Bezoek van Foster aan Bonn
om kernprobleem op te lossen
Nonproliferatieverdrag rijp
maken voor handtekeningen
Tegenslag voor Labour
in Schotland en Wales
Gevechten in
Fat Sjan
Tekort aan
rijst in
Zuid-Vietnam
Studenten roeren zich fel
I
Johnson ontwijkt voorstellen
van senator Robert Kennedy
Gevonden schedel wellicht
van Britse kikvorsman Crabb
Nationalistische
partijen wonnen
Lugubere garnalenvangst bij Thorne
Breuk
Malta-Londen
lijkt een feit
Britse regering
wil „zwartkijkers"
aanpakken
Nieuw nazi-proces
in Darmstadt
TRESL0NG-HILLEG0M
lO tm 19 maart
telegrammen
VRIJDAG 10 MAART 1^67
3
Zwakste zijde
(Van onze correspondent)
LONDEN. De Britse tussentijdse
verkiezingen zijn in een geladen
plaatselijke atmosfeer zeer nuttig om
wat stoom te laten afblazen. Dit was
zeker het geval in de Rhondda-vallei
en in Pollok, waar de werkelijke over
winnaars de steeds groeiende lokale
nationalistische partijen zijn. In beide
districten behaalden de nationalisten,
die als protestpartijen ageren tegen
de overheersing door het centrale ge
zag in Londen en ijveren voor consti
tutionele zelfstandigheid, enorme
winst. Zij trokken vooral profijt uit
de chronische werkeloosheid in deze
gebieden.
Protestpartij
Vele doden en gewonden
Eisen stellen
/.SSSV
Tandbederf
nederland
't binnenhuis
van waay
tissing
(Van onze correspondent)
BONN. De Amerikaanse gedele
geerde bij de ontwapeningsconferen
tie in Genève, William C. Foster, is
gisteren in Bonn aangekomen voor
besprekingen met kanselier Kiesinger,
minister van Buitenlandse Zaken
Willy Brandt en de minister voor
Wetenschappelijk Onderzoek, Stolten-
berg Het bezoek van Foster wordt
beschouwd als een poging van de re
gering van de Verenigde Staten, het
non-proliferatieverdrag zo snel mo
gelijk voor ondertekening rijp te ma
ken. Na de pauze in de onderhande
lingen in Genève, die in mei ten ein
de lopen, willen de Amerikanen te
zamen met de Russen een afgerond
verdrag ter tafel brengen.
Maar omdat het voorlopig nog totaal
onbekend is welke eisen de vertegenwoor
digers van de Sovjet-Unie zullen gaan
stellen, rekenen insiders er niet op dat het
vóór de late zomer tot ondertekening zou
kunnen komen.
BIJ ZIJN bezoek aan Bonn is Foster in
een land waar de barricaden tegen de
huidige gang van zaken rond het non
proliferatieverdrag het hoogst zijn opge
worpen. Dit is voor een deel de schuld van
de Amerikanen zelf. Het is ontegenzegge
lijk waar, dat de regering in Washington
het kabinet in Bonn onvoldoende op de
hoogte heeft gehouden van de gang van
zaken en van wat zij van plan was.
De Amerikanen op hun beurt verweren
zich door te zeggen, dat de situatie aan
de onderhandelingstafel in Genève volko
men open moest blijven, en dat er daarom
al bijzonder weinig over vaststaande
Amerikaanse plannen te berichten was.
Vast staat echter ook, dat de Amerikaan
se diplomatie in haar betrekkelijke
jeugdigheid tegenover de diplomatieke
historie van andere staten zich nooit
een meester heeft getoond in haar omgang
met de Europese politiek.
OOK DE Duitsers hebben zich de laat
ste maanden ten aanzien van de non-
proliferatieproblematiek van hun zwakste
zijde laten zien. Hun bijna aangeboren
minderwaardigheidscomplex, hun angst
de underdog te zijn, bracht bepaalde poli
tici tot hysterische uitlatingen, als zou het
verdrag voor de Bondsrepubliek „een
tweede Versailles" betekenen. En oud
kanselier Adenauer sprak zelfs van een
„nieuw Morgenthau-plan".
