Hevig Westduits verzet tegen het non-proliferatie-verdrag Kiesinger maakt standpunt volgende week bekend 1000 CALTEX Spektakel in Franse Kamer is voor buitenwereld bedoeld Zware beschuldiging voor Britse Steenkolenraad Shackleton moet „Aden" oplossen r Van dag tot dag otiieven voor Synode in Rome praat niet over geboortenregeling Wachten op nieuws in Rhöndorf Oppositie wil geen kabinetscrisis Zuid-Afrika wil niet praten over Zuidwest-Afrika Onderzoek naar ramp Aberfati m WOENSDAG 19 APRIL 1967 Mihailov beschuldigt communistische partij Lange lijst Eisen GULDEN GEWONNEN IN DE GROTE BORON LUCKY STAR GELDWATERVAL [met 160.224 geldprijzen]. Pool ge mis Beroemde vader Frisse kijk Valse verklaring amm De regeringsverklaring bevat, naast duidelijker elementen, een tamelijk vage aanduiding van de bereidheid der rege ring om de hulp aan onderontwikkelde landen op te voeren, zowel in absolute zin als in verhouding met het nationale inkomen. Gestreefd wordt naar een plafond voor de hulpbehoevende landen van één per cent van dat nationale inkomen. Velen vin den dat nog te weinig, maar dat zijn voornamelijk sociologen en economen van internationale oriëntatie. De gemiddel de kiezer wordt niet heet of koud van dit onderwerp en het zal zeker geen in vloed hebben gehad bij de uitslag der ver kiezingen, ook al omdat nagenoeg alle politieke partijen zeer modieus een pro grammapunt in deze zin hebben ingelast. Modieus gehoor gevend aan de op dracht tot een „verplicht nummertje" heeft ook het nieuwe kabinet de ontwikke lingshulp onder de urgente beleidspunten opgesomd. Daarbij moet onmiddellijk wor den aangetekend dat dit onderwerp een van de moeilijkst verkoopbare artikelen van elk regeringsbeleid blijkt te zijn. Dat is niet alleen in Nederland zo. Er zijn al tijd wel voorstanders voor een zo hoog mogelijk opvoeren van de hulp aan arme landen te vinden, maar de meesten ko men dan aandragen met condities: zij wil len het geld voor die hulp bezuinigen op departementale posten die hun ongenoe gen opwekken. Waarop is die mode van hulp aan ach tergebleven landen eigenlijk voornamelijk gebaseerd? Op pure mensenliefde? Dat zou mooi zijn, maar zeker te mooi om waar te wezen. Op eigenbelang? Dat roept de ingewikkelde filosofische vraagstelling op, of er eigenlijk wel enig verschil is tussen eigenliefde en mensenliefde. Het staat wel vast dat hulp aan onder ontwikkelde landen in de praktijk neer komt op het bevorderen van eigen eco nomische belangen door het scheppen van nieuwe afzetmarkten. Ook het motief van politieken huize, dat dergelijke hulp de verspreiding van communistische invloe den kan tegengaan, is een praktisch punt. Maar deze twee motieven worden in het algemeen niet openhartig aangevoerd bij de verdediging van deze soort uitgaven in begrotingsdebatten. In feite komt het toch in de praktijk neer op de volgende rede nering: het geld dat aan ontwikkelings hulp wordt uitgegeven, is een investering. Een overheidsinvestering, die particuliere investeringen kan vergemakkelijken en economische voordelen van andere aard, zoals afzetmogelijkheden, bevordert. Het derde punt, de verhoging van het levens geluk der mensen die in het te helpen gebied wonen en leven, is niet zozeer een argument dan wel een mogelijk gevolg. Uit dien hoofde moet datgene wat in het kabinetsbeleid over de verhoging van de ontwikkelingshulp wordt gezegd, als een zuiver economische factor in het be leid worden gezien. Het is goed dat de kiezer zich dit rea liseert, omdat hij er rekening mee zal moeten houden dat het geld voor de ont wikkelingshulp slechts daarheen zal gaan, waar mogelijkheden zijn dat het er ver menigvuldigd uitkomt. Voor de charita tieve doeleinden die overal in de wereld nog volop