Het Egypte van farao Nasser
fcüil'
fi
■-
k)k
Jraaa
if jin
Fatalisme
sr
Tekorten
v
m
ZATERDAG 17 JUNI 1967
Erbij
17
mm.m
m.
-WKBÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊtWmm.
wWm
WÊÊÊËmm
mmmm
wmM
'/Mfr
%WVWM W
m
- - y^-l
»3
BBB
hm.-» f
-
IfT J
Jr
i
-■■■v ;-
''■y.m.
fMMm.
wm?M
'•-/* y<
'2
7,,
Egypte's jeugd gaat naar school
Links: fiatwoningen in Aswan marke
ren liet moderne Egypte.
Van de kinderen tussen 6 en 12: 88 pet.
Auteur Cor Huisman in gesprek met
de minister van Sociale Zaken dr.
Aboe Zeid
Rechts: Kunstenaarschap en historie,
vastgelegd in muurreliëfs
x W
X' mi ;l
■hb
Egypte's toekomst
'■■■7 7
m
WgBÊmmm-
i
m 7
Terwijl Israëlische, Jordaanse,
Syrische en Egyptische
ouders nog rouwen om hun
gevallen zonen, verschijnt bij uit
geverij Kosmos" te Amsterdam
het boek „Modern Egypte". Het is
geschreven door Cor Huisman, die
lange tijd in Nassers „beperkte
democratie" heeft vertoefd. Een
hyper-actueel boek derhalve. Door
middel van een lange inlas in het
voorwoord is het zelfs bijgewerkt
tot de toestand van mei, toen
Egypte de Golf van Akaba blok
keerde.
HET verloop en de gevolgen van de
woestijnoorlog, die voor Egypte
rampzalig is afgelopen, konden
uiteraard niet door de auteur worden
belicht en dit maakt zijn zo actuele
boek eigenlijk op slag tot een ver
ouderd document waar het de politieke
perspectieven voor de toekomst be
treft.
Niettemin blijft het boeiend om de
encyclopedische beschrijvingen te le
zen, die Huisman geeft van het Egypte
„tot aan het uur U".
Een land dat in betrekkelijk korte
tijd een achterstand in ontwikkeling
van eeuwen, tracht in te lopen en te
gelijkertijd een noodlottig-ambitieuze
politiek wil (of moet) voeren.
Een land met een immens bevol
kingsprobleem, zo noteert Huisman.
Van een vruchtbaar gebied van 26.000
vierkante kilometer (minder dan het
vruchtbare areaal van Nederland)
moeten bijna 29 miljoen mensen leven.
k|Ü|
fill
Het sterftecijfer is enorm hoog, maar
niet minder dat der geboorten. Meer
dan de helft van de Egyptische bevol
king lijdt aan één of andere endemi
sche ziekte en de gezondheid van on
getelde miljoenen wordt bovendien
nog ondermijnd door overmatig ge
bruik van verdovende middelen.
Kenmerkend voor de Egyptische
maatschappij, en oorzaak van het falen
van menige sociale maatregel, is het
fatalisme dat sterk wordt gevoed uit
de islam. Bijna 92 percent der Egypte-
naren belijdt de leer van Mohammed
in orthodoxe opvatting. Tot aan het
moment van Nassers revolutie in 1952
berustte het recht op 7e-eeuws, gods
dienstig recht, maar na het optreden
van Nasser duurde het nog vier jaar,
eer althans de staatswetten werden
aangepast aan de eisen van de moder
ne tijd.
Uitvoerig schrijft Huisman over de
sterke man van Egypte, „de tijger van
Faloeja", Gamal Abdel Nasser. Hij is
voortgekomen uit de officierskaste, die
een einde maakte aan het corrupte re
gime van koning Faroek. Kolonel Nas
ser hield zich bij de staatsgreep tegen
Faroek op de achtergrond, doch schoof
als stroman generaal Mohammed Na-
guib naar voren.
Met de val van Faroek begon een
tweede koninkrijk te wankelen: dat
van de grootgrondbezitters, die niet
alleen de economische macht in han
den hadden, maar ook in de staatkun
de de dienst uitmaakten. Zij vormden
een staat in de staat, belichaamden
in feite zuiver fascistische ideeën, en
'f,
4
motiveerden hun manier van doen door
naar de voorschriften van de koran
te verwijzen.
Het behoort tot Nassers verdien
sten, dat hij deze groep machtigen
buiten spel heeft weten te zetten. Het
was een operatie waarbij Nasser zijn
populariteit in de waagschaal stelde
en zelfs zijn leven riskeerde. Leden
van de Moslim-broederschap (de clan
achter de grootgrondbezitters) pleeg
den een aanslag op hem, waarbij o.a.
Naguib zich lelijk compromitteerde
en met staatspensioen van het poli
tieke toneel verdween. Nasser, totdus-
verre regeringsleider en minister van
Binnenlandse Zaken, volgde hem als
president op.
Het is zeer de vraag of Nasser ooit
als democratisch president heeft wil
len regeren en zelfs of dit hem mo
gelijk zou zijn geweest in een land
met 80 pet. analfabeten, zonder de
minste politieke vorming; een land
bovendien dat economisch totaal ont
wricht was.
Nasser begon, zodra hij de onbe
perkte macht in handen had, met de
doorvoering van enkele krasse maat
regelen. Onteigening van grootgrond
bezitters, instelling van landbouwcor
poraties, sanering van de economie
en het aantrekken van geweldige bui
tenlandse leningen (o.a. van de Sov-
jer-Unie voor de bouw van de Assoe-
andam, die een groot woestijngebied
zal bevloeien en energie leveren voor
de industrieën die Egypte wil op
richten); ontginning van totdusverre
onvruchtbare gebieden: bevordering
van de vrouwenemancipatie; uitvoe
ring van een programma tot geboor
tebeperking; industrialisatie en ten
slotte: politieke confrontatie met Is
rael en vorming van een groot-Ara
bisch bondgenootschap van alle vol
keren die Arabisch spreken (Nasser
propageert dat allen die het Arabisch
spreken, Arabier genoemd moeten
worden!).
Het is al bij al een tè ambitieus
programma geweest voor een land, dat
na al die eeuwen aan lethargie is gaan
lijden, hetgeen onder meer, nog steeds
volgens Huisman, blijkt uit de bijna
tragische tekorten aan betrouwbaar en
geschoold middenkader voor de indus
trie.
Toch werden er indrukwekkende re
sultaten behaald, die geheel afge
zien van politieke waarderingen
Nasser tot eer strekken. Daartoe be
hoort het feit, dat in het moderne
Egypte 90 percent van de schoolrijpe
kinderen tegenwoordig onderwijs ont
vangen, dat endemische ziekten wor
den bestreden.
De gebeurtenissen van de laatste
maanden hebben Egypte helaas jaren
in ontwikkeling achteruit gezet .Behal
ve duizenden mensenlevens verloor het
land voor miljoenen aan kostbaar ma
teriaal, waarvan de waarde voor de op
bouw van het land gebruikt had kun
nen worden en bovendien verloor
Egypte in heel de Arabische wereld een
stuk prestige.
Pottenbakker uit Opper-Egypte
Familietafereeltje langs de weg
m
Gevel van een Nubiërwoning
