De
lokroep
der
bergen
Dit jaar
gaan ruim
honderdduizend
Nederlanders
naar de
wintersport
DENKER TJES
15
ZATERDAG 14 JANUARI 1967
Erbij
Oostenrijk nog
steeds favoriet
Frankrijk
wtÊÈÊÊBBM
Zwitserland
Spanje
Meer luieraars
Het „ruige" werk
NAAR STRAND OF BERGEN, dat is dit jaar de kardinale vraag
voor mensen die beschikken over tijd en geld voor een wintervakantie.
Verschillende reisbureaus melden een iets afnemende belangstelling voor
de wintersport-oorden tengevolge van een plotselinge voorkeur voor de
zonnige stranden van de Canarische eilanden. Malaga en Majorca, terwijl
andere reisagentschappen juist een grotere belangstelling voor besneeuw
de berghellingen hebben geconstateerd.
SCHATTINGEN omtrent het totale
aantal Nederlanders dat dit seizoen de
ski's zal onderbinden of in ieder geval
de sneeuwschoenen zal aantrekken,
zijn moeilijk te maken. Onder de win
tersportliefhebbers zijn namelijk veel
individualisten, die jaar in, jaar uit
zelf een chalet huren of een kamer be
spreken in een gezellig pensionnetje,
zonder dat er een reisbureau aan te
pas komt.
De heer A. Th. G. Sandberg van de
Nederlandse Ski Vereniging durft er
echter wel een gooi naar te doen. Hon
derdtien- a honderdtwintigduizend,
denkt hij. De helft daarvan reist per
trein, (bij de N.S. schat men alleen al
het aantal passagiers van de „reisbu-
reautreinen" op 20.000), de anderen
gaan per vliegtuig of eigen auto. Er
zijn er zelfs die hun caravan meene
men.
OOSTENRIJK is bij de Nederlanders
nog steeds het meest in trek als win-
tersportland, gevolgd door Zwitser
land. Zuid-Duitsland wordt vooral uit
verkoren door mensen die slechts kort
vakantie hebben of er eens een lang
weekeind uit willen zijn. Daarnaast
zijn de Italiaanse Dolomieten en de
Joegoslavische bergen in opkomst als
wintersport-oorden. Hotelplan, het eni
ge reisbureau dat Joegoslavië op zijn
winterprogramma heeft, vervoert er
dit seizoen tweemaal zoveel mensen
heen als vorig jaar.
FRANKRIJK is bij de Nederlanders
nog niet zo „in". De taai en de prijzen
vormen blijkbaar voor velen nog een
barrière. Bovendien bestonden er tot
nu toe geen georganiseerde winter
sportreizen vanuit Nederland naar
Frankrijk, zodat men het daar vooral
van de individualisten moest hebben.
De Franse Toeristen Service laat ech
ter sinds 6 januari in samenwerking
met de Nederlandse Spoorwegen spe
ciale treinen rechtstreeks naar de
Franse kant van de Mont Blanc rij
den met wintersporters die een volle
dig verzorgde tien- of zeventiendaag-
se reis willen maken naar Chamonix,
Saint-Gervais, Megève, Chatêl, Cour-
chevel-Moriond of Val d'Isère, de
meest bekende wintersportplaatsen in
de Haute Savoie.
Zoals gezegd is Oostenrijk nog
steeds de groxe trekpleister voor de
Nederlanders. De belangstelling zal
-
-
■RA
dit jaar zo verwacht men bij het
Oostenrijkse verkeersbureau onge
veer even groot zijn als het vorige sei
zoen, toen ongeveer 40.000 Nederlan
ders de Oostenrijkse ski-oorden be
zochten (samen bijna 464.000 overnacht
ingen). Van hen kwam 60 percent met
de trein, 35 percent met de auto en 5
percent per vliegtuig. De provincies
Tirol, Vorarlberg en Karinthië genoten
de meeste belangstelling.
IN ZWITSERLAND is het kanton
Graubünden bij de Nederlanders het
meest geliefd (St Moritz, Davos en
Adelboden), gevolgd door het Berner
Oberland- In tien jaar tijd steeg het
aantal winterse overnachtingen van
Nederlanders in Zwitserland met 71
percent tot ruim 202.000 (20.000 vakan
tiegangers) in het seizoen 1965/1966.
