Vrouwen zijn onmisbaar in de
economie van Oost-Duitsland
O wee, als bij de grens een
geel uitreiskaartje weg is
1000
CALTEX
Paniek in Spaans dorp
door lekkend stuwmeer
Bergingspoging van „Blücher"
ontaardt in een schandaal
Volgende week koninklijk
bezoek uit Nepal
RAAF
GULDEN
GEWONNEN
Goederenmarkten
blijven lusteloos
Opstandige boeren demonstreren
opgewonden tegen de regering
Schoenfabriek in
Kaatsheuvel
gaat dicht
IN DE GROTE
BORON
LUCKY STAR
GELDWATERVAL
[met 160.224
geldprijzen].
KUIPERS N.V.
VRIJDAG 21 APRIL 1967
11
Politie overal
Wat dan
Groene eieren
Citroenjenever
Haal Henkes in huis!
Schrootwaarde geschat
op 2 miljoen gulden
Spaans Venetië
(Van een onzer verslaggevers)
Frau Renate P. is 26 jaar en werkt als secretaresse op het ministerie van
Buitenlandse Handel in Oost-Berlijn, waar ook haar man werkzaam is. Zij
heeft drie kinderen, een tweeling van vijf en een dochter van drie jaar.
Evenals haar man werkt zij van 's morgens half acht tot 's middags half
vijf. Haar kinderen brengt zij 's morgens naar een Kindergarten en ze
haalt ze tegen vijf uur weer op. Het echtpaar P. eet 's middags in de kan
tine van het ministerie, waar voor een luttel bedrag een warme maaltijd
met voor- en nagerecht wordt geserveerd De kinderen eten in de Kinder
garten. Erau P. ontkent, dat zij werkt om het gezinsinkomen te brengen op
een peil, dat bijvoorbeeld het aanschaffen van een televisietoestel en een
autootje mogelijk maakt. „Ik sta nu midden in het volle leven en heb toch
nog volop tijd om me met het gezin te bemoeien. Een huisvrouw heeft een
geestdodend bestaan. Ze mag dan aanvankelijk veel tijd kunnen besteden
aan de kinderen, maar wat moet ze beginnen als die kinderen volwassen
zijn? Ze wordt ze dan maar al te vaak tot last en ze verzuurt omdat ze
haar tijd niet weet te vullen.
Dat de kinderen al jong in de gemeen
schap worden opgenomen in een Kinder
garten en daarna de school, komt ze al
leen maar ten goede, 's Avonds en in
de weekeinden is er volop gelegenheid
voor het gezinsleven. Ik heb het dan wel
druk, maar ik vind toch nog tijd om me
zelf verder te ontwikkelen. Ik volg een
vijfjarige cursus journalistiek."
Er zijn enkele honderduizenden vrou
wen als Renate P. in de D.D.R. Zij heb
ben hun gezin en zij hebben hun dag
taak in fabriek en bedrijf, waar zij in
vele gevallen ook hun kinderen kunnen
onderbrengen en een levensmiddelenwin
kel vinden. De grote fabrieken, waar
enige duizende mensen werken, zijn zon
der uitzondering met deze voorzieningen
uitgerust, evenals met een compleet res
taurantbedrijf en niet zelden met een ge
neeskundige dienst voor de gezinnen van
de arbeiders en arbeidsters. Men vindt de
vrouwen niet alleen in de typisch vrou
welijke beroepen, maar ook op hijskra
nen en achter draaibanken, op vorkhef
trucks en achter zetmachines. Oost-
Duitsland telt ruim twee miljoen meer
ADVERTENTIE
De heer A. F Steenbergen
Herculesstraat 118
Enschede
vrouwen dan mannen op een totaal inwo
nertal van zeventien miljoen. Vrouwen zij
onmisbaar in het produktieproces van
deze staat, die zich industrieel snel ont
wikkelt.
In het noordoosten van de D.D.R.,
tegen de Poolse grens, ligt de stad
Schwedt, de snelstgroeiende gemeente
van het land. De groei houdt verband
met het feit, dat in Schwedt een olie
raffinaderij is gesticht, die weliswaar pas
in 1970 zijn volledige capaciteit zal be
reiken, doch het afgelopen jaar al twee
miljoen ton olie verwerkte. De olie wordt
via een 3500 kilometer lange pijpleiding
aangevoerd uit het Russische Kuiby-
schev.
