Lulu,
hield
priesteres der zinnen
de zaal in haar ban
„Ubu Roi" als poppenspel
tot eigen leven gebracht
Amsterdams avondconcert
door Collegium Musicum
Hachelijke trapezewerk
van Newyorkse blazers
5 n m k\-
VANAVOND
Gemengd program
van Nederlands
Danstheater
ffSllüM-
1
ffST |HV
S r 1V
MAANDAG 26 JUNI 1967
Klankstriemen
Begenadigd
Stroef
David Koning
P. Zwaanswijk
De radio geeft dinsdag
T elevisieprogramma' s
Simon Koster
Dr. G. W. Oberman
overleden
„EEN OPERA is een onzinnige
vorm van kunst, die men bepaald niet
moet aanmoedigenDeze uit
spraak van de muziekgeleerde en
operakenner Oskar Bie wordt door
vele mensen onderschreven. Het
merkwaardige is echter, dat Oskar.
Bie vervolgens vele hoofdstukken
vol schrijft om de
lezer op de hoogte
te stellen van de
grote liefde in zijn
leven: de opera!
In zekere zin
maakt Alban Berg
zich aan dezelfde tegenstrijdigheid
schuldig. Hij heeft met zijn opera
Lulu de zedelijke misstanden in de
maatschappij willen hekelen. Daarbij
stelde hij het verderfelijke en harte
loze karakter van de hoofdrolspeel
ster in het middelpunt. Hij laat ons
zjen en onderstreept het met zijn
muziek hoe deze koele en ver
achtelijke vrouw, die een groot be
hagen schept in haar eigen aantrekke
lijkheid, de mannen om haar heen als
wormen vertrapt. Hij vergelijkt Lulu
in de proloog met een slang, die zijn
prooi in een dodelijke omhelzing ge
vangen houdt en die het levenloze
lichaam achter zich laat om het vol
gende slachtoffer te omstrengelen.
Maar toch voelen wij dat Alban Berg
als het ware zelf in aanbidding neer
knielt voor deze koningin van het on
gedierte en hoe hij haar tenslotte tot
een priesteres der zinnen verheft.
HET zou zeker heel gemakkelijk zijn
om aan te tonen, dat de opera inderdaad
een onmogelijke vorm van kunst is, maar
toch weet ik bijna zeker, dat geen mens
in deze overtuiging de schouwburg ver
liet. Alban Berg geselde ons met strie
mende klanken, die sporen als van zweep
slagen in onze ziel achterlieten om te be
wijzen dat wij leven in een poel des ver-
derfs. Na de laatste klanken stonden wij
ontredderd op om de vrouw te huldigen,
die eigenlijk onze verachting verdiende.
Wij gaven daarmee de vrije loop aan het
gevoel, dat ons de gehele avond gevan
gen hield. De vreemde kronkel in de men
sengeest, die het mogelijk maakt, dat wij
Iets monsterachtigs bewonderen, open
baarde zich voor ons op het toneel, maar
werd tegelijkertijd op ons overgebracht.
HET was niet alleen de componist Al
ban Berg, die ons de gehele voorstelling
in zijn ban hield, het was ook en mis
schien wel in de eerste plaats, hét Spel
en de stem van de zangeres Anja Silja.
Deze begenadigde kunstenares beschikt
over alle eigenschappen die nodig zijn
voor deze bijzonder moeilijke hoofdrol.
Zij heeft een prachtige stem en een feil
loze techniek. Zij acteert als een geboren
actrice en zij is mooi. Zij is lang en slank
(een uitzondering onder de opera-sopra
nen) met een verleidelijke allure, die
haar in deze rol goed van pas komt. Zij
spéélde niet Lulu zij was het. Zij leverde
het bewijs van de mogelijkheid om een
„onmogelijke" kunst lichaam en ziel te
schenken. Zij deed ons geloven in alles
wat op het eerste gezicht ongeloofwaardig
scheen.
Dat er na ruim dertig jaar een zange
res voor het voetlicht treedt, die de hals
brekende moeilijkheden van deze sopraan
partij spelenderwijs oplost, is een wonder
op zichzelf. Hierin ligt besloten, dat deze
opera, geschreven met het hartebloed van
een geniaal mens, zich zal weten te
handhaven. Anja Silja heeft met een bo
venmenselijk kunnen voldaan aan de ex
orbitante eisen die haar gesteld werden.