Van deze aanvankelijke hysterie is de
laatste weken een aanzienlijk deel weer
weggeëbd. Het heeft in Bonn een tevre
denstellende indruk gemaakt, dat de Ame
rikanen op het eveneens stekelige terrein
van de kostenverdeling van de Ameri
kaanse troepen in de Bondsrepubliek een
verzoenend gebaar hebben gemaakt.
De Westduitsers zullen immers niet lan
ger verplicht worden hun schulden op dit
gebied aan de Verenigde Staten uitslui
tend te voldoen door middel van militai-
Het valt te betwijfelen of dit een voor
bijgaand protestverschijnsel is. Bij de al-
den viel in Wales de Labour-burcht
gemene verkiezingen van een jaar gele-
Carmathen aan de nationalistische partij
ten offer, die daarmee haar eerste afge
vaardigde naar het Lagerhuis kon zenden.
In Rhondda maakten de nationalisten
een reuzensprong voorwaarts van dertig
percent, terwijl Labour veertig percent
omlaag tuimelde. Het is niet onmogelijk
dat Labour, wanneer de economische
situatie niet snel verbetert, zijn traditio
nele machtspositie in Wales aan de natio
nalisten zal moeten afstaan. Wales wor
stelt al jaren met het afsterven van vele
kolenmijnen en moet nog geruime tijd
wachten op nieuwe industrieën. Reeksen
Britse regeringen zijn wat dit laatste
betreft tekort geschoten.
In Pollok, waar de Schotse nationalis
ten voor het eerst uitkwamen, werden zij
met ruim 10.000 stemmen de derde partij.
Ze werden daarbij geholpen door een
werkeloosheidscijfer van 4.3 percent.
Doordat er aan deze verkiezing vijf in
plaats van, zoals in 1966, twee partijen
deelnamen, liepen ook de conservatieven
in stemmenaantal achteruit. Zij danken
hun overwinning mede aan een voortref
felijke kandidaat, een hoogleraar in de
moderne geschiedenis aan de universiteit
van Glasgow.
IN NUNEATON ondervond Labour te
genslag, onder andere door de malaise in
de plaatselijke industrie en door het feit
dat er door de socialisten met dit district
politiek te veel was gesold. In tweeëneen
half jaar tijd werden er vier verkiezingen
gehouden, zodat het publiek er genoeg
van kreeg. Het werd gebruikt om de vak
bondsleider Frank Cousinsaan een zetel
en een ministerschap te helpen. Wegens
zijn conflict met de regering over de
loonpolitiek trad Cousins uit het kabinet
en verliet het Lagerhuis.
De liberalen, die met een handjevol
zetels geen schijn van kans maken ooit
een regering te vormen, kunnen hun
functie van protestpartij alleen vervullen
in districten waar zij traditioneel een
vrij sterke aanhang bezitten. Dit was zo
in Nuneaton waar zij drie percent voor
uitgingen. De nationalistische partijen
hebben Labour meer stemmen afhandig
gemaakt dan de conservatieven.
HONGKONG (Reuter). Vorige week
zouden in de Chinese stad Fat Sjan, 150
kilometer van Kanton, 170 mensen zijn
gedood of gewond. Dat gebeurde bij
vechtpartijen tussen Rode Gardisten en
tegenstanders van Mao Tse-Toeng. Dat
vertellen reizigers die in Hongkong aan
komen uit China. Er zouden grote troe
penbewegingen plaats vinden in de streek
rond Kanton.
Een ernstige vechtpartij ontstond toen
ongeveer tweeduizend Rode Gardisten een
bureau van de partij binnendrongen,
waarin zeshonderd mensen aan het werk
waren. Eenheden van het Chinese leger
mengden zich later in de strijd. De vol
gende dag bleek uit muurkranten dat er
170 doden of gewonden waren.
re aankopen. Bovendien bleken de specia-
ciale afgezant van president Johnson,
McCloy, en bondspresident Kiesinger het
er nu over eens te zijn, dat de militaire
noodzaak van de Amerikaanse aanwezig
heid in Duitsland voorrang had boven fi
nanciële .kwesties in verband met het in
evenwicht brengen van de militaire uit
gaven.
