DE ENGELEN ZIJN "IN„
Zelfbeschermingsactie „Eén op vijf"
na zeven moeizame jaren gestaakt
J
Dames hadden
geen belangstelling
SERVICE
17
Erbij
Onmogelijk
Doorkruist
Voorlopig
U30- -
.71.78,50
—ZW
/i,, n
—150-
-J5.501
L£i_22
■■MB
OUDERWETS is weer hoogst modern en modern is hopeloos-ouderwets. Steeds
meer krullen en tierelantijnen sieren de hedendaagse wooncultuur. Chippendale
en Wedgwood in de interieurs der Betere Standen, keukenstoelen en linnenkasten
uit oma's tijd in de binnenhuisjes der jongeren meestal opgescharreld op het
Waterlooplein en hardblauw of knal-oranje geverfd, als uitermate „hip" geldend.
Toppunt van begeerlijkheid zijn de rijke crullaria van de Barok, die vooral bij
onze oosterburen als statussymbolen in aanzien zijn. Daar siert men wanden en
schoorsteenmantels met handgesneden plafondengels of heiligenbeelden, liefst
gepolychromeerd of zwaar verguld, en als het èffe kan met een patina van
verweerdheid die zo'n pronkstuk de schijn van echt antiek geeft. Welnu, ook
voor deze geavanceerde smaken kan raad geschaft worden met name in Oosten
rijk, waar nog enkele lieden de uitstervende kunst van het beeldhouwen in hout
beheersen. Meester-snijder Josef Schoner uit Wenen, hier aan de arbeid, is er
een van en aan opdrachten geen gebrek. Onverschillig wat de klant wenst,
Josef maakt het en wel zo dat zelfs deskundigen moeite hebben, zijn produkten
van authentieke barok te onderscheiden. Opengewerkte sierlijsten, madonna's en
heiligenbeelden in diverse formaten, alle soorten engeltjes, kandelaars en wat
dies meer zij. Schoner draait er zijn hand niet voor om. De meeste mensen wensen
een zo getrouw mogelijke kopie van een origineel barok kunstwerk en dat
krijgen ze dan ook, al moeten passer en micrometer eraan te pas komen. Kopieën
natuurlijk, maar geen waardeloze namaak, want alles wat Schoner kerft, gutst en
beitelt is van a tot z handwerk en geen twee exemplaren zijn volkomen aan el
kaar gelijk. Duur is hij ook niet: gemiddeld tarief tien percent van echt antiek
barok. Dat is altijd nog genoeg voor Schoner om royaal te kunnen leven.
Maar één ding grieft hem. „Ik ben en blijf een kopiist", bekent hij. „Mijn eigen
fantasie kan ik er niet in uitleven. Wat ik zelf maak, voor mijn plezier, daar is
geen belangstelling voor. De mensen willen alleen namaak.
Een mislukte vrouwenkruistocht
DE IN 1959 gestarte actie van de Nederlandse Federatie voor Vrouwe
lijke Vrijwillige Hulpverlening om één op de vijf vrouwen in ons land
voor te lichten over de mogelijkheden om een gezin tijdens een atoom
oorlog in huis tegen radioactieve neerslag te beschermen is na bijna zeven
jaar vergeefs zwoegen op een mislukking uitgelopen.
ONDANKS het feit dat ministers
vrouwen, echtgenotes van burgemees
ters, wethouders en politiecommissa
rissen door het beleggen van voorlich
tingsbijeenkomsten het goede voor
beeld gaven, bereikte men nog geen
12V2 percent van het aantal vrouwen
die men in ons land had willen infor
meren. De organisatrices bemerkten al
spoedig dat ons volk er weinig voor
voelt om in een tijd van vrede voor
een eventuele atoomoorlog alvast een
noodrantsoen, -lectuur en spelletjes
voor de kinderen in kelder of douche
cel op te slaan.
DAARBIJ KWAM nog dat de over
heid de feiten achterhaalde en men
(nu pas) met enige aarzeling toegeeft
dat flatwoningen onvoldoende bescher
ming tegen de zogenoemde „fall-out"
bieden.
Minister Verdam heeft de campagne
onlangs tijdens een bijeenkomst in
Utrecht vrijwel geruisloos afgesloten,
nadat zijn ministerie eerst op discrete
wijze had laten weten, dat de commis
sie „Individuele Zelfbescherming" van
de Federatie in het vervolg alle voor
lichtingsactiviteiten achterwege diende
te laten.
De BB kreeg al geruime tijd geleden
opdracht om met het verstrekken van
informaties over de beveiliging van
woningen tegen „fall-out" door parti
culieren te stoppen.
ZELFS IN DEN HAAG, waar de
actie met energieke steun van alle
autoriteiten van start gegaan was,
heeft men weinig resultaten gezien.