Er waren in deze voorstelling meer bij
zonder goede prestaties. In de eerste
plaats Sonja Cervena, die in de rol van
Grafin Geschwitz een zeer overtuigende
creatie gaf van een lesbienne, die vergaat
in de haar verterende liefde voor Lulu.
Van de mannelijke vertolkers noem ik in
de eerste plaats Willy Ferenz die als
Schigolch excelleerde in de rol van land
loper en afperser. Het was weliswaar
Anja Silja en Ramon Vinay in Lulu
van Alban Berg.
HET NEDERLANDS DANSTHEATER
neemt ten aanzien van het Holland Festi
val een eigenaardige houding aan. Men
maar een bijrol, maar hij was de meest Utelt drie verschillende programma's
boeiende persoonlijkheid onder de ac-1 samen, met dien verstande echter dat elk
teurs. Ramon Vinay als dr. Schön, Ru-
dolf Kat als de schilder en Kurt Rüsche
als de zoon van dr. Schön zongen hun zeer
moeilijke partijen op lofwaardige wijze.
Het Concertgebouworkest o.l.v. André
Vandernoot deed zijn reputatie alle eer
aan.
daarvan gewoonlijk
slechts één première
bevat. Voor de vaste
bezoekers is er dus
betrekkelijk weinig
nieuws te beleven en
om dat te zien moe
ten zij het dubbele
van de normale toegangsprijs betalen
v,»v, wpn Blijkbaar heeft men een overdreven ver-
neo xe&en I van de toeloop van Duiten-
Het enige bezwaar dat ik waehtine van
deze voorstelling betreft de nogal stroeve ™adars
regie, die te weinig vrijheid liet aan de Qm nader toegelichte redenen heef
bewegingen van de zangeres. Voor de hgt tweede programma (zaterdag
kostuums van Rudolf Küfner niets dan lof avond in het circustheater te Scheve-
zijn dekor echter was naar mijn smaak voqi. het grootste gedeelte aan
een misgreep. De dwaze trapjes met Bartök gewijd, zodat men om te be-
rood fluwelen koorden en de al te scha- een der meestgeslaagde choreo-
mele bouwsels en vitrages ademden met =rafische werken van Hans van Manen op
de sfeer, die men nodig heeft om zich s Divertimento v00r strijkers kon aan
een elegant boudoir of een zaal in Duitse dgn DH Q Twaalf kreeg een goede
Renaissance-stijl voor te stellen. Een ex- itvoering. Achteraf bleek deze keuze
tra woord van lof voor de belichting van tQch n-et zQ geiukkig, omdat de jongste
Wim v.d. Berg is hier zeker op zijn rreatie van laatstgenoemde een minder
plaats. sterke indruk wist te maken.
Het Holland Festival heeft met deze T zekere hoogte kan van een ver
Lulu een voorstelling gecreeerd op inter- wantschap in methodiek worden gespro-
nationaal niveau. ken. In Opus Twaalf overheerst een ro-
J. H. Moolenijzer |mantisCh thema: de levensstroom, waar
door men wordt meegesleept en waar
tegen men zich niet verzetten kan. De
dramatische uitwerking van wat de
choreograaf zelf een noodlotsgedachte
noemt is voortreffelijk geabstraheerd. Bij
het weerzien meende ik zeer persoonlijk
verwerkte invloeden van Leonide Mas-
sine te herkennen. Maar hoe dan ook, in
Dualis, zoals de noviteit is getiteld, krijgt
men eveneens te doen het klinkt enigs
zins paradoxaal met uitdrukkelijk ver
borgen motieven in veel concretere beel
den. Men zou het een kryptogrammatiscn
ballet kunnen noemen.