aanwezig zijn, dient dit geld ze ker niet. Daar zal incidenteel het parti culiere initiatief voor moeten opdraaien dat bij zulke gelegenheden slechts met één motief, namelijk humaniteit, kan werken en daarmee vaak eclatante suc cessen boekt. VATICAANSTAD (AFP) De kwestie van de geboortenregeling zal niet aange sneden worden op de bisschoppelijke sy node, die van 29 september tot 24 okto ber in Vaticaanstad wordt gehouden Dit is meegedeeld door mgr. Ladislas Rubin, de secretaris van de synode. De agenda van de synode is vastgesteld Daarop komen de volgende punten voor de geloofsleer, de herziening van het ker kelijk wetboek, de seminarie-opleiding, het gemengde huwelijk en de liturgie. „De paragraaf van de encycliek Po pulorum Progressio over het gezin moet worden gelezen in samenhang met de leer van de kerk en vooral met de documen ten van het concilie." Dat heeft de „Oos- servatore Romano" dinsdag geschreven. Het blad keert zich tegen „onjuiste" uitleg van de encycliek: „nergens in de tekst staat dat geboortenregeling in de zin waarop iedereen „gezinsplanning" op vat, is toegestaan. BELGRADO (Reuter) De Joegosla vische schrijver Mihajlo Mihailov, die voor de derde maal in drie jaar terecht staat beschuldigd van staatsgevaarlijke propaganda, heeft dinsdag verklaard on schuldig te zijn. In zijn slotpleidooi zei hij dat niet hij maar de Joegoslavische communistische partij de grondwet heeft geschonden. De openbare aanklager heeft gevange nisstraf tegen Mihailov geëist (Van onze correspondent) BONN. Het Westduitse kabinet en de verdedigingsraad spraken on der leiding van kanselier Kiesinger gisteren en vandaag uitvoerig over het in te nemen standpunt met be trekking tot het non-proliferatie verdrag. Op verzoek van de bonds regering werd de beslissende zitting an de NAVO-raad over dit probleem an vandaag op morgen verschoven. Het zal in Parijs gaan om het opstel len van de door de Verenigde Staten gevraagde volmacht, waarmee zij de nieuwe ronde van de onderhande lingen in Genève zou kunnen begin nen. Op 9 mei willen de Amerikanen de door hen gezamenlijk met de Rus sen voorgestelde tekst voor het non- proliferatie-verdrag aan de ontwape ningsconferentie in Genève voor leggen. Zij verlangen van de NAVO-raad, dat de Atlantische bondgenoten zich ertoe zul len verbinden aan het presenteren van deze tekst geen moeilijkheden in de weg te zullen leggen, zonder dat dit overigens zou betekenen dat zij daarmee definitie ve toestemming aan de tekst zouden heb ben gegeven. In september aanstaande, zou de ontwerptekst aan de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties moeten worden voorgelegd. VOORAL DE Duitsers blijven zich voor lopig nog met man en macht tegen de door de Amerikanen geïnspireerde gang van Zaken verzetten, en zij weten zich daarbij door een aantal regeringen bin nen en buiten Euratom gesteund. Eén de zer dagen was de Westduitse ontwape ningsafgezant Schnippecötter in Wash ington, met een lijst van niet minder dan vijftig Duitse bezwaren. Na zijn terugkeer in Bonn zag het er echter naar uit dat Schnippecötter in Washington weinig concrete resultaten had bereikt. De eisen van de Duitsers worden echter grotendeels door een groot deel van andere bij het verdrag betrok ken industriestaten gedekt. Het gaat daar bij in de eerste plaats om de controle regeling, waaraan ieder deelnemend land (ook al produceert het geen kern wapens) zijn kernonderzoek en zijn kern industrie zal dienen te onderwerpen. Van de zijde van Eurotom vertolkt de Westduitse regering grotendeels de wens dat deze instelling zijn controlerechten, binnen de E.E.G.