I Nieuw regime legt Griekse]
schooljeugd kerkplicht op
Wij geven aan zo'n
Top-Form bankstel nog
iets éxtra's mee
A top
rann
V
Mihajlov vecht tegen partijdictatuur
r
Van dag tot dag
Fabrieksgebouw in
Bilbao ingestort
DDR krijgt steun
Radarvliegtuig van
VS verongelukt
Dr. Bohne staat in
Frankfort terecht
EVA vergadert
over Britse
EEG wensen
Kostenbesparing
telegrammen
WOENSDAG 26 APRIL 1967
advertentie
Mini-rokken en lange
haren zijn verboden
Gepast gekleed
Als U bij ons een TOP-FORM bankstel uitzoekt, kunt U -
ongeacht de prijs - heel gewoon op enkele óngewone dingen
rekenen. De keus is groot, de modellen zijn exclusief én...
het blauwe TOP-FORM keurmerk zit op iéder meubel,
zodat U inderdaad garantie hebt. Elk TOP-FORM meubel
is zijn prijs dan ook ten volle waard. TOP-FORM staat
erop - en wij staan erachter. Met heel ons vakmanschap
en onze vaste wil U van dienst te blijven. Een extra garantie.
INTERIEUR - VERZORGING
Barteljorisstraat 13-17
HAARLEM
Vier verdiepingen vol woonideeén
T egenstellingen
Vóór Djilas
Vlot Russisch
Censuur
.jjfli;,
xil'1' i||Hi1
De waarschuwing van dr. Holtrop, pre
sident van de Nederlandsche Bank, opge
nomen in het jaarverslag van 1966, dat
een scherper bewaking van het loonpeil
noodzakelijk zal zijn om het bedrijfsleven
de kans te geven de harde strijd om het
voortbestaan te winnen, is niet alleen
gericht aan het adres van de vakbewe
ging, maar ook aan dat van de bedrij
ven zelf.
Het is namelijk niet zo, dat de flinke
stijgingen van het loonpeil der laatste ja
ren uitsluitend een gevolg waren van eisen
der vakbeweging, maar ook voor een deel
veroorzaakt werden door de ondernemin
gen zelf, die in hun dwangpositie ten
aanzien van de arbeidsmarkt door zwarte
lonen en omzeiling van de loongrenzen
hebben meegewerkt aan een situatie, waar
in loonronden om praktische redenen niet
meer te voorkomen waren.
Men kan het zo stellen dat de achter
stand in de lonen, die Nederland ten op
zichte van het buitenland vertoonde, goed
deels is ingelopen. Nu echter gaat de kos
tenstijging in de bedrijven zodanig druk
ken, dat al ettelijke slachtoffers zijn ge
vallen en het ziet er niet naar uit dat deze
rij van bedrijven, die de strijd moeten op
geven, geëindigd is.
Toch klinkt de mededeling van dr. Hol
trop, dat zeker geen economische crisis
in het vooruitzicht is, zeer positief.
Kostenverlagende, respectievelijk kos-
tenbeheersende factoren in het bedrijfsle
ven zullen daar echter onmisbaar voor
zijn, waarbij de gedachten onmiddellijk
uitgaan naar besparingen en bezuinigin
gen in het produktieproces en nauwkeu
riger marktonderzoek, afschaffing van
kostprijsverhogende elementen door ster
ker automatisering en rationalisering. Een
matiging in de komende looneisen, door
de vakbeweging reeds toegezegd, zou op
die wijze beantwoord kunnen worden en
kunnen meehelpen in de sanering van het
bedrijfsleven, die tenslotte ook de werk
nemer ten goede komt.
Er zijn natuurlijk ook daarbij diverse
terreinen van uitstekende werkzaamheid
te vinden voor de overheid, die veel kan
bijdragen tot de kostenbesparing door de
algemene voorzieningen van sociale en
technische aard zo snel mogelijk te rea
liseren: de woningbouw, de wegen, de op
leiding van industrieel en economisch ka
der om slechts enkele factoren te noe
men kunnen de lasten van het bedrijfs
leven aanmerkelijk verlichten, om nog
maar niet te spreken van de belastingpro
cedure, die toch ook rekening zal moeten
gaan houden met de draagkracht der on
dernemingen. Dat kost de overheid altijd
geld, maar ook in haar eigen bestedingen
vertoont deze nog steeds niet een zodanige
efficiëntie, dat zij een diploma voor zui
nigheid kan verlangen.
