Urker visserij groeit zeer snel, maar
bevolking voelt zich achtergesteld
Verdrag kernwapenvrije ruimte
wordt binnenkort ondertekend
EEG financierde dure weg
door Afrikaans Somalië
Sparen is goed. Maar spaart u wel goed?
AMRO-spaarders profiteren van
de volgende verhoogde rentepercentages
5V2%
AMRO BANK
Vrees voor gezagsverhoudingen
Cadeaupopje kost
„Eva" 2000,-
boete
'-4
Overstromingen en
kamelen funest
Lagere resultaat
bij Arnhemsche
Scheepsbouw
DAF heeft in
enkele jaren voor
12.000 man werk
Ouders in opstand
tegen boek van
onderwijzer
AMSTERDAM-ROTTERDAM BANK
DONDERDAG 12 JANUARI 1967
7
Groeiende vloot
Contrast
i n* ;/f
Kerkelijk nieuws
WÊ&p,/ ras i
'V/ -
Toetreding staat open
voor alle landen
Weer 10 dividend
Vrijmoedige roman
leidt tot zijn
ontslag
(Van onze correspondent)
URK Met onverwoestbare hard
nekkigheid hlijft het gemeentebe
stuur van Urk ijveren voor verbete
ring van de haven en voor moderni
sering van het oude dorp. Ook de
nieuwe ministerraad is onlangs uit
voerig op de hoogte gebracht van de
omstandigheden waaronder de Urkers
worden gedwongen te leven en te
werken. Bovendien heeft het gemeen
tebestuur de ministerraad verzocht te
willen bevorderen dat Urk alsnog zal
worden aangewezen als een gebied
met bijzondere structuurveranderin
gen, om daardoor de mogelijkheid te
scheppen rijkssteun te verlenen hij
de uitvoering van de Urker plannen.
In de afgelopen vijf jaren is onder de
Urker bevolking groot onbehagen ge
groeid. Zij voelt zich achteruit gesteld
en acht het volkomen onbegrijpelijk dat
hogere overheidsinstellingen blijkbaar
niet in de gelegenheid zijn medewerking
te verlenen bij het lenigen van de aan
wijsbare nood. Dit spreekt voor Urk te
meer omdat de burgerbevolking, die im
pulsief van aard is, zelf altijd klaar staat
hulp aan in nood verkerende medemen
sen te bieden.
Verantwoordelijke bestuurders van de
dorpsgemeenschap vrezen dat het lang
durig uitblijven van medewerking van de
hogere overheid de gezagsverhoudingen
binnen de Urker gemeenschap ongunstig
zou beïnvloeden. Wanneer ze gewoon
aan haar lot wordt overgelaten, zal dat
onvermijdelijk onverschilligheid kweken
en eigenmachtig optreden stimuleren.
In zijn recente brief aan de minister
raad heeft het gemeentebestuur opnieuw
met klem gewezen op de ontwikkeling
die zich in Urk voltrekt en die tot op dit
ogenblik de verwachting in hoge mate
overtreft. Die ontwikkeling houdt ver
band met de gang van zaken rond het
visserijbedrijf.
In de eerste plaats breidt de vloot zich
nog jaarlijks uit. Op dit ogenblik zijn
veertien Noordzeekotters in aanbouw of
in verbouw. Negen ervan dienen ter uit
breiding van de vloot, de overige vijf
zijn bestemd ter vervanging van oude
schepen. Opmerkelijk in dit verband is,
dat kotters die thans gebouwd worden,
werden overgenomen van andere havens,
waar de kustvisserij minder goed is aan
geslagen dan in Urk. Naar verwachting
zal in 1967 de Urker vloot 120 Noordzee
kotters omvatten en daarmee de vloot
van alle andere kotterhavens verre over
vleugelen. Ondanks zijn minder gunstige
ligging blijft Urk dan ook de grootste
thuishaven.
Ter illustratie enkele vergelijkende cij
fers. Katwijk telt 73 kotters, Wieringen
44, Den Helder 39, Texel 34, terwijl de
overige havens slechts kunnen bogen op
vloten van ongeveer twintig vaartuigen.