-staten niet drie jaar zoals de Amerikanen voorstellen maar nog vijf jaar zal kunnen uitoefenen. De bedoeling is in principe dat deze controle zal worden uitgeoefend door het Interna tionale bureau voor kernenergie in We nen, een onafhankelijke organisatie die echter nauw met de Verenigde Naties sa menwerkt. BOVENDIEN eisen de Duitsers en met hen vele Euratomleden dat na afloop van deze vijf jaar de mogelijkheid bestaat het non-proliferatie-verdrag te herzien en desnoods uit het verdrag te tre den. De Bondsrepubliek verzond vorige week aan alle zeventien leden van de ontwape ningsconferentie een nota, waarin be halve de kwestie Euratom nog eens haar voornaamste wensen zijn opgesomd. Hoewel de nota geheim bleef, staat vast dat het hierbij gaat om de herhaaldelijk verkondigde eis, dat het non-proliferatie- verdrag omlijnde afspraken over atomai re ontwapening moet bevatten. Verder ADVERTENTIE De heer L. Soons Witte de Withstraat 19 Eindhoven dat de niet-nucleaire mogendheden door middel van het verdrag worden be schermd tegen atomaire „chantage". Voorts moeten garanties worden gegeven voor ongehinderde experimenten en een ongehinderde produktie voor vreedzame doeleinden op atomair terrein. Kiesinger zal volgende week donderdag in de Bondsdag een verklaring over het in te nemen standpunt van zijn regering afleggen. Tot nu toe heeft hij met enig succes geprobeerd zich met betrekking tot het non-proliferatie-probleem niet vast te leggen. O'ok het bezoek van de Amerikaanse vice-president Humphrey heeft hem niet van zijn politiek kunnen afbrengen. (Van onze correspondent) PARIJS Bij de eerste werkzitting van het nieuwe Franse parlement, waar in regeringsmeerderheid en oppositie praktisch in een gelijke verhouding ver keren, is gisteren een hijzonder fel duel tussen premier Pompidou en de linkse voorman Franpois Mitterrand voorlopig in remise geëindigd. Tot en met mor gen zal de lijst van ongeveer dertig spre kers verder worden afgewerkt, maar het is zeer onwaarschijnlijk dat het voortbe staan van de regering deze week al door een vertrouwensvotum, door de opposi tie in de dienen, op het spel zal worden gezet. Premier George Pompidou sprak drie kwartier lang om de Kamer niettemin maar weinig wijzer te maken over de plannen die door zijn regering zouden kunnen zijn uitgestippeld. Wel herinnerde hij de Franse volksvertegenwoordiging aan de fatale datum die het land over vijftien maanden zal bereiken, wanneer ook de laatste tolmuren binnen het Euro pa van de Zes zullen moeten worden op geruimd. Een herinnering die vooral als waar schuwing was bedoeld aan het adres van de vakverenigingen, die de premier wil de doen begrijpen dat loonsverhogingen, de moeilijke economische stabiliteit gemak kelijk in gevaar zouden kunnen brengen. Na de nieuwe fractieleider van, Leca- nuets centrumgroep, Jacques Duhamel, die weet geen gesloten front achter zich te hebben, beklom Fran?ois Mitterrand namens de linkse Federatie het spreekge stoelte. Mitterrand, die tijdens zijn rede vele malen door luid applaus van bijna de helft van de kamer onderbroken werd haakte dankbaar in op de uitlatingen van de premier, waarvan hij de omzichtigheid verklaarde uit het feit dat het Elysee hem blijkbaar nog geen al te duidelijke in structies zou hebben verstrekt. Mitterrand, die zijn sarcasme als een vlijmscherp zwaard weet te hanteren, liet niettemin na zijn tegenstander verwon dingen toe te brengen, die zijn ministerië le leven misschien in gevaar hadden kun nen brengen. Ofschoon de regeringsmeerderheid ge durende enkele weken constitutioneel nog steeds niet kan rekenen op de ongeveer 25 stemmen van de plaatsvervangers der ministers die bij de jongste verkiezingen als kamerlid gekozen werden, zal de op positie, zo liet Mitterrand niet onduide lijk merken, nog geen gebruik maken van de kans het kabinet nu ten val