EDENAAR LIET „EVEN" EEN
HOTEL BOUWEN OP CURACAO
Berend Hazelegers succesformule:
Niet kletsen, gewóón aanpakken!"
DRUGSTORE
AMERICAIN
DOET ZIJN
INTREE IN
PARIJS
ZATERDAG 28 JANUARI 1967
Erbij
Z1
Ansichtkaarten
Op de fiets
Ze komen wel
Bouwer Berend Hazeleger
Garcia de Léon
PB
(Van onze correspondent)
EDE „Begin vorig jaar kwam ik op
doorreis naar Amerika op Curasao terecht.
BEREND HAZELEGER, zakenman uit Edegebruind, krullend haar,
vertelt het zonder stemverheffing. Want terwijl het zeker voor Neder
landse, maar zelfs ook voor Amerikaanse begrippen op een „bliksem
actie" lijkt, is het voor hem gewoon de manier waarop zaken gedaan
moeten worden. Ook verder werd er spoed achter de zaak gezet. Terwijl
het Amerikaanse Hilton-concern ruim twee jaar doet over de bouw van
een hotel op Curaqao, speelt Hazeleger het in amper een jaar klaar. Op
17 juli 1966 legde prinses Beatrix al de eerste steen en nog deze maand
zal de gouverneur van de Nederlandse Antillen, mr. N. Debrot, het eerste
deel van het „Flamboyant Beach Hotel" openen.
SINDS FEBRUARI 1966 is Berend
Hazeleger acht maal naar Curacao
geweest om zich met de bouw van
het hotel bezig te houden. Samen met
Leo Uittenbogaard, wereldreziger en
ex-hoofdredacteur van de „Wereldkro
niek", die vice-president van Hazele-
gers International Hotel Inc. is gewor
den. Uittenbogaard kent de Nederland
se Antillen. Als journalist was hij er
vele malen en hij knoopte er waarde
volle relaties aan. Die komen uiter
aard van pas bij de bouw en exploita
tie van het hotel. Hazeleger en Uitten
bogaard, de zakenman en de globetrot
ter, die samen een hecht team vormen.
Wat Berend Hazeleger betreft, is het
een success-story" in de klassiek-Ame
rikaanse stijl. En dat nog wel in Ne
derland, waar alles aan diploma's, cer
tificaten en vergunningen gebonden
schijnt te zijn.
BEREND HAZELEGER stamt uit
een groot, bepaald niet rijk gezin. Hij
doorliep alleen de lagere school en
scheen niet voorbestemd om grote din
gen te doen. Toch gaf hij op zijn tiende
jaar al blijk van zakentalent. Hij kocht
voor een halve cent per stuk brief
kaarten in en verkocht die in de mo-
bilsatie voor een cent aan de militai
ren in zijn woonplaats Ede. „Honderd
percent winst. Ik deed nooit betere za
ken", zegt hij. Toen hij twaalf jaar
was, werd hij voerman in het expedi
tiebedrijf van zijn vader. Door „on
menselijk" hard werken, kon hij ein
delijk een eigen bedrijf met twee
vrachtauto's beginnen.
Het was hem niet genoeg. Met al
zijn energie wierp hij zich via het
zandvervoer op het grondwerk. Ik nam
meteen een veel te groot karwei aan:
het rechttrekken van een tien kilome
ter lange wetering. Na drie maanden
was het werk weliswaar klaar, maar
toen reed ik inplaats van in mijn
Amerikaanse auto weer op een oude
fiets
MAAR HAZELEGER ging door. Hij
begon een brandstoffenhandel. „Op een
dag kwam mijn eerste wagon steen
kool aan. Ik had die onder rembours
laten verzenden, eenvoudig omdat ik
geen geld had. 's Morgens om vier uur
ging ik met een slagersfiets en een
karretje erachter gebonden naar het
station toe. Ik had niet eens zakken
genoeg. Tegen de stationschef zei ik,
dat ik om drie uur 's middags zou be
talen. Die ging akkoord. Toen ben ik
als een gek kolen gaan laden, twee
mud voorop en twee mud in het karre
tje. De hele morgen ben ik in Ede
Het „Flamboyant Beach Hotel" in aan
bouw. Links de gebouwen met de ka
mers, midden het hoofdgebouw en on
der een gedeelte van het zwembad.
Er was geen enkele hotelkamer te krijgen.
