Alle concerns willen in die ene helft
Nederlands
heeft rijke
deel van Noordzee
aardgasbronnen
Kans op succes
hoog geschat
VIL
TARVO
BAKKER WINKEL
Israel is punt van een
zenuwoorlog gepasseerd
Het
raadsel
Mei... maand
van het geluk
Eisen voor kampeer
plaatsen gaan
Orkava te ver
HET FIJNSTE
BAKT
Groot bosgebied
wordt verkocht
Tot ziens na
de oorlog'
Handel tussen arme
en rijke landen
MIELE
WASAUTOMATEN
DONDERDAG 25 MEI 1967
13
*n geslaagd
examen...
'n geslaagd
geschenk!
Grote Houtstraat 49
Haarlem - Telefoon 20049
„De Nederlandse
kampeerder
doucht niet''
Lang gepraat
Echo oertijd
Soort poker
Eén op twee
f TARVO OP TAFEL - GEZONDHEID IN HUISJ
ALTIJD IN DC ORIGINELE VERPAKKING
HARTENDORP
(Van onze correspondent)
Via de behandeling van de boor-
voorwaarden voor de oliemaatschap
pijen door de Tweede Kamer, brengt
deze week ons weer een stapje dich
ter bij de duik in de Noordzee. Een
duik met reusachtige boren die in de
golven omlaag zullen zakken, moeite
loos de eerste lagen zand en slib van
de zeebodem zullen opwarrelen en
vervolgens diepe gaten in het steen
eronder knagen. Diep tot twee, drie
kilometer, om daar heel misschien
poreuze lagen aardlagen te bereiken
waaruit olie omhoog welt. Maar in
welk geval aardgas. Dat is het unieke
van deze duik in zee. De oliemaat-
ADVERTENTIE
schappijen nemen als vrijwel vast
staand aan dat de Nederlandse Noord-
zeebodem rijke grond is. Dat wil zeg
gen, de brede strook tussen de 52ste
en de 54ste breedtegraad. Ofwel: de
baan waarvan de zuidelijke grens in
het verlengde van de Waterweg recht
de zee in steekt en waarvan de noor
delijke rand een eind boven de
Waddeneilanden naar het westen
loopt.
Dat is de meest belovende helft Ne
derlandse Noordzee. Daar zullen de olie
maatschappijen het eerst op af komen;
niet op de hogere gelegen noordelijke
punt, die naar Denemarken en Noorwe
gen wijst. De strook tussen de 52ste en
de 54ste breedtegraad heeft de rijkdom
van zo'n 2000 miljard kubieke meter
aardgas op ons vasteland in de rug, en
de veelbelovende vondsten van 600 a 800
kubieke meter in het verschiet achter de
horizon op het Engelse deel van de
Noordzee.
Zó hoog schatten zelfs sceptische des
kundigen van de olieconcerns de kans op
succes in het Nederlandse deel van die
strook, dat reikt tot aan de Doggersbank,
dat zij in hun critiek op de financiële
eisen die de staat stelt, zeggen: „nu zul
je zien dat alle groepen alleen maar op
dat goede stuk willen boren, waar zij
tenminste op een rendabele winning kun
nen rekenen".
Er is intussen al zo lang gepraat over
boren op de Noordzee, zonder dat het
ervan kwam, dat degeen die er zich niet
voortdurend mee bezighoudt, allang de
draad van de zaak kwijt moet zijn. Dit
als opfrissertje: het hele Nederlandse
stuk zeebodem is 60.000 vierkante kilome
ter, dat wil zeggen bijna tweemaal zo
groot als ons land. Hij wordt voor de
oliemaatschappijen verdeeld in stukken
van 400 vierkante kilometer. In 1958
werd een verdrag gesloten waarbij de
Noordzee-landen elk een stuk van de zee
bodem kregen; in 1963 verbood de rege
ring het boren in zee, omdat er eerst een
wet moest komen om dat alles te regelen;
in 1964 kwam het eerste ontwerp voor
zo'n wet en sindsdien is de zeebodem
inzet geweest van een scherpe politieke
strijd, die er in hoofdzaak om ging hoe
veel de staat mocht afromen van de waar
de van gevonden gas en olie en ook in
hoeverre de staat zelf mee mocht gaan
ontginnen als er eenmaal iéts zou zijn
ontdekt.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De eigenaars van kam
peerterreinen willen de invloed van ge
meentebesturen op de inrichting en ex
ploitatie van hun bedrijven drastisch be
perken. Dat heeft de Organisatie van
Kamp- en Vakantiebestedingsbedrijven
(Orkava) meegedeeld aan de bijzondere
Kamercommissie voor de wetsontwerpen
op de hygiène op de kampeerplaatsen en
in zweminrichtingen.