te brengen. Beide partijen, oppositie en meerderheid, wensen, om diverse en vaak tegenovergestelde overwegingen, de kat eerst nog wat uit de boom te kijken. De linkse oppositie van communisten en Federatie is uiteraard nog lang niet rijp om de regeringsverantwoordelijkheid over te nemen, terwijl de gaullisten met de grote kapitein in het Elysee, het roer zo lang mogelijk in handen willen houden. Het parlementaire steekspel dat deze week in het palais Bourbon wordt vertoond, is dan ook eerder een spekta kel dat voor de buitenwereld is bestemd. In Rhöndorf bij Bonn wachten vele journalisten en fotografen dag en nacht op nieuws over dr. Konrc.d Adenauer. De camera's staan reeds klaar om opnamen te maken. Een kampeerbed geeft de nieuwsjagers de kans af en toe wat te rusten. (Telefoto). NEW YORK (Reuter) Zuid-Afrika heeft dinsdag alle voorstellen van de V.N.-commissie voor Zuidwest-Afrika over de behandeling van het probleem op de speciale bijeenkomst van de Algemene Vergadering verworpen. De voornaamste Zuidafrikaanse afgevaardigde, Botha, zei op een persconferentie dat, zolang wordt vastgehouden aan de opvatting dat Zuid- Afrika het gebied onwettig in beheer heeft, „ik geen enkele vooruitgang zie in de samenwerking van de V.N. met Zuid- Afrika." (Van onze correspondent) LONDEN „Onverschilligheid, in competentie, onwetendheid en traag heid beheersten de top van de natio nale steenkolenraad ten tijde van de ramp van de verschuivende koien- gruisberg in Aberfan in Wales". Deze zware beschuldiging heeft de rijks advocaat Desmond Ackner in Cardiff geuit tijdens het gerechtelijk onder zoek naar deze ramp. Ackner treedt op namens de ouders van de bij de mijnramp omgekomen kinderen en ook voor de andere inwoners van het dorp. De nationale steenkolenraad is het be- (Van een medewerker) Lord Shackleton, de Britse minister zonder Portefeuille, die vorige week als „troubleshooter", soort vredestichter, naar Aden is gereisd, be hoort tot de bewonderaars van Fridtjof Nansen. Hij heeft zelfs een paar jaar aan weinig anders dan aan Nansen gedacht, toen hij een biografie over de poolreiziger voorbereidde en schreef: „Nansen, the explorer". In dat boek kwam, zoals uit de titel blijkt vooral het enerverende Noordpool-onderzoek van de grote Noor aan de orde. Maar ook Nansens werk als diplomaat werd niet vergeten. Men zou zich kunnen voor stellen dat Lord Shackleton nu opnieuw in Nansens voorbeeld inspiratie zal vinden. Nansen maakte zich in de interna tionale politiek bijzonder verdienste lijk toen mede door zijn invloed de scheiding van Noorwegen en Zwe den in 1905 vreedzaam kon verlopen. Hij is ook enkele jaren Noors gezant in Londen geweest. De Nobelprijs voor de vrede, die hem in 1922 werd toegekend, gold als een beloning voor het humani taire werk, dat hij later in het kader van de Volkenbond verrichtte. Voor Russische, Griekse en Armeense vluch telingen. Het zou een grote prestatie zijn, wanneer Shackleton op zijn beurt erin zou slagen de verhitte gemoederen in Aden te sussen en een regeling voor de toekomstige onafhankelijkheid van de Arabische Federatie tot stand te brengen, al of niet met hulp van de Verenigde Naties, de organisatie die in de plaats is getreden van die Volken bond. Het abrupte vertrek van de driekop pige V.N.