ISRAËLIËRS KREGEN GAZA IN HANDEN
Europa niet meer zo
afhankelijk van olie
uit Nabije Oosten
7 v*
9 9 Israelvaarders in
Parijs gestrand
Sjah breekt reis af
Afstanden gering
Geen herhaling van situatie 1956
WOENSDAG 7 JUNI 1967
13
-
X\>:r7&XX> X
;ti
WËtMÈmÈm
mÊmmmsm
ilili l
Ooggetuige
Man tegen man
K rijgsgeva ngenen
■M
v - N •x<vv5sS
OP DE LANGE WEG NAAR SUEZ
LinksbovenIsraëlische tanks dave
ren het Jordaanse gedeelte van
Jeruzalem binnen.
Hierboven: Marokkaanse troepen
in dit geval een mortiersectie
op weg naar Egypte om deel te
nemen aan de strijd.
TEL AVIV (AP) Tankkolonnes
van Israel hebben gisteren Gaza en
de plaats Aboe Ageila in Sinaï bezet.
In minder dan twee dagen van strijd
heeft Israel sleutelstellingen betrok
ken op de drie wegen dwars door de
woestijn naar Suez. Op de noordelijke
kustweg in Sinaï hebben de Israelis
El Arisj veroverd, 55 kilometer op
Egyptisch gebied. In Aboe Ageila zijn
te bijna 30 kilometer op Egyptisch
gebied doorgedrongen. Bij Koentilla
op de zuidelijke weg is de vooruitgang
tot dusverre gering, maar de bezette
posities zyn strategisch belangrijk
voor een verdere opmars.
De verovering van Aboe Ageila wordt
door Israel van levensbelang geacht voor
het welslagen van de veldtocht, omdat
het een belangrijke breuk betekent in de
Interne verbindingen van het Egyptische
leger. De val van Gaza brengt de hele
strook van Gaza met 250.000 inwoners in
de handen van Israel.
Israëlische troepen die een derde deel
tot de helft van de weg naar Suez heb
ben afgelegd, melden veel krijgsgevange
nen en het buitmaken van aanzienlijke
hoeveelheden materieel. Een militaire
woordvoerder heeft verklaard dat de
snelle ontwikkelingen de Egyptenaren
nog slechts beperkte manoeuvreerruimte
overlaten.
Israëlische troepen in de centrale ko-
lonne zijn na de val van Aboe Ageila
nog 40 kilometer verder westwaarts door
gestoten naar Jebel Livni, eveneens een
belangrijke plaats, 's Middags rolden de
tanks Jebel Livni binnen.
PARIJS De negen Nederlanders, die
al de eerste dag van de oorlog hun land
verlieten om Israël te hulp te schieten,
hebben hun reis voorlopig in Parijs moe
ten onderbreken. De gestrande Nederlan
ders delen hier het lot van enkele honder
den Franse Israël-vaarders in spe. die
tot dusver eveneens vergeefs uitzien naar
een vervoermiddel om hun reisdoel te kun
nen bereiken.
Nadat maandag de KLM en Air Fran
ce hun luchtlijnen naar Israël en het Na-
bije-Oosten al hadden gestaakt, zag gis
teren ook de Israëlische El Al zich ge
noodzaakt het hoofd voor het moment
in de schoot te leggen. Nu op enkele kilo
meters afstand van Tel Aviv gevochten
wordt zijn ook voor de burgerluchtvaart
de gevaren te groot geworden.
PARIJS (AFP) De sjah van Perzië,
die na zijn officiële bezoek aan West-
Duitsland. gisteren een onderhoud had
met president De Gaulle, heeft zijn voor
genomen reis naar Canada, waar hij de
wereldtentoonstelling wilde bezichtigen,
geannuleerd. Hij zou vanochtend naar
Teheran terugkeren.
De strijd in het Nabije Oosten vindt
plaats in een betrekkelijk klein gebied.
Dat blijkt uit de volgende afstanden in
vogelvlucht
Tel AvivAmman: 96 kilometer.
JeruzalemAmman 80 km.
Tel AvivCairo 400 km.
CairoSuez 112 km.
JeruzalemTel Aviv 56 km.
DamascusJeruzalem 200 km.
