geen onbekende in de
schaakwereld en zeker niet bij het
Hoogovenschaaktoernooi, want Harry
de Graaf blaast hier al menig jaar zijn
partij soms solistisch meestal in
orkestraal verband mee.
De eerste dag is thans onder de nieu
we „leider" voorbij. Wie verwacht
had, dat er een enorme verandering
zou ontstaan heeft de plank ver mis
geslagen, want de nieuwe manager is
geen man, die zonder redenen zomaar
iets gaat proclameren. Hij doet alles
weldoordacht en er is, buiten het
schaakorganisatorische element om
en dat is intern geen enkele reden
aanwezig om de zaak nu maar eens
geheel om te gooien. Daardoor ook was
iedereen, die ook maar iets met het
toernooi uitstaande heeft en dat zijn
er velen direct geheel „in". Zodoen
de was er dinsdag al weer iets van die
oude sfeer van al die jaren tevoren,
waarneembaar. Alleen nu nog niet
tenvolle, want het toernooi draait nog
niet op volle toeren. Alle dames en
bovendien de „kampers" ontbreken
nog.
Wie echter niet ontbrak in de rij
van trouwe bezoekers, was de oud-or
ganisator en leider de heer P. A. Veld
heer. De man, die in vroeger jaren
leiding gaf en daardoor nog al eens
moest speechen, waardoor hij van een
oude schaakdeelnemer uit Spanje: Ra
mon Toran, de bijnaam kreeg van
„Perico (Piet) Speeches". Ook hij on
derhield zich geruime tijd met de nieu
we manager, die hij al jaren kent.
Een man, die het schaaktoernooi
vooral van de beginjaren kent ook
een oude getrouwe dus is de oud-
perschef van Hoogovens de heer C. F.
van Dam. En ook hij ontbrak evenmin
op die eerste wedstrijddag. Schaak
journalisten uit binnen- en buitenland
Het 29ste Hoogovenschaaktoernooi is
zoals wij dinsdag in het kort al releveer
den wederom begonnen. De organisa
toren hebben de openingsceremonie zeer
beperkt gehouden, mede in verband met
de beschikbare tijd, daar om twee uur de
grootmeesters reeds in de schaakarena
moesten aantreden. Kort waren daarom
ook de toernooivoorzitter ir. W. B. Rueb
en de voorzitter van de Koninklijke Neder
landse Schaakbond, mr. F. Goudsmit.
De plaats B. onderscheidt zich nau
welijks van enige andere plaats en
waar dit toch het geval is blijft dat
voor hen, die vanaf het station een
krappe halve kilometer hun weg zoe
ken naar het theater, verborgen en
zelfs al zou dat niet zo zijndan zou
den de schakers, de denkers, het niet
opmerken. Het kruisen van B's drukst-
bezochte winkelstraat uit de wijde
omtrek zou hen emotioneel onbe
roerd laten, ook de andere minder
druk maar toch ook wel drukbezochte
winkelstraat, waar het theater staat,
het merkwaardige bouwsel dat méér
op een theater lijkt dan een theater
ooit heeft gedaan.
De schakers zullen daar zijn en ook
de vrouwen die schaak spelen, denken,
creëren, tweeëneenhalve week of kor
ter, sommigen drie dagen tussen de
muren van dit theater. Ik word voor
gesteld aan een vrouw, die ik al jaren
ken, maar niet zó, niet zoals zij nu
existeert, want ze is al jaren de gast
vrouw van dit prachtige toernooi;
maar opvallender nu, wat haar exis
tentie nog meer glans verleent. En wat
moet dit onordelijke slagveld zonder
haar? Kort voor de opening noteer ik
de schijnbare chaos; de spelers de
géinviteerden die er nog niet zijn, of
wél maar niemand weet waar, óf
niets is hier te gek iemand weet
het wel, maar niemand weet wie dat
is of waar hij is; en als die schaker
niet op tijd is dan komt hij morgen
wel.
kennen hem nog uitstekend, zodat het
hem gisteren niet aan gespreksstof
heeft ontbroken. Aardig was het toen
in de foyer te horen, dat een persman
hem aansprak, volkomen in de mening
verkerend, dat „Kees" er nog geheel
bij behoorde en vroeg „Zeg Kees,
waar kan je hier telefoneren". En de
C.F.v.D., die niets met dit schuif- en
denkspel uitstaande heeft toonde zich
de situatie volkomen meester. Zonder
commentaar verwees hij de vraagstel
ler naar de plaats, waar hij moest zijn,
want de telefooncel staat al jaar in
jaar uit tijdens het toernooi op dezelf
de plaats.