In de haven van Urk ligt een bezit dat
een waarde vertegenwoordigt van 40 mil
joen gulden. Schepen, die tot de beste
van West-Europa gerekend kunnen wor
den.
Met deze vloot houdt de ontwikkeling
van de Urker vismarkt gelijke tred.
Sinds 1962 besloten werd de vangsten in
Urk aan de wal te brengen en daar te
verkopen zijn de omzetten van de Urker
viasafslag jaarlijks met sprongen omhoog
gegaan. In 1965 werd een omzet bereikt
van rond 12 miljoen gulden, voor 1966
kon een omzet van bijna 21% miljoen
gulden worden becijferd. De geldontwaar
ding speelt in dit verband een te ver
waarlozen rol, want de marktprijs van
nu ligt ongeveer op hetzelfde niveau als
die van vorig jaar. De groei van de om
zet is dan ook vrijwel uitsluitend te dan
ken aan de grotere aanvoer.
De positie van Urk als derde vismarkt
van Nederland wordt jaarlijks steviger.
Wat de tong betreft zal vermoedelijk
blijken dat Urk dit jaar Scheveningen
voorbij gestreefd zal zijn en dus de twee
de plaats veroverd zal hebben. Uit deze
ontwikkeling mag zonder meer worden
afgeleid, dat Urk als vismarkt goed is
aangeslagen. Er zijn voorts geen tekenen
die wijzen op een terugslag in de naaste
toekomst. De visverwerkende industrie
groeit in een even fors tempo mee.
Deze spectaculaire ontwikkeling staat
schril contrast met het oude dorp,
waarin in de afgelopen jaren slechts wei
nig is veranderd. De haven is allang niet
meer berekend op de vloot van nu. Het
woonklimaat van het dorp spot met al
le eigentijdse begrippen. Er is geen ruim
te en er is geen rust. De industriële ac
tiviteit dringt als het ware door tot in de
woningen en de ratten vinden in oud Urk
een waar paradijs.
Jarenlang heeft de Urker bevolking,
thans 7.170 zielen, met dit woonklimaat
genoegen genomen, maar sinds kort is
n verandering merkbaar. Enerzijds door
dat de Urkers uitzwerven, anderzijds
doordat de televisie veel nieuwe elemen
ten in de dorpsgemeenschap heeft geïn
troduceerd. Volgens opgaven van de
dienst kijk- en luistervergunningen staan
op het ogenblik in de Urker huiskamers
bijna vijfhonderd 'IV-ontvangers, hetgeen
betekent dat ruim eenderde van de ge-
De Urker vloot tijdens een vlootshow.
De Haagse economische politierechter
heeft de n.v. Rotogravure te Leiden ver
oordeeld tot 2.000 gulden boete wegens
overtreding van de Wet op het Cadeau
stelsel. De uitgeverij had aan nieuwe
kwartaalabonnees op haar weekblad Eva
een popje cadeau gegeven. Volgens de n.v.
bestond er verwantschap tussen het blad
en het popje, omdat in het blad een pa
troon voor het aankleden van het popje
werd afgedrukt. De rechter was evenwel
van mening dat hier geen sprake is van
een „consumptieverwantschap", zoals de
wet vereist, omdat men een blad niet
neemt terwille van het bedoelde patroon.
Geref. Kerken
Bedankt voor Dokkum (5de pred.pl.) en
voor Alphen a. d. Rijn-Noord, J. Gold-
schmeding te Dussen (N B.) voor Mon
nikendam J. de Waard te Oostvoorne.
Chr. Geref. Kerken
Beroepen te Deventer J. Westerink te
Haamstede-Kerkwerve.
Geref. Gemeenten
Tweetal te Den Haag-Zuid L., Huisman
te Vlaardingen en A. W. Vergunst te Rot
terdam-Centrum.
zinnen in de gelegenheid is de TV-pro-
gramma's te zien.
Urk voelt dan ook dat het te kort komt,
dat het achterblijft bij andere gemeen
ten. Het gemeentebestuur hoopt nog op
steun van de rijksoverheid. Al geruime
tijd vecht het voor een gecoördineerde
aanpak van gemeenschapsproblemen.