BeiroetTel Aviv 208 km.
SuezTel Aviv 320 km.
Hierboven: Het Suezkanaal. één van
's werelds belangrijkste vaarwegen
en oorzaak van de internationale
politieke belangstelling voor wat er
in het Nabije Oosten gebeurt.
**i> t, 9.
MM
GAZA VIEL na harde strijd. De cor
respondent van het Amerikaanse persbu
reau „Associated Press" meldde over de
■tri jd
Er is hevig gevochten tussen de Israë
lische troepen en de commando's van het
Palestijnse bevrijdingsleger voor de Is
raeli's tenslotte de Arabische stellingen
in het centrum van Gaza konden door
breken en de Egyptische vlag konden
neerhalen. Overal floten nog de kogels
van sluipschutters toen wij de stad langs
een stille wijk binnenreden. Plotseling
een oogverblindende lichtflits en een
enorme ontploffing: Een wagen voor ons,
met drie journalisten en een Israëlische
officier, was op een landmijn gereden,
die door de terugtrekkende Egyptische
troepen onder het plaveisel was begraven.
Een Israëlische correspondent van een
Canadese televisiemaatschappij werd ge
dood een Amerikaanse en een Oosten
rijkse correspondent gewond. De Israëli
sche officier werd eveneens gewond. De
explosie rukte het windscherm van onze
wagen. Onze fotograaf, Kurt Strumpf,
kreeg een kei op zijn hoofd toen hij de
wagen uitsprong om foto's te nemen.
INTUSSEN gingen de Israëlische troe
pen voort met hun zuiveringsacties in de
wijken van de stad. De zeven uur duren
de gevechten waren uitgelopen op een
verbitterde strijd van man tegen man
tussen de Israeli's en commando's van
het Palestijnse bevrijdingsleger.
De aanval op Gaza volgde op het succes
dat de Israëlische troepen maandag be
haalden met de verovering van Khan
Yoenis, een sterk Egyptisch bolwerk ten
zuiden van Gaza. De manoeuvre ging
dwars door het noordelijk deel van de
strook van Gaza een Egyptische encla
ve langs de kust en zou volgens Israë
lische zegslieden twee Egyptische divisies
van de hoofdmacht hebben afgesneden.
Tank» en artillerie rukten langzaam op
door het duister van de nacht, zich een
weg banend over vlak bouwland en wei
den. Nog in de nachtelijke uren viel het
vliegveld van Gaza in Israëlische han
den. Ook een voormalig kamp van de
VN-strijdmacht werd op de vijand ver
overd. Ondersteund door straaljagers wis
ten de Israëlische troepen in noordweste
lijke richting door de verdedigingsgordel
rond Gaza heen te breken
„Bij stukjes en beetjes kwamen we
verder. Het was alsof je een cake sneed",
aldus een klein luitenantje. Er brak een
glimlach door op het bezwete gezicht on
der de gecamoufleerde helm.
„De Palestijnen hebben dapper gevoch
ten", zei hij. „Maar de meesten van hun
Egyptische officieren gingen op de loop
toen het ernst werd. Kijk maar eens hoe
armzalig ze eruit zien. Ze hebben niet
eens behoorlijke schoenen aan".
Hij wees op een aantal gesneuvelde
Arabieren die op een hoop lagen achter
een omheining van prikkeldraad rond een
pompstation. Inderdaad, ze hadden ten
nisschoenen aan. Zij lagen met hun ge
zichten in het zand in verwrongen hou
dingen, nog juist zo als zij getroffen wa
ren door het Israëlische vuur.
HET POMPSTATION vormde een be
langrijk steunpunt in een verdedigings
gordel langs een lage van zuid naar
noord lopende bergrug die tot in de di
recte omgeving van Gaza kwam. Uitge
brande Israëlische tanks en legerwagens
lagen in de sloten en langs de berm van
de weg. Zij waren getroffen door anti-
tankgeschut van de Egyptenaren, toen
dat nog niet door de Israeli's tot zwijgen
was gebracht. Gegevens over de slachtof
fers aan Israëlische zijde zijn niet ver
strekt.