Wij telden als bewakers van de raffina
derij 53 bewapende leden van de Volkspo-
lizei en ongetwijfeld waren er meer.
Schwedt ligt 250 km. van de westelijke
grens. Is men dan misschien bevreesd
voor de Polen? Maar met deze buren
is juist een vriendschapsverdrag geslo
ten. Of vreest men sabotage? Er is nie
mand die een verklaring kan geven voor
de omvangrijke politiebewaking, zomin als
men duidelijk kan maken waarom de poli
tie ook elders zo'n belangrijke rol speelt.
Wie als buitenlander door de D.D.R
reist dient zich in iedere stad opnieuw
bij een politiepost te melden. De arg
waan, die nergens duidelijk wordt gemo
tiveerd, staat vooralsnog een open ver
keer tussen Oost-Duitsland en het Westen
in de weg. Wij vragen ons dan ook af
wat de zin is van de pogingen om het toe
ristisch verkeer naar de D.D.R. te bevor
deren, zolang de vrijheid van bewegen
niet mogelijk is.
„WETTEN en verordeningen zijn er om
te worden nageleefd." Dat zei ons een of
ficier van de Volkspolizei en men krijgt
de indruk, dat in geen enkel Oosteuro
pees land het toezicht op de naleving van
iedere letter van die wetten en verorde
ningen zo scherp is als in de D.D.R. De
Oostduitse chauffeur van de transittaxi,
die dagelijks vier a vijfmaal buitenlan
ders door de controlepost in de Berlijn
se muur brengt, moet zich evenveel ma
len een grondige visitatie laten welge
vallen, waarbij de taxi wordt doorzocht
en aan de onderzijde met spiegels wordt
gecontroleerd.
Het in- en uitreizen van de buitenlan
ders gaat met een ware papierwinkel ge
paard en o, wee als aan het lijstje van
visum, paspoort, in- en uitreis-bewijzen
en douaneverklaringen iets ontbreekt.
Toen wij op een zaterdag na een verblijf
van een week de D.D.R. via Berlijn wil
den verlaten was een geel uitreiskaartje
zoekgeraakt. De politieman van de pas
poortcontrole stuurde ons zonder meer te
rug. Na drie vergeefse pogingen werd
ons aangeraden een nieuwe uitreiskaart
aan te vragen op een bureau, dat eerst
's maandags weer geopend ou zijn.
Maar het visum liep zaterdags af en
ook het visabureau bleek tot maandag ge
sloten. Geen hotel zal een buitenlander
met een verlopen visum onderdak kun-
Men vindt de Oostduitse vrouwen
niet alleen in de typisch vrouwelijke
beroepen.
nen verlenen. En illegaal verblijf heeft
arrestatie tot gevolg. In zo'n geval blijkt,
dat alle wetten en verordeningen nooit
rekening hebben gehouden met de moge
lijkheid van verlies van e ensimpel pa
piertje.
Het staatsreisbureau durfde eigenmach
tig geen nieuw papier te geven en ande
re instanties gaven ook niet thuis. Ten
slotte vroegen wij de commandant van
de doorlaatpost te spreken. Hij noteerde
onze verklaringen en bracht ons een uur
later door de opening van de muur.
„Eigenlijk ga ik buiten mijn boekje. Wet
ten en verordeningen zijn er niet voor
niets. Bij u niet en bij ons niet. Wie een
van zijn reisdocumenten verliest moet de
gevolgen maar dragen. Ik laat u gaan
om u te tonen, dat wij niet zo slecht zijn
als er vaak over ons wordt gesproken."
Wij hadden vier uur verloren. Ons vlieg
tuig was inmiddels vertrokken. Wij wil
len niets slechts zeggen, maar een feit is,
dat het verlies van een paspoort in welk
westers land ook minder problemen
geeft dan het missen van een klein geel
kaartje uit de papierwinkel van de D.D.R.