In dit verband heeft de Eerste Kamer
een staaltje van drastische uitgavenbe
heersing getoond, door minister Beernink
te dwingen zijn ontwerp pensioenen po
litieke ambtsdragers terug te nemen. De
opeenstapeling van politieke en ambtelij
ke pensioenen voor ministers en andere
politieke functionarissen die hun functie
hebben neergelegd was de senatoren te
gortig.
Er gingen zelfs stemmen op die het
wetsontwerp „in strijd met de goede po
litieke zeden" achtten. In ieder geval
werd duidelijk dat de gulle uitgaven uit de
overheidskas die nota bene de Tweede
Kamer zonder slag of stoot zijn gepas
seerd! in de huidige situatie onver
antwoord, ontactisch en uitdagend zouden
zijn. De minister van Binnenlandse Zaken
zegde haastig „nader beraad" toe, waar
door hij aan een nederlaag ontkwam,
maar hij zou een betere beurt hebben
gemaakt als hij het gewraakte ontwerp
dat van zijn voorgangers afkomstig was
tevoren critischer had bekeken. Want als
er ooit uiterste zuinigheid is geëist en ook
beloofd, dan geldt dat wel voor het kabi
net-De Jong, dat het al of niet doorbre
ken van een echte economische crisis voor
een aanzienlijk deel zal kunnen beïnvloe
den.
VWVWVWWWWWIMIIIWWMMMMWIMWIMMMWlAWWWWMWtfW
rfWWWWWWKWMWUWWWIAftftrWMmVWVfWWWWWUWWW
BILBAO (Reuter) In de Spaanse
«tad Bilbao is dinsdag een fabrieksgebouw
van vier verdiepingen ingestort, waarbij
twee mensen zijn gedood. Er zijn twaalf
lichtgewonden uit het puin gehaald. Een
twintigtal mensen zou er nog onder bedol
ven liggen. Het gebouw was van de Wes-
tinghouse Frimotorfabriek, die voor een
deel Amerikaans eigendom is.
KARLOVY VARY (AFP) De Oost-
duitse partijleider Walter Ulbricht heeft
op de Europese communistische confe
rentie in Karlovy Vary in Tsjechoslowa-
kije meegedeeld van de Hongaarse en
Bulgaarse afgevaardigden te hebben ge
hoord dat hun landen bereid zijn zeer
binnenkort met Oost-Duitsland een ver
drag van vriendschap en wederzijdse bij
stand te sluiten, in navolging van Polen en
Tsjechoslowakije. Ulbricht zei verder dat
hij nu de zekerheid heeft dat de commu
nistische landen erkenning van de DDR
als absolute voorwaarde zullen stellen
voor normalisering van hun betrekkingen
met Bonn. Roemenië heeft echter al be
sloten diplomatieke betrekkingen met
West-Duitsland aan te knopen en is niet
op de conferentie vertegenwoordigd.
ATHENE (Reuter en AFP). Het
nieuwe militaire bewind in Grieken
land tracht zijn greep op het land te
verstevigen. Hoewel gisteren wat ge
makkelijker verbinding met het
buitenland kon worden verkregen
werd nog een strenge censuur uitge
oefend op uitgaande berichten en de
plaatselijke kranten, die voor het
eerst na de staatsgreep weer mochten
verschijnen. De meeste hadden vrij
wel gelijke koppen, die meldden dat
de militaire coup een door de commu
nisten geïnspireerd bloedbad had
voorkomen.
Oud-premier Papandreou, die meteen
na de staatsgreep gearresteerd is maar in
een militair hospitaal is opgenomen, zou
het volgens de artsen heel goed gaan.