-missie uit Aden wegens „ge brek aan medewerking van de zijde der Britse autoriteiten" was de eigenlijke aanleiding tot het besluit van de Brit se regering harerzijds de poolonderzoe- ker naar Aden te sturen, om er pools hoogte te nemen en afkoeling te bren gen. Shackleton heeft voor zijn vertrek geen twijfel laten bestaan aan zijn spijt, nu een ander reisdoel te moeten laten schieten: een expeditie van de Royal Air Force naar Ellesmereland in het Poolgebied. Hij was vooral graag daarbij present geweest, omdat dit maal de beklimming op het programm stond van een paar bergen, die hij „ge mist had" op de expeditie naar dat zelfde gebied die hij onder auspiciën van de universiteit van Oxford orga niseerde in 1934/'35. Die leverde niet alleen een schat van geologische, botanische en vogelkundi- ge gegevens op, maar was ook een bron van avontuur. Er was een ijzelijke overwintering aan verbonden in Etha, bijna 1280 kilometer binnen de pool cirkel. De Deense stoomboot waarin de terugreis werd gemaakt. Verloor in het drijfijs zijn schroef en moest over schakelen op zeilen. Een storm ver hinderde dat het schip in Aberdeen te recht kwam. Het raakte verzeild in een Barra (Hebriden). En dit was dan nog maar een van de avonturen, waarop loi'd Shackleton kan bogen. Een andere was een expe ditie naar Serawak in 1932. Hoe daar wetenschappelijk speurwerk werd ver richt en hoe voor het eerst de hoogste berg van dat gebied, de Mount Mulu, werd beklommen, is te lezen in een boek waarvan hij een der schrijvers is Borneo-jungle". Behalve een biografie van Nansen heeft hij een ander boek geschreven: „Arctic Journeys" (Noordpoolreizen). Dat hij de nieuwe Noordpoolreis van de RAF, waarop hij zijn zinnen heeft gezet, moet missen, ontlokte hem een „niets aan te doen". Hij heeft al zijn „expeditionele enthousiasme" nu op Aden gevestigd, hetgeen betekent dat dit gebied zal kunnen profiteren van de Lord Shackleton volle toewijding van een man met een opvallend grote energie. Behalve zijn belangstelling heeft hij die energie gemeen met zijn vader, de beroemde Zuidpoolreiziger, wiens ex peditie die negen januari 1909 een punt 180 kilometer van de Zuidpool bereik te, bijna steeds per slede trok, omdat de pony's al gauw na het begin van de tocht aan de ontberingen bezweken. Vader Shackleton, (sir Ernest Henry, 1874-1922) verrichtte later een legen darische prestatie door na het verlies van zijn schip „The Endurance" in de Weddellzee (1915) de 1200 kilometer woeste zee tussen Elephants-Island en Zuid-Georgia in gezelschap van vier anderen over te steken in een roei boot. Dat soort toeren heeft de huidige minister zonder portefeuille niet be hoeven te verrichten. Na 56 jaar geeft hij zijn overmaat aan energie vaak de vrije loop door de ski's onder te bin den. Edward Shackleton werd vijftien juli 1911 als zoon van de grote Zuidpool- vorser in Londen geboren. Hij schrijft zijn succes in de politiek voor een groot deel toe aan de klassieke opleiding die hij genoten heeft op Magdalencollege in Oxford. Daar in Oxford heeft de hui dige Labourminister ondermeer met economische problemen kennis ge maakt als penningmeester van de bond van conservatieve studenten Behalve boeken heeft hij artikelen geschreven en radiolezingen gehouden over onderwerpen op het gebied van de geografie en op dat van de poli tiek. In 1938 werd hij hoofd van de afdeling gesproken woord van de re gionale BBC service in Noord-Ierland. Zijn banden met de Royal Air Force dateren uit de tweede wereldoorlog, toen hij ondermeer als inlichtingen officier werkte op het hoofdkwartier van de RAF-kustwacht. Hij verzorgde een handboek over een van de taken waar mee hij veel bemoeienis had: onder- zeebootbestrij djng. Nadat hij in 1946 in het Lagerhuis was gekozen is hij opgetreden als Par lementair Secretaris van achtereen volgens de minister voor de Bevoorra ding, G. E. Strauss, en de lord presi dent of the council, later minister van Buitenlandse Zaken, Herbert Morrison. Bij de algemene verkiezingen van 1955 verloor hij zijn Lagerhuiszetel. Tot „peer" verheven kon hij drie jaar la ter als lord Shackleton of Burley graafschap Southampton) zijn intrede doen in het