aan betekenis ingeboet
m
„De vis wordt duur betaald" heeft
9
WOENSDAG 15 MAART 1967
Vs jt&A\\ :iï%
,De Hoop
ai
Geruststellend
Jan van Dam
v...
in««»
ONDER VERWIJZING naar een en om deze tekorten aan te vullen lieten al bekend staat als een der beste schip-
nnrmlairfi «lncxan ynnrlen wii on onze in het be2in vooral de Scheveningse re- pers van de Nederlandse vissersvloot. Een
populaire slogan, zouden wij p e derijen haar schepen jn het Ierse Dun- reputatie welke door hem werd beves-
beurt gaarne de aanbeveling „Met more van gekochte haring voorzien, wel- tigd, door bij voorbeeld de volgende dins-
een boekje naar kooi" eens willen ke ladingen dan rechtstreeks naar Frank- dag in één „trekje" maar liefst tweehon-
lanceren omdat een plezierige onder- rijk werden vervoerd om er te worden ders kantjes binnen boord te laten halen.
j j j. j verhandeld Ter nadere informatie kan hier aan wor-
vindmg ons heeft geleerd, dat deze den toegevoegd, dat een kantje ongeveer
uiterst knusse en comfortabele rust- SPOEDIG ACHTTEN de Nederlandse 90 kg haring bevat,
plaats in het bemanningsverblijf van vissers zich evenwel terecht te goed
r 1om hun trawlers uitsluitend als transport
een moderne trawler, voor de e - schepen te laten fungeren, zodat zij voor
woede lezèr het meest ideale plekje de jerse kust zelf de netten begonnen uit
kan worden genoemd. Want als men te werpen. Dit bleek een bijzonder lucra-
na korte of lange tijd van de afgrij- bef bedrijf en het is dan ook eigenlijk
geen wonder dat hun successen door de
selijke zeeziekte is genezen, staat het jerse vissers met een zekere afgunst wer-
dicht te schuiven gordijntje dat voor den gadegeslagen. Hun regering heeft
elke kooi is aangebracht, volledig ga- daarop getracht hen voor deze concurren-
iant voor een complete „privacy", tie enigszins in bescherming te nemen,
j door rit het Ierse territorium een correc-
Daarnaast wordt het de behaaglijk in H t hreneen
een warme, wollen deken gewikkelde
lezer veroorloofd dank zij een boven
het kussen bevestigd leeslampje, zijn ken, hetgeen betekende dat de voor
luie horizontale houding uren lang buitenlandse vissers verboden zone niet
vol te houden. Hij heeft dan ook on- langer van de gebogen kustlijn uit werd
ripr dp nlpzipritfste omstandigheden berekend, doch van de ene, het verst in
der de plezierigste omstanaigneaen zee ffplegen landt0ng tot de andere. Hoe-
in zijn kooi een klem stapeltje pockets wej 0p ^eze wijze de Ierse „drie-mijls-
verslonden en dat op bijna elk uur grens" op vele plaatsen toch al niet min-
van de dag en de nacht. der dan tien mijl bedroeg, besloot de
Ierse regering kort geleden haar territo-
INDERDAAD, ELK UUR van de dag en rium nog verder tot twaalf mijl uit te
de nacht. Want voor de bemanning van breiden. Alleen is het de Nederlandse
een trawler gelden, zodra zij buitengaats vissers nog wel toegestaan tot op zes mijl
vertoeft noch de kalender, noch de klok. haring en makreel te vangen.
Men werkt immers hard! zodra er
Voordat de koers naar de Ierse wateren werd verlegd deed de Vlaardingse
trawler Caroline de Franse haven van Dieppe aan. Naast het gastschip de
Ursinus van dezelfde rederij. Schipper Pronk geniet onder zijn collega's
grote faam als een zeer gelukkig visser: op de foto hierboven een mooi
„trekje". Bedrijvigheid aan boord: de vis wordt gezouten en daarna in
tonnen opgeslagen. Het hospitaalkerkschip De Hoop is altijd een welkome
gast. Hier het schip in Cork Harbour.
