Amerika kan het niet laten
ufiré numtH
R UIMTE-
PRAAT
10
Hoop der artsen
vervloog in rook
Wilt u ook een
punthoofd?
This is
im
CAdCER r
CoWTfcyJ
'ML!
ZATERDAG 1 APRIL 1967
Erbij
14
DRIE JAAR GELEDEN bracht een Amerikaanse
commissie van onderzoek een schokkend rapport uit
over de gevaren van het sigarettenroken. De onder
zoekers stelden daarin ondubbelzinnig dat de sigaret
de hoofdoorzaak was van de sterke toeneming van het
aantal gevallen van longkanker, hart- en vaatziekten.
Het rapport kreeg ook in de lekenpers brede publiciteit
en het miste zijn uitwerking niet. De omzetten van de
sigarettenindustrie in de Verenigde Staten daalden met
sprongen. Thans, ruim drie jaar later, heeft „de markt
zich hersteld". De verkoop van sigaretten in Amerika
is tot een nooit eerder bereikt peil gestegen
OP IEDER PAKJE SIGARETTEN moet thans de
gedrukte waarschuwing staan dat roken gevaar kan
opleveren voor de gezondheid. Publikaties van medici
tegen het roken stapelen zich op en alom worden fer
vente campagnes tot uitbanning van de sigaret ge
voerd. Het baat alles weinig. Elke dag beginnen, naar
schatting, rond vierduizend jeugdige Amerikanen aan
hun eerste sigaret. Ontwenningsklinieken en anti-rook-
kuren oogsten meer mislukkingen dan successen.
Teleurgestelde medische autoriteiten vragen zich af:
Wat nu?
Veiliger sigaret?
Stug volhouden
Actie op scholen
Contra-research
Ontwenningskuren
Goed voorbeeld
Klemdekselkuur
IN&MOKê
fI
OP HET GEBIED van de be
mande ruimtevaart stond Ame
rika er tot voor enkele weken
goed voor. Men naderde de der
de en laatste fase van de voor
bereidingen voor de reis naar de
maan. Die fase zou nog voor
het einde van dit jaar begin
nen met de lancering van een
capsule (type Apollo) waarin
drie astronauten enige tijd om
de aarde zouden cirkelen. Helaas
heeft onlangs de brand in een
Apollo-capsule op Cape Kenne
dy (waarbij drie astronauten
omkwamen) de planning voor
dit maanproject overhoop ge
gooid, zodat het programma
wellicht niet op tijd kan worden
afgewerkt.
DAT PROGRAMMA voorzag
aanvankelijk in een landing op
de maan 384.000 km van de
aarde omstreeks het jaar 1970.
ken. Is het eenmaal zo ver, dan
zal de maanlanding worden uit
gevoerd door een landingsvaar
tuig met twee man aan boord
VITALE ENTERMANOEUVRE
VOOR MAANREIZIGERS
Dat blijft de streefdatum, maar
of het lukken zal is onzeker. Er
kunnen bovendien nog meer on
voorziene tegenslagen en dus
nieuwe vertragingen opdui-
dat zich van het Apollo-„moe-
derschip" moet losmaken. De
derde man blijft in het moeder
schip in een „parkeerbaan" om
de maan cirkelen.
DE TWEE „maanmannetjes"
zullen bodemmonsters van de
maan nemen die later op aarde
onderzocht worden. Na vol
tooiing van hun opdracht zullen
zij van een meegenomen lan-
ceerplatform moeten opstijgen
om in de parkeerbaan het moe
derschip te enteren dat hen aan
boord neemt en naar de aarde
terugkeert. Zulke entermanoeu
vres zijn al beproefd tijdens het
Gemini-project, de nu bijna af
gesloten serie tweemansvluch-
ten rond de aarde. Zij is van vi
taal belang voor het welslagen
van de expeditie. Wanneer de
twee maanreizigers het moeder
schip zouden missen, zouden zij
wellicht nimmer naar de aarde
kunnen terugkeren.
SIGARETTENVERKOOP IN DE V.S.