In Athene is intussen officieel bekend
gemaakt dat koning Konstantijn sinds de
staatsgreep bezoek heeft gehad van zowel
de Britse als de Amerikaanse ambassa
deur. Een Amerikaanse functionaris zei
dat de ambassadeur van de VS, Philip
Talbot, zelfs meermalen de koning in
diens zomerpaleis buiten Athene heeft
opgezocht, waar de 26-jarige monarch
sinds de coup verblijft. De „New York
Times" meldt dat Konstantijn zich tegen
over Talbot afkeurend over de militaire
staatsgreep heeft uitgelaten.
Diplomatieke kringen in Washington
menen volgens het blad dat de koning
passief verzet pleegt jegens de junta door
I te weigeren decreten te ondertekenen die
schorsing van constitutionele waarbor
gen inhouden en doTir verzoeken om in
het openbaar zijn steun te betuigen aan
het nieuwe bewind af te wijzen. Konstan
tijn zou de Amerikaanse ambassadeur ge
zegd hebben dat hij het zijn plicht
jegens het Griekse volk achtte, zich te
verzetten tegen een militaire dictatuur.
De Griekse ministeries van Binnenland
se Zaken en Onderwijs hebben gezamen
lijk nieuwe regels voor de schooljeugd
uitgevaardigd. De scholieren moeten een
verzorgd uiterlijk hebben en gepast ge
kleed gaan, zo staat in een communiqué.
Voor de jongens zijn lange haren en voor
de meisjes mini-rokken taboe.
Er is in Griekenland geen plaats meer
voor beatles en beatniks, zo wordt ver
klaard. Verder wordt de jeugd de toe-
gang tot bepaalde vermaakgelegenheden,
onder andere biljartzalen, ontzegd. Zij
moeten tenslotte „gedurende de week
NANTUCKET (AFP) Een Constella
tion van de Amerikaanse luchtmacht die
als radarvliegtuig werd gebruikt, is dins
dagavond bij het eiland Nantucket, voor
de kust van Massachusetts, brandend in
zee gestort. Toen het toestel op het wa
ter neerkwam, ontplofte het. Eén van de
zestien inzittende werd opgepikt en in een
ziekenhuis opgenomen. De andere beman
ningsleden zijn om het leven gekomen.
voor het orthodoxe paasfeest en verder
elke zondag de mis bijwonen en ter com-
munie gaan".
De Griekse regeringswoordvoerder Ni
colas Farmakis heeft gisteravond tijdens
een rumoerige persconferentie in Athene
toegegeven dat er nog steeds arrestaties
worden verricht aan de hand van een
voor de staatsgreep opgestelde lijst.
„Men zegt dat het programma van de
regering fascistisch is", zo werd uit de
zaal geroepen.
De regeringswoordvoerder liet een af
gebeten „nee" horen. Er was volgens hem
een „nationale regering gevormd, van
geen enkele partij afhankelijk, die het
volk in zijn geheel vertegenwoordigt".
De Amerikaanse regering heeft intus-
sen te kennen gegeven dat zij de moge
lijkheid overweegt van stopzetting van de
economische en militaire hulpverlening I
aan Griekenland. Griekenland kreeg vo
rig jaar nog militaire hulp ter waarde
van 78.7 miljoen dollar.
Het radiostation „the Voice of America''
heeft een van zijn Griekse programma's,
dat werd uitgezonden vanuit Saloniki en
vanaf het eiland Rhodos, voorlopig ge-1
schrapt omdat het dit niet aan censuur]
wilde onderwerpen.
FRANKFORT (DPA) In Frankfort is
dinsdag het tweede grote euthanasie-pro-
ces begonnen tegen vier leiders van de
nationaal-socialistische euthanasie-orga-
nisatie T-4. Ze worden beschuldigd van
moord in duizenden gevallen.
De hoofdbeklaagde is de 64-jarige ju-
rist dr. Terhard Bohne, die in november
1966 na een langdurig juridisch steekspel
door Argentinië aan West-Duitsland werd
uitgeleverd. Hij zou medeplichtig zijn aan
de moord op 15.000 mensen tussen 1939 en
1940.
