Generaal Soeharto
Indonesië naar een
Volkscongres
om president
zal resolutie
Soekarno af
te zetten niet aannemen
zoekt voor
evenwicht
coopuaetf
Pompidou - kroonprins van De Gaulle
Van dag tot dag
Om de democratie
Lenteboden
Congrespartij in
India lijdt grote
nederlaag
wm
Uw collega's noemen u
bedachtzaam. Bij krant, boek of T.V.
rookt u graag een pijp.
De avond vindt u een plezierig stukje
van de dag. Zijn we er dus
vèr naast als we
denken dat u
rookt?
telegrammen
DJAKARTA Het staat nu vast
dat wanneer het volkscongres van
Indonesië begin maart bijeen komt,
de resolutie om president Soekarno
uit zijn ambt te ontheffen, niet zal
worden aangenomen. Ondanks de
druk die nu wordt uitgeoefend, zal
het congres te verstaan worden ge
geven dat een dergelijke beslissing
een ernstig conflict binnen de Indo
nesische strijdkrachten ten gevolge
zal hebben. Het document, waarin
president Soekarno zijn uitvoerende
macht overdraagt aan generaal Soe
harto, is door Soeharto aangeboden
aan generaal Nasoetion in diens func
tie van voorzitter van het Volkscon
gres.
r
Bindende factor
Jordaans-Israelisch
grensincident
Urige pt>P*a
Zachte
(Van onze correspondent)
De verkiezingskoorts heeft nu ook Frankrijk aangegrepen. Op 5 maart,
in de eerste, en op 12 maart in de tweede ronde, zullen een vijfentwintig
miljoen Fransen onder wie een meerderheid van vrouwen een
kleine vijfhonderd leden van de Nationale Vergadering kiezen, die hen
gedurende vier jaren in het parlement moeten vertegenwoordigen. On
danks de devaluatie van het parlement onder het gaullistische regime,
is de belangstelling voor het beroep van afgevaardigde groot gebleven.
Vier of vijf grote politieke formaties (communisten, linkse Federatie
van Mitterrand, Democratisch Centrum van Jean Lecanuet, alsmede de
gaullisten die zich in de officiële UNR en in de vernieuwde partij van de
conservatieve „Onafhankelijken" van de jonge oud-minister van Finan
ciën Giscard d'Estaing verzamelen) hebben het kiezersvolk onder strooi
biljetten, manifesten en beloften bedolven.
Vetsste pot
Kroonprins
Pompidou
De Amerikaanse inlichtingendienst CIA
(Central Intelligence Agency) heeft zich
volgens officiële mededelingen der Ame
rikaanse regering al vijftien jaar bezig
gehouden met de financiering van parti
culiere instellingen en studentenorganisa
ties in het buitenland. Dit geschiedde in
opdracht van de Nationale Veiligheids
raad, het hoogste orgaan in de Verenig
de Staten voor alles wat met politieke in
formatie, propaganda, verdediging en
veiligheid te maken heeft.
Deze onthulling mag nauwelijks opzien
barend heten. Ofschoon het bij lange na
niet duidelijk is welke omvang deze fi
nanciële steun heeft aangenomen en tot
welke buitenlandse instellingen de Ame
rikaanse beïnvloeding door middel van
dollars is doorgedrongen, is och wel al
gemeen bekend dat Washington met de
ze methode werkt.
Ook is het geen geheim dat vorige
Amerikaanse regeringen al met dit bijl
tje hebben gehakt en dat de methode dus
niet een uitvinding is van president
Johnson. Men mag aannemen dat zij al
dateert uit de begintijd van de koude
oorlog, toen vele Europese landen geacht
werden een prooi van de communistische
agressie te worden. Die agressie werd
destijds zowel als een directe militaire
dreiging afgeschilderd als omschreven
met „ondergrondse infiltratie" via de
communistische partijen in de betrokken
landen, mede ook via „mantelorganisa
ties.