Het is een zaak van meer dan één minis
terie, zegt burgemeester K. Bossenbroek.
Niet alleen van Waterstaat, maar ook
van Maatschappelijk Werk, van Land
bouw en Visserij en van Economische
Zaken. Niet alleen de welvaart, maar
het welzijn van de Urker bevolking zal
onder de loep genomen moeten worden.
Welvarend Urk mist veel. Het heeft
bijvoorbeeld behoefte aan een zwembad,
een ijsbaan en aan gymnastieklokalen.
Er moet een medisch centrum (waarvoor
de plannen klaarliggen) worden ge
bouwd. De sanering van het oude dorp
dient met voortvarendheid te worden
aangepakt. Een nieuw dorpscentrum zal
vervaardigd moeten worden en de toe
gang tot het dorp verbeterd. Er is der
halve veel meer te doen dan alleen maar
de aanleg van een nieuwe haven.
(Van onze correspondent)
MOSKOU. In de Russische hoofd
stad verwacht men, mogelijk nog deze
week, de ondertekening van een verdrag
over het verbod om wapens voor massa
le vernietiging in de ruimte te brengen.
Het ontwerp-verdrag, waar de Algemene
Vergadering van de Verenigde Naties
zich al achter heeft gesteld, zou gelijktij
dig in Moskou, Washington en Londen
door vertegenwoordigers van de Sovjet-
Unie, Groot-Brittannië en de Verenigde
Staten worden ondertekend, waarna de
toetreding voor alle andere landen open
staat.
Het ondertekenen van het verdrag, dat
naast het kernwapenvrij houden van de
ruimte, ook voorziet in de regeling van
politieke vraagstukken, onder andere die
van de regeling der soevereiniteitsaan
spraken op hemellichamen, zal een nieuw
succes zijn in de betrekkingen tussen
Oost en West na het in de zomer van
1963 ondertekende verdrag dat het ne
men van kernbomproeven in drie sferen
verbiedt.
Het is dan ook niet verrassend dat men
de ondertekening van het nieuwe ver
drag met enige feestelijkheid tot stand
wil laten komen. Om geen volkenrechte
lijke problemen op te werpen voor West-
Duitsland en de DDR is evenals in 1963
de mogelijkheid geopend om het verdrag
in een van de drie hoofdsteden der ini
tiatiefnemers, (Washington, Moskou en
Londen) te ondertekenen.
Men had de eerste officiële onderteke
ning in Moskou al voor de zesde januari
verwacht. Er hebben zich echter op het
laatste moment vertalingsmoeilijkheden
voorgedaan. Het verdrag moet namelijk
in de vijf talen waarvan men zich in de
Verenigde Naties bedient (Engels, Rus
sisch, Frans, Spaans en Chinees) op ta
fel liggen. Men verwacht in Moskou dat
minister van Buitenlandse Zaken, Gromy
ko, het verdrag namens de Sovjet-Unie
zal ondertekenen. Voor Groot-Brittannië
zal ambassadeur Harrison het in Moskou
ondertekenen. Of de op 11 januari in
Moskou verwachte nieuwe Amerikaanse
ambassadeur Thompson namens zijn land
zal tekenen, is niet bekend.
Een Urker visser op de kade.
(Van onze correspondent)
BRUSSEL. Kamelen, overstro
mingen en een regeringswisseling plus
naar alle waarschijnlijkheid nog de
nodige corruptie, zijn er oorzaak van
geweest dat de uit middelen van de
EEG gefinancierde werken aan de
verkeersweg Afgoi-Scialambot in So-
De financiële resultaten bij de Arn
hemsche Scheepsbouw Maatschappij N.V.
hebben het mogelijk gemaakt een onver
anderd dividend van tien percent voor te
stellen, zo meldt het verslag over het op
31 juli 1966 geëindigde boekjaar. De be
drijfsafdelingen beschikten gedurende het
hele verslagjaar over voldoende opdrach
ten. In overeenstemming met de aanbeve
lingen van de commissie-Keyzer zal er
naar worden gestreefd het bedrijf op een
zodanig peil te brengen dat ook in de toe
komst de concurrentie het hoofd zal kun
nen worden geboden.