INMIDDELS WAS het weer beduidend
slechter geworden en de berichten via de
radio stelden windkracht tien tot elf in
het vooruitzicht. Deze opkomende storm
had zich inmiddels op zee reeds aange
kondigd door steeds hogere golven en he
vige regenbuien, waarbij het overslaande
boegwater telkens hoog tegen de brug
werd opgejaagd. Een machtig imposant
moet worden aangepakt en rust pas dan,
ONDANKS DEZE uitzondering kan
wanneer dit uitkomt. Daarom behoort het' «^genomendat de Nederlandse
allerminst tot de uitzonderingen dat .de m^tó^en zaf ond^dln!
kok 's nachts om drie uur een partijtje
malse kippetjes staat te braden en hij rï^aien'd^meeÏe^gÏHnïwortt"aam
een andere keer, op een even onmoge- ae D^flen S.e ëaring worat aan
lijk tijdstip, zijn niet geringe kookkunst Ster^vanTktofftordfcemter-en
beproeft op enige vervaarlijke kabeljau- wateren van oktober tot december
wen of schelvissen, die zich kort daar- soms nog langer regelmatig door een
voor nog onbekommerd in het zoute ele- veertigtal trawlers uit Nederland bezocht.
ment bevonden. Alleen hij, die zich op
deze wijze aan enige moten vers zeeban- ,,C ÜFOlinC
ket heeft te goed gedaan, kan over vis- .D„...
eten meepraten. Mede door de indruk- EET^ DAARVAN is de reeds genoemde
wekkende omvang van de verstrekte VL 90 Caroline die daarvoor op een
Dorties donderdagmorgen uit IJmuiden vertrok,
om vervolgens na een voorspoedige reis
OOK HEBBEN WIJ nimmer geweten in de nacht van vrijdag op zaterdag in de
tot welk een ware delicatesse de een- Franse havenstad Dieppe aan de grote
voudige zure haring is voorbestemd, tot kade vast te maken. Tot niet geringe op-
de kok van de VL 90 „Caroline" ons op luchting van de enige man aan boord,
zekere dag (of nacht) eens met de resul- die bijna onmiddellijk na het passeren
taten van zijn kennis van het marineren van de IJmuidense kraaneilanden tot „Les
confronteerde. Waarschijnlijk beschikt hij Falaises" van Dieppe in zijn kooi had ge-
over een geheim recept, want de inhoud legen met een volslagen onmachtig li-
van de glazen potjes die aan de vaste chaam, dat nog slechts diende tot om
wal verkrijgbaar zijn, wordt in ruime hulsel van louter revolutionaire ingewan-
mate door het kwaliteitsprodukt van deze den Nimmer heeft een ontbijt hem dan
scheepskok overtroffen. En er wordt aan ook beter gesmaakt dan de café au lait
boord echt niet op een harinkje meer of met knappend-verse croissants, welke
minder gekeken. Men deponeert eenvou- aantrekkelijke combinatie hem in een
dig een tot de rand gevulde emmer op klein restaurant aan de kade werd voor
de tafel van de mess, waarmee dan auto- gezet. Meer dan een korte verkennings-
matisch het sein tot bijna ongegeneerd tocht door de stad zat er echter niet voor
toetasten is gegeven. hem in, want nadat de „Caroline" nog
enige victualiën had ingenomen werd in
DEZE CULINAIRE herinneringen en de namiddag de reis naar Ierland ver-
andere interessante ervaringen zijn het Volgd.
