Pieter Vermeulenschool viert in
april honderdjarig bestaan
DE OUDJES DOEN HET NOC BEST!
-
bender
DE VILDER
UIL
School ouder
dan IJmuiden
miniaturen
r
a. VERKOOPSTER
b. 2e ASSISTENTE
c. JONGEMAN
HEEMSKERKSE KRUISVERENIGINGEN
OP ZOEK NAAR NIEUWE LEDEN
IETS VAN U BIJ?
DR. VERVAART
Automobielbedrijf
VELSERBEEK N.V.
'X
J
WOENSDAG 18 JANUARI 196 7
Op de hei
Stichters
Wm
1Ö67 DE OUDE SCHOOL
OP.DE HEIDE. 1076
Touwpluizerij
Zand als vloer
Nieuwe school
V.
HERENEN
JONGENSKLEDINGN.V.
ELE0TRISGH KOKEN
Voorlichting en
installatie
TON VAN IJZENDOORN JAAGT OP FOSSIELEN
WASAUTOMATEN
STOFZUIGERS
DE VILDER
OLD CLOTHES NEW
DRY CLEANING ONLY
Kennemer Kruimels
In de week na de paasvakantie gaat
de Pieter Vermeulenschool aan de
Gerard Doustraat te IJmuiden ge
durende enkele dagen het' honderd
jarig bestaan vieren. Er zijn enige
commissies benoemd, die thans het
feest voorbereiden. Er verschijnt een
gedenkboekje en er wordt een filmpje
gemaakt. Natuurlijk zullen de kin
deren in de feestvreugde delen en
onder meer tijdens een receptie zullen
vele oud-leerlingen elkaar ontmoeten.
De merkwaardige historie van deze
school rechtvaardigt alleszins dat er
grote aandacht aan het jubileum
wordt besteed. De school is namelijk
al gesticht toen IJmuiden nog niet
bestond. Er zijn kleurrijke verhalen
te vertellen over de eerste bestaans
jaren van deze school.
Op 8 maart 1865 begon men aan de zee
kant met het graven van het Noordzee
kanaal, dat Amsterdam een kortere ver
binding met de zee zou geven. De polder
jongens kwamen onder meer uit Bra
bant en uit de pas drooggelegde Haar
lemmermeer naar de duinen om met
spade en kruiwagen op primitieve wijze
net kanaal te graven.
Even primitief als hun werken was hun
leven. De vrijgezellen werden op de heide,
ergens waar nu IJmuiden is gegroeid, ge
huisvest in houten keten onder de hoede
van een keetbaas en een keetvrouw, die
weldra tot de „welgestulden" behoorden,
omdat de polderjongens gretige afnemers
waren van hun jenever.
De getrouwde mannen groeven een
kuil in het zand en bouwden van aange
spoeld wrakhout zo iets als een huis. Een
hol in de grond voldeed ook.
Er is niet zoveel fantasie voor nodig
om zich een voorstelling te kunnen ma
ken van deze primitieve gemeenschap.
Enkele vooraanstaande Amsterdammers
uit de rederskringen, die belang hadden
bij de totstandkoming van het Noordzee
kanaal, wilden een gebaar maken tegen
over de mensen die zich hier ondanks
vele ontberingen in stand hielden.
Er werd een school gesticht voor de
kinderen door een drietal Amsterdamse
autoriteiten. Dat waren doctor Abraiiam
Zo moet het aanzien zijn geweest
van de honderd jaar geleden bij het
graven van het Noordzeekanaal ten
behoeve van de heidebevolking ge
stichte school, die vermoedelijk
heeft gestaan op de plaats waar nu
het raadhuis van IJmuiden prijkt.
W -
zaam de kapitale som van f 8.000 bijeen
voor een nieuwe school, die tot stand
kwam aan de toenmalige Stationsweg,
waar nu de De Noostraat is.