DRIE BELANGRIJKE punten zou
McCloy, de tweede bijzondere gezant, met
de bondsregering ten aanzien van het af
te sluiten non-proliferatieverdrag moeten
doornemen.
In de eerste plaats willen de Duitsers,
dat de tekst van het verdrag een minder
discriminerende werking zal hebben. Zij
willen van hun kant ook hun eisen stel
len en hierin hebben zij de steun van de
andere niet-atomaire mogendheden, die
zekere garanties van de kernmachten ver
langen.
Ten tweede willen zij zich verzekerd
weten, dat de controlemaatregelen geen
nadelige uitwerking op de industriële en
wetenschappelijke ontwikkeling zul
len hebben.
En ten derde willen de Duitsers ze
ker zijn van een voldoende levering van
splijtbaar materiaal, tot in de verre toe
komst.
In Washington kan men de Westduitse
angst voor industrie-spionage nauwelijks
ernstig nemen een spionage die volgens
de Duitsers het gevolg zou zijn van het
controlesysteem, zoals dat volgens het
ontwerp-verdrag van Genève zou worden
ingevoerd. Aanvankelijk hoopte men nog
dat Euratom de controle op zich zou kun
nen nemen voor de bij dit lichaam aange
sloten landen en binnen het raam van de
afspraken, volgens welke het internatio
nale kernbureau in Wenen de supervisie
over deze controle zou hebben.
Het is echter intussen duidelijk gewor
den, dat de Russen er niets voor voelen
dat de volmachten voor dit bureau dat
een onderdeel van de Verenigde Naties
uitmaakt en waarin dus ook Russen zit
ting hebben zouden worden gedele
geerd. Wel blijft de voor de Duitsers ge
ruststellende regeling, dat een bepaald lid
van de controle-commissies altijd op ver
zoek kan worden vervangen door een van
een andere nationaliteit.
Het is voor de Duitsers weinig gerust
stellend te weten, dat de Amerikaanse le
vering van u-235 aan Euratom ze om
vat duizend kilogram voorlopig is op
geschort. Wanneer de Amerikaanse rege
ring enige samenhang tussen deze vertra
ging en de conferentie in Genève ontkent,
gelooft niemand dat.
ADVERTENTIE
internationale watersport- en kampeertentoonstelling
Ship ahoy! Watersportliefhebbers, koers gezet naar
de HiSWA. Want ze liggen er weer... kano's en jollen,
zeil- en motorjachten, en alle toebehoren. Goede reis,
kampeerders! Ook üw bestemming is de HISWA. Want
honderden tenten, van groot tot klein, staan er te
wachten op lekker vakantieweer. Speciale attractie:
grootse schepenschouw in de RAI-haven.
^SSSSNSSSSS
geopend van 10-17 uur en van 19.30-22.30 uur 5sSsSXSSSS?
zondagen van 10-18 uur toegang f 2.50
AMSTERDAM
SAIGON (Tass) Saigon en andere
Zuidvietnamese steden worden, volgens
het Russische persbureau Tass, door hon
gersnood bedreigd. De Zuidvietnamese
premier, Ngoejen Cao Ky, verzocht
woensdag de gouveneurs van een aantal
provincies in dringende boodschappen,
hoe dan ook rijst het hoofdvoedsel
van de bevolking naar de hoofdstad
en andere plaatsen te sturen.
Het ministerie van Economische Za
ken in Saigon noemt als oorzaken van
het rijsttekort de gedeeltelijke misluk
king van de -oogst van vorig najaar door
overstromingen en afneming van de rijst-
leveranties door de Verenigde Staten, die
hun meeste transportmiddelen nodig heb
ben voor het vervoer van troepen en
materieel naar Zuid-Vietnam.