In een bespreking met de Kamercom
missie in het gebouw van de Tweede Ka
mer maakte de secretaris van de Orkava,
mr. Offringa, bezwaar tegen het wetsont
werp op de hygiène op de kampeerplaat
sen, omdat z.i. aan de gemeente veel te
ver gaande bevoegdheden wordt toege
dacht en er plaatselijk sterk afwijkende
bepalingen kunnen komen in plaats van
landelijk geldende uniforme eisen.
Ook maakt de Orkava bezwaar tegen
de geest van perfectionisme die het wets
ontwerp ademt. Veel eisen zijn volgens
mr. Offeringa slechts theoretisch bereik
baar.
De eisen, die de Raad van Europa heeft
opgesteld voor kampeerplaatsen een
bijlage van het wetsontwerp gaan de
Orkava helemaal te ver. Er worden o.a
drie douches per honderd mensen voor
geschreven. De Orkava noemt dit over
dreven. De Nederlandse kampeerder
doucht niet. Op de terreinen waar dou
ches zijn, blijken het nutteloze investerin
gen te zijn, waarvan sporadisch gebruik
wordt gemaakt, aldus de organisatie.
Volgens de laatste plannen zou de staat
belastingheffing meegerekend 60
percent krijgen van de opbrengst van
olie en 70 percent van die van in zee
gevonden aardgas. De staat doet niet mee
bij oliewinning.
Intussen hebben tientallen maatschap
pijen de Nederlandse zeebodem onder
zocht zonder er in te boren. Zij deden
dat door zogenaamd seismisch onderzoek.
Dat is het meten van de trillingen van
kleine ontploffingen. De aardlagen onder
de zee kaatsen die trillingen elk op hun
eigen manier terug, en zo is het voor
deskundigen mogelijk om duizenden me
ters diepe welvingen in de gesteenten te
vinden, waarin zich gas of olie kan heb
ben opgehoopt. De meest gangbare theo
rie is dat het gas of die olie zich daar
gevormd heeft uit het bezinksel van dode,
microscopisch kleine diertjes. Die dier
tjes, omlaag gezakt in zeeën die miljoe
nen jaren geleden een groot deel van
Europa overspoelden, waren zo'n 300 keer
kleiner dan een normale rups.
De zeebodem is dus reeds vrijgrondig
afgetast naar dergelijke aardlagen. Alleen
al de Ned. Aardolie Mij. (Shell en Esso)
spande 25.000 kilometer „trillingslijnen"
over de golven uit. Deskundigen goochel
den met de weerkaatsingen van de ont
ploffingen en kregen een beeld van de
grillige loop van diepe aardlagen, de
breuken erin, enzovoort. Voor de prijs
van ongeveer 1500 voor een dun streep
je aardkorst over een lengte van een
kilometer. Doch alleen boringen kunnen
aantonen hoe „dik" een „pakket" gas in
de poreuze steenwélvingen is ,en óf er
gas zit. Dit voor de prijs van 2 miljoen
per maand boren in zee, wat de kosten
van één boring op ƒ4 tot 10 miljoen
gulden brengt. Het is een soort poker met
één steen „blind" onder de aardkorst. De
inzet is hoog, maar de „pot" kan dan ook
in de miljarden guldens lopen. Alleen
moet men wel de inzet kunnen storten
en daar een 50 percent renteverlies op
dragen voordat de zaak na een jaar of
zes rendabel wordt.