Een tankcommandant leunde moe tegen
zijn met modder bedekte monster, stak
een sigaret op en zei: „We hebben ze
goed te pakken gehad. Nu moeten we dat
stomme dorp nog zuiveren".
Volgens een andere officier zijn vele
Arabieren krijgsgevangen gemaakt. Zij
zijn zo snel mogelijk naar het achter
land overgebracht.
Het Russische persbureau Tass heeft
gisteravond de val van Gaza, El Koen
tilla, Khan Yoenis en dee Jordaanse sec
tor van Jeruzalem gemeld.
Israëlische soldaten, juist in de stad Gaza gearriveerd, schrijven brieven naar hun
familie thuis. De tank dient hen tot schrijftafel.
De commandant van de VN-eenheid in Jeruzalem. Odd Bull (in uniform midden
kreeg onverwacht bezoek. In zijn hoofdkwartier, dat gelegen is op een heuvel die
door de Jordaniërs werd verdedigd, arriveerden gisteren Israëlische soldaten.
Met de toenemende olieleveranties
uit de Afrikaanse landen Nigeria en
Libië, die dit jaar reeds voor 21 per
eent in de Nederlandse behoefte voor
zien, is de belangrijkheid van de olie
producerende landen in het Midden-
Oosten voor ons land en de overige
W'esteuropese landen sterk afgenomen.
Wanneer nog meer landen, na Irak,
dat gisteren alie toevoer naar de wes
telijke landen heeft afgesloten, tot
stopzetting besluiten heeft dat niet tot
gevolg dat er direct een groot tekort
ontstaat, zoals tijdens de Suez-crisis in
1956, toen de olie, als gevolg van de
schaarste in Nederland moest worden
gedistribueerd.
Dat een dergelijke situatie zich niet
zal herhalen, althans niet op korte
termijn, is te danken aan een overeen
komst in EEG-verband met de olie
maatschappijen, waarin is bepaald dat
in ieder land afzonderlijk permanent
een olievoorraad voor tenminste 60 da
gen wordt aangehouden. Zou de olie
toevoer dus worden afgesloten en mo
gelijk ook door de Noordafrikaanse
staat Libië, dat zich solidair heeft
verklaard met de Arabische landen in
het Midden-Oosten dan heeft men in
de landen van de EEG nog een voor
raad voor twee maanden. In die perio
de kunnen andere bronnen in de VS
ol' Venezuela worden aangeboord of de
afname van de Nigeriaanse olie wor
den vergroot. Daarnaast kan Neder
land nog uit eigen bodem putten. Vol
gens schattingen is dat circa 20 per
cent.
Een andere factor, die heeft bijge
dragen tot het minder afhankelijk zijn
van Europa van de olieproducerende
landen in het Midden-Oosten, is dat
geladen olietankers boven de 50.000
ton, geen gebruik meer kunnen ma
ken van het Suez-kanaal en op weg
naar Perzië, dat niet bij het conflict
is betrokken, rond de Kaap de Goede
Hoop varen. Dit betekent, dat bij stop
zetting van de leverantie en sluiting
van het Suez-kanaal, zoals gisteren is
gebeurd, geen stagnatie in de toevoer
meer kan optreden, hetgeen het ge
vaar van oliescliaarste aanzienlijk
heeft verminderd.
Door de inzet van de zogenoemde
mammoettankers, de aangelegde olie
reserves voor zestig dagen, en de
spreiding van de produktiegebieden
(Nigeria) is de monopoliepositie van
de olieproducerende landen in het
Midden-Oosten voor Nederland en de
andere westelijke landen verzwakt.
Het blijft met name voor ons land van
de flexabiliteit van de industrie af
hangen, of bij stopzetting de klap ge
ruisloos kan worden opgevangen.
Volgens een woordvoerder van
Shell-Nederland is er op dit moment
nog geen verontrusting over de olie
voorziening aan Europa. „Iedere maat
regel, die de Arabische landen over de
leverantie nemen heeft onmiddellijke
repercussies voor het eigen land", al
dus een zegsman, die voorts betwijfel
de of de solidariteit in het Midden-
Oosten zo ver zal gaan. dat men geza
menlijk (dus ook Libië) alle olietoe
voer naar de westelijke landen zal
stopzetten.
