Leendert Nieman geeft na 80
jaar het smidswerk nog niet op
HAAR JOURNAAL
mm
I
STOUTENBEEK
BEELEIM
Grb-ij hebbed
Sttaranka
meubelen
illp
<a>
umoet
a
FEESTSLINGERS BOVEN ENKHUIZER SMIDSE
„Ik ben altijd gewend geweest
twintig uur per dag te werken"
Bankbiljet te dik
Zeemijn als erfenis
Is „Evalientje" onwettig?
WASSERIJ
De Amerikaanse vrouw Permanent wave uit een batterijtje
is geen glamour girl
Tweede Sportmodebeurs
fr
we»/.
één telefoontje is voldoende
02500-80661
DINSDAG 18 APRIL 1967
Per dag twintig
uur werken
LOOP VRIJ IN EN UIT
bij
Anegang 39 - Haarlem
1800 m2 MEUBELSHOW
Examens
Minirokjes gevaarlijk
in het verkeer?
BK
w£f35T9+m.
f89.75
Perfekte mode, zoals u ze aantreft in de Bahnhof-
Strasse in Zürich en op de Promenade langs het
meer van Genève.
Shantung-linnen japon met horizontaal ingelegde
biezen in harmoniërende kontrast-kleuren, afge
werkt met handsteek-gamering
Geheel op taf gevoerd f 89.75
BLEKERSVAARTWEG 20-21, HEEMSTEDE
(Van een medewerkster)
De 92-jarige jubilaris voor zijn
werkplaats.
ENKIIUIZEN. „Duizenden 160-
ponders heb ik gesmeed. Goede, dege
lijke ankers, waar je je handen aan
vol had. En sierwerk! Daar heb ik
in 1896 heel wat eerste prijzen mee
verdiend. Een uithangbord dat ik de
vorige eeuw heb gesmeed, heeft tot
1955 in de Amsterdamse Haarlem
merstraat gehangen". Dat zegt de 92-
jarige Leendert Nieman, die deze
maand tachtig jaar werkzaam is als
smid in zijn geboorteplaats Enkhui
zen. Tachtig jaar geleden zei hij de
meester van de zesde klas gedag en
kwam bij zijn vader in de smederij
werken.
„Vroeger ging het met het schoolgaan
anders dan tegenwoordig. Als je thuis
moest meehelpen om geld te verdienen,
dan ging je een paar weken niet naar
ichool. Toen in 1886 het stationsgebouw
in Enkhuizen gebouwd werd, heb ik da
genlang in de smederij moeten helpen
om gaten te boren in allerlei stukken
ijzer, die voor dat station nodig waren."
De man, die tachtig jaren de smidsha
mer heeft gehanteerd, heeft al veel bloe-
„men en geschenken gekregen. Bloemen
van de kleinkinderen uit Johannesburg,
een kostbaar fotoboek over Enkhuizen
van de vijf kinderen. Hun vader is ere
burger van Enkhuizen en lid van de ver
eniging Oud-Enkhuizen. Hij houdt veel
van de mooie geveltjes. Alleen de zoon
die naar Zuid-Afrika emigreerde, heeft
het smidsvak geleerd. Maar hij heeft in
Johannesburg de smederij vervangen door
een constructiebedrijf. „Een smederij is
tegenwoordig immers niet meer lonend",
zegt zijn vader.
„Als je werkt, gaat het om de winst",
zegt Leendert Nieman. „Maar hoe mooier
je het maakt, hoe meer plezier je in je
werk houdt. Ik ben te trots om vlug iets
af te maken. Weet u hoe ze tegenwoordig
twee stukken ijzer aan elkaar vastma
ken? Ze plakken het tegen elkaar met een
lasapparaat. Dat is geen vakwerk meer.
In een museum heb ik laatst eeuwenoude
ankers gezien. Daar heb ik bewondering
voor, zo prima als die afgewerkt zijn. Het
zijn reusachtige ankers en je vraagt je af
hoe ze dat met mankracht voor elkaar
hebben gekregen. Wij hebben ankers in
allerlei maten gemaakt, van twaalf- tot
180 ponders. Vóór de drooglegging heb
ben we veel 60-ponds gemaakt voor de
ansjovis- en haringvisserij. Een grossier
in de Warmoesstraat in Amsterdam nam
er per jaar zo'n driehonderd af. Daar zijn
we niet rijk van geworden, want met zes
man werkten we eraan in de smederij."
