In de toekomst meer rampen te
verwachten door windhozen
a
BD0TZ
VIVA NU OOK ALS COMBINATIE
Waarschuwing via zend
en ontvangstinstallatie
Elektrische auto voor stad
Service in de vakantie
Besparingen door
nikkelen munten
aanzienlijk
f UW
i goede 1
l keusJ
Voedselvergiftiging?
Dekking zoeken
zegt de Fransman
zeggen wy
Genieten doen we allebei. De
Fransman van zijn cognac,
wij van B00TZ BRANDY
SPÉCIAL Een „Hollandse",
door Bootz gemaakt. Vraag
er naar, waar dan ook.
B00TZ -
BESTE „KONJAK"
NEDERLANDS
FABRIKAAT
f 10,40
PER
HELE
LITER
BOOTZ
RANDT,
"MM
Meer informatie voor chauffeur
Zodra de automobilist in zijn wagen stapt
en wegrijdt, verbreekt hij bijna alle con
tacten met de „buitenwereld". Slechts op
tische signalen en geluidssignalen kunnen
dan nog van buiten tot hem doordringen;
hij zelf kan tijdens de rit met uitzonde
ring van zijn claxon en lichtflitsen geen
boodschappen naar de wereld buiten zijn
auto zenden. Voor de automobilist leidt dit
tot een zeker isolement. Voor informatie van
buiten wordt hij afhankelijk van de talrijke
vaak onvoldoende verkeersaandui-
dingen die wij kennen. Als hij niet in goede
conditie is, leveren al deze aanduidingen
soms een te zware belasting op.
WAARSCHUWING
BOODSCHAP
NA 1 JULI NIET MEER
OVER DE
Binnenkort zal in ons land deze driedeurs
Viva leverbaar zijn. De wagen uitgerust
met een 1159 cc motor heeft een achter
bank die kan worden weggeklapt. Er ontstaat
dan een laadruimte van 1.229 kubieke meter.
Vering en achteras zijn aangepast aan de
functie van deze Viva Estate Car.
-A.-
Boven: het kleine elektrische wagentje, aan
gedreven door conventionele accu's. Onder:
de vloergroep met de talrijke accubatterijen.
I nnnmyunmiMWWIIKW
(Van onze weerkundige medewerker)
Wanneer wij stellen dat er in de toekomst meer rampen door windhozen ver
oorzaakt in ons land zijn te verwachten dan willen wij daarmee niet beweren dat
er meer zware buien en meer windhozen voor de deur staan. Meteorologisch gezien
hebben wij geen enkele reden dit te veronderstellen. Meer rampen door windhozen
aangericht voorzien wij wel. Was de windhoos die zondagmiddag 25 juni ons land
(Brabant en de Betuwe) teisterde twintig jaar vroeger gekomen dan zouden er
geen slachtoffers zijn gevallen. Toen bestond de nieuwe woonwijk Rooyenburg
nog niet en was er bij Chaam nog geen camping. Daarom kunnen wij in ons land
meer rampen door windhozen aangericht verwachten. Wij behoeven niet terug te
gaan tot 1925 (Borculoramp) maar laat een ieder in zijn eigen stad of gemeente
eens kijken wat daar (aantal hectares) in de laatste 10 a 20 jaar is bijgebouwd.
Neem daarbij ook de hectares campings die wij in genoemde periode rijker zijn
geworden, dan is het logisch dat elke windhoos van enige betekenis die de grond
bereikt een steeds kleinere kans maakt alle campings en woonwijken te omzeilen.
- -
land werd tijdens een kleine hoos al
I een windstoot van 55 meter per seconde,
bijna 200 km per uur gemeten. Door de
enorme luchtverplaatsing kunnen krach
ten van 200 kg per vierkante meter op
treden. Zware windhozen, waartoe die
van zondag 25 juni mag worden gere
kend, hebben helemaal het karakter van
een tornado zoals Amerika die kent.
Het is interessant te vernemen tot wel
ke natuur-bijzonderheden deze reuzenho-
I zen in staat zijn In „The Elements Ra
ge" heeft Frank W. Lane er een aantal
I deskundig onderzocht en beschreven.