NAAR ONGEKEND HOOGTE-RECORD
j
Elke dag beginnen vierduizend
jongens en meisjes in Amerika
aan hun eerste sigaret. In ons
land zijn dat er wellicht enkele
honderden. Velen van hen wor
den in enkele jaren verwoede
kettingrokers, alle waarschu
wingen en voorlichtingsacties
ten spijt
onbewust gerookt inplaats uit echt, be
wust verlangen.
De wetenschappelijke onderzoekers
hebben tegenstrijdige rapporten ge
kregen over de waarde van tabletten
(lobeline sulfaat) voor het breken met
de rookgewoonte. Men ziet in de anti-
rookpillen over het algemeen weinig
heil.
llWWVWWtlVWWWWWWWWWWWWVWWVWWVWVVWWWW
UIT EEN OVERZICHT van de toe
stand blijkt, dat de campagnes tegen
het roken zullen worden verhevigd en
dat wellicht uit tv-programma's die
aantrekkingskracht uitoefenen op de
jeugd, sigarettenreclames zullen wor
den geweerd.
Er wordt actie gevoerd op de vol
gende fronten: Geleerden van het Ame
rikaanse kankerinstituut zeggen, dat
zij een veelbelovende methode hebben
gevonden om te onderzoeken of een si
garet „veilig" of „veiliger" kan wor
den gemaakt. Onderzoekers brengen de
sigarettenrook rechtstreeks in de lon
gen van proefdieren en controleren de
uitwerking op het longweefsel.
Verschillende groepen onderzoekers
werken met filters, afgez'wakte tabak
en vervangingsmiddelen voor tabak
om een „veilige" sigaret te produceren
DE MINISTER van de Volksgezond
heid, Onderwijs en Sociale Zaken en
de federale handelscommissie (FTC)
zullen dit jaar de voorhanden gege
vens over de gevolgen van het roken
en de doeltreffendheid van de op de
pakjes sigaretten geplakte waarschu
wingslabels opnieuw bekijken, waarna
de FTC nieuwe adviezen zal geven aan
het Amerikaanse Congres.
De FTC heeft besloten allerlei soor
ten sigaretten grondig te laten on
derzoeken en de bevindingen over het
nicotine- en teergehalte van de verschil
lende merken te publiceren. Een bij
het Congres aanhangig wetsontwerp
wil de sigarettenfabrieken verplichten
op de verpakking precies het teer- en
nicotinegehalte aan te geven. De FTC
zon de verstrekte gegevens nauwkeu
rig controleren.
De American Medical Association
ondersteunt meer dan 40 wetenschap
pelijke projecten, die antwoorden zou
den geven op de volgende vragen: Hoe
schaadt tabaksrook het menselijk li
chaam? Waarom schijnen sommige
mensen het roken beter te verdragen
dan andere? Is er een enkele factor
in tabaksrook, die gevaar oplevert of
zijn er meerdere?
Het Amerikaanse kankerinstituut wil
zijn voorlichtingscampagne met kracht
voortzetten in films en beeldverhalen,
in werkplaatsen, middels pamfletten en
op jeugdconferenties „dag in, dag uit,
volhardend en systematisch."
HET NATIONAAL congres van ou
ders en onderwijskrachten (PTA) heeft
in het gehele land een campagne op de
scholen ingezet om de leerlingen uit
de zevende en achtste klassen van het
roken af te houden. Een belangrijke
rol zal in dit programma worden ge
speeld door vertegenwoordigsters van
het PTA, die in verschillende klassen
zullen optreden als „klassemoeders".
DE SIGARETTENINDUSTRIE, die
betoogt dat niet werkelijk is bewezen
dat roken schadelijk is voor de gezond
heid, heeft bijna 20 miljoen dollar ter
beschikking van onafhankelijke geleer
den gesteld voor wetenschappelijk on
derzoek maar de oorzaken van ziekten
als kanker en hartkwalen.
Het „Tabaksinstituut", dat de indu
strie vertegenwoordigt, heeft in een
verklaring gezegd „Wij matigen ons
op het ogenblik niet aan, de oorzaken
van ziekten als longkanker of hartkwa
len te kennen. Maar wij geloven ook
niet, dat zij die het roken de schuld
geven deze oorzaken kennen. Wij zul
len verder onderzoek aanmoedigen en
s^unen om alïè facetten van het vraag
stuk te bestuderen".