Hogerhuis. Na de Labourverkiezingsoverwin- ning van 1964 benoemde president Wil son hem tot minister van Defensie voor de Royal Air Force. Sinds het schudden van de kabinetskaarten in ja nuari van dit jaar heeft hij geen por tefeuille meer. Lord Shackleton die ge trouwd is en een 24-jarige zoon (eco nomisch adviseur van de Zambiaanse regering) en een 27-jarige dochter heeft wordt door zijn collega's niet benijd om de Adense opdracht, die hij nu in plaats van een portefeuille torst. Maar zij putten hoop uit de omstandigheid, dat de oud-poolreiziger is vertrokken met een dosis enthousiasme en met een frisse kijk op de problemen. stuurslichaam van de genationaliseerde mijnindustrie. Ackner zei dat de leiding de zaak niet kan afschuiven op lagere functionarissen. Het onderzoek heeft het eindstadium bereikt. De werkelijke oorzaak van de ramp, die in oktober van het vorig jaar iet leven heeft geëist van 144 mensen, waaronder 116 kinderen, was, dat de steenkolenraad gefaald heeft om zelfs maar het bestaan van het probleem van de stabiltieit van gruisbergen te erkennen. Voorts heeft men dit probleem niet be studeerd en nagelaten om doelmatig in structies te geven voor te nemen voor zorgsmaatregelen., Ackner noemde het ook bijna een open baar schandaal, dat lord Robens, de voorzitter van de steenkolenraad, zijn des tijds afgelegde verklaring niet heeft inge trokken, waarbij hij zei dat niemand heeft kunnen weten dat zich een water bron in het hart van de sintelberg be vond. Deze verklaring was onwaar. Dat het onderzoek zo lang geduurd heeft is volgens Ackner ook de schuld van de steenkolenraad die zich er hardnekkig tegen heeft verzet, dat hij door de blaam, die duidelijk op de raad is geworpen, zal worden getroffen. Dit is des te erger, om dat de raad niet kan ontkomen aan be taling van compensatie aan de nabestaan den of aan hen die door de catastrofe ma teriële verliezen hebben geleden. Deze compensatie is gegrond op een precedent van 35 jaar geleden, toen Engelands hoogste rechtsinstantie, het Hogerhuis, dit besliste na een ernstige verschuiving van een ongedraineerde sintelberg in de Rhondda-valei. „Aangezien de raad zijn portemonnee niet meer kan redden, betekent de weige ring om zijn fouten zelfs in het eerste stadium te erkennen, dat geprobeerd wordt het prestige te handhaven. Natuur lijk geloofde lord Robens dat zijn verkla ring waar was. Maar hij legde haar af zonder voldoende advies in te winnen. Toen het gerechtelijk onderzoek begon was het bekend dat de verklaring vals was", aldus advocaat Ackner. Regen. In het gebied van Tenes, aan de westkust van Algerije, zijn door zware regenval overstromingen ontstaan, die aan twee mensen het leven gekost heb ben en 62 gezinnen dakloos hebben ge maakt. Vlag. Een Amerikaanse demonstrant, de 37-jarige caféhouder Eric J. van Gelder, heeft voor het Franse consulaat in Chi cago een Franse vlag verbrand als re- pressaille voor het verbranden van de Amerikaanse vlag in Parijs tijdens het bezoek van vice-president Humphrey. Vonnis. Zestien Polen zijn veroordeeld tot gevangenisstraffen variërend van een tot negen jaar voor het oplichten van gasten in de dure restaurants van het Paleis van Cultuur in Warschau. De beklaagden vervalsten rekeningen. Mafia. De politie van Sardinië heeft het met kogels doorzeefde lichaam gevon den van een landeigenaar, die tien da gen geleden werd ontvoerd voor los geld door de Mafia. Pokken. Een pokkenepidemie heeft in drie weken in de Indische staat Assam on geveer honderd slachtoffers gemaakt. Dezelfde ziekte eiste in de staat Bihar, geteisterd door droogte en voedselte kort, negenhonderd levens sinds janua ri van dit jaar.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1967 | | pagina 3