De olieboorders beginnen met de we
tenschap dat het succes aan de Britse
kant het veel genoemde gemiddelde van
„één op de tien boringen is raak" over
donderend heeft geslagen. In de strook
achter de Doggersbank was tot dusver
één op de twee boringen raak. En dan
nog zeggen deskundigen over de borin
gen die geen gas hebben opgeleverd: „er
is hier en daar nogal haastig en slordig
geboord om de goede stukken te vinden.
En' bovendien waren er maatschappijen
die een boring nodig hadden voor nadere
bodemverkenning".
ADVERTENTIE
de barde matras
met alle comfort
van een zachte!
ADVERTENTIE
(Van onze correspondent)
ARNHEM/DEN HAAG „De kop van
Deelen", een boscomplex bij Arnhem van
150.85.30 ha. groot, wordt binnenkort
verkocht. De Apeldoornse notaris D. J.
Wieringa heeft bekendgemaakt dat dit
prachtige stuk natuurschoon bij inschrij
ving van de hand wordt gedaan. Het com
plex leent zich uitermate voor verkave
ling in stukken van ongeveer 15 ha.
„De Kop van Deelen" ligt aan de weg
van Hoenderlo naar Arnhem en grenst
aan het nationaal park „De Hoge Velu-
we". In de buurt ligt voorts het zweef-
vliegcentrum „Teriet". Op het terrein
staat een jachthut, terwijl klein- en groot
wild in het bosterrein aanwezig zijn. Voor
1 september moet „De Kop van Deelen"
verkocht zijn.
Het Tweede Kamer-lid Nederhorst
(P.v.d.A.) heeft de ministers van C.R.M.,
Volkshuisvesting en Landbouw gevraagd
of de verkoop van het landgoed „Deeler-
heide" alsnog voorkomen kan worden
door aankoop door de staat of door de
natuurbeschermings-organisaties. Hij wil
dat de regering bij de Kamer een verho
ging indient van de begrotingspost, nodig
voor de aankoop van deze terreinen.
(Van onze reisredacteur
mr. H. L. Leffelaar)
TEL AVIV. David Ofir is een 34-
jarige fabrieksarbeider, al ziet hij er
met zijn grijzende zwarte haar veel
ouder uit. Vanavond liep hij te slen
teren langs de terrasjes van Dhisen-
govboulevard toen Sonja Grossman,
op vakantie uit Zweden, hem herken
de en aanriep. David zette zich zwaar
aan het tafeltje. Hij rook naar drank.
Sonja stelde hem de vraag die vanaf
gisteren iedere Israëliër op de lippen
ligt: „Wat is het laatste nieuws?"
David zei eerst niets en toen; „Morgen
moet ik opkomen. Ik ben opge
roepen".
Tel Aviv, kort geleden nog zorgeloos,
leeft na de onverwachte krasse aankondi
ging van president Nasser dat hij al het
Welke humeurige kribbe-
bijter is in vredesnaam op het
zwartgallige idee gekomen om
de wereld te verrijken met
de volgende wijsheid: „Op het
moment van zijn geboorte be
gint de mens te sterven"?
Men moet wel een bijzonder
slecht ontbijt hebben genoten
om een dergelijke verklaring
af te kunnen leggen en dan
nog de overtuiging te hebben
dat men de mensen een dienst
heeft bewezen.
Het allerergste van zoiets is
bovendien nog, dat het waar
is. Zou men deze nurks op
een leugen kunnen betrappen,
dan was er geen man over
boord. Maar de wreedaard
kan nog de voldoening koes
teren dat iedereen hem gelijk
moet geven. En dat gun ik
hem geenszins.
Hij doet me in de verte
denken aan een strenge man
in het zwart uit het verleden,
die zijn boordje achterste
voren droeg en deswege door
zijn familieleden eerbiedig
met Heeroom werd aange
sproken. Het gezin waarin hij
vroom en somber verscheen,
was zojuist verrijkt met de
geboorte van een zesde
spruitje en men had zich om
het wicht verzameld om het
met vereende krachten te
doen dopen.