Verder staan tercht de 62-jarige koop
man Reinhold Vorberg, die in 1963 door
Spanje werd uitgeleverd, de 57-jarige ju
rist Dietrich Allers en de 64-jarige Adolf
Kaufmann. Zij worden beschuldigd van
medeplichtigheid aan de moord op respec
tievelijk 90.000, 50.000 en 80.000 tot 100.000
mensen.
Er zijn 230 getuigen gedagvaard, meest
voormalige employees van de organisatie
T-4.
Bankstel "Genua", compleet met
hoge en lage fauteuil ca, f 1.595.
Fauteuil op draaivoet, extra f50.-.
Salontafel in teak f265.-,
in palissander f295.-
BERN (Reuter) De Zwitserse rege
ring heeft bekendgemaakt dat de minis
terraad van de Europese Vrijhandels As-
sociatie vrijdag in Londen vergadert om
te spreken over een eventuele Britse aan- I
vraag van het lidmaatschap van de Eu- j
ropese Economische Gemeenschap.
De bijeenkomst zal tijdens het weekein
de worden gevolgd door besprekingen van
de Britse ministerraad, waarna premier
Wilson zal besluiten of al of niet formele
onderhandelingen over het Britse lid
maatschap van de EEG zullen worden
geopend. Zondag zal de voltallige Britse
ministerraad bijeenkomen op Chequers,
het buitenverblijf van premier Wilson,
vijftig kilometer van Londen.
Maandags gesloten
13
(Van een medewerker)
De schrijver en geleerde Mihajlo Mihajlov, die door een rechtbank in
Belgrado is veroordeeld tot een gevangenisstraf van viereneenhalf jaar,
is een markante bevechter van een monopolie. Dat monopolie is het
alleenrecht van de communistische partij in Joegoslavië de politieke
dienst uit te maken. De communistische autoriteiten in zijn land, hoe
zeer 'ook geneigd tot vérgaande decentralisatie en tot liberalisatie van
het regime, kunnen het uitstrooien van dat soort nog verdergaande en
zelfs afwijkende gedachten niet verkroppen.
Het nieuwe proces vorige week
scheen bedoeld om te voorkomen dat
Mihajlov gevolg zou geven aan zijn
vaste voornemen, na het uitzitten van
zijn straf van een jaar, waartoe hij in
augustus 1966 werd veroordeeld, on
danks alle bezwaren een als „sociaal
democratisch" te bestempelen opposi
tieblad op te richten. Gold die vorige
veroordeling „een valse propaganda in
het buitenland", die van vorige week
betreft „vijandige propaganda tegen
het regime", zonder directe verwijzing
naar export-activiteit.
Zo'n sociaal-democratisch oppositie
blad als Mihajlov in de zin heeft, zou
ongetwijfeld het middelpunt worden
van een misschien steeds grotere kring
van critici van Tito's regime. En dat
regime is niet alleen uit op zelfbe
houd, maar is ook van mening dat
nieuwe partijen, als men die toelaat,
verzamelpunten zouden worden van
„regionaal-chauvinistische en andere
anti-socialistische elementen".
In de eerste (twintiger) jaren van
haar bestaan heeft de Joegoslavische
Communistische Partij het zwaar te
stellen gehad met interne conflicten,
die veelal samenhingen met tegenstel
lingen tussen de diverse bevolkings
groepen: Serven, Kroaten, Slovenen,
Macedoniërs, Montenegrijnen enz. De
in de partizanenstrijd tegen de nazi's
gesmede eenheid onder de nationale
held Josip Broz, alias Tito, heeft een
federatie tot stand gebracht die deze
nationale kwesties naar de achtergrond
wist te schuiven.
Het is begrijpelijk, dat Tito al die
kwesties van al of niet vermeende
achterstelling of bevoordeling van an
dere groepen niet de kans wil geven
weer op te laaien. Tegen deze achter
grond moet men ook de uitstoting zien,
waarmee de Communistische Partij in
de deelstaat Kroatië tien leden heeft
gestraft die zich achter een boze ver
klaring van de Kroatische intellec
tuelen hadden gesteld, volgens welke
het Kroatisch Joegoslavië bij het Ser
visch werd achtergesteld.