Het exploitatiesaldo daalde van 709.596
tot 681.563. De winst na aftrek van
pensioenverplichtingen, afschrijvingen en
belastingen, maar vóór toevoeging aan de
extra-reserve, komt iets lager uit dan in
1964/65, te weten op 189.000 189.800)
Na de toevoeging aan de extra-reserve
van 65.000 65..800) resteert, evenals
in 1964/65, een netto-winst van 124.000.
De belangrijkste afleveringen in 1965'
66 waren: 2 zeegaande havensleepboten
een motorriviertankschip. een zeegaand
motorpalletschip, een elektrische grind-
baggermolen en een dieselelektrische bag
germolen. Per balansdatum bevonden zich
in aanbouw of nog in orderportefeuille:
een elektrische grindbaggermolen, een
drijvend grijpbaggerwerktuig, een demon
tabele zuiger, een dieselelektrische bag
germolen, en een zeegaand motorpallet
schip.
malië ongeveer vijf miljoen gulden
meer hebben gekost dan aanvankelijk
was begroot. Dat blijkt uit het ant
woord van de Europese Commissie op
vragen van een lid van het parlement
van Straatsburg.
Oorspronkelijk bedroeg de aanbestedings
som voor de verbeteringswerken 81 dollar.
Aan de gunning was al een vreemde
procedure voorafgegaan, omdat de Soma
lische autoriteiten vijf van de acht in
schrijver niet wensten te aanvaarden. Na
overleg met de commissie werd overge
gaan tot een beperkte raadpleging van
die acht inschrijvers en tenslotte kreeg
één van hen het werk gegund voor het
genoemde bedrag.
Later bleek dat de moeilijkheden voor
de uit te voeren werken aanzienlijk waren
onderschat en dat de te verwerken hoe
veelheden systematisch te laag waren op
genomen. Zo bleek het onmogelijk de
nieuwe weg op de aarden baan van de
oude weg aan te brengen. Bovendien
waren er in 1963 uitzonderlijk zware re
gens in Somalië, met als gevolg over
stromingen. In die tijd weigerden de lei
ders van de kameelkaravanen de oude
paden te gebruiken en zij trokken over
de weg in aanbouw. De Sortialische poli
tie bleek onmachtig het voorttrekken van
de karavanen tegen te houden. Twee be
wakers werden zelfs zo ernstig door woe
dende kameeldrijvers gewond, dat zij in
het ziekenhuis moesten worden opgeno
men. De karavanen die over de weg in
aanbouw trokken, verwoestten die gron
dig. Gevolg was dat er meer geld moest
worden gevoteerd.
De commissie vermeldt in haar ant
woord niet of zij enige lering heeft ge
trokken uit het gebeurde en of zij in de
toekomst wat meer gereserveerd zal staan
tegenover dit soort projecten, zo ver van
huis.
In enkele jaren zal het totale perso
neelsbestand weer met vijftig percent
moeten groeien. Dan zal DAF aan twaalf
duizend man werk verschaffen. Dit zei
vanochtend in Oevel in België de presi
dent van de raad van bestuur van de
DAF-fabrieken, de heer Y\'. A. van Door-
ne in de toespraak die hij hield ter ge
legenheid van de opening van een nieuw
bedrijf van DAF aldaar.
GAUW (Fr.) Een vrijmoedige ro
man waarin God wordt beschreven als
iemand die zware shag rokend met de
handen in de zakken door de hemel wan
delt, kost de Friese schrijver Trinus Rie-
mersma zijn betrekking als onderwijzer
aan de christelijke lagere school in
Gauw. Verschillende ouders van kinde
ren, die in zijn klas zitten, zijn slecht
te spreken over de derde roman van de
ze schrijver, welk" in de afgelopen herfst
onder de titel „Minskrotten-Rotminsken"
(Mensratten-Ratmensen) bij de uitgeve
rij Miedema en Co in Leeuwarden is
verschenen.