In Minnesota werd in een tornado een
paard gedood doordat het dier getroffen
werd door een maiskolf die het voor-
I hoofdsbeen van het dier brak. Een lat
werd zo diep in een boom gejaagd dat
een man op het uiteinde kon gaan zit
ten. Vijftig wagons van de Noordwest
I Empire Building Express, elk 70 ton
zwaar, werden uit de rails getild. Een
I wagon lag 25 meter buiten de rails „De
reuzenstofzuiger des hemels" noemt de I
Amerikaanse meteoroloog Humphrey de
tornado en vertelt als betrouwbare voor
vallen dat een ijskast van 360 kg 4V2 km
ver werd weggeslingerd. Een torenspits
met haar werd 24 km verder terugge
vonden. Van een wagen met twee paar
den bespannen, bleef een paard dood
I liggen. De wagen met het andere paard
werd 30 meter weggeslingerd. Kurken
vliegen van de flessen, vaatjes met ha
ring en bier barsten open, autobanden
springen, kippen worden dikwijls geheel
van hun veren ontdaan. Het gebeurt
bij de Amerikaanse tornado's herhaalde
lijk dat mensen worden opgenomen en
enkele honderden meter verder weer op
de grond terecht komen, meestal lang-
I zaam door de nog opstijgende stroming.
Mensen die een tornado in de buiten
lucht overleefd hebben vertelden een ge
voel te hebben of hun ogen en borst uit
elkaar zouden springen, hetgeen is toe te
I schrijven aan de zeer lage druk (vacu- j
um).
De Amerikaan Albright, die vele ver
nielingen van tornado's onderzocht, zegt:
„Er valt geen storm op aarde met een
tornado te vergelijken wat hevigheid en
I vernielende kracht betreft. Het is moei-
lijk iemand die het niet zelf heeft mee
gemaakt en heeft gezien een indruk te
geven van de geweldige krachten. Ze
tarten elke beschrijving".
ADVERTENTIE
Wanneer wij stellen dat de ramp van
Tricht en Chaam de zwaarste is door
een cycloon aangericht na Borculo dan
ig dit gezien de schade, het aantal doden
en gewonden juist. Onjuist is het te ver
onderstellen dat er in die periode van
ruim veertig jaar niet meer tenminste
evenzware windhozen over ons land zijn
getrokken.
In de jaarlijkse door het KNMI uitge
geven boekjes „Onweders en Optische
verschijnselen" zijn ze allemaal te vin
den. Gemiddeld per jaar mogen wij het
aantal windhozen in ons land zeker op
twintig rekenen. Gelukkig is het meestal
een zwak ontwikkelde slurf die even de
grond raakt, enkele bomen ontwortelt en
enkele daken vernielt. Toch is de j aar
lij ke schade door windhozen aangericht
vaak groter dan wordt verondersteld en
Van de invoering van nikkelen munten
ter vervanging van de zilveren guldens
en rijksdaalders, behoeven geen gevaren
te worden gevreesd uit een oogpunt van
de volksgezondheid.
Minister Witteveen van Financien zegt
dit in antwoord op het verslag van de
Tweede Kamer over de wijziging van de
Muntwet. Hoewel nikkelallergie voor
komt, zijn geen gevallen van deze ziekte
bekend bij personen, die veel en intensief
met nikkelen munten in aanraking komen.
Minister Witteveen noemt de besparin
gen, die voortvloeien uit de overgang van
zilver op nikkel, aanzienlijk. De kostprijs
van een zilveren gulden nadert de nomi
nale waarde. Die van een nikkelen gulden
bedraagt ongeveer 8 cent. Dit betekent,
dat elk van nikkel te fabriceren gulden,
budgettair gezien, een aanmuntingswinst
van 92 cent oplevert. Voor de nikkelen
rijksdaalders, die 15 cent kosten, is dit
voordeel nog groter, n.l. 2,35 per stuk
aldus de minister.
Momenteel zijn in ons land ongeveer
60.000 guldenautomaten, waarbij 16.000
sigarettenautomaten, in gebruik. Als zou
worden overgegaan tot invoering van
kleinere zilveren guldens van een lager
gehalte, zou de daardoor noodzakelijke
ombouw van deze automaten 200 tot
300, per automaat kosten. Bij de over
gang op nikkelen guldens van hetzelfde
formaat zijn deze kosten aanzienlijk ge
ringer.
Voor bepaalde typen automaten zal de
omschakeling eenvoudig zijn, zodat daar
mede geen hogere kosten dan 20 tot
30, gemoeid zullen zijn.
De Tweede Kamer zal nog deze week
het wetsontwerp tot wijziging van de
muntwet in behandeling nemen.
In Den Helder is de 32-jarige heer A
Noya maandagmorgen levenloos op zijn
bed aangetroffen. Zijn echtgenote was be
wusteloos. Zij is naar een ziekenhuis over
gebracht. Men denkt aan voedselvergifti
ging, hoewel de kinderen uit het gezin,
een jongen van drie en een meisje yan
vijf jaar, niets mankeren.
Als de zwarte trechter nadert resten
nog enkele seconden om dekking te
zoeken.
mag jaarlijks gemiddeld op enige tien
duizenden guldens worden gerekend.