Om het beeld nog ingewikkelder te
maken is er dan nog deze schijnbare
tegenstrijdigheid, dat de Joegoslavische
Communistische Partij meer dan welke
andere ook, het leninistische beginsel
huldigt, dat naarmate de voorwaarden
voor het socialisme zich ontwikkelen,
niet alleen de staat geleidelijk zal „af
sterven" en overbodig worden, maar
dat ditzelfde ook geldt voor de
partij
Het zou dus onjuist zijn, te stellen
dat Mihajlov alleen maar sneller zou
willen liberaliseren dan Tito en de
zijnen en dat hij alleen vanwege die
grotere vaart in de gevangenis moet.
Er zijn wezenlijke verschillen van me
ning in het spel. Maar wel kan men
betwijfelen of de monopoliepositie van
de Communistische Partij bij alle „de
mocratisering" via arbeiders- en ge
meenteraden nog lang is vol te houden.
Behoort Mihajlov niet tot de Commu
nistische Partij, de door hem bewon
derde oud-medestrijders van Tito, Mi-
lovan Djilas, die hij als de toekomstige
president ziet, is wél lid. Djilas jaren
lange gevangenschap volgde op de
critiek die hij in dezelfde zin had be-
uit als Mihajlov nu, zij het zonder
daaraan het persoonlijke plan tot op
richting van een oppositieblad vast te
koppelen.
Het was al in 1953 dat Djilas het po
litieke monopolie van de Communisti
sche partij veroordeelde. Hij waar
schuwde voor allerlei ontaardingsver-
schijnselen, die uit zo'n monopolie
positie kunnen ontspruiten. Werd Dji
las vorig jaar december vrijgelaten,
lang voor het verstrijken van zijn straf,
Mihajlov wordt nu extra lang achter
de tralies gezet voor het militant ver
dedigen van datzelfde idee.
Ook hij kent het Joegoslavische ge
vangeniswezen al langer van binnen.
Half maart 1965 werd hij al in hechte
nis genomen omdat hij in het kader
van zijn strijd tegen het partijmono
polie in het literaire tijdschrift
„Delo" een somber beeld had getekend
van de toestanden in de Sovjet-Unie.
De de-stalinering, zo had hij op een
reis naar Moskou kunnen constateren,
was heel wat minder grondig gebeurd
dan men wel zou wensen. Hij stelde
ook vast dat de communistische parti.i-
dictatuur er voor verantwoordelijk
was, dat de Sovjet-Unie zich had schul
dig gemaakt aan genocide (volken-
mcord) en het aanrichten van con
centratiekampen vóór het nazi-regime
van Hitier.
Mihajlov's ouders hebben indertijd
behoord tot de Wit-Russische vluchte
lingen voor het geweld van de Russi
sche revolutie. Hij zelf werd in 1934
in Joegoslavië geboren. Twee factoren
zijn van groot gewicht voor zijn op
treden in de politiek.
Ten eerste hebben zijn ouders hem
zodanig het Russisch leren spreken,
dat hij in Moskou wezenlijk van ge
dachten kon wisselen met collega's, ge
leerden en literatoren. Ten tweede staat
hij buiten de tegenstellingen tussen
de diverse „nationaliteiten" in Joego
slavië.
Misschien is het mede daaraan toe
te schrijven, dat hij minder zwaar dan
Tito aan die latente conflicten tilt. Hij
is docent voor slavistiek aan de letter
kundige faculteit van de universiteit
van Zadar in Dalmatië, een dependence
van die in Zagreb. Wegens zijn be
schuldigingen aan het adres van de
Sovjet-Unie werd hij in april 1965 niet
alleen veroordeeld tot tien maanden
gevangenis, maar ook tot ontslag uit
die docentenfunctie.
Maar in hoger beroep werd die ge
vangenisstraf veranderd in een voor
waardelijke van vijf maanden. En het
ontslag werd onrechtvaardig verklaard.
