VAN DAG TOT DAG Maandag begint in München proces tegen drie nazi-beulen Mijnongeluk in Nieu w-Zeeland UNESCO-rapport verwerpt apartheid „Monsters" zoeken de Vietcong Thorpe de nieuwe leider van Britse Liberalen Oorlogsdocumenten getuigen tegen Wilhelm Harster c.s. Belgisch kabinet in moeilijkheden Kiesinger doet beroep op Sovjet-Unie en Oost-Europa Look procedeert tegen Der Stern Vijfling overleden mg verwarming neder land n.v. Zöpf RINGVERWARMIIUG SHOWS amm DONDERDAG 19 JANUARI 1967 Harster Slottke Felle aanklager Europa's grootste installatiebedrijf voor individuele cen trale verwarming maakt ook uw gehele woning behaaglijk warm. Zit rondom uw gezellige c.v. haard. Montage en verkoop uitsluitend rechtstreeks door Ringverwarming Nederland N.V. Tien patenten. Deze week shows van donderdag t.m. zaterdag in onderstaande plaatsen: BEVERWIJK LEIESTRAAT 35 AMSTERDAM BOLESTEIN 79 (BUITENVELDERT) Openingstijden: donderdag en vrijdag van 16.00-20.00 uur, zaterdag van 10.00-16.00 uur. Vele voorbeeldwoningen ook in uw omgeving. raag vrij- I blijvend adreslijst. m III PERMANENTE SHOWS: Kelders 29/33 Leeuwarden - 05100 - 45123/Noordeinde 27 Den Haag - 070-117853 5 5 5 4 5 4 5 4 -2 0 2 1 0 7 5 4 -1 2 3 -3 6 1 -3 -3 -2 -2 -1 -6 -3 1 4 1 1 3 11 De demonstraties tegen de Duitse gene raal von Kielmansegg, Atlantisch com mandant voor Centraal-Europa, hadden mede betrekking op het feit, dat diens hoofdkwartier in ons land wordt gevestigd. Door het persoonlijke karakter van deze manifestatie is de aandacht afgeleid van een meer principieel probleem, namelijk van de vraag wat dit hoofdkwartier nog betekent. Het gaat hier om de eventuele verdediging te land van de smalle strook tussen de Elbe en de Noordzee, een ge bied dat strategisch zeer zwak is. Ruimte om te manoeuvreren ontbreekt, de con ventionele divisies staan om zo te zeggen „met de rug tegen de zee". Ook voor hun gemeenschappelijke oefeningen be schikken zij slechts over West-Duitsland en de Beneluxlanden sinds Frankrijk uit de NAVO is getreden. Men kan wel menen dat, als het er wer kelijk op aankomt, ook Frankrijk achter land en rugdekking zal zijn voor de be doelde NAVO-troepen. Het land van de Gaulle is immers nog lid van het Noord- atlantisch Bondgenootschap. Maar zijn troepen zijn niet meer in de NAVO (de gezamenlijke organisatie) geïntegreerd. Frankrijk wenst niet automatisch te wor den betrokken bij een conflict, waarin eventueel de andere eenheden worden ver wikkeld. Het behoudt zich het recht voor, althans theoretisch, afzijdig te blijven. Als het overtuigd is, dat Oost-Europa een niet- uitgelokte aanval heeft ontketend, dan zal het deelnemen aan de verdediging van het Westen. Maar het wil zelf beslissen of dit het geval is. Het merkwaardige is nu, dat West- Duitsland indirect dit Franse standpunt heeft gebillijkt. De nieuwe regering te Bonn heeft namelijk op 13 december een overeenkomst gesloten met Parijs, welk akkoord op 21 december schriftelijk is vastgelegd. Vastgesteld is daarin dat er Franse troepen blijven op Westduitse bo dem, maar.buiten NAVO-verband. Over de bewegingen van deze Franse eenheden moet de regering te Bonn onderricht wor den, maar zij kan er (binnen de oude Franse bezettingszone) geen invloed op uitoefenen. De vroegere Westduitse minis ter Schroder had op het standpunt ge staan dat alle vreemde troepen in de Bondsrepubliek een NAVO-taak moesten hebben. Maar de Gaulle heeft dit afgewe zen en zijn divisies onttrokken aan het Atlantische opperbevel. Ook von Kielman segg heeft geen Fransen onder zijn com mando. En de Westduitse regering heeft daar vrede mee. Daardoor kon het be zoek van kanselier Kiesinger en minister Brandt aan Parijs een „succes" worden. Theoretisch kan zich dus het geval voor doen dat de NAVO-troepen op Duitse bo dem worden verwikkeld in een conflict, terwijl de zich daar eveneens bevindende Franse eenheden neutraal blijven. Dit is een zo zonderlinge situatie dat zij alleen kan worden aanvaard, als niemand gelooft dat de theorie zich ooit in de praktijk zal voordoen. Met andere woorden: blijkbaar gelooft niemand aan een Russische aan val te land. De conventionele legers moe ten dan vooral „symbolisch" uitdrukking geven aan de wil van het Westen zich te verdedigen tegen een niet-uitgelokte aan val. En zich te verdedigenmet kern wapens, die door de lucht of door -de stratosfeer worden vervoerd. Want op het continent is de NAVO nu zeer zwak. En mocht Frankrijk aan de gemeenschappelijke defensie deelnemen, dan staat de Gaulle op het standpunt, dat alleen kernwapens beslissend kunnen zijn. Maar anderzijds is het vooruitzicht van een kernoorlog zo verpletterend, dat geen Europees land daaraan in ernst kan den ken. Noodzakelijkerwijze is het derhalve de taak der diplomaten de ontspanning te bewerken, die deze nachtmerrie nog ver der naar de achtergrond drijft. Zonder staatsmanswijsheid is alles toch verloren, (Van onze correspondent) LONDEN. Overeenkomstig de ver wachting is de 37-jarige advocaat Jeremy Thorpe, Lagerhuis-afgevaardigde van de liberalen voor Noord-Devon, tot opvolger van de afgetreden leider Jo Grimond ge kozen. Thorpe, die sinds 1959 deel uit maakt van het parlement, is een enthou siaste, maar nogal jongensachtig-luidruch- tige figuur. Thorpe is een produkt van de beroemde kostschool Eton. Als zodanig draagt hij het sociale etiket van zijn voorganger en van de nu snel verdwijnende oude garde der Conservatieven. Het exclusieve Eton opende vroeger in Groot-Brittannië alle deuren. Thorpe is een uitstekend spieker met grote televi sie-ervaring. Dit laatste speelt in de Brit se politiek een steeds grotere rol. Thorpe won, nadat de twee andere kandidaten zich na de eerste onbesliste ronde had den teruggetrokken. Een probleem is dat Thorpe in zijn kiesdistrict een magere meerderheid heeft. Bij een ommekeer van het politieke getij kan deze zetel die hij op de Conser vatieven veroverde, gemakkelijk weer verloren gaan. In dat geval zouden na de volgende algemene verkiezingen de libe ralen opnieuw een leider moeten aan wijzen. Het gedrag van de kiezer is de laatste jaren aan een nader onderzoek onder worpen en men heeft ontdekt, dat onge veer een vierde deel van de stemgerech tigden weinig standvastig is in zijn keu zen. Het aantal „zwervende stemmen" is opmerkelijk groot. Niet alleen dat tal van kiezers overstappen op een naastbij - zijnde partij, als de politieke groepering van hun eerste keuze teleurstelt. Neen, niet zelden draven zij van het ene uiter ste naar het andere. In ons land zijn wij vooral verleden jaar, bij de provinciale en gemeenteraadsverkiezingen, met zul ke verrassende wisselingen geconfron teerd. En het opine-onderzoek doet voor zien, dat straks allerlei nieuwe verschui vingen verwacht kunnen worden. Men heeft nu vooral aandacht geschon ken aan de „vertrouwenscrises", aan on vervulde wensen, aan het feit dat kiezers in leidende figuren teleurgesteld zijn. Ook de televisie schijnt nogal eens op hen ont nuchterend te hebben gewerkt, zodat zij het dan maar met „nieuwelingen" probe ren. Maar..is er ook geen sprake van een gewoon gebrek aan kennis, een te kort waaraan de afgevaardigden weinig schuld hebben? Van hen worden soms dingen verwacht, die zij nooit hebben be loofd. En ook dit is geconstateerd: dat zelfs televisie-kijkers slecht op de hoogte zijn van de programma's der partijen, en evenmin van de belangrijke feiten. Dit