De Nederlandse grootmeester Jan
Hein Donner, is dinsdag begonnen met
een vrije dag. Zijn tegenstander de
Joegoslaaf Ciric telegrafeerde name
lijk, dat hij eerst donderdag om drie
uur kan aankomen en dan is het
die dag ook nog te laat om te spelen.
Met Jan Hein hebben dus nog ver
schillende anderen een in bridge-
terminologie gebruikelijke-„stil-zitta-
fel".
Als medewerker in deze rubriek heeft
uw toernooi-spion een dolende ridder
gekregen, die vanaf heden op gezette
tijden zijn bijdrage zal leveren onder
de naam „Elegast". Ook hij is een
anonieme dolende ridder, die alleen
maar kijkt en luistert en daarna zijn
gedachten aan het papier toevertrouwt.
Hieronder zijn eerste bijdrage.
Eerstgenoemde attendeerde in zijn toe-
«praak op de wijziging welke in het toer
nooi is aangebracht door de invoering van
geldprijzen en reisvergoedingen, waarbij
hij opmerkte, dat de organisatoren gaar
ne open staan voor verdere suggesties uit
de schaakwereld. Mr. Goudsmit stelde de
vraag waarom Hoogovens zich zoveel aan
een schaaktoernooi gelegen laten liggen,
tegenover de vraag waarom de schakers
eigenlijk schaken. Hij deed dit in een vlot
te. van waardering getuigende speech.
De heer W. Bakker lid van de Raad
van Bestuur van Hoogovens ging uiteraard
op sommige veranderingen dieper in. De
belangrijkste veranderingen waren de er
kenning van het Hoogovenschaaktoemooi
•ls toernooi onder FIDE-auspiciën, waar
bij evenwel de naam Hoogoven-toernooi
Beverwijk gehandhaafd blijft. Een andere
ingrijpende wijziging is de aanstelling van
de heer H. de Graaf, internationaal schaak
arbiter, als „manager" van het toernooi.
Dit in het kader van het streven het toer
nooi zoveel mogelijk in te voegen in het
nationale en internationale karakter van
de andere bekende toernooien. Hij stelde
ren, uitnodigen, telefoneren, vragen,
vermoeid raken en niet uitrusten. Dat
gaat nu voor de negenentwintigste
keer gebeuren.
Ik zoek een weg tussen de dicht op-
eengeplaatste tafeltjes, vind een plaats
vanwaar ik alles goed kan zien en ho
ren en laat alvast de Sfeer op me in
werken, want als je dat niet doet kan
je net zo goed wegblijven. Die sfeer,
die zo belangrijk schijnt te zijn dat
alle plaatselijke bladen erover schrij
ven, is reeds aanwezig, tastbaar voor
wie er gevoelig voor is, onmisbaar
voor degenen die dit toernooi maken:
de organisatie, de schakers, de pers.
OP HET MOMENT dat de organisa
tie zich vestigt, zich met tientallen
handen aan dit toernooi vastklemt,
verandert het theater. Doelmatig in
eens, onmogelijke ruimten hebben een
functie, niet solistisch, alles grijpt in
elkaar; gezellig ook en geladen met
een stimulerend fluïdum waarmee het
toernooi te kennen schijnt te geven
dat het hier thuishoort. Onder invloed
daarvan vindt de officiële opening
plaats. Niemand zou zich bekocht hoe
ven te voelen wanneer de voorzitter
van de toernooicommissie, de voorzit
ter van de schaakbond, de woordvoer
der van de Raad van Bestuur van
Hoogovens niet veel meer gezegd zou
den hebben dan wanneer ze een pluim
veetentoonstelling of een apothekers-
.het perscentrum.
congres zouden hebben geopend. Maar
er wordt wél veel gezegd, goede din
gen, en daardoor maken zij dit toer
nooi nu al groots en ook zij laten
respectievelijk de schaaksfeer en de
sfeer van het oude theater prevaleren.