Iedere morgen gaat Nederlands oudste
smid naar zijn donkere smederij, waar hij
het kolenvuur aanmaakt en op het aam
beeld met klinkende hamerslagen sier-
smeedwerk maakt. Het zijn vooral haard-
Leendert Nieman op weg naar zijn
smidse aan de voet van de Dromme-
daris.
y.yy.-
SBS&ssKSWSS&a*
stellen met kunstig vervlochten handvat
ten. Voor alle kinderen en kleinkinderen
heeft hij een stel vervaardigd.
„Ik heb mijn hele leven twintig uur per
dag gewerkt. Je moest wel als je je gezin
te eten wilde geven. Ik ben in 1898 ge
trouwd. Twee jaar later kochten we een
ijzerwinkel en die heeft mijn vrouw en
later een van de kinderen geleid. Tot diep
in de nacht werkten we. Dan sliepen we
vier uur en om zes uur stonden we op om
weer aan het werk te gaan. Ik ga nu nog
vaak 's avonds terug naar de smederij.
Dat ben ik gewend".
De jubilaris kijkt somber als hij spreekt
over de belangstelling die men van alle
kanten heeft voor zijn smederij. „Ze den
ken, na tachtig jaar zal hij er toch wel
mee ophouden. Maar er gaat nog niets
naar een museum! De smederij verkopen?
Ach, ik weet het niet. Zo sterk als vroe
ger ben ik natuurlijk niet meer, maar ik
zou je niet aanraden met me te gaan vech
ten!"
Leendert Nieman was vroeger een for
se dikke man. Vaak was hij de hoofd
figuur in tal van historische optochten.
De beste herinneringen bewaart hij aan
het grote feest dat Enkhuizen in 1922
vierde als Oranjestad „Ik was hopman
van de watergeuzen. We zagen er prach
tig uit en voeren met veel tamtam de ha
ven binnen. Dat feest was de mooiste dag
ADVERTENTIE
p£.
van mijn leven. Want ik ben een geus!"
De oude smederij ligt vlak bij de Drom-
medaris, het gerestaureerde studenten-
trum. Leendert Nieman heeft sier heng
sels en sloten en bovendien de vijf meter
lange stang van de windwijzer voor de
Drommedaris gemaakt. In heel Enkhui
zen kan hij trouwens zijn smeedwerk aan
wijzen op gerestaureerde gevels. De Enk-
huizenaren steken groetend de hand op
wanneer hij door de smalle straatjes naar
zijn smederij loopt. De buurt heeft feest-
slingers boven zijn deur gehangen. Die
moeten er wèl op, als de fotograaf een
plaatje van hem maakt
Een pomphouder in Terneuzen kreeg
argwaan toen het bankbiljet van duizend
Belgische frank, waarmee twee Algerij
nen hem betaalden, te dik aanvoelde. Bij
het wegrijden noteerde hij het nummer
van hun auto.
Toen zij dit zagen keerden zijn klanten
om, vroegen het biljet van duizend frank
terug en betaalden vervolgens met een
biljet van honderd frank.
De pomphouder waarschuwde de politie
in Terneuzen, die erin slaagde de twee
mannen op te sporen. Al gauw bleek dat
het biljet van duizend frank inderdaad
vals was. Het waren twee op elkaar ge
plakte reclamebiljetten van duizend frank
waarop een bepaald artikel wordt aange
prezen. De politie acht het niet uitgeslo
ten dat de aanbieders dit „plakwerk" va
ker hebben verricht.
Tot de dood van zijn vader heeft een
inwoner van Amersfoort moeten wachten
alvorens hij zich heeft kunnen ontdoen
van een nog bijna in ongeschonden staat
verkerende zeemijn uit de eerste wereld
oorlog.