verschijnsel is ook aangetroffen in de Verenigde Staten, waar de brandende problemen toch veel belangrijker zijn (want voor de hele wereld van betekenis) dan hier te lande. In Newsweek vonden wij onlangs een onthutsend verhaal. Een grote radio- en televisie-maatschappij, die regelmatig de openbare mening toetst kwam tot de conclusie, dat 73 percent der ondervraagde luisteraars en kijkers voor hun „examen" waren gezakt. De voorbeelden zijn treffend, niet alleen op het terrein van de binnenlandse politiek, maar ook op dat van het buitenlandse be leid. Een meerderheid geloofde, dat de Rode Garde in China demonstreerde tegen Mao Tse Toeng, in plaats van vóór hem. Een kwart meende, dat het hoofd van de Chinese communisten niet Mao heette, maarTsjang Kai Tsjek! Zeventig per cent dacht, dat er honderdduizend méér Amerikaanse troepen in Zuid-Vietnam stonden dan er zijn. Twee derde geloofde dat de Zuidvietnamese dictator Ky aan het bewind was gekomen door parlemen taire verkiezingen. Eenzelfde percentage zeide, dat de Amerikaanse krijgsgevange nen in Noord-Vietnam terecht hadden ge staan als oorlogsmisdadigers. hoewel daarmee alleen was gedreigd, ^elk drei gement spoedig weer was ingetrokken. En zo voort. Men kan nu lang filosoferen over de vraag, of de voorlichting zo slecht is, ook zo sensationeel en tendentieus, dat de burger in de war raakt; of dat de kiezer niet kan lezen en luisteren, en maar ge looft wat hij wenst of vreest. Hoe het zij: aan het functioneren van de democratie ontbreekt heel wat, als zo velen zulke verkeerde denkbeelden hebben omtrent hetgeen er gebeurt. En stellig niet alleen in Amerika! Natuurlijk kan men nooit genoeg duidelijkheid en eerlijkheid ver langen van politici en voorlichters. Maar van de burgers mag men de inspanning verwachten, die nodig is om met voldoen de kennis van zaken een stem uit te brengen bij de verkiezingen. (Van onze correspondent) BONN. Als maandag in München voor het Landgericht II het proces tegen de nazi-misdadigers Harstcr, Zöpf en Gertrud Slottke begint, zal daarmee waarschijnlijk voor het laatst het lot van honderdduizend naar Duitsland gebrachte Nederland se joodse burgers in een rechtszaal uitputtend worden behandeld. Van de in 86 goederentreinen naar vernieti gingskampen als Auschwitz en Sobi- bor gevoerde Nederlanders (het wa ren er precies 94.298) overleefden slechts 1.070 de ineenstorting van Hitiers derde rijk. In nauwe samenwerking met het rijks instituut voor oorlogsdocumentatie in Am sterdam, heeft het openbaar ministerie in München de aanklacht samengesteld, die het mogelijk maakte Harster, Zöpf en Slottke voor de rechter te brengen. Het was vooral de jonge en energieke dr. Hu- ber, die in samenwerking met dr. Sijes van het rijksinstituut, de legkaarten sa menvoegde .Dr. Huber was bekend door zijn rol als aanklager in het proces tegen de adjudant van Himmler, de SS-generaal Kurt Wolff, die enige jaren geleden in München werd veroordeeld. DR. WILHELM HARSTER was ,.Be- fehlshaber der Sicherheitspolizei und des SD" in Nederland van 15 juli 1940 tot 29 augustus 1943, toen hij wegens bewezen uitstekende diensten werd weggepromo veerd naar Italië. Harster was in 1941 benoemd tot Reichskommissar" voor het jodenvraagstuk. Volgens zijn directe chef Rauter zorgde Harster voor de af- GREYMOUTH (Reuter) Een ont ploffing in een kolenmijn bij Greymouth in Nieuw-Zeeland heeft waarschijnlijk negentien mijnwerkers het leven gekost. De eerste doden konden pas drie uur na het ongeluk aan de oppervlakte worden gebracht. De toegang tot de ruimte waar de slachtoffers aan het Werk waren ge weest, was door een instorting geblok keerd. Het is het grootste mijnongeluk in Nieuw-Zeeland