„IN HET TEKEN van de technische
revolutie", „Voor de opbouw van het so
cialisme." Met deze leuzen voor ogen
werkt het Oostduitse volk als een paard
In tegenstelling tot wat het Westen veelal
denkt is het politieke klimaat voor de be
trokkenen niet onleefbaar. Voor velen
misschien wel benauwend, maar niet on
leefbaar. Dit blijkt wel uit het feit, dat
zich onder degenen die ondanks de af
schrikwekkende grensbewaking naar het
vrije Westen weten te vluchten, maar
zeer weinig politieke vluchtelingen bevin
den.
In de meeste gevallen gaat het om
vluchtelingen, die verwachten in het
Westen met minder werken meer welvaart
te vinden dan in de D.D.R. Hoewel gering
in aantal komt het toch voor, dat vluchte
lingen in de kapitalistische wereld niet
kunnen aarden en ontgoocheld terugkeren,
Er wordt hard gewerkt in de D.D.R
De produktie stijgt van jaar tot jaar. De
levensstandaard stijgt eveneens van jaar
tot jaar zichtbaar. Over tien jaar, en
wellicht zelfs eerder, zal het welvaartspeil
in de D.D.R. op hetzelfde peil kunnen
komen als dat van de Duitsers in de
Bondsrepubliek.
De vraag rijst: wat dan? Met welk
doel voor ogen en aangevuurd door welke
leuzen zullen de arbeidersbrigades in fa
brieken en bedrijven werken als een op
timale prestatie en een optimale produk
tie zijn bereikt. Zal het mogelijk zijn het
peil van die optimale prestatie te hand
haven als elementen van strijd en op
bouw zijn verdwenen? Walter Ulbricht
zal het niet meer beleven. Maar de lei
ders, die na hem komen, zullen met nieu
we zorgen en problemen worden gevon-
fronteerd.
ADVERTENTIE
Van Nelle bestellen
(Van onze correspondent)
IJZENDOORN. De kip van de
heer G. van Gelderen te IJzendoorn,
is van de gewoonte om witte eieren
te leggen afgeweken. Sinds enkele we
ken legt deze kip namelijk groene eie
ren.
„Eerst meende ik dat er een eend
in het nestgelegd had" vertelde de
heer Van Gelderen. „Maar in de hele
buurt was er geen één te bekennen,
zodat ik besloot de kip eens in de ga
ten te houden. Toen hij weer naar zijn
nest ging, wacthte ik net zo lang tot
hij zijn ei kwijt was. Het was weer een
grasgroen ei.
De kippendojrter die ik het vertelde
had zoiets ook nog nimmer mee
gemaakt. In totaal heeft de kip nu al
25 groene eieren gelegd We eten ze
zelf op, want niemand koopt ze omdat
het precies eende-eieren zijn".
ADVERTENTIE
Van Nelle bestellen
De verwachting dat de ontspanning op
de internationale geld- en kapitaalmark
ten met name in de Verenigde Sta
ten handelaren aanleiding zou geven
een grotere koopactiviteit aan de dag te
leggen, werd niet bewaarheid. Het wil
voorkomen dat de duidelijk vertraagde
economische expansie in de meeste wes
terse landen ten deze van invloed is ge
weest.
Een indicatie voor de lusteloze stem
ming is onder meer de daling van het
prijsindexcijfer van „Moody", dat eind
370 aan het begin van de maand. Facto
ren die eveneens weinig stimulerend
werkten, zijn o.m. het moeizame verloop
van de onderhandelingen in het kader van
de Kennedy-ronde, alsmede de verslech
terde situatie in Z.O.-Azië. Daarbij komt
dat in sommige sectoren de voorraden re
latief nog groot zijn. Aldus het overzicht
goederenmarkten van de Nederlandse
Overzee Bank N.V.