Het raadselachtige daarvan zou niet zo
hinderlijk zijn, als er niet zo doorlopend
pretentieus te verstaan werd gegeven dat
het om diepere bedoelingen gaat en als
de dansformules maar wat interessanter
gevarieerd waren geweest. Herhaaldelijk
komen er vooral in de duetten eigenlijk
alleen nog maar psychologisch te duiden
bewegingsexperimenten voor, die uit
eindelijk niet meer dan versierde vraag
tekens opleveren. Een verticale draai
schijf blijft ons bij dit alles de symboli
sche opzet voor ogen houden (beschilderd
door Jan van der Wal, die ook de voor
mannen en vrouwen gelijke kostuums
heeft ontworpen). De plastische evoluties
bleven qua raffinement ver ten achter bij
Bartöks benaderen van de twaalftoons
techniek in diens uit 1936 daterende Mu
ziek voor snaarinstrumenten, celesta en
slagwerk.
Béjarts Sonate a trois (naar Huis Clos
van Sartre) met Géza Frid en Luctor
Ponse als pianosolisten en het door Ben
jamin Harkarvy in elkaar gezette duet op
muziek van Adolphe Adam voor Le Dia
bie Quatre completeerden dit program
ma, waaraan het Nederlands Begelei
dingsorkest onder leiding van Peter Eros
nbpaald" voortreffelijke bijdragen leverde,
De publieke belangstelling was gering
„Ubu Roi" van Alfred Jarry. Zweed
se vertaling door Sture Pyk. Opvoe
ring door het Stockholmse Theater van
de Fantasie „Marionetteatern" op 25
juni in de Koninklijke Schouwburg,
Den Haag. Bewerking en regie:
Michael Meschke. Hoofdrollen: Mi
chael Meschke en Ing Mari Tirén.
Poppen en decors: Franciszka Themer-
son. Muziek: Krzysztof Penderecki.
zomerconcert, zondag
avond in de En
gelse kerk te Am
sterdam gegeven,
heeft het Colle
gium Amsteloda-
mense evenals in
voorgaande jaren
in actieve zin deelgenomen aan het
Holland Festival.
MET het
HET koor begon dit concert met de
klankschone uitvoering van twee compo
sities „Christum Duceum" en een Ave
Maria van Josquin des Prés, een van de
meesters der derde Nederlandse School
(tweede helft van de 15de tot het begin
van de 16de eeuw). Ook met de vertol
king van de Psalmen 134 en 150 van Jan
Pieterszoon Sweelinck, stralend-schone
polyfonie van rijk melodisch gehalte,
bracht de dirigent Toon Vranken het koor
tot voortreffelijke prestaties, een repre
sentatief festivalconcert waardig. Als op
zovele koorconcerten in dit herdenkings
jaar van Claudio Monteverdis geboorte,
nu vierhonderd jaar geleden, heeft ook
het Collegium Musicum de grote compo
nist geëerd met de uitvoering van vier
delen: het Kyrie, Gloria, Sanctus-Bene-
dictus en het Angnus Dei van de „Missa
4-vocum inaequalium", die in 1651, acht
jaar na Monteverdi's dood werd uitgege
ven. Waarom de organist Johan Wee-
genhuise hierbij de opdracht had het koor
unisono met elk der zangstemmen te be
geleiden, is voor mij een raadsel geble
ven. Ik kan mij niet voorstellen, dat dit
accompagnement werkelijk in overeen
stemming met de bedoeling van de com
ponist is verricht.
Monteverdi heeft in elk geval niet
gerekend op de stemming van het orgel
volgens de gelijkzwevende temperatuur,
mocht hij inderdaad een orgel hebben
voorgeschreven. Het contact van begelei
ding en koorzang werd door de grote
afstand tussen koor en orgel niet ideaal.
Waarom toch deze prachtige muziek niet
a-capella gezongen? De zangeressen en
zangers van het koor hadden er de capa-
citieten voor. En hoe kon men het verant
woorden, dat als intermezzo, tussen het
Gloria en het Sanctus, ter vervanging
blijkbaar van het niet gezongen Credo
een orgeltoccata van Hanz Xaver Mursch-
hauser, een stuk in een pré-barokstijl
werd gespeeld? Dit was een onaanvaard
bare misgreep.