Dat bleek daar de gewoonste zaak van de
wereld te zijn. Meteen stond m'n plan vast:
als er zo'n gebrek aan was, zou ik er een
hotel bouwen. Ik bleef acht dagen op het
eiland en in die tijd kreeg ik de zaak voor
elkaar. Ik kocht een terrein van 20.000
vierkante meter en kreeg de zekerheid, dat
ik er een hotel op kon gaan bouwen".
M
kolen gaan verkopen. Zodra ik los was,
ging ik terug naar het station om de
zakken vol te scheppen. Maar om drie
uur die middag kon ik de rembours
betalen èn ik had nog een kleine vier
honderd gulden verdiend".
Omdat in de brandstoffenhandel di
ploma's vereist zijn en hij twintig
jaar oud niet terug wilde naar de
schoolbanken, deed hij de zaak over
aan een van zijn broers. Zelf ging hij
met een andere broer in de wegen
bouw, met als nevenactiviteit de fa-
brikage van directie-, salon- en schaft-
wagens. Op een moment besloten de
broers in alle vriendschap, zakelijk
hun eigen weg te gaan. Ze lootten met
lucifers, wie zou doorgaan met de
wegenbouw en wie met de wagenbouw.
„Mijn oudste broer kreeg het grond
en wegenwerk. Hij heeft zijn zaak met
nóg weer een andere broer inmiddels
opgewerkt tot een bedrijf met 130 man
personeel. Zelf ging ik allerlei typen
wagens fabriceren tot sta-caravans van
tien, twaalf meter toe, complete woon
huizen eigenlijk. Ik bouwde fabrieken,
die ik zelf exploiteerde, verhuurde of
verkocht, 32 in totaal nu. Ik mag me
nu een „gezeten" man noemen, maar
ik haat dit begrip. Het klipkt zo ste
riel, weet je, en dat is het in feite ook".
BEREND HAZELEGER is zelden
„gezeten". Hij is er te dynamisch voor.
Hij houdt er van om steeds iets nieuws
te doen, te creëren, te ondernemen, te
bouwen. Zoals op Curacao, waar de
laatste jaren honderden plannen voor
de bouw van hotels geweest zijn, maar
waarvan er slechts enkele doorgingen.
Hazeleger ging er direct van de stel
ling uit: niet te lang praten, maar
doen. Het resultaat is, dat Curacao al
in februari aan het strand tussen Wil
lemstad en Cornelisbaai een hotel rij
ker zal zijn met 72 kamers, een ver
zorgingsgebouw, een koffiebar, restau
rant, bar, barber- en beautyshop en
eigen zwembad van achtduizend vier
kante meter.
„Ik zag kans daar iets te doen, wat
ik hier niet doe", zegt B. Hazeleger.
„Daar is een overheid, die met je mee
denkt en je wordt er niet gehinderd
door ambtenarij". Hij doelt daarmee
op zijn ervaringen in Nederland. Zo
bij voorbeeld zijn plan voor de bouw
van een restaurant in Hindelopen.
Eerst duurde het anderhalf jaar voor
dat plan goedgekeurd werd en toen
bleek, dat er nog drie jaar gewacht
zou moeten worden op de bouwvergun
ning. Hij heeft het maar opgegeven.
Berend Hazeleger was ook degene, die
kwam met een oplossing voor het pro
bleem van de studenten-huisvesting
Hij fabriceerde sta-caravans, die voor
een zeer lage prijs te huur waren. De
studenten, die er op proef een poosje
in gewoond hadden, moesten er tenslot
te met de sterke arm uitgezet worden,
zo hadden ze het er naar hun zin. Maar
de plannen zijn al twee jaar in studie.
HAZELEGER moge dan een dyna
misch zakenman zijn, hij heeft natuur
lijk niet besloten tot de bouw van het
hotel zonder een zij het summier
marktonderzoek. Hij kreeg cijfers in
handen van de internationale unie van
reisorganisaties, waaruit bleek, dat nu
in de wereld al jaarlijks zo'n 190 mil
jard gulden aan toerisme wordt be
steed en dat meer dan twee miljoen
Europeanen voor hun vakantie naar an
dere werelddelen reizen. Alleen de
Amerikanen gaven vorig jaar ruim
2000 miljoen dollar voor hun vakantie
uit en vast staat, dat ze zich meer en
meer in de richting van de Nederland
se Antillen bewegen. Dat verklaart ook
het gebrek aan hotelruimte op Curasao.
Ook de K.L.M. heeft daar last van.