En natuurlijk is iedereen welkom,
dit is een toernooi op niveau, ver bui
ten de grenzen bekend, beroemd; en
de organisatietop is tevreden over wat
zij bereikt heeft. Vanzelfsprekend
wordt alle deelnemers succes toege
wenst: onderling zullen zij moeten uit
vechten wie daar het meeste van op
strijkt.
DE OPENING WORDT daarna iets
minder officieel, nu vindt de loting
plaats, het jaarlijkse stuntje van d«
P.R.-men van de organisatie. De man,
die de titel zaalcommissaris is toebe
deeld, waar hij niet ten onrechte, van
wege de onvolledigheid, bezwaar tegen
maakt, blijkt óók mentaal door Toer
nooi en Theater geïnjecteerd te zijn.
Hij produceert een ei met twee dooiers,
één voor de grootmeestergroep, één
voor de meestergroep. Elke hap daar
van levert een schaker en nummer
op; iedereen weet nu wanneer wie te
gen wie speelt en dat wordt vastge
legd in een schema. Dat geldt negen
tien dagen lang!
ELEGAST
Op rijksweg 9, ter hoogte van het Ast
ma-motel te Beverwijk, schoot gistermor
gen de aanhanger van een vrachtwagen
los doordat de koppeling het begaf. De aa
hanger kwam in aanraking met de midden
bermbeveiliging, die over een afstand van
omstreeks 25-30 meter werd beschadigd.
De bestuurder van de vrachtwagen, een
42-jarige inwoner uit Amsterdam, mag
van geluk spreken dat zich op het fatale
moment geen verkeer achter hem bevond.
Anders waren de gevolgen wellicht niet
te overzien geweest.
ADVERTENTIE
De nieuwe toernooidirecteur H. de
Graaf met pijp in gesprek met de
oude toernooivoorzitter P. A. Veld
heer. Twee mannen, die het Hoog
ovenschaaktoernooi in de loop van
de jaren hebben zien uitgroeien tot
de huidige gedaante.
daarbij echter op de voorgrond, dal het
Hoogovenschaaktoernooi zijn eigen karak
ter zal blijven behouden, compleet met
alle festiviteiten er rondom heen, maar
ook met de zo bekende sfeer van vriend
schap en verbroedering.
Het Hoogoventoernooi zal dus een gezel
lig toernooi blijven en daarom ook
blijven plaatsvinden in het Kennemer The
ater. Weliswaar is er door de grotere aan
was van deelnemers minder plaats voor
het publiek, maar de directie van Hoog
ovens stelt zich op het standpunt, dat bij
een toernooi als het onderhavige, de sfeer
moet prevaleren.
DE VRAGEN EN problemen pro-
er eëren zich nu elektronisch snel; dan
gebeurt er ineens ontzagwekkend veel
en het toernooi komt op gang, maar
niet knarsend of stroef, geloof dat
vooral niet, het loopt nooit uit de hand,
soms nét niet, wat er ook over gezegd
of gedacht wordt. En alweer is dat een
kwestie van het al dan niet behept
zijn van die ene onmisbare krypti-
sche eigenschap: creatief gebruik ma
ken van de typische sfeer.
De persdienst huist in te kleine hok
ken, te klein, daarom gebeurt er zo
veel, eigenlijk kleedkamers met
grote spiegels, waar soms in schaarse
stille uren meesters analyseren.
De organisatie improvisatie, toer-
nooi-dogma, dat is huisvesting en
eten en ontspanning regelen op z'n
tijd, moeilijkheden opvangen, in goe
de banen leiden, wensen, vragen, on
begrip, van Rtissen en Joegoslaven en
Hongaren en Duitsers en de rest van
Europa, EEG of niet; vreemdelingen
politie, visa of paspoorten, wedstrijd
leiding; en corresponderen, telefone-