ADVERTENTIE
(Van onze correspondent)
BARCELONA. De bevolking van
het Spaanse dorpje Mequinenza in de
provincie Zaragoza is in opstand ge
komen. Over de slecht geplaveide
straten die tussen de armoedige huis
jes doorslingeren trokken in zwarte
doeken gehulde vrouwtjes en hun
echtgenoten in versleten pilo broeken
in een protestdemonstratie, waarbij
zij borden met insinuerende opschrif
ten droegen. De paar Guardias Civil
die in het dorpje gelegerd zijn, kon
den er niets anders tegen doen dan
zich afvragen wie de opschriften op
de plakaten zou hebben geschilderd,
omdat bij hun weten niemand in het
dorp kon lezen of schrijven. De nog
in middeleeuwse stijl levende boeren
van Mequinenza hadden naar het
middel van een moderne demonstra
tie gegrepen om te protesteren tegen
het Spaanse ministerie van Openbare
Werken en de stuwdam die in de
wilde rivier de Ebro is gebouwd.
Die stuwdam lekt. Iedere seconde sij
pelt 16.000 liter water door de openingen
die tussen de betonnen dam en de berg
wand zijn ontstaan. De boeren van Mequi
nenza zijn bang dat vroeg of laat de dam
het zal begeven, waardoor de 1500 miljoen
kubieke meter water van het grootste
stuwmeer van Europa het dorp en al de
inwoners van de aardbodem zal wegva
gen. Zij hebben door hun burgemeester
een verzoek aan de gouverneur van Za
ragoza laten overhandigen waarin zij ei
sen dat hun dorp naar een hoger gelegen
deel van de Ebro-vallei zal worden ver
plaatst.
Deze onrust onder de boeren van Mequi
nenza illustreert één van de belangrijkste
problemen waarvoor het Spaanse minis
terie van Openbare Werken zich ziet ge
plaatst. Spanje heeft water nodig, meer
nog dan geld. Regen en sneeuw, die ge
durende een heel korte periode in de win
ter in rijke overvloed op het Spaanse berg
land vallen, lopen weg naar de zee door
de wilde bergrivieren die het land door
snijden. Om dit water ook in de lange
droge periode dienstbaar te maken voor
bevloeiing van het dorre land en de op
wekking van energie heeft Spanje in de
laatste decennia meer dan honderd stuw
dammen aangelegd, waarachter enorme
waterreservoirs zijn ontstaan die de
grootste van Europa zijn.
Het water dat door de openingen in' de
ze dammen wordt gestuwd, wekt veruit
de meeste elektrische energie op die het
land behoeft. Dertig miljard k.w.u. wordt
door de enorme turbines in de stuwdam
men geleverd tegenover tien miljard
k.w.u. die door thermische centralen
wordt opgewekt. Dit water bevloeit bo
vendien reeds meer dan anderhalf mil
joen hectaren voorheen dor en braak-
ADVERTENTIE
Van Nelle bestellen
(Van onze correspondent)
OSLO De bergingspoging van de
Amerikaanse bergingsfirma Ocean Sys
tem Incorporated om het negen april 1940
in de Oslo-fjord gezonken Duitse slag
schip Blücher te lichten, ontaardt lang
zaam maar zeker in een schandaal. De
Amerikaanse firma, die deze moeilijke
opdracht het schip ligt ongeveer op
150 meter diepte zal uitvoeren, heeft
garanties verlangd, die de kosten van de
onderzoekingen door de Amerikaanse dui
kers moeten dekken.
De Noorse firma die eigenares is van
het wrak, verlangt van haar zijde even
eens garanties van de Amerikaanse firma
om eventueel ontstane schade door uit het
ADVERTENTIE
Van Nelle bestellen
De koning en de koningin van Nepal
brengen volgende week een officieel be
zoek aan Nederland. Koning Mahendra
Bir Bikran en koningin Ratna Rajya
Lakshini arriveren dinsdagmorgen per
koninklijke trein in Amsterdam, waar zij
op het centraal station worden verwel
komd door koningin Juliana en prins Bern-
hard. Het gezelschap rijdt dan naar het
koninklijk paleis op de Dam waar het
Nepalese koninklijk paar zijn intrek zal
nemen. Om 12.00 uur volgt een kransleg-
ging bij het nationale monument, 's Mid
dags zal het gemeentebestuur van Am
sterdam het koninklijk gezelschap in de
ambtswoning van de burgemeester ont
vangen. Daarna wordt een rondvaart ge
maakt door de Amsterdamse grachten.
Later op de middag zal het corps diplo
matique in het paleis zijn opwachting ma
ken. De koningin en de prins bieden hun
Nepalese gasten 's avonds in het paleis
een galadiner aan.