Heeroom bekeek de nieuwe
aanwinst met de laatdunken
de blik van een celibatair
of van een heilige die het ge
tal der zondaren weer met
één ziet toenemen. In ieder
geval gaf hij geen enkel blijk
van enthousiasme. Hij vol
stond met de familie en be
langstellenden een slap wit
handje te offreren en de ge
lukkige moeder een ingelijste
prent voor de babykamer te
overhandigen, als voorschot
op de erfenis die alle gezins
leden van hem verwachtten.
Volgens voorafgegane mede
delingen van de vader des
huizes zat Heeroom er
warmpjes bij, doch koesterde
hij plannen om zijn bezit aan
kerkelijke instellingen te doen
toevallen. Deswege was aan
alle kinderen ingeprent, dat
zij hem bij zijn spaarzame be
zoeken de grootst mogelijke
genegenheid dienden te be
tuigen, niet zozeer uit in
stemming met, als wel tot
verhindering van zijn heilige
voornemens.
Heeroom zat er ook letter
lijk warmpjes bij, want hij
droeg een ontelbaar aantal
zwarte gewaden met miljoe
nen kleine knoopjes, ondanks
de zomerse temperatuur op
de dag van het doopfeest. De
nog zwakke en bedlegerige
moeder ontving hem met zijn
ingelijste prent alsof hij de
erfenis al had meegebracht.
„Heeroom denkt ook aan
alles!"
Dat „alles" bestond uit een
in felle kleuren gedrukte
voorstelling van een vreemd
soortig wezen, half mens half
bok, dat op zijn achterbenen
of -poten liep en met zwarte
klauwen (aan zijn voorbenen
of armen bevestigd) een on
schuldig kind belaagde. Het
kind zat niets vermoedend
omhoog te staren, gekleed in
een wit gewaadje van bijzon
der onpraktische snit. Aan de
andere kant van het kleuter
tje had zich een vrouwelijk
aandoende jongeman opge
steld, met lange blonde lok
ken en eveneens in een wit
hemd gekleed, dat tot op zijn
voeten viel en aldus een hin
dernis vormde voor de vraag,
of het wellicht een mannelijk
aandoende vrouw was.
Deze laatste persoonlijkheid
was, in tegenstelling met de
bok, uitgerust met enorme
vleugels, die haar of hem een
aanzienlijke voorsprong zou
den geven op de grijnzende
tegenpartij, als het na de
krachtmeting op wegwezen
zou aankomen.
De inzet van deze stille
strijd, het kind in zijn nacht
hemdje, droeg in afwijking
van de meeste kinderen zijn
hartje buitenop zijn kleed.
Het was een bijzonder mooi
gevormd hartje, zoals men ze
wel eens tijdens het Sinter
klaasfeest in de etalages van
banketbakkers ziet. Opmerke
lijk was, dat het links zwart
en rechts rood gekleurd bleek,
waarvoor ongetwijfeld een
medische verklaring was te
vinden die echter door het
onderschrift niet nader werd
aangeduid. Dat onderschrift
luidde:
„Bedenk steeds, dat g'eens
sterven moet, opdat G'Uw
hart voor zonden hoedt".
De gelukkige omstandig
heid dat het pasgeboren fa
milielid van Heerom nog niet
lezen kon, beveiligde althans
voor de eerste zeven jaren
het arme kind tegen de schok
die het zou kunnen onder
vinden bij het kennisnemen
van deze sombere levensbe
schouwing. De kans op de
erfenis maakte het uiteraard
noodzakelijk, dat de prent
boven het kinderbedje werd
opgehangen. Zij gaf echter
onbevangen waarnemers de
zelfde indruk als had bij de
doopplechtigheid een der vol
wassenen zich op strenge toon
tot de zuigeling gewend met
de vermaning, zijn aangifte
biljet van de inkomstenbe
lasting altijd stipt en eerlijk
in te vullen.
Gelukkig verkeerde de baby
nog in de zalige toestand van
onschendbaarheid, die bij
volwassenen alleen in poli
tiek opzicht wel eens voor
komt, zodat de kleine zich
kon veroorloven op gewel
dige wijze van Heeroom te
schrikken en zijn afkeer on
dubbelzinnig in een onstuit
bare huilpartij te uiten.