Tass meldt dat de belangrijkste oor
zaak van het rijsttekort in de steden is
dat het grootste deel van het platteland
onder gezag van het bevrijdingsfront
(Vietcong) staat en dat de boeren rijst
weigeren af te dragen aan de provincia
le autoriteiten.
mm'#-
(Van onze correspondent)
WASHINGTON. President
Johnson zal later deze maand naar
Hawai gaan om met generaal West-
moreland en ambassadeur Henri Ca
bot Lodge over de oorlog in Vietnam
te beraadslagen. Op de voorstellen
van senator Robert Kennedy over
Vietnam en de verwijten van profes
sor Arthur Schlesinger, eens één van
de belangrijkste raadgevers van pre
sident Kennedy, ging hij nauwelijks
in.
Wel verklaarde de president dat som
mige critici slecht geïnformeerd zijn, om
dat zij „van de regering dingen vragen
die enkele dagen eerder waren gepro
beerd." De president doelde op het sta
ken van de bombardementen gedurende
de perode van het Vietnamees nieuw
jaar. Senator Robert Kennedy heeft ech
ter voorgesteld om de bombardementen
minstens een week stop te zetten en
plaats en datum voor een gesprek met
Hanoi te bepalen.
(Van onze correspondent)
LONDEN. Britse pathologen trach
ten erachter te komen of het gedeelte
van een schedel, dat zondag bij de ha
ven van Chichester in Zuid-Engeland aan
spoelde, kan hebben toebehoord aan de
kikvorsman Lionel „Buster" Crabb, die
bijna elf jaar geleden onder zeer myste
rieuze omstandigheden verdween.
Deze kapitein luitenant ter zee buiten
dienst zwom in april 1956 onder water
naar de in de haven van Portsmouth lig
gende Russische kruiser „Ordzonikidzje",
die Kroesjtsjev en Boelganin voor een
staatsbezoek naar Groot-Brittannië had
gebracht.
De moeite die de geheime dienst zich
heeft getroost om alle sporen van Crabbs
aanwezigheid in de omgeving uit te wis
sen wijst erop dat de zeer ervaren dui
ker niet uit persoonlijke nieuwsgierigheid
zijn gevaarlijke zwemtocht ondernam,
maar dit met spionage-opdrachten deed.
Er werd in elk geval over deze zaak
nooit' één enkele gedetailleerde medede
ling gedaan, een ideale sfeer om vele
geruchten de wereld te doen ingaan.
Er waren wel enkele redenen voor de
Britse spionagediensten om iets meer
over de „Ordzonikidzje" te weten te wil
len komen. De kruiser was namelijk be
veiligd met een nieuwe elektronische
waarschuwingsinstallatie, die o.a. uit
stekende diensten scheen te kunnen be
wijzen bij aanvallen door onderzeeërs.
Vrienden van Crabb hebben echter altijd
volgehouden dat de duiker te weinig ver
stand had van techniek, om over deze
materie waardevolle inlichtingen te kun
nen verzamelen. In ieder geval is hij
nooit van zijn missie teruggekeerd, vol
gens een mededeling van de admiraliteit
omdat hij tijdens oefeningen met onder-
waterapparatuur in de rivier de Solent
om het leven zou zijn gekomen.
De schedel werd zondag ontdekt door
een familie die, nabij het eiland Thorne
op garnalenvangst was, op ongeveer de
zelfde plaats spoelden ook de in 1957 ge
vonden resten aan.
Of deze vondst ook maar enig nieuw
licht op de mysterieuze geschiedenis zal
werpen, is twijfelachtig. Het is onwaar
LONDEN (AP) Dr. Borg Olivier, pre
mier van Yalta, heeft meegedeeld, dat
over een verandering in het schema voor
terugtrekking van de Britse troepen van
het eiland afgebroken zijn.
„Er is geen overeenstemming bereikt",
aldus Olivier. De besprekingen om de
Britten er toe te bewegen de terugtrek
king van de troepen langzamerb;te
doen plaats vinden en te vermijden dat
Malta in een grote werkloosheidscrisis
gestort wordt, begonnen 28 februari.
schijnlijk dat men erin zal slagen de sche
del te identificeren. In de bovenkaak
werden zeven tanden en kiezen aange
troffen, die geen van alle vullingen of
sporen van tandbederf vertonen, welke
mogelijk een aanwijzing hadden kunnen
vormen.