Woensdag gaan de koning van Nepal
en prins Bernhard per vliegtuig naar
Eindhoven voor een bezoek aan de Phi-
lipsfabrieken. Koningin Juliana en de ko
ningin van Nepal bezoeken in Den Haag
het Mytyl-vormingscentrum.
Nadat de koning en de prins uit Eind
hoven op Ypenburg zijn teruggekeerd
gaat het vorstelijk gezelschap naar het
gemeentemuseum in Den Haag, waar de
koning van Nepal de tentoonstelling van
kunstschatten uit zijn land zal openen.
Donderdag gaat het koninklijk gezel
schap, na een bezoek aan de Keukenhof
in Lisse, naar Rotterdam, waar een rond
vaart wordt gemaakt door de havens.
Daarna zal met helikopters een tocht wor
den gemaakt over de Deltawerken.
's Avonds biedt het Nepalese koninklijk
paar de koningin en de prins een diner
aan in het Amstelhotel in Amsterdam.
Vrijdagmorgen vertrekken de koning en
de koningin van Nepal met de koninklijke
trein naar Duitsland.
wrak lekken van olie bijvoorbeeld te kun
nen dekken.
Gunnar Lund, die de leiding van het
project op zich heeft genomen, heeft af
stand gedaan van alle rechten en verbrak
zijn verbindingen met de Noorse wrak
eigenaren die naar zijn mening onnodige
moeilijkheden veroorzaakten. Als de ber
ging niet doorgaat, zo zei de heer Lund,
zal er een aanklacht worden ingediend
tegen de bergingsfirma en de Noorse
eigenaren.
De Amerikaanse duikers zijn, na maan
dag een duikpoging ondernomen te heb
ben, uit Oslo vertrokken, maar de uitrus
ting bevindt zich nog ter plaatse. Ook het
filmteam van de Amerikaanse televisie,
dat de bergingspoging zou volgen, is al
vertrokken. Men acht het onwaarschijn
lijk dat de Blücher na al deze verwikke
lingen nog geborgen zal worden, ondanks
het feit, dat men de schrootwaarde van
het gezonken slagschip op meer dan twee
miljoen gulden schat. De tanks van het
schip bevatten nog altijd 2000 ton olie.
De Blücher werd aan het begin van de
Tweede Wereldoorlog tot zinken gebracht
in de Oslo-fjord door een van de laatste
intact gebleven kustbatterijen en verging
met de toekomstige leiding van de bezet
tingsmacht en een groot aantal soldaten
aan boord. In totaal hebben ongeveer dui
zend mensen het leven gelaten bij de on
dergang van de Blücher die, naar het er
nu uitziet, voorlopig dus nog wel op de
bodem van de Oslo-fjord zal blijven rus
ten.
(Van onze correspondent)
Den Bosch. De directie van de schoem-
fabriek A.C. tokkermans-Siegl in het
Brabantse Kaatsheuvel, die vorige week
aan 21 van haar 65 werknemers ontslag
heeft aangezegd, heeft nu voor de overi
ge 44 man een ontslagvergunning aange
vraagd. Volgende week wordt een defini
tieve beslissing genomen over de liquida
tie, die onontkoombaar lijkt.
ADVERTENTIE
Van Nelle bestellen
liggend land thans vruchtbare lande
rijen.
De Spanjaarden tonen zich meesters in
het bouwen van de ingewikkelde beton
constructies die in staat moeten zijn de
druk van miljoenen kubieke meter water
tegen te houden. Daarbij is hun grootste
vijand het feit dat de Spaanse bodem on
rustig is. Talrijke kleine aardbevingen
waarvan de epicentra in of bij het schier
eiland liggen, doen jaarlijks de Spaanse
bodem sidderen. In Alicante worden ge
middeld meer dan honderd kleine aard
bevingen geregistreerd, in Malaga onge
veer tachtig en ook het dal van de Ebro
één van de jongste plooiingsgebergten
wordt jaarlijks door tientallen bevin
gen geplaagd.
Dit is ongetwijfeld de oorzaak van de
onrust onder de boeren van Mequinanza.