Nederland neemt als „toeristen-leve
rend" land de zesde plaats in na
Frankrijk, Duitsland, Engeland, Bel-
gië-Luxemburg en Italië. Het wordt in
dez rij gevolgd door de Verenigde
Staten met 180.000 overnachtingen.
Het Italiaanse verkeersbureau heeft
de indruk, dat de belangstelling van de
Nederlanders voor Zuid-Tirol en de
Dolomieten dit jaar groter is dan an
dere jaren. De Nederlanders schijnen
niet alleen nieuwe wintersportgebie
den te willen ontdekken, maar boven
dien steeds verder van huis hun va
kanties te willen doorbrengen.
MINDER ALGEMEEN bekend zijn
de wintersportgeneugten die Zuid-
Spanje biedt. Een enkel reisbureau is
al met goedkope charter-vliegreizen
- - -
lltgs=|!l
S. V" C -
a
M -.- -
naar dit gebied begonnen dat een ge
combineerde strand- en wintervakan
tie mogelijk maakt, 's Ochtends kan
men zonnebaden aan de Middellandse-
Zeekust (tussen Malaga en Motril),
's middags skiën of rodelen op de be
sneeuwde berghellingen van de Sierra
Nevada, enkele tientallen kilometers
het binnenland in.
HET AANTAL landgenoten dat per
KLM de wintersport tegemoet reist,
is te verwaarlozen. Getallen zijn moei
lijk te noemen, omdat iemand die een
ticket voor Zürich koopt evengoed
een zakenman als een wintersporter
kan zijn. Anders ligt de zaak bij Mar
tin's Air Charter, een maatschappij
die tussen december en april weke
lijks heen en weer vliegt naar Salz
burg. Het vorige seizoen leverde onge
veer 3.000 vliegende wintersportlief
hebbers op, voor dit jaar verwacht
MAC een stijging van 25 percent. Een
optimistisch geluid, als men bedenkt
dat zowel directeur Benninger van
Mueller en Co in Amsterdam als de
heer T. Jansen van Centouri in Haar
lem de indruk hebben, dat de trek
naar de wintersportoorden dit jaar op
vallend stroef op gang komt.
DIT TWEETAL experts meent, dat
de toenemende voorkeur voor een
„warme" vakantie niet de enige oor
zaak kan zijn, maar dat ook de eco
nomische toestand in Nederland tot
enige terughoudendheid aanleiding
heeft gegeven. Met zekerheid is ech
ter niets te zeggen. Bovendien spelen
ook andere factoren een rol, zoals al
of niet verregende Hollandse zomers en
al of niet strenge Hollandse winters.
De tijd zal moeten leren of dit sei
zoen voor de reisbureaus en vervoers
ondernemingen een succes wordt, want
februari en maart zijn de favoriete
skimaanden.
WAT DAT SKIËN betreft: er heeft
zich de afgelopen tien jaar een merk
waardige verschuiving voorgedaan.
Was het aanvankelijk zo, dat van de
Nederlanders in de wintersportgebie
den tachtig percent de lange latten
onderbond en twintig percent uitslui
tend ging om te zonnen en te wande
len, nu liggen deze percentages pre
cies andersom.
Meer mensen dus die het kalm aan
doen op de besneeuwde berghellingen,
al kan tegenwoordig iedere Nederlan
der die dat wil, in eigen land al iets
van de skisport leren. Daar zorgt bij
voorbeeld de Nederlandse Ski Vereni
ging (ruim 4.000 leden) voor, die ski-
gymnastiekcursussen organiseert in tal
van plaatsen, haar leden de mogelijk
heid biedt tot skiën op borstelbanen
en die verder alle gewenste inlichtin
gen verstrekt over de wintersportge
bieden, de ski-uitrusting etcetera.
ZEER sportieve en avontuurlijk aan
gelegde figuren kunnen terecht bij de
Koninklijke Nederlandse Alpenvereni
ging, die gecombineerde tochten orga
niseert. Het ski-alpinisme is beslist
niets voor beginners, evenmin trou
wens als voor mensen die dol zijn
op comfort en après-ski-geneugten.
Het zijn vooral studenten die zich
melden als deelnemer voor winterse
huttentochten en de gecombineerde
tochten, bij de organisatie waarvan
Kamperen in de sneeuw is een
goedkope en romantische ma
nier om een wintersportvakan
tie te genieten, mits de caravan
van solide (liefst dubbelwandig)
materiaal is en behoorlijk ver
warmd kan worden. De autorit
naar de wintersportoorden le
vert meestal geen bijzondere
moeilijkheden op (wanneer men
althans enige ervaring in het rij
den met aanhangwagen in de
bergen heeft). De grote wegen
en passen worden goeddeels be
hoorlijk sneeuwvrij gehouden.