Hoewel mevrouw Kolfschoten, echt
genote van de burgemeester, in haar
huis door de leidster van de Britse
individuele zelfbeschermingsactie,
Lady Lucas Tooth, lezingen liet hou
den, mevrouw De Quay, echtgenote
van de toenmalige premier, in haar
woning aan de Waalsdorperweg voor
lichtingsbijeenkomsten voor ministers-
vrouwen organiseerde en mevrouw
Beerman, echtgenote van de toenma
lige minister van Justitie, speciale
EHBO-cursussen gaf om de actie on
der de aandacht te brengen wist men
in Den Haag slechts 7047 vrouwen
boven de zestien jaar te bereiken, ter
wijl men er 45.000 had willen bena
deren. Burgemeester Kolfschoten heeft
dan ook eind januari van dit jaar de
campagne officieel „afgesloten".
IN ROTTERDAM werd de actie een
totale mislukking, de bemoeienissen
van de echtgenote van oud-burgemees
ter Van Walsum ten spijt. Men kwam
daar met slechts 1187 voorgelichte
vrouwen niet hoger dan slechts 2,4
percent van het streefgetal. De Rot
terdamse vrouwen, van wie de mees
ten nog een levendige herinnering aan
het bombardement van 1940 bewaren,
stonden zeer afwijzend tegenover de
voorlichtingsbijeenkomsten over de in
richting (met zandzakken, boekenkis
ten, witte lakens en dergelijke) van
kelders en badkamers als schuilplaat
sen voor een atoomoorlog.
ONAFHANKELIJK van elkaar ont
stonden ongeveer zeven jaar geleden
twee acties om vrouwen voor te lich-
schuilplaats voor het gezin min of
meer vrij van radio-actieve neerslag
te houden. In navolging van een Brit
se campagne startte in de grote steden
stopgezet omdat men ze nergens meer
kwijt kon.
VOORAL IN de grote steden slaag-
spel(!) voor de kinderen te kopen.
Mevrouw Luns, de echtgenote van de
minister van Buitenlandse Zaken,
moest van haar plan om voorlichtings
bijeenkomsten voor alle in Den Haag
verblijvende ambassadeursvrouwen te
organiseren, afzien wegens een totaal
gebrek aan belangstelling bij de be
trokken diplomaten-eega's.
IN KLEINE gemeenten was men
meer gevoelig voor de actie. Treffend
voorbeeld daarvan was de Noordoost
polder, de enige streek in ons land,
waar de actie volledig slaagde.
ten over de mogelijkheden om in geval
van een atoomaanval in huis een
de actie „Een op Vijf" met als doel één
op de vijf vrouwen tijdens 3 gespreks
bijeenkomsten van 1% uur van de
nodige informaties te voorzien omdat
men onmogelijk alle vrouwen kon be
reiken. Enkele maanden later, in juli
1959, besloot het bestuur van de Ne
derlandse Federatie voor Vrouwelijke
Vrijwillige Hulpverlening, waarbij 15
vrouwenorganisaties zijn aangesloten,
tot een soortgelijke actie. De twee
campagnes werden in 1960 samenge
voegd en kwamen onder de leiding te
staan van de commissie „Individuele
Zelfbescherming" van de Federatie,
waarvan de echtgenote van de burge
meester van Utrecht voorzitster werd.
Men kreeg financiële steun van de
overheid, maar in 1961, tijdens de Ber-
lijnse crisis, liet het ministerie van
Binnenlandse Zaken zonder enig over
leg de veelbesproken „Wenken voor
de bescherming van uw gezin en uzelf"
huis aan huis bezorgen. En zo kwam
het dat nog vóórdat alle plaatselijke
commissies van de actie waren ge
vormd, de beveiligingsmogelijkheden
tegen radio-actieve neerslag op massa
le wijze onder de aandacht van de be
volking werden gebracht. Koekfabri-
kantfen bereikten in korte tijd gewel
dige omzetten met noodrantsoenen,
maar een paar maanden later werd de
produktie van noodbiscuits al weer
de men er niet in om de vrouwelijke
bevolking over de weerzin heen te hel
pen, nu al vast groene erwten, poeder-
melk, noodbiscuits en een domino-
DANK ZIJ de belangeloze mede
werking van 1800 docenten en voor
lichtsters onder wie mevrouw De
Quay, mevrouw Beerman, mevrouw
Toxopeus, mevrouw Korthals, me
vrouw Kolfschoten, mevrouw Klaasesz
(de eega van de commissaris van de
koningin in Zuid-Holland) en vele an
dere vooraanstaande dames vergde de
actie niet meer dan een half miljoen
gulden. Toch waren de kosten per
voorgelichte huisvrouw 5,18) hoog.
Dit kwam vooral doordat men van de
714.431 vrouwen die men in ons land
had willen benaderen er slechts 88.594
(12,4 percent) bereikte. De organisa
trices van de actie betreuren het dat
de met zoveel enthousiasme begonnen
campagne door de minister van Bin
nenlandse Zaken (nadat men een ver
zoek „om de zaak in de ijskast te stop
pen" had afgewezen) voorlopig werd af
gesloten. „Voorlopig" omdat de overheid
in geval van nood gaarne weer gebruik
wil maken van de diensten van de ter
zake kundige dames
3