HET IS DUIDELIJK het weten
schappelijk onderzoek, dat thans wordt
gedaan, zal voorlopig misschien nog
jaren geen nieuwe resultaten ople
veren. Voor de miljoenen sigaretten
rokers zijn de problemen niet veran
derd sinds het rapport van de advies
commissie van Volksgezondheid anno
1963.
Het Amerikaanse Kankerinstituut, de
Amerikaanse Hartstichting en de Ame
rikaanse dienst der volksgezondheid
verklaren ronduit dat wetenschappelijk
onderzoek heeft aangetoond, dat het ro
ken van sigaretten groot gevaar ople
vert voor de gezondheid. Van de ande
re kant betoogt een kleiner aantal dok
toren, wetenschappelijke onderzoekers
en gezondheidsstatistici dat het bewijs
hiervan niet is geleverd.
VOLGENS prof. K. A. Brownlee ver
bonden aan de universiteit van Chica
go, schijnen de statistieken weliswaar
de theorie te staven dat sigaretten
longkanker en vaatziekten kunnen
veroorzaken. „Maar", zegt hij „er
zijn ook statistieken samen te stellen,
die deze samenhang schijnen te ont
zenuwen. Zuiver cijfermatig is het clau-
sale verband roken-longkanker in elk
geval niet ontwijfelbaar vast te stellen",
aldus deze hooggeleerde statisticus.
Het Roswell Park Memorial Institu
te, centrum voor de bestudering van
behandelingswijzen van kanker in
Buffalo, heeft gerapporteerd, dat van
20 mensen, die zich vrijwillig hadden
aangemeld voor een anti-rook-kuur,
niemand een jaar nadien nog niet-ro-
ker was. Slechts een „óntwende" heeft
De tekeningen bij dit artikel zijn
enkele van de affiches die car
toonist Joe Whalen in 1964
maakte in opdracht van de New-
yorkse dienst voor de Volksge
zondheid. De „leuke" aanpak:
„Rook het gèld op dat is ge
zonder", „Tot as zult gij ver
gaan, maar waarom zo'n haast?"
en „Dit is longkankerland",
sloeg destijds nogal aan. Nu zijn
ook deze waarschuwingen ver
dwenen en vergeten.
het acht maanden volgehouden. Het
Hinsdale ziekenhuis bij Chicago dat
meer dan 1.000 rokers in ontwennings
klinieken heeft gehad, schat dat 30 per
cent van dit aantal een jaar later nog
steeds niet rookte.
Op de vraag, wat nodig is om van
de rookgewoonte af te komen ant
woordde Willis C. Graves, een man,
die zich bezighoudt met het psycholo
gische aspect van de ontwennings
kuur: „Er is een vast besluit voor no
dig. Men moet in de eerste plaats het
roken werkelijk willen opgeven. Wij
hebben geen magische injectie of een
pil om het gemakkelijk te maken."
DE DOKTOREN als groep hebben
vrij veel succes gehad met het verza
ken van de sigaret. Naar schatting
rookt tegenwoordig nog slechts 30 per
cent van de Amerikaanse artsen siga
retten tegen 60 percent voordat het
eerder genoemde rapport over de ge
varen voor de gezondheid verscheen.
DR. IRVING PERLSTEIN van de
medische faculteit van de universiteit
van Louisville, heeft een methode ge
vonden om mensen, die het roken moe
ten staken wegens aandoeningen van
longen, maag of bloedsomloop te hel
pen.
Hij geeft de patiënten een plastic
sigarettendoosje, waarvan het deksel
erg vast zit. Daardoor kan de patiënt
niet eenvoudig met een hand het pakje
uit een zak of handtasje halen en er
een sigaret uitnemen.
Zowel aan de voor- als aan de ach
terkant staat te lezen: „Heb ik wer
kelijk behoefte aan een sigaret?"
„Vele zware rokers, met wie ik in
therapeutisch contact j ben gekomen,
zijn in staat geweest, hun sigaretten-
verbruik door de eenvoudige toepas
sing van deze methode binnen de eer
ste drie of vier dagen met 50 tot 75
percent te verminderen." vertelde dr.