De luchtvaartmaatschappij heeft dan
ook bij het Hazeleger-hotel al 24 kamers
voor een heel jaar plus een optie-jaar
geboekt.
ZIJN DE Antillen ook voor de Ne
derlander aantrekkelijk om er zijn va
kantie door te brengen? Er bestaat in
derdaad een tendens onder de Westeu-
ropese toeristen om niet meer de zo
langzamerhand overvol geworden Zuid-
europese landen te bezoeken, maar hun
vakantiegenot te zoeken in andere we
relddelen. Voor de Nederlanders heb
ben de Antillen natuurlijk, behalve het
verrukkelijke klimaat, de hartelijke be
volking en de goedkoopte van sommige
artikelen, nog het voordeel van een
land, dat Nederlands gericht is. Hoe
wel de Amerikanen toeristisch nog
steeds de boventoon voeren, beginnen
de Antillen zich toch ook meer in te
stellen op bezoekers uit West-Europa.
Alleen de hoge reiskosten vormen voor
velen een groot bezwaar. Hazeleger is
inmiddels echter in onderhandeling ge
treden met de K.L.M. over goedkopere
(er is een prijs van 2300 genoemd)
Ité-reizen naar Curagao. „Maar hoe
dan ook, ze komen wel, de toeristen
uit Nederland en uit geheel West Eu
ropa."
ER IS nog een andere kant aan de
ze zaak. Er heerst werkeloosheid op
de Antillen en na de olieraffinage is
het toeristenverkeer er de belangrijk
ste bestaansbron. De hotelbouw is
daarom zo interessant, omdat tegen een
geringe investering een grote werk
gelegenheid kan worden geschapen. De
bouw van het „Flamboyant Beach Ho
tel" alleen al verschaft 170 mensen
werk. Voor de exploitatie zal in de
eerste fase 82 man personeel nodig
zijn, behalve de leiding allemaal be
woners van Curagao. Zo gezien is het
dan ook te begrijpen, dat Hazeleger
bij de planning en bouw van zijn ho
tel alle medewerking van de autoritei
ten heeft gekregen, zodat alles in re
cordtempo verliep.
Overigens. Hazeleger en Uittenbo
gaard, zijn nog niet aan het eind van
hun latijn. Als het hotel eind juni ge
heel voltooid zal zijn, begint de bouw
van vierhonderd bungalows op Cura
sao. En na zij ons vertelden, be
staan er zelfs, nog in het beginstadi
um, plannen voor Indonesië. Allemaal
onder het motto: niet te lang praten,
maar doen.
DE VERAMERIKANISERING
van Parijs zet in straf tempo door.
President De Gaulle mag dan nog
zulke onvriendelijke dingen zeg
gen over de Amerikaanse inmen
ging in Vietnam, hij mag zich hau
tain beroepen op zijn Force de
Frappe en de NAVO uit zijn land
verbannen, de toeristen uit de Sta
tes blijven in horden komen. Op
zomerse hoogtijdagen groeperen
zij zich tien rijen dik rond de be
zienswaardigheden, waardoor hun
taal de inheemse verdringt. In de
omgeving van Parijs schieten to
renflats uit de kort geleden nog
maagdelijke grond op en Montpar-
nasse heeft al enorme blokken
oude huizen opgeruimd om plaats
te maken voor wolkenkrabbers.
INTUSSEN voltrekt zich ook op een
ander gebied dit ont-Fransingsproces.
Typische Parijse eethuisjes hebben
plaats moeten maken voor zelfbedie
ningsgelegenheden, waar men hap-slik
snel op krachten kan komen om met
een weer door te kunnen gaan met het
„doen" van Parijs. Whisky drinken is
een statussymbool en hoewel men nog
niet zo ver gaat als in een Madrileense
cafetaria, waar „perros calientes" ge
serveerd worden: een letterlijke verta
ling van de op Manhattan geboren hot
dogs, het feit dat Beaujolais in blikjes
verkrijgbaar is zegt al genoeg.