Het orgel had eerder nog dienst gedaan
voor Johan Weegenhuises uitvoering van
de kleine Orgeltoccata van J. P. Swee
linck. Indien de toegepaste registratie op
het orgel voor deze muziek de enig moge
lijke geweest is, dan leent dit instrument
zich niet voor het spelen van composities
in de stijl van deze toccata. Om eenzelfde
reden, maar dan met betrekking tot een
andere muziekstijl, kon het orgel geen
voldoening schenken bij de begeleiding
van het „Te Deum" in C van Benjamin
Britten, een werk, dat fraaie episoden
bevat, maar dat wat onsamenhangend
van bouw is. Het koor heeft bij de uit
voering weer bijzonder klankrijk gezon
gen. Het koorlid, dat in het „Te Deum
de solopartij vertolkte, bleek te beschik
ken over een glansrijke stem met een
voortreffelijk geplaatste resonans. Kin
der lij ke vroomheid klonk uit het volgen
de werk „Ut omnes unum sint" van Ma-
rius Monnikendam en daarna kwam als
slot een vertolkingshoogtepunt met de
uitvoering van Psalm 100 van Hendrik
Andriessen, waarbij de orgelpartij, met
kennis van zaken geschreven, doeltref
fend met de zang verenigd werd.
Nederland 1. Kenmerk opent het maan
dagavondprogramma na het nieuws, de
reclame en de minimolen. Daarna volgt
tot acht uur de Lucy-show. Na het jour
naal gaat de VARA verder met Achter
het Nieuws en het spelletje Tik tak tor,
waarin Tom Keiling de knoppen bedient.
Wat luchtig zomers vermaak vervolgens
in Ha-li-ha-lo, een non-stop muziekpro
gramma, waaraan meewerken de Belgi
sche zangeres Tonia, de jazzvocaliste Hen-
ny Vonk, de Nederlandse zanger Eddy
Jones, Ronnie Klipstein, de danseresjes de
Bel Air Sisters, de beatgroep de Tore
ro's en het orkest van Frans de Kok.
Ter afwisseling een documentaire uit de
BBB-serie Look. In het natuurreservaat
Ravenglass aan de Engelse kust bestu
deerden natuurkundigen sporen van ver
schillende diersoorten. Tot slot van de
avond Henk Elsink. Hij ontvangt als gast
Boccara Fride, die een aantal chansons
zingt.
Nederland 2. De NCRV begint met de
Al Hirt-show. Als gasten ontvangt hij de
cowboy-zanger Addy Arnoldi,
Perry Como en Andy Williams. Na dit
EEN DER TEKENEN des tijds is, be
treffende het genre kamermuziek, de op
gang van de muziek voor koperen blaas
instrumenten. De heerschappij van het
strijkersensemble bij voorkeur het
strijkkwartet zal er weliswaar niet
door onttroond worden, evenmin als door
het houtblazers-ensemhle; maar het ziet
er naar uit, dat het
koper-team in de
toekomst een aan
vaarde gelijkwaar
dige positie zal in
nemen. Want wat
eens als nuttige
vrij etij dsbesteding
gold van ijverige korpsleden is, mede door
de enorme groei van de blazerstechniek,
een gespecialiseerd vakwerk van virtuoos
kunnen geworden, waarvoor een nieuwe
generatie van componisten, tuk op inno
vaties en gewaagde experimenten volop
oezig is repertoire te verschaffen.
OMSTREEKS 1889 schreef de toen
zestienjarige scholier Alfred Jarry in
Rennes, met medewerking van enige
vriendjes, zijn poppenspel „Ubu Roi"
en zij vertoonden dat in een eigen
gemaakt marionettentheatertje. Jaren
later is het stuk
in Parijs en daarna
ook in het buiten
land (drie jaar ge- |ajs een poppenspel zij het dan ge
leden nog door de deeltelijk met mensen-als-poppen
Arnhemse toneel- ten tonele te brengen. In het kader
groep Theater) als het Holland Festival heeft
een volwaardig toneelstuk door leven- Meschke gisteravond in de Haagse
de acteurs gespeeld en daarmee werd Koninklijke Schouwburg zijn opvoe-
het in feite onrecht aangedaan. Het ring voor het eerst aan een Neder-
Stockhoimse „theater van de fanta-1 iands publiek getoond.