Op de camping moet men echter
vaak zelf de hand aan de
sneeuwschop slaan. Op deze
wintercamping op de Col des
Mosses in het Zwitserse kanton
Fribourg staan momenteel meer
dan honderd huisjes-op-wielen.
ook de Nederlandse Ski Vereniging is
betrokken. Het aantal liefhebbers is
voor dit „ruige werk" maar beperkt:
enkele honderden.
Al met al keus genoeg dus, voor
wie met veel of weinig geld, veel of
weinig tijd en veel of weinig ener
gie, de Nederlandse kwakkelwin-
ter(?) eens een poosje wil vergeten.
NOG KORT geleden verklaarde een
professor plechtig in het openbaar,
dat de voortschrijdende technische
mogelijkheden weliswaar de vervaar
diging van robots zeer waarschijn
lijk maken, maar dat nooit ofte nim
mer de mens in staat zou zijn een
denkend wezen op technische wijze
te vervaardigen.
En zijn woorden waren nauwelijks
afgekoeld of daar verschijnt een ad
vertentie, waarin voor iedereen te
koop wordt aangeboden een „denken
de wonderkachel met ingebouwd ge
heugen".
Op die professorale uitspraken valt
dus weinig staat te maken. Ze zeg
gen maar wat, en ze zeggen het zó
vierkant dat je moeite hebt om het
niet te geloven. Trouwens, het wordt
tijd dat er iets gebeurt. Als je om
je heen kijkt lijkt het soms alsof er
aan de vervaardiging van denkende
mensen op de gebruikelijke niet-
technische manier steeds minder zorg
wordt besteed. Slordige afwerking,
slecht materiaal, onregelmatige loop
en iedere keer weer een ander on
derdeel dat hapert.. En dat denken
is dikwijls ook niet feilloos, al merk je
dat meestal niet op het eerste ge
zicht.
DAT DE MENS een machine is
waaraan van alles mankeren kan,
dringt niet altijd tot iedereen door.
Sommige mensen moeten heel vol
wassen en heel wijs worden, voordat
ze dat ontdekken.
Een kennis van mij is pas biologie
gaan studeren toen hij zijn militaire
dienst achter de rug had. Als soldaat
had hij ontdekt dat de mens een in
teressant studie-object is, dat treffen
de gelijkenis vertoont met een tech
nisch mechanisme. Niet dat de krijgs
tucht hem op dat idee had gebracht.
Neen, het gebeurde tijdens een grote
veldoefening. Hij verdwaalde op het
slagveld en kwam na lange omzwer
vingen aan een boerderijtje met een
hoge haag erom heen. Hij klom op
een kistje dat er lag, keek over de
haag en zag een oud, slim vrouwtje
bezig met kaaskarnen.
„Goede vrouw", zei hij. „Ik ben
mijn onderdeel kwijt."
„Arme jongen", zei het vrouwtje.
„En natuurlijk net een onderdeel dat
je moeilijk kunt missen."
Aangezien de jongen een vief den
kertje was, kwam hij daardoor met
tertijd op een mensbeeld dat hem
biologeerde. Hij is nu bedrijfsleider
van een fabriek voor karaktermeu
belen, speciaal karakterstoelen.
LAAT ONS de mens maken, zeg
gen de technici binnenkort, maar
eerst behoorlijk overleggen hóe.
Want als we hem, net als indertijd
bij de Zondvloed, uit de produktie
moeten nemen omdat er geen spaan
van deugt, kunnen we er beter niet
aan beginnen.
Die denkende wonderkachel met
ingebouwd geheugen is alvast een
begin. Zij is niet eens zo heel duur
en wie haar eenmaal in huis heeft
kan haar niet meer missen.
Als je een gewone kachel koopt,
wordt die thuisbezorgd met een be
stelwagen en er moet heel wat ge
sjouwd worden om haar op de plaats
rust te krijgen. De denkende won
derkachel met geheugen komt op
eigen gelegenheid per taxi. Ze betaalt
wordt zij onmiddellijk vuurrood. Dat
is een vervelende zaak, maar wij
hebben hoop dat het slijt.
OVERIGENS verspreidt zij onge
vraagd en met bewonderenswaardi
ge precisie een behaaglijke warmte.