Kennelijk heerste toen nog de opvat
ting dat men hem niet tot martelaar
moest maken. Intussen heeft men hem
in de loop van de processen gebrand
merkt als een rechts geïnfiltreerde
agent van de witte garde. En in scherp
contrast daarmee als een agent van
Moskou, die al verwarring stichtend
de roekeloosheid van de Joegoslavische
liberaliseringen zou moeten aantonen.
Mihajlov, die voor zijn ideeën even
zeer opsluiting in communistische ge
vangenissen over heeft als Tito in de
twintiger jaren in bourgeois-strafin-
richtingen, toen die tot vijf jaar werd
veroordeeld wegens ongeoorloofde po
litieke activiteit, blijft intussen hame
ren op het aandeel van de vrijheid.
„Mijn boeken", zo zei hij vorige week
in de rechtszaal, onder meer zinspelend
op zijn „Gesprekken met moderne Rus
sische schrijvers", „zijn in veertien
talen uitgegeven, maar ik heb nog
nooit de kans gehad, ze in Joegoslavië
het licht te doen zien".
En verder uitte hij deze critiek op
het hem in de gevangenis opgelegde
verbod, buitenlandse kranten te lezen:
„U hoeft niet bang te zijn dat mijn
denkbeelden door het lezen van bui
tenlandse kranten worden beïnvloed.
Van mijn jeugd af lees ik ook de com
munistische pers en toch ben ik geen
communist".
iuinnfwnnnn"'',"",BM*,,iMM<lllliW>lw>*
Afgrond. Op ongever dertig kilometer
van Turijn is dinsdag een bus van een
bergweg geraakt en veertig meter om
laag gestort. Het voertuig bleef liggen
op de rand van een veel diepere af
grond, waardoor het aantal slachtoffers
beperkt bleef tot een dode en verschei
dene gewonden.
Hittegolf. Een groot gedeelte van Mexico
wordt geplaagd door een hittegolf met,
in het noordelijke deel van het land,
temperaturen tot 42 graden Celcius.
In de armenwijken van de noordelijke
steden worden steeds nieuwe gevallen
van vochttekorten bij kinderen gecon
stateerd. Het gezondheidscentrum in
Monterrey meldt, dat tweehonderd kin
deren in de ziekenhuizen van de stad
zijn opgenomen.
Monument. Koning Boudewijn en komn-
ging Fabiola van België zullen zeven
mei een monument onthullen ter nage
dachtenis aan de 209 katholieke en pro
testantse missionarissen die sinds 1960
in Kongo om het leven zijn gekomen.
Gevechten. Dinsdag is het in Napels tot
gevechten gekomen tussen communis
ten, politie en rechtse demonstranten
na afloop van een betoging gericht te
gen de militaire coup in Athene.
Schatje. Een vrouw die in scheiding ligt
heeft van de rechter in Chicago toe
stemming gekregen tijdens het week
einde haar vroegere hond te bezoeken
in de woning van haar echtgenoot. Ze
had hierom gevraagd, omdat ze niets
anders had om voor te leven. De hond
is de vier jaar oude dalmatiner teef
Schatzie.
Arrestatie. De politie heeft een zestien
jarig meisje beschuldigd van de moord
op een zestienjarige jongen, wiens lijk
gevonden is in een modderpoel even
buiten de Engelse universiteitsstad
Cambridge. De jongen was gewurgd.
Hangbrug. Maandag is een hangbrug bij
Sindhoe Palansjok, negentig kilometer
van de Indische hoofdstad New Delhi,
ingestort. Dit ongeluk heeft aan negen
tig mensen het leven gekost.
Priesters. In Spanje zijn dinsdag twee
priesters veroordeeld voor verzet tegen
de overheid. In Bilbao kreeg de pas
toor van Amorebieta, pater Berrioate
Gordura, een half jaar gevangenisstraf
en een boete van 5000 peseta. In het
andere geval legde de gouverneur van
San Sebastian aan de pastoor van
Mondragon in Baskenland, pater Ibar
ra, een boete van 25.000 peseta op, om
dat deze bij herhaling bloemen die ter
nagedachtenis van de in de burgeroor
log omgekomen aanhangers van gene
raal Franco waren neergelegd, had
verwijderd.