sinds 1914, toen in Huntly bij Auckland 52 mijnwerkers de dood vonden. De explosie gebeurde in de Strongman mijn, een van de grootste van het land. (Van onze correspondent) BRUSSEL. De moeilijkheden tussen de katholieke en de liberale ministers van het kabinet-Vanden Boeynants over de te volgen politiek met betrekking tot het tekort op de begroting zijn nog niet overwonnen. Woensdagavond heeft de re gering vijf uur vergaderd. Het overleg is vandaag voortgezet. Morgen vergadert de ministerraad. Men gelooft dat minister president Vanden Boeynants in ieder ge val begin volgende week in het parle ment zal verschijnen om zijn programma (bezuinigingen, verhoging van 'n aantal di recte belastingen, investeringen in de pro vincies die zijn getroffen door de kolen- en staal-crisis) toe te lichten. De Liberalen willen wel bezuinigingen maar geen nieuwe directe belastingen. Ze willen voorlopig akkoord gaan mei een geringe verhoging van bepaalde indirec te belastingen. verse eenzaamheid bevroren, een lege per kamenten zak, de ideale schuilplaats voor de duivel, door wie zij bezeten was. Alleen trilde er iets aan haar hoven- lip, iets als heilige voldoening, wanneer zij de wanhoop zag oplaaien die ze teweeg bracht, bij vrouwen, die zij van hun mannen, bij kinderen, die zij van hun moeder, scheidde. Kinderen die zij haat te, omdat zij die niet bezat, geluk, dat ze vernietigde, omdat zij het zelf niet kende". Fraulein Slottke werd door de Duitse justitie na heel veel moeite teruggevon den als maatschappelijk werkster. Ook voor haar spookachtig optreden in Neder land deed zij aan sociaal werk. Het enige wat Slottke in het vooronderzoek heeft willen prijsgeven is haar geboortedatum. Zij verkeert onder borg op vrije voeten. Schrijftafelmoordenaar Wilhelm Harster. voer van de joden. Uit Duitse rapporten komt hij naar voren als de plichtsgetrou we en intelligente politieman, die de „Ent- judung" in Nederland in feite regelde en en doorvoerde. Harster was in de ware zin van het woord een „schrijftafelmoordenaar", dat zijn naam tijdens de oorlog geen begrip werd. De overlevenden, waaronder leden van de joodse raad, konden na afloop van de oorlog zich niet herinneren de naam Harster ooit te hebben gehoord. Harster werd in Nederland nog in de periode waarin men documenten en vooral het in zicht en de ervaring miste tot twaalf jaar veroordeeld, waarvan hij er slechts acht hoefde uit te zitten. Hij keerde naar Duitsland terug en bracht het op het ministerie van Binnen landse Zaken van de „vrijstaat" Beieren tot hoofd-refendaris. Toen bleek dat de Duitse justitie hem op de hielen zat, werd Harster op „doktersadvies" met pensioen gezonden. Op 8 januari 1966 werd hij te zamen met Zöpf, gearresteerd. Harster werd beschuldigd van medeplichtigheid aan gemeenschappelijke moord in 82.856 gevallen. WILLEM Zöpf was een van Harsters naaste medewerkers .Hij was onder meer ..Sach-Bearbeiter" en „Juden-Referent" Tussen 1941 en 1943 reisde Zöpf regelma tig naar Berlijn om daar de nieuwste instructies te halen. Hij volgde in zijn jeugd een opleiding tot heilgymnast en masseur, en werd later jurist. Als leider van het „Juden-Referat IV b 4" was hij de uitvoerder van Harsters opdrachten. Bijna altijd was Zöpf bij grotere-razzia's zelf aanwezig. Hij zorgde ook voor de joden-transporten in de goederentreinen die naar Westerbork reden. De beschuldi ging tegen hem luidt medeplichtigheid aan gemeenschappelijke moord in 55.382 gevallen. Tot de voornaamste assistenten van Zöpf behoren de na berechting in Bre da opgesloten misdadigers Fischer en Aus Der Funten. Op dolle dinsdag maak te Zöpf zich haastig uit de voeten. Hij dook weer op als pianist in een club van het