gevolg van de gulle gastvrijheid van
schipper Nico Pronk (uit Schevenin- DE GEHELE ZONDAG werd doorge-
gen) van de VL 90 „Caroline" en zijn varen, waarbij men tijdens de nachtelijke
reder, waardoor wij in de gelegenheid uren de in zeemanskringen welbekende
werden gesteld aan boord van deze traw- vuurtoren van het Engelse Lands End
Ier een reis naar de Ierse wateren mee nog passeerde. Maandagmorgen vroeg ar
te maken. De Nederlandse vissers zijn riveerde de „Caroline" in de Ierse wate-
in deze contreien uitstekend bekend, want ren, waarmee het voorlopig reisdoel was
zij waren hier reeds ver voor 1940 ge- bereikt. Tevens werd dit voor de be
regeld te vinden voor de vangst van hake manning het teken onmiddellijk in actie
een soort stokvis die destijds gre- te komen met het bedrijvig ritueel, dat
tig voor de export naar Frankrijk en nu eenmaal aan elke visvangst is verbon-
Zwitserland werd afgenomen. den. Met uitzondering van de schipper
op de brug en de machinist in zijn ma-
RoofboilW - chinekamer was het „alle hens aan dek"
om de netten voor het uitzetten in orde
MEDE DOOR de „roofbouw" van Fran- te brengen. Vervolgens gaat het vistuig
te, Engelse en Spaanse vissers, werden ^Op hoop van zegen" over boord, met
deze reizen naar Ierland voor de Neder- welke handeling de steeds spannende mo-
landers tenslotte nog maar nauwelijks lo- menten zijn aangebroken over de vraag,
nend. Trouwens, door het uitbreken van 0f de netten wel op een gunstige plaats
de tweede wereldoorlog werd hun het zijn uitgeworpen,
verblijf in de Ierse wateren later toch on
mogelijk gemaakt. In 1945 begon de Ne- HET SUCCES van de vangst is name-
derlandse visserij zich weer langzaam te lijk zeker voor tachtig percent afhanke-
herstellen, waarbij men zich eerst voor- lijk van de bekwaamheid en in zekere
namelijk toelegde op de haringjacht in de zin van het geluk van de schipper,
Noordzee. Omstreeks 1950 werd dit visje waarbij Nico Pronk van de VL 90, on-
hier echter steeds minder aangetroffen danks zijn betrekkelijk jeugdige leeftijd
schouwspel, waarbij het de opvarenden
echter aan tijd ontbrak om hier enige
aandacht aan te besteden. Want ondanks
de woedende zee en de striemende, ijs
koude regen moesten de netten worden
ingehaald en de vangst vervolgens in de
kuil uitgestort. Ook al weer een buiten
gewoon interessante bedoening, deze spar
telende en wriemelende massa, welke als
een levende lading zilver in grote bak
ken met zout werd overgeschept, om
daarna in tonnen te worden opgeslagen
die stuk voor stuk in het laadruim ver
dwijnen. Desnoods wordt door allen op
deze wijze de gehele nacht doorgewerkt,
want het behoort nu eenmaal tot de stren
ge wetten van de visserij, dat ongeacht
de hoeveelheid van de vangsten, het dek
de volgende morgen weer geheel schoon
moet zijn, zodat de activiteiten met de
netten dan weer ongehinderd kunnen
worden voortgezet.
DE TOENEMENDE STORM en de als
gevolg daarvan steeds woeliger gewor
den zee leverden het bewijs, dat de on
gunstige weervoorspellingen op juiste ge
gevens berustten en omdat men ook op
de Nederlandse vissersvloot gewoonlijk
zo weinig mogelijk risico neemt, werd
door schipper Pronk besloten een positie
in te nemen, waar door schip en beman
ning het verloop van de storm veilig kon
worden afgewacht. Het werd Cork Har
bour, een brede, beschutte baai met uit
zicht op het Ierse havenplaatsje Cobh,
waarvan 'het silhouet geheel door de gro
te, witte St. Colman's Cathedral wordt be
heerst. Het voorbeeld van de VL 90 werd
door alle, in dit gedeelte van de Ierse
Zee opererende vissersschepen waar
bij onder meer een uit Polen gevolgd,
zodat al spoedig een dozijn trawlers het
anker in deze veilige baai had uitgewor
pen.
HIERBIJ BEVOND zich ook het beken
de hospitaalkerkschip „De Hoop", dat
steeds bij concentraties van Nederlandse
vissersschepen kan worden waargenomen,
wanneer het althans niet met een ernstig
gewonde zeeman aan boord de koers naar
een grote havenstad heeft ingeslagen.
Ook tijdens deze storm maakte „De Hoop"
zich bijzonder verdienstelijk door op ze
kere avond de bemanningen van de om
liggende schepen via de radio voor een
filmvoorstelling te inviteren. Van deze uit
nodiging werd uiteraard een dankbaar ge
bruik gemaakt en de vele liefhebbers
werden tegen de afgesproken tijd netjes
met een motorboot van de respectieve
schepen afgehaald. De grote conversa
tiezaal diende hiervoor als ontvangstcen
trum, waar de geurige koffie de bezoe
kers reeds stond te wachten.
TOE N HET GEZELSCHAP voltallig
V-V-
was daalde men af naar de sfeervolle
kerkzaal voor een korte dienst, welke
door ds. W. Kool uit Katwijk werd ge
leid. Na afloop van de schriftlezing en
predikatie werden, met orgelbegeleiding
van kapitein Willem Rog nog enige liede
ren gezongen, waarvoor de kerkgangers
zelf hun voorkeur mochten bepalen. Het
werd een indrukwekkende samenzang,
waarbij men zich heel goed kon voorstel
len dat de vissers zich op dit ogenblik in
gedachten ophielden in hun eigen kerk in
Scheveningen, Katwijk of Vlaardingen.