Het zal wel juist zijn dat de Sovjet-
Unie na de oorlog heeft geprobeerd haar
ideologie vaste grond in het buitenland
te verschaffen door geheime infiltraties
misschien zelfs ter voorbereiding van een
militaire inval, ofschoon achteraf de
koortsachtige vrees, die in West-Europa
werd gewekt door onheilsprofeten, ver
overdreven lijkt als men nuchter bekijkt
hoe weinig blijvend succes de Russen
hadden kunnen verwachten van een nieu
we oorlog.
Politieke infiltratie en bemantelde pro
paganda zijn traditionele hulpmiddelen
van communistische kant, om een voe
dingsbodem te scheppen voor onrust en
daaropvolgende omwentelingen. Als Mos
kou echter niet al jaren geleden heeft be
grepen dat in de westelijke democratieën
dergelijke methoden een averechts suc
ces veroorzaken, is het peil van intelli
gentie in het Kremlin bijzonder laag ge
weest. Men kan er echter van op aan dat
die realiteit de Russen niet ontgaan is en
dat zij veeleer hun hoop op een prestige
verlies der democratie hebben gevestigd
dan op een omverwerping ervan.
Dat prestige-verlies kost bovendien geen
roebels. Want het wordt veroorzaakt door
een verzieking die uit de democratie zelf
opkomt, gestimuleerd door mensen in die
democratie die hun eigen stelsel verloo
chenen en methoden toepassen die omge
keerd evenredig zijn aan een principiële
democratische praktijk.
Wat de CIA al die jaren gedaan heeft,
met de zeer edele bedoeling de Ameri
kaanse veiligheid te versterken, past na
tuurlijk evenmin in zo'n democratische
praktijk als de spokenjacht en vervol
gingswoede die eens de Amerikaanse se
nator McCarthy ontketende. Men kan de
CIA niet verwijten dat zij een voedings
bodem trachtte te bereiden voor een
Amerikaans imperialisme, maar wél dat
zij het communisme heeft geprobeerd te
bestrijden met verkeerde methoden. Met
methoden namelijk, die het prestige der
democratie verminderen en de bevolking
van de Westeuropese landen een deel van
haar vertrouwen in de democratie ont
nemen.
Hier raken twee punten elkaar: de
hoop van Moskou dat de westelijke demo
cratieën zichzelf zullen compromitteren in
het oog van hun eigen mensen, en het
duidelijke gebrek aan vertrouwen van
Washington in de democratische rugge-
graat van de Westeuropeanen.
Wat overblijft is een nuchtere vraag:
wie is het slimst, degene die zijn roe
bels spaart of degene die zijn dollars ver
spilt, terwijl het resultaat in beide geval
len een kwetsuur van de democratie te
zien geeft?
--ninnnnnnrMVVM1flV*'***""AA<yMW>
(Van onze reisredacteur mr. H. L. Leffelaar)
Binnen de Indonesische strijdkrachten
is een conflict ontstaan over het al of niet
aanhouden van president Soekarno als
symbolisch staatshoofd. Dit conflict be
staat vooral tussen de vloot onder admi
raal Moeljadi en de politiemacht onder
commando van generaal Soetjipto ener
zijds, en de overige strijdkracht-eenhe
den anderzijds. De vloot en de politie
macht menen dat Indonesië er het best
bij is gebaat wanneer president Soekar
no als symbolisch staatshoofd aanblijft
tot de verkiezingen. De andere strijd
kracht-groeperingen zijn van mening dat
de president moet verdwijnen.
nen vinden. Het wetsontwerp daartoe be
vindt zich nog steeds in de commissie
fase van het parlement en tijdens de dis
cussies zijn juridische moeilijkheden ge
rezen, ook al omdat de wet op de par
tijen zijn beslag nog niet heeft gekregen.
Een zeer hooggeplaatste Indonesische
functionaris was van mening dat de ver
kiezingen „op zijn vroegst eind volgend
jaar" gehouden zouden kunnen worden.
De juridische moeilijkheden rondom het
presidentschap en een opvolging zijn nu
in Djarkarta pas goed aan de orde ge
komen. Een plaatselijk dagblad vroeg
zich af „wat heeft president Soekarno
nu overgedragen, zijn das, zijn vulpen,
of zijn microfoon?" Men vraagt zich
af wie nu bijvoorbeeld het recht van am
nestie en gratie heeft verworven, wie het
recht van oorlogsverklaring heeft, wie
ambassadeurs kan aanstellen, generaal
Soeharto of de president.