Het ding, dat tientallen jaren op zolder
had gelegen, was een bron van voortdu
rende zorg, angst en ergernis voor de
Amersfoorter geweest. Zijn vader bij wie
hij inwoonde wenste de mijn echter als
herinnering aan deze tijd te bewaren.
Nu de vader onlangs is overleden heeft
zijn zoon het geval eindelijk van zolder ge
haald en naar de politie gebracht. De
mijnopruimingsdienst zal zich er nu ver
der over ontfermen.
AMSTERDAM (V.U.) Drs. D. Riemens
uit Doorn is gepromoveerd tot doctor in
de economische wetenschappen op een
proefschrift getiteld „Luchthaven-exploi
tatie". Promotor was prof. dr. F. L. van
Muiswinkel.
AMSTERDAM (Gem. Un.) Kandidaats
wiskunde en natuurwetenschappen: H. F.
L. Guiot (Santpoort).
LEIDEN gepromoveerd: P. Stevens tot
doctor in de faculteit der geneeskunde op
een proefschrift getiteld „Renografie. Het
onderzoek van de nieren met 131 J-hip-
puran". Promotor was prof. jhr. dr. J. de
'Graeff.
Chr. E. Gischler tot doctor in de facul
teit der wiskunde en natuurwetenschap
pen op een proefschrift getiteld: „A semi
qualitative study of the hydrogeology of
the north Netherlands". Promotor was
prof. dr. L. U. de Sitter.
Doctoraal fiscale studierichting H. Smit
(Zandvoort).
Uit een enquête van een groot Ame
rikaans weekblad onder Amerikaanse
vrouwen is gebleken dat zowel het
beeld van „Moeder weet het beter"
als dat van de „glamour girl" als type
geen steek houden. Vrouwen met een
gezin bleken vrijwel als één vrouw de
gehuwde staat de voorkeur te geven
boven de ongehuwde (96 percent). Een
derde van de vrouwen zijn „alcohol
vrij" en maar vijf percent drinkt da
gelijks wel iets. Niet meer dan vier
percent van alle gehuwde vrouwen
maakt in haar leven een buitenlandse
reis. Als moeder op 77-jarige leeftijd
sterft heeft zij rond 57.000 middagma
len bereid en 2.5 miljoen borden, scha
len en pannen gewassen, maar zou
toch de ongehuwde staat zonder deze
beslommeringen niet prefereren.
De meeste Amerikaanse vrouwen
hebben geen eigen auto en een derde
deel van haar heeft zelfs geen rijbewijs.
Meer dan de helft van de Amerikaanse
vrouwen maakt geen deel uit van een
groep of club van kerkgenootschap
of bridgeclub.
Zij is zo door de wol geverfd dat zij
de onbeschrijflijke hoeveelheid „sales-
promotion", die in de vorm van re
clame, huisbezoek, gratis monsters en
zovoort op haar afgevuurd, zeer kritisch
bekijkt. Bovendien is ze zeer zuinig en
stelt er een eer in haar „zaak", het
huishouden, zo economisch mogelijk te
beheren.
In West-Duitsland wond een 45-jarig
chauffeur uit Tübingen zich zó op
over twee in super-minirokjes gekle
de tieners, dat hij zich als deelnemers
aan het verkeer in gevaar gebracht
voelde. Hij diende tegen de twee meis
jes een aanklacht in. Nu moeten de
juristen in de Bondsrepubliek uitma
ken, of een rokje, dat 25 cm boven de
knie eindigt, in de zin der wet aan
stootgevend is. Gemakkelijk lijkt dit
niet, want het is voor de eerste maal,
dat meisjes met de rechter in aanra
king komen omdat ze van onderen te
veel hebben weggelaten. Tot dusver
ontstonden er alleen moeilijkheden,
als ze van boven teveel toonden. In
het vaderland van de minirok, Enge
land, is het tot nu toe niet zo ver geko
men, al baarde de dubbele mini van
Jane Mansfield in het deftige Lager
huis wel het nodige opzien. Jane was
niet geschrokken: „Het was mijn ze-
digste uitrusting", zei ze.