sie" Marionetteatern, dat geleid wordt
J tT/t- u i~i\TQohto boeft Hp hii<5tp MEDE door de sensatie en het schan-
door Michael Meschke, heelt de ju s_ da£d dat >ubu Roi» in de jaren rond
verhoudingen hersteld door het weer de eeuwwisseling verwekte, heeft het
spel bij latere generaties geleidelijk een
nogal overtrokken aureool gekregen. Ook
nu nog wordt het herhaaldelijk „het
eerste absurdistische toneelwerk" ge
noemd, hoewel het met datgene wat
men terecht „absurdistisch toneel" noemt
even weinig te maken heeft als de teks
ten van een ouderwets Jan Klaassen-
spel. Jarry en zijn vrienden hebben hun
sarcastische grol over hebzucht, vraat
zucht en machtswellust dezelfde grotes
ke vorm gegeven, die men ook in de
Antwerpse poesjenellenkelder kan vin
den. Als men probeert die stijl met le
vende acteurs uit te beelden, verwijdert
men de onwerkelijke spelfiguren eerder
van het publiek dan dat men ze er dich
terbij brengt. Het is de verdienste van
Michael Meschke een vorm te hebben
gevonden, waarmee hij die figuren ont
doet van alle „overdadige" menselijk
heid en ze daardoor meer tot hun eigen
soort van leven brengt en voor de toe
schouwer meer aanvaardbaar maakt.
MESCHKE bereikt dit door in zijn op
voering een heel assortiment van onge
bruikelijke hulpmiddelen te betrekken.
Het echtpaar Ubu en kapitein Bordure
worden gespeeld door mensen in grotes
ke poppenkostuums, andere personages
worden voorgesteld door levensgrote of
meer dan levensgrote twee-dimensionele
halve uurtje een programma over Japan.
De Amerikaan Donald Richie heeft uit
tientallen Japanse speelfilms karakteris
tieke scènes geknipt, die hij samenvoegde
tot documentaires. In de eerste daarvan
belicht hij het Gezin. Na een korte medi
tatie van ds. J. E. L. van de Geest tot
slot van de avond een aflevering van de
komische Amerikaanse serie de Held.
HILVERSUM I
7 00 Nws. 7.10 Lezing. 7.15 Lichte gramm.
muziek. 7.55 Overweging. 8.00 Nws. 8.10
Lichte gramm.muziek. 8.30 Nws. 8.32 Tou-
ringclub. 8.45 Voor de huisvrouw. 10.00 Klas
sieke en moderne muziek. 11.00 Voor de zie
ken. 12.00 Musette-orkest. 12.18 Marktberich
ten voor schippers. 12.20 Voor de landbou
wers 12.27 Meded. voor land- en tuinbouw.
12.30 Nws. 12.40 Aktualiteiten. 12.50 Licht en
semble met solisten. 13.30 Musiësta. 14.20
Schoolradio. 14.40 Licht instrumentaal en
semble. 15.00 Pizzicato. 17.00 Overheidsvoor
lichting. 17.10 Voor de jeugd. 18.00 Lichte
pianomuziek. 18.20 Uitzending van de ARP.
18.30 De Springplank. 18.55 Verslag Wimble
don. 19.00 Nws. 19.10 Actualiteiten. 19.30
Conciliepostbus. 19.35 Kerkorgelconcert.19.45
Geestelijke liederen. 20.00 Moderne en klas
sieke muziek. (20.30-2045 Boekbespreking).
21.50 Klassieke pianomuziek. 22.00 Kunst,
22.30 Nws. 22.40 Overweging. 22.45 Klank
beeld over Finland. 23.15 Metropole orkest.
23.45 Licht instrumentaal trio.
HILVERSUM n.
7.00 Nws. 7.10 Ochtendgymnastiek. 7.20
Lichte gramm.muziek. 7.55 Deze dag. 8.00
Nws. 8.15 Lichte gramm.muziek. 8.50 Mor
genwijding. 9.00 Klankjuwelen. 10.00 Voor de
kleuters. 10.10 Arbeidsvitaminen. 11.55 Beurs.
12.00 Dansorkest. 12.27 Meded. t.b.v. land
en tuinbouw. 12.30 Voor de landbouw. 12.40
Licht orgelspel. 13.00 Nws. 13.10 Actualitei
ten. 13.30 Klassieke muziek. 14.40 Schoolra
dio. 15.00 Voor de vrouw. 15.40 Kinderkoor.
16.00 Nws. 16.02 Moderne muziek. 16.15 Voor
de jeugd. 17.15 New York calling. 17.20 Voor
de tieners. 18.00 Nws. 18.15 Actualiteiten.
