DINSDAG BEGRAFENIS VAN DR. ADENAUER
De Gaulle en Johnson ook naar Keulen
j». 9
a#:m
1
t-l !£'ywnMÊF. C-
a
~&ÈÊmÊ»m
DONDERDAG 20 APRIL 1967
Aanmoediging
Belangstelling
Lot
Monument
de ex-kanselier zichzelf politiek overleefd
had en dat zijn tegen verzoening met de
communisten gerichte koude oorlog poli
tiek in de stijl van John Foster Dulles
al lang achterhaald was. Hier en daar
wordt eraan herinnerd, dat Adenauer
sinds de regering-Kennedy geen groot be
wonderaar van de Amerikaanse politiek
was en dat De Gaulle van hem meer
steun kreeg dan van welke buitenlandse
staatsman ook.
Maar uiteraard voerden gisteren de lo
vende uitspraken de boventoon. President
Johnson noemde Adenauer „een sym
bool van de vitaliteit en de moed van
het Duitse volk", en prees hem „voor
zijn levenslange oppositie tegen elke vorm
van tirannie". Uitspraken die meer ten
doel leken te hebben de Duitsers en Ade
nauers nagedachtenis te eren dan de his
torie gerechtigheid te doen.
ven të worden dan de plaatsruimte ons
nu toestaat.
Dat ze uit hetzelfde autoritaire hout ge
sneden waren is wel zeker. Ze waren ook
door een gemeenschappelijk katholiek ge
loof verbonden, als scheen de vroomheid
van de kanselier, die zijn zoon priester
liet worden, dan ook dieper in zijn hele
leven verankerd te zijn dan het geval is
bij de generaal, wiens katholicisme eer
der de vrucht lijkt van de strenge opvoe
ding die hij in zijn jeugd in een jezuiten-
internaat genooti
Ook de traditionele francofilie van de
Rijnlander moet de kanselier, die pas op
zijn 73 ste jaar zijn loopbaan als staatsman
begon, bijna instinctieve bewondering
hebben ingegeven voor de Franse gene-
raal-president, die er immers nooit een
geheim van heeft gemaakt dat hij zich
bewust was Frankrijk daadwerkelijk te
incarneren.
IN ZIJN memoires heeft president De
Gaulle de ouderdom eens met een schip
breuk vergeleken. Toen hij zelf zijn 76ste
verjaardag achter de rug had, was het
voor hem zeker een troost en aanmoe
diging een gast te mogen ontvangen die
nog vijftien jaar ouder was dan hij en
die niettemin een geestkracht en een
vitaliteit had weten te behouden, waar
door de uitdrukking „oude dag" tot een
aanfluiting werd gemaakt.
Toen Adenauer in 1963 min of meer
gedwongen werd plaats te maken
voor Ludwig Erhard, gebeurde dat
niet van harte. Adenauer vreesde
dat Erhard te weinig politicus was
om als Bondskanselier succes te kun
nen hebben. Een mening die in de
praktijk bewaarheid werd.
In Downing Street ontmoette
Adenauer in het midden der vijftiger
jaren Winston Churchill. Beide man
nen waren geen vrienden. Wel be
wonderden zij eikaars politieke
feeling.
Anders was het tussen de Franse
president De Gaulle en Adenauer.
De Duitser bezocht de Fransman
herhaaldelijk in Parijs.
9 In november 1957 ontmoette hij ko
ningin Juliana op het eerste Euro
pese Culturele Congres dat in Am
sterdam werd gehouden.
De jeugdfoto van Adenauer (met
bolhoed) temidden van familieleden
werd genomen in 1897.
De uitvaartdienst voor oud-honds-
kanselier Adenauer, die gisteren op
•jl-jarige leeftijd is overleden, zal
dinsdagmiddag worden gehouden in
de dom van Keulen. Adenauer zal in
zijn woonplaats Rhöndorf naast zijn
vrouw en een van zijn kinderen wor
den begraven. President Johnson van
de "Verenigde Staten, premier Wilson
van Groot-Briftannië en president De
Gaulle van Frankrijk zullen de be
grafenis hijwonen. Uit alle delen van
de wereld zijn reacties gekomen op
het overlijden van de Westduitse
staatsman. Paus Paulus had „diep
ontroerd" na Adenauers dood voor
diens zielerust.
In verband met het overlijden van de
oud-bondskanselier ligt vandaag en mor
gen van 10 tot 12 uur op het Westduitse
consulaat-generaal in Amsterdam (de
Lairessestraat 172) een condoleanceregis
ter ter tekening.