Zeven lokalen en een gymnastieklokaal
omvatte de nieuwe school, die bij de ope-
ning de naam Pieter Vermeulenschool
kreeg naar het inmiddels gepensioneerde
schoolhoofd, die in het oude IJmuiden
was gebouwd. Als de kinderen naar huis I een rol van niet te onderschatten beteke-
gingen werd het zand een beetje aange- nis heeft gespeeld.
harkt voor de volgende dag. Deze school Hij werd opgevolgd door de heer
moet hebben gestaan op de plaats, waar A. Taanman, die tot 1927 bleef. De gelijk-
nu het nieuwe raadhuis van IJmuiden stelling van het openbare en het bijzon-
prijlct. dere onderwijs in 1920 verlichtte aan-
De school was opgezet als een tijdelijke merkelijk de permanente financiële
voorziening, want men verwachtte dat de zorgen van het schoolbestuur,
mensen na het graven van het Noordzee- Tot de tweede wereldoorlog ontwikicel-
kanaal wel weer weg zouden trekken. Kr I de de school zich voorspoedig, sinds 1927
vestigden zich integendeel echter steeds onder leiding van het hoofd B. Schipper,
meer mensen op de hei. T
Het eerste hoofd van de school heette CfWOBSt
Abraham Meijer. Hij hield het er een
jaar uit maar vluchtte toen naar be- jn (je oorlog zijn in de gemeente Velsen
schaaf der oorden. tien scholen verwoest en eenendertig be-
Toen kwam Pieter Vermeulen als hoofd schadigd. Op 16 januari 1945 moest de
en hij bleef het tot 1913, dus vijfenveer- pieter Vermeulenschool worden afge-
tig jaar. En wat deze man onder de moei- broken. De heer F. P. Vermeulen, zoon
lijkste omstandigheden heeft gepresteerd van pieter en wethouder in de gemeente
verdient de grootste hulde. Zijn huis werd Velsen, redde de eerste steen van deze
het middelpunt van de gemeenschap. Vele school die officieel was gelegd. Deze eer
schoolkinderen waren geestelijk onvol- ste steen is ingemetseld in de na de oor
waardig en ondervoed. Pieter Vermeulen i0g in 1949 gebouwde noodschool
trok zich niet veel aan van alle onder- aarL de Gerard Doustraat, die inmiddels
wijsmethoden. Hij gaf les op zijn eigen
wijze en paste zich aan bij de bevolking.
Hij hielp niet alleen de kinderen, maar
ook de ouders.
een meer permanent karakter heeft ge
kregen.
Sinds 1953 is de heer M. de Kool als
hoofd aan de school verbonden en hij is
I een van de stimulerende krachten, die er
Bedeling voor zullen zorgen dat na de paasvakantie
het honderdjarig bestaan van de school
De zeer vermogende Willem Hovy was die ouder is dan IJmuiden op passende
zijn financiële ruggesteun, want de ouders wijze zal worden gevierd^
konden nauwelijks of niet de tien centen Daarbij zal grote aandacht worden be-
schoolgeld per week opbrengen. Veel steed aan de illustere historie van oe
geldelijke steun ontving de onderwijzer school, die zo nauw samenhangt met het
ook van de families Boreel van Hoge- I ontstaan van IJmuiden.
landen en Van Tuyll van Serooskerken
van de riante buitenplaatsen Velserbeek
en Waterland. Zij verstrekten meel, kle
ren en dergelijke goederen, die werden
opgeslagen in een kamer van de hoofd
onderwijzer Vermeulen, van waaruit de
„bedeling" plaats vond. Niet alle begun
stigden waren even eerlijk en later werd
er een bonnensysteem ingevoerd via het
welk de beschikbare goederen werden ge
distribueerd.
ADVERTENTIE
Pieter Vermeulen, de grote pionier
van IJmuiden.
Capadose_mr. J. de Neufville, de Amster
damse gemeentesecretaris en de uit
Beverwijk afkomstige Willem Hovy, een
welgestelde bierbrouwer, die ook in
Beverwijk een school heeft gesticht.
Op 22 maart 1867 vond de officiële ope
ning van de school plaats. Het was een
houten barak met twee lokalen en aan
de voorzijde een onderwijzerswoning,
eveneens van hout.
In één lokaal moesten ruim tachtig kin
deren zitten op twaalf lange banken; met
z'n zevenen op één bank dus. Een vloer
lag er niet in de loods, die op duinzand
door meer werkgelegenheid te bieden
stichtte men een touwpluizerij voor het
breeuwen van schepen. Directeur werd
Pieter .Vermeulen en het lag niet aan hem
dat deze onderneming een groot fiasco is
geworden.
Ondertussen leerden de kinderen van
meester Pieter Vermeulen naar gelang
van hun individuele capaciteiten lezen, re-
kenen, schrijven en vele andere zaken
waarmee zij het leven aan zouden kun-
nen. De kinderen die erg hun best deden
mochten in een hoek van het schoollokaal
even spelen met het speelgoed dat de
school van welmenende burgers had ge
kregen. Er is nauwelijks een vergelijk-
bare stimulans te bedenken voor de kin-
deren van deze tijd.