Het is niet helemaal juist te stellen.
zo'n cycloon komt eens in de twintig
jaar voor. Er zijn er meer, alleen wer
den er geen woonwijken door de ver
nielende trechter geraakt. Twee jaar I
na de Borculoramp trok er weer een
zware hoos op 1 juli 1927 over Neede en
omgeving met veel vernielingen. De enor
me cycloon die op 23 augustus 1950 over
de Veluwe en Friesland trok kon nog
wel eens heviger zijn geweest dan de
cycloon van Tricht. Die hoos van 19501
vernielde in de staatsbossen rond Koot
wijk, Harskamp en omgeving enkele
tienduizenden bomen. Een baan van 45
km lengte en 1 km breedte met vernie
lingen. Gelukkig in een gebied waarin
zich slechts enkele boerderijtjes bevon
den welke geheel werden vernield De
zelfde cycloon arriveerde een uur later
boven Friesland.
Het dorp Haulerwijk kreeg grote scha
de. Een aantal huizen werd geheel ver
nield, twee mnsen gewond. Ook hierbij I
weer geluk dat de hoos dwars over de
vaart waaraan de huizen stonden trok en
dus weinig woningen kon raken.
Een enorm zware cycloon trok 14 juli
1956 vlak langs Sint Nicolaasga (Fr.).
Ook hier geluk daar voornamelijk in een
groot bos eikebomen van een meter
middellijn het moesten ontgelden. Men
moet het gezien hebben om te kunnen
geloven hoe deze enorme natuurkrachten
in enkele seconden huis houden. Op 29
juli 1956 trok een hoos over het Groning
se Ten Boer; veertig huizen werden ver
nield. In sommige gevallen kan tijdig
worden gewaarschuwd hetgeen het KNMI
die zondagmorgen ook deed, maar hel
blijft dan nog afwachten of het tot een
hoosontwikkeling komt en waar die zich
zal voordoen.
Het enige wat men in de laatste se
conden, wanneer men zo'n zwarte trech
ter op zich af ziet komen, nog kan doen
is te trechten er zelf zo goed mogelijk!
af te komen. In de kelder of.de tafel
tegen de binnenmuur trekken en daar
onder schuilen. Het plotseling aardedon
ker worden van de lucht kan een waar
schuwing voor het naderend onheil zijn.
Het is niet doenlijk in kort bestek de waar
schijnlijke oorzaak van windhozen te
omschrijven. Vele geleerden, onder wie
ook de Nederlanders Bleeker (onlangs
gestorven) en Delver hebben er hele
theorieën overgeschreven. Er zijn vele I
factoren nodig die plotseling samenspan
nen om tot een dergelijk natuurgeweld
te komen. Enkele bijzonderheden kent
men wel. In de eerste plaats is de lucht
druk in de hoos bijzonder laag. Wanneer
iemand toevallig op de barometer zou
hebben gekeken moet hij de naald een
paar enorme sprongen hebben zien ma
ken. Verschillen van 20 a 30 mm kwik-
druk in enkele seconden zijn mogelijk.
Doordat de luchtdruk even wegvalt aan
de buitenkant van huizen en gebouwen
drukt de lucht van binnen uit (explosie-
effekt) met geweld naar buiten waar
door daken in een wip van de huizen
worden gelicht. Tevens staat er een enor
me draaiende luchtbeweging. Op Vlie-1
SPECIAL
k
Daarbij komt dat deze verkeersaandqidingen als waar
schuwingen vaak te kort schieten; hun boodschap is niet
altijd voldoende indringend en er bestaan gevaren op de
"weg waarvoor soms geen borden of andere signalen aan
wezig zijn: gladde wegen, gevaarlijk wegdek, hellingen,
scherpe bochten, mist, ijzel enz.
De ontwikkelingsafdelingen van verscheidene auto-
fabrieken (vooral in Amerika) hebben de laatste jaren
getracht door middel van verschillende systemen de auto
mobilist tijdens de rit meer en betere informatie toe te
stoppen.
Ford bijvoorbeeld experimenteerde met kleine zenders,
opgesteld langs de rand van een moeilijk parcours. Een
gelijkgerichte ontvanginstallatie in de wagen vmg bij het
passeren het radiosignaal van de zender op en transfor
meerde dat, hetzij tot een geluidssignaal, hetzij tot een
andere boodschap voor de bestuurder. De signalen kwa
men door in een bepaalde code; aan de hand daarvan
kon de automobilist uitmaken welk gevaar hem bij het
voortgaan bedreigde.
Volledige uitwerking van dit systeem zou een kostbare
zaak worden; nog afgezien van de technische moeilijkheid
dat ook tegenliggers dit voor hen nutteloze signaal zouden
opvangen.
In de technische afdelingen van General Motors is in
middels ook een waarschuwingssysteem ontwikkeld, dat
verschillende mogelijkheden biedt.