ALLES DUIDT erop dat „de voorzichti
ge Javaan" generaal Soeharto zoals hij
door een regeringsfunctionaris vandaag
werd genoemd, ook nu zal blijven probe
ren een evenwicht te vinden tussen de
extreme anti- en gematigde pro-Soekarno
groeperingen.
HET IS DE verwachting dat de gema
tigde generaal Soeharto, met de vloot en
de politiemacht aan zijn zijde, het con
gres zal duidelijk maken dat een afzetting
van president Soekarno alleen maar ca
tastrofale gevolgen zal kunnen hebben.
Dit argument wordt versterkt door het in
Indonesië algemeen aanvaarde axioma
dat de strijdkrachten de enige bindende
factor in het land zijn, en dat wanneer
tussen de verschillende eenheden een con
flict zou ontstaan, Indonesië een periode
van chaos te wachten staat.
In het congres zal deze mening bijval
vinden van de Partai Nasional Indonesia
(PNI), die zich grotendeels nog steeds
achter de president schaart.
Overigens is het lang niet zeker dat
de verkiezingen volgend jaar plaats kun
In zijn radio- en televisietoespraak van
gisteravond legde hij er de nadruk op
dat „de weg nu vrij was gemaakt naar
een volledige oplossing van het politieke
conflict". Deze weg is via het Volkscon
gres, maar generaal Soeharto wil kenne
lijk niet dat de president door het congres
als een gedaagde wordt behandeld.
Dit hangt samen met het typisch In
donesische verlangen om moeilijke kwes
ties zo elegant mogelijk op te lossen. En
de meest elegante oplossing zou zijn wan
neer president Soekarno in staat wordt
gesteld zelf zijn opvolger te installeren,
omdat deze daarmee zich verzekerd weet
van de steun van het volk. Het gaat er
nu om of de president zover gebracht
kan worden dat hij deze procedure aan
vaardt in het belang van hemzelf en van
het land.
TEL AVIV (AFP) Aan de grens tus
sen Jordanië en Israël heeft zich vrijdag
ochtend in het gebied van Toelkarem, op
35 kilometer van Tel Aviv, een schietpar
tij voorgedaan, waarbij volgens een Is
raëlische woordvoerder een Israëlische
grensbewaker werd gewond.
Van Israëlische zijde verklaarde men,
dat het incident was veroorzaakt door het
vuren van een Jordaanse post op een
groep Israëlische landmeters die binnen
hun grens aan het werk waren. Een Jor
daanse woordvoerder zei echter, dat de
schietpartij was begonnen, toen een Israë
lische patrouille over de grens trok.
STRAATSBURG (AP). Twee ooie
vaars zijn gisteren uit het gebied van de
Middellandse Zee, waar zij hebben over
winterd in Straatsburg aangekomen. Ze
zijn al begonnen een nest te bouwen op
het dak van een molen. In de Franse
stad beschouwt men dat als het begin van
Generaal Soeharto
NEW YORK (AP) De secretaris
generaal van de Verenigde Naties, Oe
Thant, heeft in een rapport dat gisteren
bekend werd gemaakt, meegedeeld dat 69
van de 72 landen, die antwoord hebben
gegeven op zijn verzoek, de Veiligheids
raad volledige nakoming hebben toege
zegd van de sancties tegen Rhodesië.
De drie landen die dit niet hebben ge
daan zijn Malawi, Zwitserland en Portu
gal-
Het rapport van Oe Thant, dat na zijn
vertrek naar Birma voor een vakanl ie
werd gepubliceerd, bevat een samenvat
ting van de stappen, die in overeenstem
ming met de resolutie van de Veiligheids
raad tegen de minderheidsregering van
blanken in Rhodesië, zijn genomen.