Op 1 november 1876 is het Noordzee
kanaal geopend. Velen trokken weg maar
ook velen bleven en er vestigden zich an
dere mensen. De school moest nu een per
manent karakter krijgen en de Amster
damse heren vonden dat er een plaatse
lijk bestuur diende te komen om de zaker
verder te regelen. Voorzitter werd het
was van het begin af een christelijke
school dominee Heldring, de predikant
van de oude Engelmunduskerk in Velsen.
De heer Hovy nam zitting in het bestuur
en Pieter Vermeulen werd secretaris.
In 1903 stond de oude school op in
storten en de „schoolopziener" keurde de
barak af. Het bestuur kreeg toen moei-
Let op de Mobil-verkooppunten
met het "Tank en Spaar"-afliche.
Groeneweg 69 - IJmuiden
Telefoon 0 2550 -7271
M@bil
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
Wij hebben plaats voor
voor onze Herenmode-afdeling; 20 jaar.
op ons kantoor; 16—17 jaar.
ter opleiding; 15—16 jaar.
Mondelinge of schrif
telijke sollicitaties te
richten aan
BREESTRAAT17-19 - BEVERWIJK
V
Velserduinweg 173 - Tel. 4402
In mei 1956 werd in Nederland de Pionier Automobielen Club op
gericht, waarvoor de leden in het bezit moesten zijn van auto s met als
bouwjaar 1930 of vroeger. Ook dienden deze wagens nog in originele
staat te verkeren. Bij de eerste bijeenkomst in Utrecht waren vijftien
van dergelijke auto's present, maar inmiddels telt de P.A.C. ongeveer
tweehonderd leden met ruim honderdtwintig wagens. Ook heeft men
ondertussen het voorgeschreven bouwjaar tot minstens 1926 verlaagd,
welk jaartal echter door een dertigtal auto's al ruimschoots wordt over
schreden. Deze hebben hun respectieve fabrieken namelijk reeds voor
1920 verlaten, waarvan er dan nog zes zélfs uit de negentiende eeuw
dateren. De P.A.C. is tevens bekend door het organiseren van de in
teressante historische autoritten, waaronder de traditionele tocht van
Utrecht naar Zandvoort.
Tot een van de leden van het eerste
uur behoort de heer G. W. F. Stouten-
beek uit Beverwijk, die zich al voor de
P.A.C. was opgericht de gelukkige
eigenaar kon noemen van een Chevro
let uit het jaar 1925, die hij in decem
ber 1955 had gekocht. Aanleiding tot
deze transactie was een advertentie in
de „Autokampioen", waarmee een
„old-timer" te koop werd gevraagd,
hetgeen de heer Stoutenbeek op het
idee bracht ook een dergelijk karretje
aan zijn wagenpark toe te voegen.
„Ik vond het nu eenmaal een leuk
idee en heb toen de Chevrolet bij een
boer in Noord-Holland op de kop ge
tikt. Deze reed met de auto naar
de markt en de kerk, tot in 1954 het
verkeersreglement werd gewijzigd en
auto's met slechts twee wielremmen,
zoals deze Chevrolet, niet meer op de
openbare weg mochten verschijnen. De
wagen stond in de schuur gewoon te
verroesten en te vergaan", aldus de
heer Stoutenbeek.
Met behulp van een monteur begon
de nieuwe eigenaar het vehikel op te
knappen, waarbij de spatborden door
andere werden vervangen en de door
gerotte deuren in hun originele staat
werden teruggebracht. Voorts ver
nieuwde hij de verbrande kleppen en
werd de motor geheel gereviseerd.
Eerste rit
Op de tweede zondag in oktober 1956
behoorde de heer Stoutenbeek aldus
de trotse deelnemers aan de eerste
P.A.C.-rit van Utrecht naar Zand
voort. In totaal heeft hij nu al elf van
dergelijke ritten mee- en uitgereden,
waarnaast hij eveneens tot de enthou
siaste deelnemers van andere histori
sche autoritten behoort.
"V.
Behalve deze Chevrolet uit 1925 be
zit de Beverwijkse zakenman nog een
open Citroën-type B-12-, uit hetzelfde
jaar. Deze Franse wagen werd
door kennissen uit Denemarken mee
gebracht. Beide auto's hebben vier cy
linders en wegen ongeveer 1090 kilo
gram, waarbij de topsnelheid zich rond
de 75 km. beweegt. Maar door het ont
breken van schokbrekers en de slappe
vering, houdt de heer Stoutenbeek het
maar op 40 of 50 km. Tijdens de laat
ste rit kreeg hij nog te kampen met
een lekke carburator, maar ondanks
deze pech wist de heer Stoutenbeek
de rit toch tot een goed einde te bren
gen.