Dit DAIR-systeem (Driver Aid Information and Rou
ting) steunt in hoofdzaak op magneetelementen die langs
de wegrand kunnen worden geplaatst. Op verschillende
manieren kunnen deze magneten nu hun diensten ver
vullen in dit waarschuwingssysteem. Door middel van een
kleine inductiestroom activeren zij een ontvangstinstal
latie in de passerende auto.
Deze geringe impuls is voldoende om boodschappen over
te brengen, die reeds tevoren in een centrale op de band
zijn vastgelegd of door de centrale rechtstreeks worden
doorgegeven.
Bovendien kan door het scheppen van een kortegolf-
verbinding een verbinding tot stand worden gebracht tus
sen de automobilist en een centrale, die eventuele ge
sprekken weer kan relayeren.
Er zijn meer mogelijkheden; het systeem kan door een
signaal in de wagen en het tegelijk oplichten van een
boodschap op een klein scherm de chauffeur waarschuwen
voor naderende gevaren.
Tenslotte maar dit is nog volledig toekomstmuziek
kan een bepaald weggedeelte „in kaart" worden gebracht
op een speciaal geprogrammeerde kaart. Deze kaart kan
in de DAIR-apparatuur in de wagen worden gestoken en
via een optisch systeem (een verlicht scherm waarop na
elkaar de aanwijzingen aangloeien) wordt de chauffeur
nauwkeurig op iedere verandering van richting gewezen.
Na 1 juli zal de automobilist niet meer de doorge
trokken streep op het wegdek mogen overschrijden.
Op deze datum treedt namelijk artikel 122 van de
nieuwe verkeersregels in wérking.
In het algemeen zal de doorgetrokken streep buiten
de bebouwde kom slechts worden aangebracht in on
overzichtelijke bochten en op hellingen.
Binnen de bebouwde kom zal men de ononder
broken streep met de grootste omzichtigheid moeten
aanbrengen, gezien de vérgaande gevolgen die een
dergelijke streep voor het verkeersbeeld heeft.
De streep op het wegdek wordt voorafgegaan door
een waarschuwingsstreep; een aantal lange strepen
met kleine tussenruimten, zodat het voor de auto
mobilist lijkt of de onderbroken strepen langzaam
„dichtgroeien".
Volledige invoering van dit systeem zou echter beteke
nen de montage van reeksen magneetelementen langs de
wegen, bijzondere voorzieningen op kruispunten en een
kostbare apparatuur in de auto. Daarnaast verkeerscen-
trales en een net van relaisposten.
Voorlopig hebben we in Nederland nog nauwelijks vol
doende wegen.
Als resultaat van enige jaren wetenschappelijk
onderzoek heeft de Engelse Fordfabriek een klein,
door elektromotoren aangedreven, voertuig vervaar
digd. Deze „Comuta" is met zijn lengte van twee
meter en kleine draaicirkel van vijfeneenhalve meter
bedoeld voor het stadsverkeer. In de wagen is plaats
voor twee volwassenen en twee kinderen, of eventueel
niet al te zware bagage en boodschappen.
Bij Ford verwacht men, dat binnen tien jaar elek
trische auto's een commercieel succes zuilen zijn.
Daarom gaat een van de twee in Engeland vervaar
digde prototypen naar Amerika, waar verder wordt
geëxperimenteerd met de door Ford ontwikkelde na-
trium-zwavel-accu's.
In Engeland wordt dit wagentje nog gevoed door
conventionele accu's. De Comuta heeft hiermee een
actieradius van 65 kilometer, bij een constante snel
heid van veertig kilometer per uur.
De carrosserie is vervaardigd van glasfiber, de aan
drijving geschiedt via de beide achterwielen.
Alle wielen van dit wagentje zijn onafhankelijk
geveerd.
Het succes van dit soort voertuigen is afhankelijk
van de ontwikkeling, van nieuwe accu's die een gro
tere actieradius plus een hogere snelheid toestaan en
lichtët in gewicht zijn dan de conventionele accu's.
Verscheidene Amerikaanse autofabrieken zijn ijverig
bezig nieuwe accu's te ontwerpen.
Tot eind september zullen op verscheidene Italiaanse
autowegen Fiat-bestelwagens rondrijden, die volledig zijn
toegerust om snel defecten aan wagens van buitenlanders
en Italianen te repareren. Deze servicedienst van de Ita
liaanse autofabriek verloopt in samenwerking met de
Italiaanse automobielclub ACI.
Verleden jaar werden bijna achtduizend buitenlandse
wagens na pech weer rijvaardig gemaakt.
Onderdelen worden geleverd tegen de vastgestelde prij
zen; buitenlandse automobilisten behoeven geen arbeids
loon te betalen.