Heeroom vond het niet leuk,
maar hij vergaf het de nieuw
komer gaarne, want met
grote edelmoedigheid maakte
hij kruisjes op het kleine
voorhoofdje, wat hij zeker
niet bij de vader zou hebben
gedaan indien deze hem op
gelijke wijze zou hebben toe
gebruld.
Na de plechtigheid ver
zamelde men zich in de huis
kamer om de inwijding van
de kleinste des huizes op ma
tig wereldse wijze te vieren.
Het „ja. Heeroom, nee, Heer
oom" was niet van de lucht
en de brave man smaakte, te
gelijk met een grote sigaar en
een glas rode wijn, het innige
genoegen dat hij het absolute
middelpunt van de bijeen
komst was. De mededelingen
die hem door zijn neven en
nichtjes werden verstrekt
over hun gedrag vestigden de
indruk, dat men hier met het
vroomste gezin van West-
Europa te maken had, een in
druk die helaas later niet is
bevestigd, maar dat is een
andere kwestie.
Heeroom sprak herhaalde
lijk de overtuiging uit, dat er
nonnen- en patersbloed in de
familie zat, waarbij hij tel
kens veelbetekenend naar de
meisjes en jongetjes keek die
hem ingetogen omringden. De
vader des huizes stemde vol
mondig met die theorie in, al
leek hij er de man niet naar
om ook niet een beetje op
miljonairsbloed te hopen.
„De roepingen nemen af",
zei Heeroom streng, terwijl
hij een gezicht trok alsof hij
de aanstichter van die af
neming ergens in deze kamer
vermoedde. De vader zuchtte
moedeloos, daarmee te ken
nen gevend dat er, als het
aan hem lag, best wat meer
geroepen mocht worden.
„Wie weet ligt er een kar
dinaal in de wieg", opperde
Heeroom iets milder. „Men
kan niet weten". De vader
maakte een verschrikte be
weging als wilde hij gauw
even gaan kijken of er inder
daad een dergelijke persoon
lijkheid in de wieg gekropen
was, maar hij zag bijtijds de
beeldspraak in en zei knik
kend: „Jaja, ook kardinalen
worden geboren".
De kinderen keken elkaar
verbaasd aan, alsof zij tot
dusver gemeend hadden dat
kardinalen niet geboren maar
gebreid werden. Het was trou
wens een precair onderwerp
voor een zo jeugdig en inge
togen gehoor, want Heeroom
proefde waarschijnlijk alleen
in het woord „geboren" al
een bijsmaak die aan de zon
dige voorgeschiedenis 'her
innerde. Hij kneep zijn lippen
samen en maakte een ver
manende beweging met het
hoofd in de richting van de
kinderen, waarna haastig van
dit onderwerp werd afgestapt.
Intussen speelde zich echter
in het kringetje der kleintjes
enige opschudding af, waar
van de oorzaak niet dadelijk
te achterhalen was. Toen
Heeroom nieuwsgierig infor
meerde, kwam het oudste
zoontje plichtmatig met het
probleem voor de dag. „Zij
vraagt of Heeroom een
jongens- of een meisjesbroek
draagt", onthulde hij blozend,
overtuigd van het feit dat
men altijd de waarheid moet
spreken, met het oog op de
spreuk onder de prent in de
kinderkamer.
De vader verslikte zich
hevig in een teugje wijn en
in het schrikbeeld van de
erfenis, die nu wel dicht aan
een kerkelijke bestemming
toe zou zijn gekomen. Heer
oom trok één wenkbrauw op,
daarna de tweede en hij zou
de derde en vierde eveneens
hebben opgetrokken als hij ze
zou hebben bezeten. Daarna
wees hij naar het kleine,
stoute meisje dat het pro
bleem had opgeworpen en
vervolgens naar de gangdeur.
Er was een ontplofbare stilte
gevallen, waarin de overge
bleven kinderen de slappe
lach kregen van de zenuwen.
De niet-verwante aanwezi
gen achtten het moment rijp
om afscheid te nemen en zo
komt het, dat ik niet weet of
Heeroom zich, de spreuk op
de prent indachtig, tot een
openhartig antwoord heeft
laten verleiden. Het zou voor
de tijd, waarin dit zich af
speelde, een doorbraak heb
ben kunnen betekenen. Maar
het was nog te vroeg en Heer
oom was al te oud. Het beant
woorden van nijpende vragen
was hem nog niet gegeven
en ik weet trouwens ook niet
of op het zelfs zo voortvaren
de, baanbrekende Concilie
deze soort problematiek uit de
wereld is geholpen.