Ongeveer twintig percent van de
deelnemers komt gewoonlijk uit het
buitenland, zoals Engeland, Duitsland,
België, Frankrijk en Denemarken, hoe
wel ook een enkele Amerikaan soms
aan de start verschijnt. Volgend jaar
en ter gelegenheid van het feit, dat ze
ventig jaar geleden de eerste rit Am
sterdam-Parijs werd verreden, organi
seert de P.A.C. hiervan een herhaling,
waarschijnlijk in samenwerking met
een zustervereniging uitFrankrijk Hoe-
Het historisch autobezit van de heer
Stoutenbeek, boven de Citroen en be
neden de Chevrolet, beiden uit 1925.
wel de Chevrolet van de heer Stouten
beek thans in verband met een gedeel
telijke verrotting van het houten inte
rieur weer is gedemonteerd, zal de ei
genaar met zijn wagen straks even
min op het appel ontbreken, om de
historische rit van 500 km naar hij
hoopt met goed gevolg af te leggen.
De Heemskerkse afdelingen van het Groene en het Wit-Gele Kruis
hebben onlangs tot een gezamenlijke actie besloten voor het werven
van nieuwe leden bij alleenstaanden en nog niet aangesloten gezinnen.
De besturen wijzen daarom nog eens op de voordelen die de leden van
deze kruisverenigingen geniete» zoals:
Verpleging bij ziekte aan huis door
een wijkverpleegster, gratis gebruik
van de in het magazijn aanwezige
verplegingsartikelen gratis gebruik van
de -d#or een specialist geleide- consul
tatiebureaus voor kleuters en zuigelin
gen, inenting tegen gevaarlijke ziek
ten, ontvangen van deskundige kraam
hulp met verzorging van moeder en
kind, gratis toegang op moeder en
klcutercursussen, lessen voor zwanger-
Fossielen zijn de al of niet ver
steende overblijfselen van planten
en dieren, die vele eeuwen geleden
hebben geleefd. De kennis over
deze organismen is echter buiten
gewoon onvolledig, omdat de
meeste levende wezens na hun
dood vrijwel geheel vergaan. On
der gunstige omstandigheden blij
ven sommige delen evenwel in la
gen gesteenten bewaard, zodat
men soms ergens afdrukken van
planten of dieren kan tegenkomen
in gesteente, dat vroeger week
moet zijn geweest. In enkele ge
vallen betreft dit zelfs fossielen
van diergroepen die in de loop der
eeuwen geheel zijn uitgestorven en
waarvan men dus geen levende
verwanten meer kent.
Dit alles weet de 19-jarige Ton van
IJzendoorn uit Santpoort-zuid ons met
veel enthousiasme te doceren, want
reeds op bijzonder jeugdige leeftijd,
ongeveer een dozijn jaren geleden, is
zijn belangstelling naar het verzame
len van fossielen uitgegaan, waarbij
hij tevens de kennis trachtte te ver
garen welke met deze vondsten ver
band hielden. Thans heeft Ton van
IJzendoorn, leerling van de Beverwijk-
se kweekschool, bij hem thuis in de
Schaepmanlaan een collectie opge
bouwd. welke de vijftienhonderd
exemplaren al ruimschoots overschrijd.
De meeste van deze vondsten zijn af
komstig uit het Carboon en Devoon,
welke perioden respectievelijk 250 en
345 miljoen jaren geleden eindigden.
ADVERTENTIE
AEG - ZANUSSI - IGNIS - ZANKER
daqeli
Fossielenjager
De eerste vondst van deze fossielen
jager bestond uit een schelp die hij
ontdekte bij de oever van het Noord
zeekanaal, die bij nadere beschouwing
versteend en dus een fossiel moest
zijn. Sindsdien heeft Ton van IJzen
doorn zijn arbeidsterrein verlegd naar
het heuvellandschap van Zuid-Lim
burg, waar hij de meeste fossielen
heeft gevonden. Gewapend met ha
mers, beitels en verder enige vreemd
soortige werktuigen begeeft hij zich
Ton van IJzendoorn met enige door
hem gevonden fossielen.
tijdens elke vakantie naar deze pro
vincie, om des avonds met een rugzak
vol „schatten" naar zijn bivak terug
te keren. Omdat zijn mo'eder van
Engelse afkomst is, heeft hij ook dit
land enige malen bezocht, om van
hier uit eveneens nieuwe exemplaren
aan zijn collectie toe te voegen.