Als de poes wat te dicht bij de gloei-
spiralen komt, laat zij een waarschu
wend gesis horen. Waggelt daaren
tegen de kleuter van de buren on
handig in haar richting, dan springen
twee voorgekoelde spiraalveren naar
voren, die het kind een pijnloze zwie-
de chauffeur, schrijft het bedragje
bij op de rekening die zij tussen
haar gietijzeren tanden geklemd
.houdt en trippelt naar de schoor-
steenmantel, waar zij onberispelijk
plaatsneemt.
De onze ging vijf minuten latei
weer de deur uit, nam de bus en
kwam twee uur later terug met haar
hoofddekseltje, dat zij vergeten had.
Een van mijn kinderen heeft het on
geluk gehad te zeggen dat het een
rotding was. Het ingebouwde geheu
gen vergeet zoiets nooit meer. Als
het betrokken kind in de kamer is,
per in de richting van zijn moeder
verkopen.
Laatst kregen we net voor The
Long Hot Summer een uiterst ver
velende kniesoor op bezoek. Hij zat
nog geen vijf minuten of het was
steenkoud in de kamer. Hij zonk
weg tussen zijn vervelende schou
ders, wreef zijn vervelende handen
en stond met een gezocht excuus
op om weg te gaan. Ik liet hem uit
en kwam terug in de kamer die nog
steeds een ijskelder leek. Wij richt
ten ons vragend tot onze kachel,
maar zij gaf geen draad. Het bleef
steenkoud.
Drie minuten later hing de knies
oor weer aan de bel. Hij had zijn
hoed vergeten. Stel je voor dat we
een gewone, onnadenkende kachel
hadden gehad!
NATUURLIJK moet je zo'n aan
winst met het nodige respect behan
delen. Men behoeft maar aan het
verloop van de Amerikaanse slaven
oorlog te denken om te beseffen, dat
de liefde niet van één kant mag ko
men. Wij geven haar één avond per
week vrijaf.
Dan gaat ze uit.
Niemand merkt er iets van als ze
thuiskomt. Soms brengt ze een vrind
je mee, nou ja, je kan niet op iede
re slak zout leggen. Wij slapen rus
tig door en er valt geen onvertogen
woord. De laatste tijd schijnt ze aan
de deur afscheid te nemen. Waar
schijnlijk als gevolg van haar inge
bouwd geheugen.
Het wonderlijke is, dat je van een
gewone, gedachtenloze, vergeetachti
ge kolenkachel zonder enige emotie
afscheid neemt, als het uur daartoe
gekomen is. Deze nieuwe echter be
tekent nu al voor iedere huisgenoot
méér dan een warmtebron. Zij is
een vrind, een familielid. Als onver
hoopt de dag mocht aanbreken dat
zij hulpbehoevend wordt, zullen wij
haar aan een keurig tehuis voor
ouden van dagen cadeau doen.
WIJ HEBBEN van een bevriende
familie die uit het buitenland al ja
ren geleden zo'n denkende kachel
als huisgenoot had gekregen, verno
men dat de hare na een operatie aan
haar thermostaat op zekere dag uit
eigen beweging naar een sloper reis
de. De getroffen familie heeft er
sterk onder geleden. Ze maakte zich
lange tijd het diepste zelfverwijt,
maar, zo zeide zij ons telefonisch,
wat schiet je daarmee op? Het leven
gaat door. Er zijn dingen waarin
men berusten moet. Maar tragisch is
het wel.
Dit is trouwens een van de dingen
die men tevoren zeer ernstig moet
overwegen voordat men denkende ap
paraten aanschaft. Men moet het nu
eenmaal aanvaarden dat de techniek
dergelijke artikelen niet voor het le
ven maakt. Eens slaat onherroepe
lijk het af scheidsklokje en dat is
voor de achterblijvenden beslist een
harde noot. Ook mensen hebben ten
slotte 'n ingebouwd geheugen. Warm
te en stralende liefde, jarenlang ge
noten, zijn niet gemakkelijk te ver-
geteh. Men kan wel een nieuwe aan
schaffen, maar evenals meubelen heb
ben kachels een karakter Men kan
er wel eens een treffen die alleen
aan zichzelf denkt.
Natuurlijk. Dat kan best een enke
le keer gebeuren. Zelfs bij mensen
komt dat nu en dan nog wel voor
Niet vaak, maar de kans loop je.
En dan zit je ermee.