Het arme meisje op de gang,
dat blijkbaar niet voldoende
nonnenbloed had meegekre
gen, is later een actief lid van
de N.V.S.H. geworden. Zij
weet nu van een heleboel
dingen alles.
iilz-
voor Israel bestemde scheepvaartverkeer
in de Golf van Akaba zal blokkeren, in
de schaduw van een dreigende oorlog-
Lang voordat de eerste schoten vallen,
zijn het kleine details die de oorlogssfeer
bepalen. Bijvoorbeeld de mededeling in
een winkel: „Er is geen melk vandaag,
misschien morgenochtend vroeg". Of de
sociale werkster die op haar gezinsrondes
te horen krijgt dat de echtgenoot is op
geroepen en vertrokken met onbekende
bestemming. De restaurants waar maa^
één kelner, in plaats van de gebruikelijke
drie, de overwegend vrouwelijke klanten
moet bedienen.
Hoewel een omroepbericht vanmorgen
aankondigde dat er genoeg voedselvoor
raden in Israel aanwezig waren voor en
kele maanden, weerhield het de huisvrou
wen er niet van suiker en olie in te slaan.
In de kiboetzen langs de grens met Egyp
te worden ondergrondse voorraden voed
sel aangelegd, en volgens later weer
tegengesproken berichten zou men er zijn
begonnen met de evacuatie van jonge kin
deren.
Een onmiddellijk resultaat van de ge
deeltelijke mobilisatie, geschat op 40 tot
50.000 man, is het sluiten van enkele fa
brieken en bedrijven. Een fabriek van
kunstmeststoffen werd gisteren gesloten
bij de afwezigheid van een groot aantal
opgeroepen topfunctionarissen en arbei
ders. In de stad is het veranderende beeld
te merken aan minder verkeer. Een groot
aantal stadsbussen en taxi's die in Israel
ook de verbindingen tussen de steden
onderhouden zijn door het leger gerecru-
teerd en op straat vormen zich nu lange
rijen bij de haltes.
Maar ook onder deze omstandigheden
doet het Israëlische gevoel voor humor
zich gelden. Zo lanceerde een radio-
omroeper het bericht dat een Deense
bulldog de Gaza-strip had verlaten en Is
rael was komen binnenlopen met een
briefje om zijn nek. Daarop stond: „Mijn
baas van de Verenigde Naties is naar
huis en adviseerde mij in Israel asiel te
vragen omdat ik daar beter behandeld
word".
Israel is het punt van een zenuwoorlog
gepasseerd. Het begint bittere ernst te
worden. Toen David van het terrasje op
stapte zei hij tegen Sonja: „Tot ziens na
de oorlog". Op haar beurt vond Sonia
even later een spoedtelegram van haar
ouders in Zweden: „Kom met eerste ge
legenheid thuis". Als een oorlog begint,
dan begint het ongeveer zo, met zulka
kleinigheden.
ADVERTENTIE
DAGELIJKS DEMONSTRATIE
Belangrijke prijsverlaging
Gen. Cronjéstr. 43. tel. 52760 - Haarlem
(Van onze parlementaire redactie)
Den Haag De Tweede Kamer is gis
teren akkoord gegaan met goedkeuring
van een internationale overeenkomst, die
de handel tussen de rijke en de arme
landen moet bevorderen. Het betreft een
paragraaf over handel en ontwikkeling,
die wordt toegevoegd aan de algemene
overeenkomst betreffende tarieven en
handel. De bedoeling van het verdrag is
het verschil in levenspeil tussen de arme
en de rijke landen kleiner te maken door
de arme landen een groter aandeel in de
wereldhandel te geven, een gemakkelij
ker toegang te verschaffen tot de wereld
markt voor grondstoffen en een groter
verscheidenheid in bestaansmogelijk
heden.
ADVERTENTIE
de harde matras
met alle comfort
van een zachte!