Het officiële Oostduitse persagentschap
ADN, meldde gisteren: „Het leven van
Adenauer was een leven tegen de belan
gen van het Duitse land.Adenauer
was voorstander van het behoud van het
oude hardnekkige verzet tegen het nieu
we. Ten tijde van de fascisten betaalde de
Hitler-dictatuur Adenauer een hoog pen
sioen. Toen hij stierf was de familie Ade
nauer een van de rijkste families van
West-Duitsland."
„Als kanselier", aldus het ADN, „stelde
hij de communistische partij en andere
democratische organisaties buiten de wet,
ontwikkelde de federale republiek tot een
speerpunt tegen het Oosten en beraamde
de verovering en de uitplundering van
Dr. Konrad Adenauer maakte zijn
entree op het toneel van de wereld
politiek, toen de geallieerde bezet
ters hem de felle anti-nationaal-
socialist naar voren schoven. Toen
werd hij een politicus die zich ont
wikkelde tot een staatsman en die
met vele staatshoofden verkeerde.
de Oostduitse Democratische Republiek".
Radio Moskou maakte het nieuws zonder
commentaar bekend, aldus onze corres
pondent in Washington.
OP DIT MOMENT zijn de Westduits-
Amerikaanse verhoudingen ook ietwat
moeizaam en het is begrijpelijk dat John
son elke gelegenheid wil aangrijpen om
de relaties met Bonn te verbeteren. Zijn
reis naar Europa voor Adenauers begra
fenis (de eerste tocht over de Atlantische
Oceaan sinds Johnson het Witte Huis be
trok) staat zeker ook niet los van dit stre
ven en moet bepaald gezien worden als
een demonstratie van de Amerikaanse
president hoe na West-Duitsland hem aan
het hart ligt (voor Churchills begrafenis
ging Johnson tenslotte niet naar Europa
yen zelfs zond hij vice-president Humphrey
toen niet om de Verenigde Staten te ver
tegenwoordigen
De bedoeling zal verder zijn om binnens
kamers met kanselier Kiesinger te pra
ten over kwesties die tussen beide landen
hangen, waarvan het non-proliferatiever
drag en de Westduitse tegenprestaties
voor de legering van Amerikaanse troe
pen in de Bondsrepubliek de dringendste
zijn.
Omdat ook president De Gaulle in Keu
len zal zijn, is bovendien een confronta
tie tussen de mannen uit Washington en
Parijs onvermijdelijk, hetgeen hier met
belangstelling tegemoet wordt gezien.
ONZE CORRESPONDENT in Parijs
voegt hier aan toe: Het lot schijnt het zo
te willen dat de tegenwoordige Ameri
kaanse en Franse presidenten elkander
slechts ontmoeten ter gelegenheid van een
begrafenis: hun eerste kortstondige en tot
dusver enige ontmoeting vond immers
plaats bij de begrafenis van John F. Ken
nedy.
Met Adenauer is, na Stalin, Kennedy en
Churchill, nu tevens de laatste staatsman
heengegaan, die zich in de ogen van ge
neraal De Gaulle op het niveau bewoog
waarop hij zich ook zelf bevond. De be
trekkingen tussen beide mannen zijn het
uit hoofde van menselijke, psychologische
en politieke redenen reeds meer dan
waard uitvoeriger belicht en beschre-
In Amerika wordt Adenauer gehuldigd
als de grootste Duitse staatsman sinds
Bismarck, die kans zag zijn gesmade en
in puin levende volk terug te brengen in
de vaart der volkeren en aansluiting te
laten vinden bij het democratische Wes
ten. Het moderne Duitsland zelf is Ade
nauers monument, was één van de uit
spraken die gisteren in de V.S. te horen
was na het binnenkomen van het bericht
van Adenauers overlijden.
„Der Alte was precies de figuur die
de Bondsrepubliek in 1949 nodig had", al
dus vele commentaren die de nadruk leg
gen op Adenauers patriottisme, persoon
lijke soberheid en onverzettelijke over
tuiging dat alleen door het steeds stek
ker maken van het Westelijk bondgenoot
schap de Russen ontspanning en de Duitse
hereniging zouden kunnen worden afge
dwongen.
Ondanks de bewondering voor Adenau
ers prestaties wordt in sommige reacties
niet onder stoelen of banken gestoken dat
Eén dag voordat Adenauer ziek
werd, op tweede paasdag, werd deze
foto gemaakt toen hij van de kerk
naar zijn huis in Rhöndorf wan
delde.