Amerikaanse leger, werd boerenar beider en bij zijn arrestatie was hij mas seur in een revalidatie-centrum. GERTRUD SLOTTKE is de ongrijp- baarste figuur van het drietal. Zij was secretaresse in Zöpfs „Judenreferat" Maar zij ijverde ver buiten haar opdracht om, door naar Westerbork te reizen en zich daar direct met het lot van de ge vangenen te bemoeien. Prof. Presser ci teert in zijn „Ondergang" Abel Herzberg. waar deze over Slottke schrijft: „Ons al ler Fraulein Slottke, met haar tanige, fa natieke kop. die ons blijvend bij zal blij ven als een nachtmerrie, lijfelijk gewor den bij dag.vermoedelijk door een per- PARIJS (AFP) Op de gebieden van onderwijs, wetenschap, cultuur en voor lichting vormen leer en praktijk van de apartheid een schending van het Hand vest van de Verenigde Naties, van de grondbeginselen van de UNESCO, van de verklaring van de rechten van de mens, alsmede van de door de Verenigde Na ties goedgekeurde conventies en resolu ties. Dit is de conclusie van een rapport, dat de UNESCO heeft voorgelegd aan de in 1963 op grond van een besluit van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties in het leven geroepen speciale commissie inzake de apartheid. Het geeft een gedetailleerde uiteenzet ting van voorzieningen op onderwijsge bied, die van de Afrikanen in Zuid-Afri- ka de „minst begunstigde bevolkings groep" maken. De uitgaven voor de Afri kaanse scholen dalen in vergelijking met het nationale inkomen voortdurend, al dus het rapport. Het rapport vestigt ver der de aandacht op de dalende gelden voor schoolvoeding, die van 6.28 miljoen gulden in 1954 zijn teruggelopen tot slechts 350.000 gulden in 1966. De stellers vestigen de aandacht op de gevolgen van de apartheid voor de we tenschap. Zij zeggen, dat de mogelijkhe den voor Afrikanen om aan technische en landbouwhogescholen te studeren be perkt zijn, hoewel de grootste behoefte aan dergelijke specialisten bestaat in de „zogeheten Bantoe-reservaten". Het rapport merkt verder op, dat de apartheid de ernstigste gevolgen heeft voor het Afrikaanse gezin doordat het hoofd dat in de stad werkt, gescheiden wordt van zijn verwanten, die verplicht zijn in de reservaten te wonen. Wat de cultuur betreft signaleert het rapport dat de toegang tot de voornaam ste bibliotheken in Zuid-Afrika voor niet- blanken is verboden. Afrikaanse schrij vers, die deze zaken aan de kaak stellen, mogen hun woonplaats niet meer veria ten. De Zuidafrikaanse regering kan op elk moment, onder de dekmantel van de wet tegen het communisme, publikaties verbieden en een burger verbieden bij eenkomsten bij te wonen of lid te zijn van de organisatie van zijn keuze, aldus het UNESCO-rapport. HET PROCES in München zal voorna melijk aan de hand van documenten wor den gevoerd. Getuigen zijn er bijna niet opgeroepen. De schrijftafelmoordenaar Harster vooral zal in deze rechtszaak door de papierwinkel die hij tijdens zijn misdadige arbeid overhoop heeft gehaald ten val moeten worden gebracht. Kleur zal het proces krijgen door het optreden van de felle openbare aanklager Huber, maar ook door dat van de be faamde nazivervolger, dr. Robert Kempner. Deze in Berlijn geboren plaats vervangende aanklager voor de Ameri kaanse regering in de Neurenberger pro cessen vervult de rol van neven-aankla ger in het proces tegen Harster, Zöpf en Slottke. Behalve in opdracht van de nabestaan den van de karmelietes en filosofe Edith Stein, treedt Kempner ook op uit naam van Otto Frank, vader van Anne Frank, uit naam van de nabestaanden van de gezusters Loeb, en de erven van een aantal vooraanstaande Nederlandse jood se juristen, die in de concentratiekampen om het leven kwamen. Dr. Kempner ver klaarde de namen