De Veiligheidsraad heeft een boycot van
een bepaald aantal produkten uit Rhode
sië en een embargo van olie en olie-pro-
dukten, wapens en andere militaire voor
werpen en enkele andere goederen naar
Rhodesië, uitgevaardigd.
ADVERTENTIE
XUl^BIC
NEW DELHI (Reuter) Toen vanoch
tend ongeveer twee derde van het aantal
parlementszetels bekend waren, stond de
Indische Congrespartij slechts 192 zetels
op de oppositie voor. In het vorige par
lement beschikte de partij van mevrouw
Gandhi nog over een meederheid van 238
De Indische Congrespartij is er niet
in geslaagd in de staat Bihar de absolu
te meerderheid te verwerven. Dit ge
lukte ook niet in Rajastan, Pendsjaab en
West-Bengalen. Nederlagen leed de rege
ringspartij voorts in Kerala, Madras en
Orissa.
„Holland in focus". Prins Bemhard heeft
op het paleis „Huis ten Bosch" van de
in Amsterdam wonende Amerikaanse
schrijver Jules B. Farber, het eerste
exemplaar van diens boek „Holland in
focus" gekregen.
De stijl wordt, ondanks de aversie
van president De Gaulle, krachtig be-
invloed door de Amerikaanse voorbeel
den en tradities. De tijd van de ver
gaderingen in sinistere gymnastieklo
kalen van gemeentescholen, waarbij de
kiezers hun kandidaten persoonlijk
mochten interpelleren, lijkt nu wel defi
nitief tot het verleden te behoren. Ook
aan huisbezoeken besteden, althans in
de grote steden de heren politici wei
nig tijd meer.
Deze middelen hebben plaats ge
maakt voor een industriële aanpak, die
bij alle partijen vanuit Parijs centraal
wordt geleid. Het leger van de meer
dan tweeduizend kandidaten ruim vijf
voor elke zetel) krijgt vanuit het Parij-
se hoofdkwartier zijn instructies voor
de politieke catechisatie overhandigd,
waarin voor alle knellende en andere
vragen een gestereotypeerd antwoord
voor de nieuwsgierige kiezer wordt ge
boden.
De Gaullisten, die over verreweg de
vaste verkiezingspot beschikken er
zijn in dat verband astronomische cij
fers genoemd, die uiteraard geheim
worden gehouden hebben zelfs een
wetenschappelijk bureau voor public-
relations in de arm genomen, dat bij
ier presidentsverkiezingen van eind 1965
de toen nog bijna geheel onbekende
Jean Lecanuet als nationale held aan
het volk wist te verkopen. Ditzelfde
bureau, „Service en methode" gehe
ten, had zich vóórdien in de lancering
van filmsterren als James Bond
en andere moderne industrieprodukten
gespecialiseerd, en zijn jonge directeur
Jacques Bongrand, is, achter de poli
tieke schermen, nu de almachtige man
geworden, waaraan zelfs de ministers,
premier Pompidou niet uitgezonderd,
gehoorzaamheid verschuldigd zijn.
Deze technocratische verkiezingsstra
teeg die zijn techniek en kennis dan
aan die en dan weer aan deze politieke
partij verkoopt, is ook de promotor ge
weest van de massameetings in het Pa-
rijse sportpaleis, waar de nationale
leiders Pompidou, Mitterrand, Leca
nuet en de rechtse extremist Tixier
Vignancour in een grandioze show
met behulp van mooie meisjes, chanson
niers, variétéartiesten en beeldkanon
nen, hun kandidaten (die zelf geen
mond open mochten of hoefden te doen
aan het volk presenteerden.
Behalve geïndustrialiseerd, is de
campagne zo ook nog duidelijk geper
sonifieerd. Als direct gevolg van de
presidentsverkiezingen: alleen door de
persoonlijke moed of de zelfover
schatting die een Mitterrand of een
Lecanuet toen wisten op te brengen, om
tegen president De Gaulle als rivaal
in het krijt te treden, hebben zij zich
van een prestige verzekerd, waaraan
zij hun politieke overwicht op de oude
partijen en de nieuwe formaties nog
steeds royaal kunnen ontlenen.
macht, en positie aan de soevereine
volkswil ontleent. Vermoedelijk zal hij
dan dus het parlement weer snel ont
binden om te pogen de kiezers ten
tweede male te verplichten zich te on
derwerpen aan zijn wil en inzichten.