Perlstein.
Hij zegt, dat de methode van „inter
mezzo-roken" met tussenpozen ook
zeer doeltreffend is gebleken:
Voor de eerste drie dagen krijgt de
patiënt de instructie, in één uur zoveel
sigaretten te roken als hij wil en zich
teln tsii
(Van onze correspondent)
AMSTERDAM „Het is krank
zinnig wat de mensen allemaal uit
voeren met hun lichaam". Dr. J. H.
Jager Gerlings, als directeur van
het Tropenmuseum echt niet voor
een kleintje vervaard op het stuk
van vreemde gebruiken, staat er
tijdens een rondleiding over de zo-
mertentoonstelling „Van top tot
teen kleding en tooi" in zijn mu
seum zelf weer even van te kijken.
Aanleiding tot zijn opmerking is
een vitrine met enkele menselijke
schedels, die de uitdrukking „ik
krijg er een punthoofd van" tref
fend illustreren.
EEN VAN de schedels laat zien hoe
de punthoofd-vorm bereikt werd. Het is
het kopje van een kind. Aan de voor
kant is er een plankje tegen gebon
den. Hetzelfde kan aan de achterkant
gedaan worden. Als dit maar gebeurt
wanneer de schedel nog week is gaat
deze in een puntvorm vergroeien.
Het is in Azië, Afrika en hier en daar
in Amerika een wijdverbreid gebruik.
Vreemd? Jazeker. „Maar", zegt de
heer Jager Gerlings, „vergeet niet dat
het tot voor kort, het begin van deze
eeuw, ook hier in bepaalde streken
van Frankrijk nog gedaan werd".
WAAROM doet de mens zoveel moei
te om zich „mooi" te maken? Het be
gint met de noodzaak zich te be
schermen tegen de natuurlijke omge1-
ving. De eskimo doodt een paar zee
honden en gebruikt het bont als af
weer tegen de kou. In hete, droge
streken zoals woestijngebieden, hult de
mens zich in wijde loshangende kle
ding waarin isolatielagen van lucht ont
staan die hem beschermen tegen de
hitte.
Aan kleding als bescherming alleen
heeft de mens niet voldoende. Hij be
hangt zich met sieraden. Hij beschil
dert of tatoueert onbedekte lichaams
delen. Hij vervormt zelfs zijn lichaam.
Hij gebruikt kleding en tooi ook om
zich uit te drukken, zich aantrekkelijk
te maken en aan anderen iets over
zichzelf mee te delen. Nogmaals waar
om? Dr. Jager Gerlings: „U loopt toch
ook niet in de jas van uw grootvader"?
HOE DE MENS het overal ter we
reld doet laat de zomertentoonstelling
van het Tropenmuseum in een onge
meen boeiend overzicht zien. Vaak zijn
er opmerkelijke overeenkomsten. Zo
verschilt de jurk van een Indiaanse
vrouw alleen door de soort van het
gebruikte leer van een ernaast ten
toongestelde hedendaagse jurk in de
ligne sac. Ook blijken er niet zo gek
veel verschillen te zijn tussen de
eenvoudige schaambedekking van pri
mitieve volken en onze bikini.
Tot eind oktober kunt u de punt
hoofden en de lendedoekjes gaan zien.
i ui
tyEMTUfi
dan het eerstvolgende uur geheel te
onthouden.
De volgende drie dagen mag hij per
drie uur maar één uur roken en de
daaropvolgende drie dagen wordt de
pauze weer een uur langer tot hij ten
slotte op zijn hoogst driemaal per dag
een uur rookt.
Dr. Perlstein zegt, dat dan veelal
geen tien sigaretten per dag meer wor
den gerookt en dat van dit ogenblik
af het probleem van volledige onthou
ding aanzienlijk minder moeilijk
wordt.
Tijdens de opeenvolgende fasen van
vermindering moet de dokter de pa
tiënt voorhouden, dat hij alleen moet
roken als hij er echt naar snakt en
niet uit een automatische drang. Er
wordt nl. veel zuiver automatisch en
IMMUUUUIAAJWIWWWWWWWIAmUWmAAAAAAAArt*