Aldus beschikt hij over een uitge
breide verzameling versteend hout
(van 3 tot 30 cm groot), afdrukken
van varens en andere planten in ste
nen, dekschilden en ledematen van
trilobieten (een der alleroudste die
ren) en zeeappels uit de krijtperio-
de. Hiervan heeft Ton van IJzendoorn
ongeveer een jaar geleden op de Be
verwijkse kweekschool een expositie
gehouden, welke met de grootste in
teresse werd bekeken.
Het staat voor hem dan ook als een
paal boven water dat, wanneer hij
eenmaal zijn onderwijzersakte heeft
behaald, hij zich verder in de biologie
zal gaan verdiepen.
Fossielenjager
schapsgymnastiek, geregeld huisbezoek
door een wijkverpleegster aan kleuters,
het bevorderen van uitzending van
zwakke kleuters, enzovoort.
Daarnaast belasten de kruisvereni
gingen zich nog met de volgende, veel
omvattende taken: preventieve ge
zondheidszorg, waaronder ook wordt
verstaan het tretfen van sociaal-hygië
nische voorzieningen ter voorkoming
vanv ziekten en het geven van voor
lichting op het terrein van tuberculo
sebestrijding, geestelijke volksgezond
heid, reumatiekbestrijding, revalidatie,
bejaardenzorg, kankerbestrijding,
kraamzorg en bestrijding van besmet
telijke ziekten.
Het spreekt bijna vanzelf dat de
kruisverenigingen zich slechts nuttig
voor de volksgezondheid kunnen ma
ken, wanneer zij over een zo groot
mogelijk aantal leden kunnen beschik
ken. Om dit te bereiken worden thans
door Heemskerk huis aan huis folders
en aanmeldingsformulieren verspreid,
doormiddel waarvan men zich als lid
kan aanhielden. Het contactadres voor
deze ledenfractie is de heer H. M. van
der Lei, Graaf van Aremberglaan 27,
Heemskerk.
Bij de Velsense politie zijn de volgen
de voorwerpen als gevonden aangege
ven: kindermuts, kettinkje, slee, ring
met vier sleutels, damesportemonnaie
met inhoud, want, portemonnee met
geld en twee foto's, étui met drie sleu
tels, fietstas, bos sleutels, fietsenrek,
bromf.plaatje iBSJ 324), linker hand
schoen, handdoek en trommeltje brood,
fototoestel, rechter herenhandschoen,
paar herenhandschoenen, damespanta
lon, wit kindersehoentje, kettinkje met
hanger, huissleutel met ketting, ring
met zeven sleutels, woordenboek, paar
dameshandschoenen, matras, paar he
renhandschoenen, schaatsbeschenner,
autoped, twee sleuteltjes aan ring, kle
ding verpakt in laken (zoals overhemd,
pantalon en damesvesten en rokken),
goudfazant, paar damesschoenen, drie-
wielig kinderfietsje, groen plastic dik-
taatcahier met ringmeehaniek, kinder
handschoenen, paar kinderlaarzen.
Inlichtingen over deze voorwerpen
zijn dage1 verkrijgbaar op het hoofd
bureau van politie te Velsen, waar zij
elke dinsdag en vrijdag van 16.30 tot
17.30 uur eventueel zullen worden af
gegeven.
Op verzoek van het organiserend co
mité vermelden wij nog even het giro
nummer waarop bijdragen kunnen
worden gestort voor een afscheidsge
schenk van dr. Vervaart, die met in
gang van 1 februari het Antoniuszie-
kenhuis in IJmuiden zal verlaten. Dit
is giro 557100, ten name van de heer
M. J. Koelemeiier te IJmuiden.
ADVERTENTIE
daqeliiks demonstratie
Electrolux - II.E. - Excelsior e.a.
MARKTPLEIN - IJMUIDEN - TEL. 4262
Betaling in overleg.
Velserduinweg 173
vanaf 63.50
Telefoon 4402
xyxxwooooorooonooooono
WEEKABONNEMENTEN
dienen uiterlijk op woensdag te worden
betaald, daar de bezorgers op donder
dag moeten afrekenen.
DE ADMINISTRATIE
beyXJUUtJüOQÜQQOÜOOOCXXXXXXJLiUUOÜUOUQUOUUUOOCXCXJU^AXXJULA.
ADVERTENTIE
KONINGSPLEIN 10 - TELEFOON 4888