van deze slachtoffers pas maandag tijdens het proces bekend te zullen maken. Mevrouw Sofie Eriksen uit Kopen hagen kreeg dezer dagen bericht dat zij vijf miljoen had geërfd van een familielid in Zwitserland. De 85- jarige Deense was er aanvankelijk nogal beduusd van. Toen ze weer wat op haar gemak was gesteld, nam ze een kloek besluit. Ze gaat naar de Verenigde Staten, want daar wonen haar drie zonen. BONN (DPA) De Westduitse bonds kanselier Kiesinger heeft in het parle ment een beroep gedaan op de Sovjet- Unie en Oost-Europa, het wantrouwen tegenover de nieuwe toenaderingspolitiek van Bonn te laten varen. „Juist de sa menwerking met Frankrijk, waarvan de vredelievende bedoelingen in het Oosten niet in twijfel getrokken werden, zou voor de oostelijke buren van Duitsland een bewijs van de goede wil van West- Duitsland moeten zijn", aldus Kiesinger. De Amerikanen in Vietnam beschik ken over amfibievoertuigen die in moerasgebieden Vietcong-soldaten opsporen. Ze worden door de Viet cong „monsters" genoemd en hebben vooral bij de massale operatie in de „ijzeren driehoek" uitstekende diensten bewezen. (Telefoto). NEW YORK. Het Amerikaanse weekblad Look heeft woensdag in Ham burg een proces aangespannen tegen het weekblad Der Stern, dat contractbreuk zou hebben gepleegd door publikatie van de ongewijzigde feuilletonversie van Wil liam Manchesters boek „Dood van een president". DUSSELDORP (DPA) De vijfling vier meisjes en één jongen die dins dag in Dusseldorp geboren werd, is woens dag overleden. De kinderen hadden moei lijkheden met de ademhaling en de bloeds omloop. ADVERTENTIE Proces. Vandaag begint in Boedapest een proces tegen negentien vroegere func tionarissen van de voormalige Hongaar se nazipartij. Ze worden ervan beschul digd 230 joden en communisten ver moord te hebben. Bij veroordeling kun nen de meeste verdachten de doodstraf krijgen. Ontploffing. Bij een ontploffing in een chemische fabriek in Joegoslavië zijn woensdag vier arbeiders gedood en een aantal mensen gewond. De materiële schade is aanzienlijk. Vitez ligt bij Zeni- ca in Bosnië. Satellieten. De Verenigde Staten hebben woensdag met behulp van hun krachtig ste militaire raket, een Titan-3C, acht satellieten voor de militaire verbindin- gen in aparte banen om de aarde ge bracht. Treinongeluk. Zes mensen zijn dinsdag avond op een station in een voorstad van Algiers door een sneltrein doodge reden. Ze werden gegrepen toen zij de spoorlijn wilden oversteken. Verkeer. In het afgelopen weekeinde zijn bij een verkeersongeluk tussen Djakar ta en Krawang 32 mensen om het le ven gekomen. Een vrachtauto met 69 mensen kwam in botsing met een tank wagen. Volksstemming. Het Franse kabinet heeft negentien maart vastgesteld als datum waarop in Frans Somaliland een refe rendum zal worden gehouden. De be volking zal zich dan uitspreken over handhaving van de banden met Frank rijk of onafhankelijkheid.. Vals alarm. Een straalpassagiersvlieg- tuig van Air India is woensdagavond, onderweg van Londen naar New York teruggeroepen naar Shannon in Ier land, nadat in Londen een melding was ontvangen over een bom die zich aan boord zou bevinden. Een bom werd niet gevonden. Koudegolf. Over Midden-Amerika heeft zich een koudegolf uitgebreid waarin temperaturen van vijftien tot zesen veertig graden onder nul heersen. In tal van steden is het kouderecord ge broken. De laagste temperaturen ko men voor in Wisconsin, Noord-Dacota en Iowa. In Tennesse, waar het 24 gra den vriest, zijn alle scholen gesloten en is een gevangenis ontruimd waar door het uitvallen van de verwarming de temperatuur tot -20 graden was ge daald.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1967 | | pagina 3