Bovendien heeft de Britse marine laten
mededelen, dat de gegevens die zij nog
bezit over de toestand van Crabbs gebit
nauwelijks van waarde zijn, omdat hij al
jaren voor zijn verdwijning de dienst de
rug had toegekeerd. Men wil nu nog
trachten andere tandartsen die de ver
miste kikvorsman hebben behandeld, bij
het onderzooek te betrekken. Wel heb
ben pathologen vastgesteld, dat de man
wiens schedel zondag is aangespoeld, on-
veer vijftig jaar moet zijn geweest toen
hij stierf. Crabb was zesenveertig.
ADVERTENTIE
(Van onze correspondent)
LONDEN. Er zijn in Groot-Brittan
nië twee miljoen bezitters van televisie
toestellen die hun kijkgeld van vier pond
(40 gulden) per jaar ontduiken. De BBC
derft hierdoor jaarlijks honderd miljoen
gulden aan inkomsten.
Om hieraan een einde te maken heeft
de Britse regering een wetsontwerp in
gediend, waardoor wanbetalers makke
lijk kunnen worden ontdekt. Firma's die
de toestellen leveren zullen namelijk ver
plicht worden lijsten aan te leggen van
kopers en deze door te geven aan de
Britse PTT.
De boete op ontduiking die nu honderd
gulden bedraagt, zal aanzienlijk worden
verhoogd. Automobilisten met een radio
in hun wagen moeten dit op hun formu
lier voor de wegenbelasting vermelden
Voor een autoradio moet men een extra
luisterbijdrage van 12,50 betalen. Het
luistergeld voor een of meer radiotoestel
len thuis kost 10 gulden.
De winkeliers voelen er weinig voor
om als onbezoldigde ambtenaren te wor
den gebruikt, maar de regering ziet geen
andere oplossing om het kwaad te be
strijden.
President Johnson was overigens op
deze persconferentie zeer voorzichtig. Hij
wil een ernstig verschil van mening tus
sen de twee belangrijkste democraten
in de V.S. voorkomen. Daarom zei hij:
„ik ben er van overtuigd dat mijn oppo
nenten dezelfde oprechtheid bezitten als
ik."
De president herhaalde zijn standpunt
over het stopzetten van de bombarde
menten. Hij hield zijn grote rose hand
(want de persconferentie werd voor het
eerst in een wat diffuus kleurenspel via
de tv uitgezonden) aan zijn oor en zei:
als ik ook maar het kleinste signaal-
tje uit Hanoi hier opvang, zal er vrede
in Vietnam zijn. Maar we kunnen de
oorlog niet halverwege stopzetten, terwijl
onze jongens om het leven komen."
Over het succes in „de andere oorlog"
in Zuid-Vietnam was de president enthou
siast. Hij geloofde dat er goede vorde
ringen worden gemaakt in politieke, soci
ale agrarische en economische projec
ten. Ik ben er zeker van dat we een
overwinning zullen behalen."
Hoewel de president dat verklaarde in
verband met die andere „oorlog" werd
uit de persconferentie duidelijk, dat hij
ook zeker is van een overwinning in de
oorlog, waarom het begonnen is, en dat
dat doel met grotere militaire inspan
ning zal worden nagestreefd.
(HM
DARMSTADT (Reuter) De openba
re aanklager van Darmstadt heeft mee
gedeeld dat hij tien voormalige SS-ers in
staat van beschuldiging heeft gesteld we
gens massamoorden op Russen en joden,
waaronder de moord op 34.000 joden te
Babi Yar bij Kiev in 1941.
De beschuldigden zouden lid zijn ge
weest van het beruchte speciale comman
do 4a dat naar schatting 80.000 mensen
in de Sovjet-Unie heeft omgebracht.
De voornaamste beschuldigde is de
55-jarige vroegere Hauptsturmftihrer van
de SS, Kuno Callsen.
ADVERTENTIE
EUROPA
MEUBEL
BRINKMANN
HAARLEM
van 7 t.m. 16 maart
De expositie is dagelijks
geopend van 14—22 uur
(ook zondags). Zaterdag
11 maart van 10—22 uur.