18.30 Licht orkest. 18.55 Paris vous parle.
19.00 Muziek Mozaiek. 20.00 Nws. 20.05 Zin
gen geblazen. 20.35 Op de zomertoer. 21.50
Jazz. 22.30 Nws. 22.40 Actualiteiten. 22.55
Klassieke muziek. 23.55 Nws.
HILVERSUM III.
9.00 Nws. 9.02 Actualiteiten. 9.07 Platen
maar. 10.00 Nws. 10.02 Kwink. 12.00 Nws.
12.02 Ekspres. 14.00 Nws. 14.02 Verzoekpla
ten. 15.00 Nws. 15.02 Mix1700 Nws.
17.02 5555en en 6666en.
BRUSSEL 324 m.
12.00 Nws. 12.03 Lichte muziek. 12.40
Weerbericht. 12.48 Lichte muziek. 12.55 Bui
tenlands persoverzicht. 13.00 Nws. 13.20 Ta-
felmuziek. 14.00 Nws. 14.03 Lichte muziek.
15.00 Nws. 15.03 Concertante muziek. 16.00
Nws. 16.03 Beurs. 16.09 Dansmuziek. 16.30
Voor ouder luisteraars. 17.00 Nws. 17.15
Jazz. 17.45 Fragmenten uit: The Bird Fan-
cyer's Delight. 18.00 Nws. 18.03 Voor de sol
daten. 18.28 Paardesport. 18.30 Keurig frans.
18.32 Liederen. 18.45 Sport. 18.52 Taalwenken.
18.55 ZAng. 19.00 Nws. 19.40 Lichte muziek.
19.50 Lezing. 20.00 Hand in hand met Ne
derland. 20.30 Hoorspel. 21.50 Klassieke mu
ziek. 22.00 Nws.
VOOR MAANDAG
NEDERLAND I
18.45 De Minimolen. 18.50 Journaal. 18.55
Reclame. 19.00 Kenmerk. 19.30 De Lucy
Show. 19.56 Reclame. 20.00 Journaal. 20.16
Reclame. 20.20 Achter het nws. 20.45 Tik
Tak Tor. 21.15 Non-stop muziekprogramma.
21.40 Sporen lezen: dieren. 22.05 Vrij entree
(cabaret). 22.30 Journaal.
NEDERLAND II
20.00 Nws. 20.01 Reclame. 20.05 The Al
Hirt show. 20.35 Japan. 21.20 Gesprek. 21.30
De held (film). 21.56 Reclame. 22.00 Jour
naal.
VOOR DINSDAG
NEDERLAND I
18.45 De Minimolen. 18.50 Journaal. 18.55
Reclame. 19.00 Vergeten aarde, Spaanse
filmimpressie. 19.10 Batman. 19.56 Reclame.
20.00 Journaal. 20.16 Reclame. 20.20 Zware
geneeskundige risico's: Documentaire. 21.05
De Wrekers: Super Intellect. 21.55 Vanavond
in Nieuwpoort. 22.25 Epiloog. 22.30 Jour
naai.
NEDERLAND n
20.00 Nws. 20.01 Reclame. 20.05 Premire
over films. 20.35 Holland Festival Magazine
'67. 21.00 Beslissende jaren (Speelfilm). 22.10
Reclame. 22.15 Journaal.
DERGELIJKE overwegingen lieten mij
niet los, toen ik zaterdagavond in de
Kleine Zaal van het Concertgebouw te
Amsterdam een kamermuziekprogramma
beluisterde van het ..New York Brass
Quintet", wat mij in herinnering bracht
het optreden in het jongste Hartewens-
festival van een gelijksoortig en al even
opzienbarend ensemble, namelijk „The
London Brass Soloists". Het is inderdaad
verbazingwekkend wat men van deze
executanten te horen krijgt; qua techni
sche vaardigheid, klankverscheidenheid,
nuance, muzikale expressie en samen
spel. Vooral dit laatste wekt frappante
sensaties, die ertoe leiden dat niet de mu
ziek, maar het hachelijk trapezewerk van
haar realisatie de aandacht absorbeert.