Deze ouders hebben het schoolbestuur
laten weten dat zij hun kinderen van de
christelijke school zullen nemen als de
heer Riemersma als onderwijzer wordt
gehandhaafd. Kennelijk met enige tegen
zin zal het schoolbestuur aan dit ver
langen van de ouders voldoen, maar het
wil de heer Riemersma in de gelegen
heid stellen eerst een andere betrekking
te zoeken.
De heer Riemersma helpt aan de oplos
sing van deze kwestie mee. ..Bij het
christelijk onderwijs zal ik wel niet veel
kans meer hebben", zegt hij. „Misschien
kan ik bij het openbaar onderwijs te
recht".
De voorzitter van het schoolbestuur be
treurt de gang van zaken. „De heer Rie
mersma is een prima onderwijzer, maar
eigenlijk moest men zijn werk aan de
school gescheiden houden van de boeken
die hij schrijft".
Het schoolbestuur kan zich indenken
dat er aan die boeken aanstoot wordt
genomen. Hoe sommige inwoners van het
dorp Gauw over het werk van de onder
wijzer denken is tijdens de kerstvakantie
op een zeer onprettige wijze gebleken.
Toen het gezin Riemersma tijdens deze
vakantie afwezig was zijn de ruiten van
de woning met mest ingesmeerd. Aan
vankelijk werd er gedacht aan een oude-
jaarsgrap, al was het dan niet zo'n mooie
Het werd echter duidelijk dat velen in
het dorp in opstand waren gekomen te
gen het litteraire werk van de onderwij
zer.
Eigenlijk is het vreemd dat dat niet
eerder is gebeurd. Enkele jaren geleden
debuteerde de heer Riemersma met de
roman „Fabryk" (Fabriek), die als een
nieuwe opmerkelijke verschijning in de
Friese literatuur werd begroet en ook in
de Nederlandse vertaling nogal werd ge
prezen. Zelfs op sexueel gebied was het
boek zeer vrijmoedig en het christelijk-
nationaal „Fries Dagblad" plaatste zelfs
een verklaring dat het een dergelijk boek
niet wenste te bespreken.
Ook de tweede roman was niet minder
openhartig, maar het derde boek had tot
resultaat dat men ertegen en tegen de
heer Riemersma in opstand kwam. Hoe
wel het boek in de afgelopen maanden
veel is verkocht, is er in het dorp pas de
aandacht op gevallen door een radio-be
spreking, waarin enkele gedeelten werden
geciteerd.
Een deel van de inwmners van Gauw
neemt vooral aanstoot aan het gedeelte
Waarin het verongelukken van een meisje
uit de klas van de heer Riemersma wordt
beschreven en waarin hij weergeeft hoe
hij vloekend door het dorp fietste toen hij
zich het ongeluk realiseerde. In andere
gedeelten van het boek schrijft hij over
God en godsdienst op een wijze die door
een aantal inwoners van Gauw als spot
wordt gevoeld. De heer Riemersma zegt
echter dat men hem verkeerd begrijpt
en dat hij het recht heeft om te schrij
ven wat hij denkt. Toch kan hij zich de
misverstanden over zijn werk wel inden
ken. „Eigenlijk had ik het verzet al eer
der verwacht. Het is misschien wel goed
dat ik hier nu weg ga", zegt hij. Maar
er zijn in Gauw ook velen die deze gang
van zaken betreuren, al voegen ze er
voorzichtig aan toe: „Hij had eigenlijk niet
zulke boeken moeten schrijven".
ADVERTENTIE
4%
rente op een
AMRO
renteboekje of
spaarrekening.
4y2%
met een opzegtermijn
van 3 maanden,
rente op een
AMRO-spaarrekening
5%
rente op een
AMRO-
spaarrekening
met een
opzegtermi jn van
6 maanden.
rente op een
A M RO- spaarreken ing
met een opzegtermijn
van 12 maanden.
5%%
rente op een
AMRO-spaarrekening
met een vaste termijn
van 18 maanden.
6%
rente op een
AMRO-
spaarrekening
met een vaste
termijn van
24 maanden.