NA DEZE GEESTELIJKE injectie volg
de in de conversatiezaal nog de vertoning
van een gezéllige amusementsfilm, waar
na de dankbare bezoekers door de mo
torboot van het gastvrije hospitaalkerk
schip naar hun schepen werden terugge
bracht. De ervaringen van deze avond
hebben ons opnieuw overtuigd van het
grote nut van „De Hoop" voor de zee
man in het algemeen, zodat de steun voor
dit mooie werlt niet voldoende kan wor
den aanbevolen. Voor de goede verstaan
der: het gironummer van de vereniging
„Hospitaalkerkschip „De Hoop" is 50375,
Amsterdam.
EEN AANTAL plezierige ondervindin
gen op deze reis resulteerde bovendien in
de stellige overtuiging, dat Herman Heij-
ermans' beroemd geworden uitspraak. „De
vis wordt duur betaald" reeds lang door
de aanzienlijk verbeterde omstandigheden
is achterhaald. Geen enkele vissersman
zal immers meer bereid worden gevon
den aan te monsteren voor een schip,
waarop hem niet een zeker comfort kan
worden geboden. De bemanningsverblij-
ven moeten weliswaar worden aangepast
bij de betrekkelijk geringe tonnage van
een trawler, maar dit neemt niet weg dat
het in de mess gezellig vertoeven is, ter
wijl elk bemanningslid, zoals wij dit
reeds eerder hebben omschreven, in zijn
knusse kooi van een weldadige en ver
diende rust kan genieten. Daarnaast bie
den enige douches en ruime wasbakken
volop gelegenheid tot een lichamelijke op
frissing. Een belangrijker verbetering is
ook dat de schepen in de thuishaven voor
taan door walpersoneel worden gelost,
welk zware werk vroeger ook nog voor
rekening van de bemanning kwam. Nu
is het zo, dat de bus hen bij hun aankomst
reeds staat op te wachten, zodat allen
nauwelijks een uur later bij de huiselijke
haard in hun woonplaatsen zijn afgezet.
VOORTS HEBBEN wij met een diep
respect de aan boord door de kok ver
strekte maaltijden bekeken. De menu's
wisselen dagelijks en hoewel eenvoudig
van samenstelling zijn zij van een uitste
kende kwaliteit, terwijl hier door de kok
dan nog een portie vlees aan wordt toe
gevoegd, welke aan haar respectabele om
vang het recht ontleent met „U" te wor
den aangesproken. En voor de brood
maaltijden kan het zelfde enthousiasme
gelden. Het beleg hiervoor wordt even
eens in zulke hoeveelheden opgediend,
dat elke boterham zo ongeveer door een
ons vleeswaren wordt vergezeld.
DIT ALLES NEEMT toch niet weg dat
de vissersman zijn gage allerminst cadeau
wordt gedaan. Deze bestaat uit een ga
rantieloon, verhoogd met een bepaald per
centage van de besomming, welk totaal
bij een enigszins gelukkige reis plezie
rig kan oplopen. Maar daar staat dan
weer tegenover dat hij nimmer vaste
werktijden kent en zijn zware arbeid dik
wijls onder de minst aantrekkelijke om
standigheden moet worden verricht. En
ook wordt het lang niet door alle vis
sersvrouwen op prijs gesteld., dat haar
echtgenoot tussen twee lan^e reizen in
vele gevallen nauwelijks meer dan een
luttel weekeind verlof krijgt toegemeten.
Zo heeft de bovenomschreven reis even
eens ongeveer drie weken geduurd, veel
langer dan was voorzien, zodat uw ver
slaggever zich na tien dagen wegens tijd
nood en tegen zijn zin bij Cobh aan
land moest laten zetten.
ENIGE UREN LATER vloog hij aan
boord van een Viscount van de Irish Air
Lingus hoog over Cork Harhour op weg
naar Schiphol, 15000 voet boven zijn
vroegere scheepsmakkers, met wie hij
het best heeft kunnen vinden. Daarom
Nico Pronk en je mannen, graag tot een
volgende keer!
OP HARINGJACHT IN DE
ZEE