Aan de tweede Nederlandse sportmo
debeurs in de „Expohal" in Hilversum,
die alleen bestemd is voor de handel
in sport- en vrijetijdskleding, hebben
ruim honderd firma's uit binnen- en
buitenland deelgenomen onder andere
uit Frankrijk, Noorwegen, Finland, Ita
lië, België en Oostenrijk.
Onder de Nederlandse noviteiten
troffen we een nieuw materiaal aan,
door AKU ontwikkeld in samenwerking
met een Twentse textielfabriek: „mi-
poc", een mengweefsel van terlenka
met katoen, dat volgens een geheel
nieuw procédé waterdicht gemaakt en
toch ademend gebleven is. Dit mate
riaal blijkt uitstekend geschikt voor
wintersportkleding.
Na de instant koffie en de instant
pudding is nu ook in Japan een soort
„instant permanent wave" te verkrij
gen. De krulspelden, die hierbij nodig
zijn, worden gevoed door een batte
rij.
Wanneer het haar om de krulspel
den gewikkeld is, wordt de stroom in
geschakeld. Na zeven of acht minuten
zijn de krulspelden op temperatuur.
Na nog twee a drie minuten blijft het
haar in de krul zitten. Als men dit ap
paraat gebruikt heeft men geen per
manentvloeistoffen, die gemakkelijk
vlekken kunnen veroorzaken, meer no
dig. Ook de lange, lange tijd, die men
bij een conventionele behandeling on
der de droogkap moet doorbrengen
wordt overbodig. Het geheel weegt niet
meer dan 900 gram en is kleiner dan de
meeste damestasjes. De prijs is onge
veer dertig gulden.
js
.Il.ll*1*»*>'.""
Double face cape van kleurig flu
weel en wit bont van Faraoni wordt
gedragen over een oranje wollen
trui.
ADVERTENTIES
.itu< jijsnp
llfiKSiföiiSi
'lij;»""'!':
BEVERWIJK.BREESTRAAT 65-HAARLEM,HOUTPLEIN 10
ALKMAARLANGESTRAAT 79
(Van onze correspondent)
DEN HAAG De n.v. Nederlandse Ro
togravure Maatschappij heeft voor het
Haagse gerechtshof opnieuw straffeloos
heid bepleit voor haar geesteskind „Eva
lientje". De Haagse economische politie
rechter had de n.v. onlangs wegens over
treding van de Wet op het Cadeaustelsel
tot 2000,- boete veroordeeld, omdat de
onderneming vorig jaar bij wijze van re-
ADVERTENTIE
clame aan alle nieuwe abonnees op het
damesweekblad „Eva" een popje had ca
deau gegeven, „Evalientje" die onder
haar kleertjes is voorzien van een recla-
memerk. Die kleertjes spelen een be
langrijke rol in het proces. Het dames
weekblad publiceert namelijk regelmatig
knippatronen waarmee poppemoedertjes
zelf die kleertjes kunnen maken voor
„Evalientje".
Volgens de advocaat van de n.v. Roto
gravure moet juist in verband met de
regelmatige publikatie van deze knippa
tronen „Evalientje" worden gezien als
een toelaatbare uitzondering op het in de
Wet op het Cadeaustelsel vervatte ver
bod. Hij meende dat het popje voldoende
„consumptieverwantschap" met het week
blad heeft om als cadeau-artikel te mo
gen dienen.
De procureur-generaal bij het gerechts
hof was het daar niet mee eens. „Een
bierbrouwer mag bij zijn produkt een
bierglas cadeau geven, omdat er tussen
beide artikelen een duidelijke consump
tieverwantschap bestaat, maar de wet
zou geweld worden aangedaan als men
zó ver gaat consumptieverwantschap aan
te nemen tussen een speelpop en een
weekblad, alleen maar omdat op bladzij
de honderdzoveel in het blad een knippa
troon staat", zei hij. „De wet eist dat bij
normaal gebruik van het produkt ook het
cadeauartikel pleegt te worden gebruikt.
En bij normaal gebruik van het week
blad „Eva" pleegt de lezer beslist geen
pop te gebruiken", aldus de procureur-ge
neraal, die bevestiging eiste van het von
nis van de politierechter. Op 1 mei zal het
gerechtshof arrest wijzen.