IJmuiden Beverwijk
Haarlem
Haarlem
Lisse Noordwijk
Studenten in Djakarta roeren zich
geducht tegen president Soekarno.
Een van hun activiteiten is het ver
spreiden van vlugschriften onder de
afgevaardigden van het voorlopige
Volkscongres. Ze proberen ook op
die manier druk uit te oefenen en
het Congres te bewegen Soekarno
af te zetten en voor de rechter te
brengen, hoewel de militairen zich
hiertegen verzetten. Telefoto
ADVERTENTIE
Uniek in Nederland
Dagelijks diner-dansant
Dagelijks cabaret
Spec.:
Fondue de Boeut Bourguignonne
ZATERDAG 25 MAART
Feest van de maand
ITALIAANSE AVOND
i. h. Café-Restaurant, m-m.v.
WILLY en WILLEKE ALBERTI.
Beide Paasdagen
Thé-dansant en diner-dansant,
m.m.v. versterkt dansorkest „Unique"
en Marita Montes en Elly Nieman.
Zalen voor partijen van 20—1200 pers.
Reserveringen: Telefoon 0 2520-5347
('s Maandags gesloten)
Apparatuur. De Verenigde Staten beschik
ken over de apparatuur om na te gaan
of kunstmanen in de ruimte kernwa
pens of andere wapens aan boord heb
ben.
Eis. De Advocaten van het Amerikaanse
negercongreslid Adam Clayton Powell
die door zijn democratische fractie uit
het congres werd verwijderd wegens
malverstaties hebben bij de districts
rechtbank van Washington een eis in
gediend om Powell zijn zetel terug te
geven.
Desulfuricans. Een kleine microbe met
een lange naam, desulfovibric desul
furicans, vernielt in West-Australië op
grote schaal de wegen. D microbe ver
nietigt de olie-achtige substantie van
bituumwegen, waarna regen en wind
de rest doen.
Oorlogsspeelgoed. Amerikaanse impor
teurs zijn van mening dat de oorlog
in Vietnam er de oorzaak van is dat
de belangstelling voor oorlogsspeel
goed gering is.
Zoeken. In een pakhuis bij de Austra
lische stad Adelaide is het zoeken naar
de drie vermiste kinderen Beaumont op
aanwijzigingen van de Nederlandse hel
derziende Gerard Croiset hervat.
Overstromingen. In het gebied van Flo
rence, dat in november van het vorig
jaar zoveel van het water te lijden ge
had heeft, hebben zich weer overstro
mingen voorgedaan. Het regent in dit
deel van Italië hevig.
„Free-Harlem". De opsporingsdienst van
de Amerikaanse federale commissie
voor de communicaties probeert al een
maand een piratenzender in New York
op te sporen, die zich „Radio Free
Harlem" noemt en die de nadruk legt
op de verdediging van de rechten van
de negers.
Uitgewezen. Spanje heeft professor Juan
Corominas uitgewezen een vooraan
staande autoriteit in het Catalaans en
professor in de romaanse talen aan de
universiteit van Chicago. Professor Co
rominas was door de politie in hechte
nis genomen wegens het bijwonen van
een bijeenkomst waarvoor geen toe
stemming was gegeven.
Hondetrouw. Een Duitse herdershond
heeft het leven van zijn meesteres ge
red toen een gebouw in het hartje van
Rio de Janeiro instortte. Brandweerlie
den die zich naar de plaats des onheils
spoedden troffen het lijk van de grote
hond aan, beschermend boven zijn be
wusteloze bazin.
Jaloezie. Een 26-jarige arbeider in de
Australische stad Melbourne heeft ge
vangenisstraf gekregen wegens opslui
ting van zijn vrouw in een kast en het
dichtspijkeren van de kastdeur. Zijn
vrouw getuigde dat haar echtgenoot,
die buitenmatig jaloers was, haar in
een kast opsloot als hij naar zijn werk
ging omdat hij bang was dat zij aan
de haal zou gaan.