Voor de Gaullisten in het algemeen,
en voor premier Pompidou in het bij
zonder, staan grote belangen op het
spel. Die belangen zijn zeker niet ge
ring. Sedert de oprichting van de Vijf
de Republiek heeft het parlement een
rol gespeeld, die vrijwel verwaarloosd
leek te kunnen worden. De president
kon immers het politieke toneel als so
list voortdurend beheersen, en achter
zijn legendarische gestalte ging
de volksvertegenwoordiging volledig
schuil.
Niettemin moet men zich voor poli
tiek gezichtsbedrog toch wel hoeden.
Want de Grondwet van de Vijfde Re
publiek heeft het parlement toch ook
weer niet van alle macht beroofd. Pre
sident De Gaulle kón in de Kamer die
nu binnenkort zal afzwaaien, nu een-
Verhouding De Gaulle-Pompidon.
maal beschikken over een comfortabe
le meerderheid, die het districtenstel
sel hem, op grond van nog geen veer
tig percent van de stemmen, had ver
zekerd. Die meerderheid is echter van
een zeer gering percentage stemmen
afhankelijk, en de jongste opiniepei
lingen tonen aan, dat de oppositie ter
rein wint ten koste van de gaullisten.
Een verlies van die parlementaire
meerderheid lijkt, vooral vanwege de
afspraken die tussen de Linkse Fede
ratie en de communisten zijn gemaakt,
dan ook zeker niet uitgesloten. En wat
dan gaat gebeuren
De parlementaire traditie zou het
staatshoofd natuurlijk verplichten een
van de leiders van de oppositie met
de regeringsverantwoordelijkheid te
belasten. Maar respect voor de parle
mentaire tradities is nooit zo zeer de
kracht van president De Gaulle ge
weest en waarschijnlijker is daarom,
dat in dat geval dan het fundamentele
conflict tussen staatshoofd en parle
ment zal uitbreken, waarvoor de
staatsrechtsgeleerden sedert de aan
vaarding van de nieuwe Grondwet in
1958 al gewaarschuwd hebben.
Zijn gewoonte getrouw, heeft presi
dent De Gaulle zich nimmer duidelijk
uitgesproken over het gevolg dat hij
uit zo'n uitspraak zou willen trekken.
Over het algemeen neemt men echter
aan, dat hij zijn politieke lijn onver
anderd zal willen doorzetten, met een
beroep op het feit dat ook hij zijn
ZO VER IS het intussen nog niet.
Maar dat perspectief verklaart al wel
de felheid, het dynamisme en zelfs de
agressiviteit waarmee, naast presi
dent De Gaulle die nu openlijk kleur
heeft bekend, ook premier Georges
Pompidou persoonlijk als officiële lei
der van de regeringsmeerderheid zich
n de verkiezingsstrijd geworpen heeft.
Voor Pompidou gaat het om zijn poli
tieke toekomst, óók als kroonprins van
De Gaulle die hij, indien de gaullisten
hun meerderheid behouden, als staats-
chef zal mogen opvolgen.
Op de persoon van Georges Pompi
dou heeft de buitenwacht zich lange
tijd verkeken. Onder zijn goedmoedige
masker met de zware wenkbrouwen
gaat bij deze uitzonderlijk intelligente
selfmade-man die zich als zoon van een
onbemiddelde boer uit het departement
van Auvergne tot professor in de Fran
se letteren, jurist, econoom en bankier
(van het beroemde Rothschild-huis
had opgewerkt, nu ook nog een politi
cus verborgen, die alle knepen van het
vak vandaag virtuoos beheerst.