De stuwdam daar heeft een geschiedenis
die aanleiding geeft tot ongerustheid. Vol
gens plan zou het grootste stuwmeer van
West-Europa, dat er achter ligt, reeds in
1962 moeten zijn volgelopen. Het ministe
rie van Openbare Werken weigerde ech
ter de vergunning en pas twee jaar later
werd toegestaan het meër vol te laten lo
pen tot een maximum van 31 meter on
der de hoogste rand van de stuwdam.
Maar in het begin van dit jaar voerde
de Ebro zoveel water aan dat men het
stuwmeer liet vollopen tot op drie me
ter van de maximum hoogte. De ander
half miljard kubieke meters water oefen
den een zo grote druk op de dam uit dat
er overal filtraties ontstonden die in kor
te tijd een omvang aannamen van 1600
liter per seconde.
Daardoor raakten de boeren in de lager
gelegen vallei in paniek. De elektrici
teitsmaatschappij die de stuwdam be
heerst, wist niet hoe gauw een half mil
jard kubieke meter water te laten weg
lopen, omdat de dam dreigde te bezwij
ken. Het water staat nu nog slechts hal
verwege de dam en het sijpelt er niet
meer doorheen. Maar daarmee is de rust
onder de boeren nog niet teruggekeerd.
Zij vrezen dat de dam niet te herstellen
zal zijn en dat het water als een grauwe
moordenaar achter hun rug blijft loeren.
Eenzelfde vrees beheerst de inwoners
van de Katalaanse stad Gerona. Deze
stad wordt het Venetië van Spanje ge
noemd, omdat zij wordt doorsneden door
drie grote rivieren, de Ter, de Onyar en
de Guell. Elk voorjaar en najaar wassen
deze rivieren door de smeltende sneeuw
in de Pyreneeën of door regen in het nat
te jaargetijde.
Dan lopen alle lagere gedeelten van de
ze prachtige Romaanse stad onder water.
Om dit in te toekomst te voorkomen,
wordt thans enkele kilometers noordelijk
van de stad bij het dorp Susqueda een
stuwdam gebouwd, waardoor de waterloop
van de drie rivieren van Gerona, gere
geld kan worden. Naarmate dit giganti
sche werk groeit, stijgt de onrust onder
de 35.000 inwoners van deze prachtige
stad.
De stuwdam wordt gebouwd volgens de
moderne principes van een „eierschaal".
Dat betekent dat de dam gebogen is als
de dop van een ei en daardoor de grootst
mogelijke weerstand krijgt en minder
massaal en breed hoeft te zijn.
Zo was ook de dam gebouwd bij het
Franse dorp Fréjus. De dam hield niet
en in enkele seconden werd enkele jaren
geleden het dorp Fréjus met al zijn in
woners door de watermassa's weggevaagd.
De inwoners van Gerona zijn bang voor
de toekomst. Nu het nog tijd is om het
bouwprincipe van de dam te wijzigen,
hebben zij petities aan de provinciale en
nationale autoriteiten gericht en hebben
zij demonstraties tegen de dam gehou
den. Er zijn comités opgericht, voor de
redding van Gerona. Maar de bouw aan
de dam gaat gewoon door.
De Spaanse ingenieurs hebben verklaard
dat zij zeker zijn van hun zaak en dat
niemand iets hoeft te vrezen. Maar een
commissie van deskundigen, samenge
steld door de bevolking, heeft een ernsti
ge waarschuwing laten horen. Een ande
re commissie, samengesteld door het mi
nisterie van Openbare Werken is het
eens met de bouwers van de dam. Deze
verschillende inzichten leiden tot felle
discussies onder de bevolking die blijft
vrezen voor het water, dat nu tweemaal
per jaar deze „hoofdstad" van de Costa
Brava onder water zet.
ADVERTENTIE
Als vakhandelaar zijn
wij er trots op U een
witte raaf onder de
naaimachines te kunnen
bieden: de EFKUI
De Efku Is een échte
MERKMACHINE en heeft
de goede hoedanigheden
van veel duurdere machines.
Toch kost een
LICHTGEWICHT zig-zag met
vrije arm maar 398,—II
KLEINE HOUTSTRAAT 112
TELEFOON 0 2500-11142
HAARLEM