De vertolking van een driedelig stuk
van Gunther Schuller (Music for Brass
Quintet) bleek op dit punt bijzonder ken
merkend. Bijna hetzelfde gold voor een
"ZS&iïXPSl de ST-1 «»T (prachtig is die van Tsaar
mische complexiteit van dit werk en de Alexander) en nog weer andere zijn ge
verbazend hoge eisen die het steld aan reduceerd tot kleine figuurtjes die,
samenspel, kan men er een gron- soms groepsgewijs met een primitieve
dige polyfone bedrevenheid in horen pre- marionettentechniek worden bespeeld. Op
valeren. In een Sonatine van de Frans- deze wijze ontstond een voorstelling die
man Eugène Bozza (prix de Rome in -34) heel duidelijk maakt ?aAJaUy
ervaart men de klassiek gevormde com- doeld. geen drama of klucht van men-
ponist te midden der uitdagende virtuo- selijke hartstochten, maar een harlekina-
siteit waarmee de executanten het vuur de waarin met ongebreideld, zij het soms
aan de schenen gelegd wordt; vitale, di- I kinderlijk, sarcasme met die hartstoch-
rect aansprekende muziek, die ons aan ten de draak wordt gestoken,
sprankelende composities van Marcel IN HET PROGRAMMA beschrijft Mi-
Poot doet denken. Van Robert Nagel, de chael Meschke zijn werkideaal als „een
eerste trompettist en leider van het „New theater van de fantasie en de stilering,
York Brass Quintet" hoorden wij een met een veelheid van middelen, met een
Suite, waarin met pianobegeleiding vier gelijke inbreng van acteurs, poppen, mas-
van het vijftal solistisch aan hun trekken kers, requisieten en al het andere dat
kunnen komen, terwijl de vijde de kan inspireren tot leven en verbeelding,
componist zelf de klavierpartij ver- een theater op zoek naar onbeperkte mo-
zorgt; uiteraard ook muziek berekend op I gelijkheden." Een aantal van die moge
uitersten van technische mogelijkheden, lijkheden laat hij in zijn opvoering van
maar overigens van behoorlijke muzika- I „Ubu Roi zien. Dat daarmee het arse-
le diepgang naal niet is uitgeput spreekt vanzelf,
HET spreekt vanzelf dat deze in het evenzeer als het feit dat de in deze op-
genre kamermuziek laat tot ontwikkeling voering gebruikte middelen voor de mees-
gekomen compeer ook wel eens moet te- te. an^®re stukken niet brui kbaar zullen
ruggrijpen en het dan met bewerkingen 21 j 9- Maar bij „Ubu Roi heeft hij naar
moet stellen. Maar dat kan meevallen, ™jn smaak de spijker op de kop ge-
zoals bleek uit een arrangement dat de I troffen door precies die middelen te kie-
aanvoerder Nagel maakte naar gegevens zen> dle Jarry s fantasiefiguren nodig heb-
van de Duitse klassiek-romanticus Lud- I ben °m op de juiste plaats tussen werke-
wig Maurer. Maar het genre stelt zich op
muziekhistorische grondslag, wanneer het
met een „Fanfare Royale" van Josquin
des Prés (uiteraard ook bewerkt) de no
blesse van de koperklank manifesteert.
En volkomen verantwoord klonk uitein
delijk nog als bisnummer een fragment
uit Bach's „Die Kunst der Fuge", inter
pretatie van een bezonken muzikaliteit,
waartegen de geniale muziekschepper I q. W. Oberman is eind vorige week op
lijkheid en onwerkelijkheid en in de
juiste dimensie tegenover het publiek - te
komen staan.
De hervormde emeritus-predikant dr.
geen bepaalde instrumentale bestemming
heeft gegeven.
77-jarige leeftijd in Taizé overleden. Na
dat hij in Tübingen de inauguratie van
Met dat al gaf het „New York Brass zjjn Zoon prof. dr. H. A. Oberman had
1 1 i mrnrtni KoiuilTOn uan H P> I 11_ 1.: A. J„Li
Quintet" overtuigende bewijzen van de
artistieke waardigheid van het koperen
semble als partner in het genre kamer
muziek.
meegemaakt, vertrok hij met zijn echt
genote voor een vakantie naar Taizé, waar
een protestantse kloostergemeenschap is
gevestigd, die zich vooral toelegt op oecu-
Jos de Klerk I menische en liturgische experimenten.