Nadat hij in de jaren van de Alge
rijnse oorlog voor De Gaulle eerst en
kele vertrouwelijke missies had uitge
voerd, werd Pompidou, toen hij ook
zijn diplomatieke talenten overvloedig
bewezen had, door het staatshoofd van
directeur van zijn kabinet tot premier
van de regering gepromoveerd. Maar
nog maar sinds veel kortere tijd, heeft
De Gaulle hem aangeraden ook meer
naar buiten op te treden, en zijn per
soonlijke image kreeg toen steeds meer
kleur en reliëf.
Geen van zijn tegenstanders, die hem
vroeger als een „radicale" arrivist van
de oude stempel beschouwden, zal zijn
betekenis nu meer onderschatten, al
behoort hij dan ook niet eens tot de
legendarische gaullistische schare
van het eerste uur, die zich in 1940
in Londen onder de banieren van de
lange generaal had geplaatst.
Voor de 55-jarige Georges Pompidou,
omvat de inzet van de Kamerverkie
zingen dus niet alleen de noodzaak op
korte termijn een levensgevaarlijke
kortsluiting tussen president en volks
vertegenwoordiging te vermijden
maar bovendien: een persoonlijke over
winning te boeken, waardoor hij, als
de enige erfgenaam van het Gaullis-
me, definitief zal kunnen worden ge
consacreerd.
mumnnrmnnnnnnnnr
(miuuiiOTinnmwiryinn
Treinongeluk. Vier passagierswagons en
een postwagen zijn in West-Virginia uit
de rails gelopen en over de kop gesla
gen. Er zijn zeker twee mensen omgeko
men en 25 tot 30 treinpassagiers gewond
geraakt.
Land uit. Een Russische functionaris van
een internationale organisatie in Gene
ve moet Zwitserland verlaten. Hij
wordt beschuldigd van omkoperij en
poging tot spionage.
Akkoord. Groot-Brittannië en de Sovjet-
Unie hebben in Londen een nieuw cul
tureel akkoord voor twee jaar getekend.
Oorschelp-diagnose. De elektrische weer
stand van de huid van de oorschelp kan
een indruk geven van de algemene toe
stand van een individu, zo meent de
Russische neuroloog Verlam Kvirtsjitsj-
vili. Er bestaat contact tussen de ver
schillende delen van het organisme en
de oorschelp. Veranderingen in andere
lichaamsdelen zouden een wijziging
tengevolge hebben in de elektrische
weerstand van de huid van het oor.
Voorspelling. Een voor het populaire
Franse blad „France-Soir" verricht opi
nie-onderzoek heeft tot de voorspelling
geleid, dat bij de algemene verkiezin
gen, die volgende maand in Frankrijk
worden gehouden, ongeveer 260 van de
470 zetels in de Nationale Vergadering
aan gaullisten (UNR) zullen toevallen.
Vals. Tunesië heeft een verbod uitgevaar
digd op publikatie van nieuwsberichten
afkomstig van het persbureau „Nieuw
China" en de Chinese ambassade. Deze
publikaties worden „vals en krenkend"
genoemd.
Besprekingen. Een groep Turkse ambte
naren reist naar de Sovjet-Unie voor
besprekingen over zeven industriepro
jecten, die Turkije door de Sovjet-Unie
wil laten uitvoeren.
Lening. Frankrijk heeft erin toegestemd
aan Kongo een lening met korte loop
tijd ten bedrage van honderd miljoen
Franse frank te verstrekken.
Bandieten. Op het Italiaanse eiland Sar
dinië heeft een groep bandieten met
machinegeweren op een brigade van de
politie geschoten. Ook werd met hand
granaten gegooid toen de politieman
nen het kamp van de bandieten ont
dekten. Vier politiemannen werden ge
wond, van wie een ernstig.
Beschuldiging. Het staatshoofd van Cam
bodja, prins Sihanouk, heeft de Ameri
kaanse inlichtingendienst (CIA) en het
ministerie van Defensie ervan beschul
digd sedert 1959 te proberen hem en
zijn ouders te vermoorden.
Breuk. Jordanië heeft zijn ambassadeur
te Cairo teruggeroepen uit protest te
gen de „laag bij de grondse uitlatin
gen" van president Nasser van de Ver
enigde Arabische Republiek in zijn
„schandalige critiek" op koning Hoes
sein van Jordanië.