Nu zijn daar de „drugstores" bijge
komen. Sinds de opening, in 1966, van
Drugstore Opéra telt Parijs thans drie
van deze karakteristieke Amerikaanse
inrichtingen. Een andere is gevestigd
aan de Champs Elysées, vlakbij de Are
de Triomphe, de derde heeft een café
met terras op de hoek van de boule
vard Saint-Germain en de rue de Ren-
nes vervangen. Hoe vaak heb ik er
niet op zomeravonden gezeten en ge
noten van het spel van het wisselend
zonlicht op de aloude kerk Saint-Ger-
main-des-Prés
GEZEGD moet worden dat de exploi
tanten het meteen maar goed hebben
aangepakt ook. In een Amerikaanse
drugstore kun je, aan een lange bar
gezeten, kiezen uit een beperkt menu,
waarvan de voornaamste bestanddelen
frites, hamburgers, eiergerechten
en een rijke sortering „ice-creams"
zijn. Verder zijn er huishoudelijke ar
tikelen, cosmetica en pocketboeken te
koop. Altijd is er wel een hoekje waar
de „chemist" troont, de apotheker die
lang niet zo in een geur van geleerd
heid staat als de onze. In Parijs daar
entegen zijn de menus veel uitgebrei
der; men kan er eten als in een res
taurant. Al naar de ter beschikking
staande ruimte die bij de Opéra is
het grootst kan men er uitgebreid
winkelen en zowel van top tot teen in
het nieuw worden gestoken, als zijn
culturele behoeften aan boeken en
grammofoonplaten bevredigen, er is
vernuftig met de ruimte gewoekerd,
zodat het wel een poosje duurt voor
dat men kruip- door sluip-door alle af
delingen is gepasseerd.
OM EEN INDRUK te geven van wat
de Parijse drugstore is en wil zijn,
neem ik u mee naar nummer zes aan
de boulevard des Capucines, naar de
Drugstore Opéra. Noem het gerust een
warenhuisje, zoveel verschillende pro-
dukten en diensten worden er geleverd.
Verleden jaar mei hebben tienduizend
genodigden zich vergaapt aan het inté
rieur, zich te goed gedaan aan de spij
zen en zich de handen stuk geklapt
voor wat Jean Yanne en Jacques Mar
tin hun als toegift hadden voorgezet:
het optreden van de volledige ballet
groep van de Opéra, voorafgegaan door
het zeer realistische binnenvliegen van
het befaamde spook.
De inrichting van de drugstore is ge
heel gebaseerd op het thema film. Het
is een laat eerbetoon aan de gebroe
ders Lumière, die precies op de plaats
waar zich nu de keuken bevindt, de
eerste film hebben getoond die ooit is
vervaardigd: de aankomst van de trein
op het station van La Ciotat.
ZES MILJOEN FRANCS werden be
steed aan de aluminium plafonds en
plastic wanden, de decoratie en meu
bilering. Een van de decorateurs van
het vliegveld Orly, Bernard van Hout
(hij beweert van Rembrandt af te
stammen) heeft de elfhonderd vierkan
te meter oppervlakte deskundig onder
handen genomen. Het resultaat is één
hypermodern glanzen en glimmen.
FILM IS overal troef. Op de borden
en de menus zijn filmstroken gedrukt.
Natuurlijk is Engels ook de taal waar
in de onderscheidene snacks en gerech
ten worden aangeduid. „Short runs"
(zo iets als korte films) zijn sandwich
es, slaatjes krijgt men als „News" op
gediend, drankjes zijn „Intermissions"
pauzen specialiteiten „Documenta
ries" en de plat du jour heet „Main
Film" (hoofdfilm).
Tweehonderdvijftig gasten kunnen
tegelijk worden gespijzigd, of zij nu tot
dogs of hamburgers (de laatste ook in
een Franse versie met champignon
saus) of „Far West"- dan wel „Davy
Crockef'-sandwiches verlangen. Kip-
pepasteitjes en gebakken ham zullen
er bij de Amerikaanse toeristen ingaan.
EéN VAN DE meest opmerkelijke
afdelingen van deze drugstore is de
„Beanté-Minute" (schande dat men
hiervoor geen Amerikaanse benaming
heeft bedacht!) waar dames- bezoek
sters in vijf minuten de verwoestingen
van een dag draven zien verdwijnen
door een opfrissende schoonheidsbe
handeling. Toppunt van snobisme is de
annex: een winkel voor honden en kat
ten. Men kan er voor onze huisvrien
den niet alleen voedsel, riemen en tui
gen kopen, maar ook charmante regen
jasjes en zelfs maar dan moeten zij
wel tot een luxe klasse behoren een
soort avondtoiletjes.
Hieronder: de „grote drie" van
de drugstore-cultuur in Parijs.
Van links naar rechts de éta
blissementen op de Champs Ely
sées, op St. Germain-des-Prés
en bij de Opéra.
