DE CHINESE
KERNBOM
Veel critiek in VS-parlement
op vliegtuigzending naar Kongo
Alexander Sjelepins macht
brokkelt snel af
Twee doden bij
aanslagen in
Hongkong
Kroesjtsjev: „Nixon is een niksnut
Melina Mercouri
verliest Griekse
nationaliteit
Menu van egels
en slangen
Garrison
beschuldigt
tv-verslaggever
Angst voor nieuwe interventie
In Albanië actie
tegen kerken
„Doeltreffender
werken in Vietnam"
Olie stroomt weer
Verstekelingen
grepen de macht
Geen Nederlandse
afgevaardigde
naar Guinee
Televisie-vraaggesprek met Russische ex-premier
Ook in Nederland
HOOFDPIJN?
WITTE KRUIS
telegrammen
2
WOENSDAG 12 JULI 196 7
3
Rusk-doctrine
Minister McNamara:
99
Goed
mens
McCarthy-invloed
Wèg pijn
V^V/
Als u Vy
poeders
kiest!
Geen enkele aansporing om te onder
zoeken op welke wijze met Israel in
vrede kan worden geleefd, is uit Moskou
aan de leiders der Arabische landen ge
richt. Wel wapenzendingen en belofte tot
militaire hulp, met andere woorden, aan
sporingen tot hervatting van de oorlog en
tot weerwraak.
Als de strijd in het Nabije Oosten op
nieuw zou opvlammen, behoeft men niet
ver naar de schuldige te zoeken. „De
grote kampioene voor recht en vrede"
de Sovjet-Unie heeft geen splinter van
haar gigantische politieke macht gebruikt
om een oplossing in het Nabije Oosten
naderbij te brengen.
De duizenden doden in de Sinaï, in
Jordanië en het Golangebergte, de dui
zenden vluchtelingen in tentenkampen en
onder de blote hemel hebben bij het
overleg tussen de Arabische leiders geen
enkele rol gespeeld. Geen woord is ver
spild aan de vraag, hoe de nood kan wor
den gelenigd en hoe een einde kan wor
den gemaakt aan de ellende van deze
duizenden misleide Arabieren, die door
ophitsing van hun eigen leiders doods
bang zijn geworden en de bezette gebie
den zijn ontvlucht.
Hoe groter hun ellende, hoe sterker het
wapen van de hetze in de voorbereiding
van een nieuwe oorlog. Koning Hoessein
van Jordanië, wiens land het grootste
aantal slachtoffers telt, bezocht in ge
vechtstenue Cairo en werd als een held
geëerd. Deze zoetsappige, glimlachende
held is wel bijzonder goed uit de strijd
gekomen. Maar in het gloeiende zand aan
Israels grenzen liggen de ware helden
dood en reeds vergeten.
ATHENE (AFP) De actrice Melina
Mercouri en zeven andere Grieken zijn
van hun nationaliteit vervallen verklaard
wegens „anti-nationale activiteit in het
buitenland" aldus een bericht in de Griek
se staatscourant.
Onder de andere Grieken die door dit
besluit getroffen zijn bevinden zich de
voorzitter van de Griekse bond voor de
rechten van de mens, Efstratios Someritis,
Nicolas Nicolaidis", die beweert secretaris
te zijn van de partij van de unie van het
centrum, en Georges Beikós, een spreker
van radio-Moskou-
De Griekse regering heeft ook besloten
het vermogen van de betrokkenen in be
slag te nemen.
METZ (Rtr.) Egels en slangen zijn
vier jaar lang de hoofdschotel geweest
van de 34-jarige Joseph Theobald, die in
1963 een bos bij Metz invluchtte toen de
politie hem zocht wegens diefstal. Hij pro
beerde toen in leven te blijven met wat
hij kon vinden of stelen. Toen dit afge
lopen was ging hij over tot het vangen
van egels en slangen.
Zondag verkocht hij paddestoelen aan
dagjesmensen en ging zich daarna be
drinken in een dorpscafé. Hij werd ge
arresteerd nadat dorpelingen hem be
schonken hadden aangetroffen.
De Japanse televisie heeft opnamen
uitgezonden van de recente Chinese
kernproef in de provincie Sinkiang.
Van boven naar beneden: de drie
fasen van de ontploffing.
De krachtige weerstand van Israel te
gen de pogingen van de Verenigde Naties
om een deel van de successen, door Israel
in de korte oorlog behaald, ongedaan te
maken brengt het gevaar mee dat Israel
sympathie zal verliezen in de Westelijke
landen. Die sympathie was goeddeels door
emotionele bewondering losgeslagen en
dat is een zwakke ruggegraat voor blij
vend begrip.
Toch is het zaak dat degenen, die de
heldhaftige strijd van de Israëliërs tegen
hun bloeddorstige belagers als een moreel
geoorloofde onderneming zagen, bij die
mening blijven ondanks de propagandis
tische kreten uit de Arabische landen
en de Sovjet-Unie over „Israëlische
agressie". De moed die de joden hebben
opgebracht om zonder enige hulp van
buiten de verenigde Arabischelegers te
gemoet te treden en van repliek te dienen,
wordt geëvenaard door de moed van hun
politieke leiders om stand te houden te
gen de bemoeiingen en druk van de
UNO in.
Israel is de UNO in geen enkel op
zicht dank verschuldigd, integendeel, ook
in 1948 heeft het riskante concessies moe
ten doen aan de volkenorganisatie, die te
weinig oog gehad heeft voor de dodelijke
gevaren die aan deze concessies verbon
den waren voor de joodse staat. De op
gelegde verdeling van Jeruzalem heeft
alleen maar ellende gebracht, vooral ook
omdat Jordanië zich niet heeft gehouden
aan de afspraak om in zijn deel van de
Heilige stad de rechten van de joden te
eerbiedigen. Het opgeven van de Gaza-
strook in 1948 geschiedde onder druk van
de internationale machten, ofschoon de
Egyptenaren tegen het besluit van de
UNO in Palestina waren binnengetrok
ken. Juist in deze Gaza-strook werd de
dreiging opgebouwd, die dood en uit
roeiing aan Israel beloofde.
De bezetting van de Syrische hoogvlak
te was een militaire noodzaak, omdat de
Syriërs twintig jaar lang van het Golan
gebergte uit de joodse nederzettingen in
de Galil konden bestoken met geschut en
mortieren. Twintig jaar lang heeft de
bevolking van de joodse dorpen in de
Galil dagelijks in doodsangst geleefd.
Telkens opnieuw vielen doden door het
Syrische vuur en werden mensen op de
akkers gedood. De bezetting van de
Golanhoogten heeft daaraan een eind ge
maakt, maar een eventuele ontruiming
van dit gebied door de joden zou tot
gevolg hebben dat de beschietingen on
middellijk weer zouden beginnen.
Jeruzalem, het Galongebergte en de
Gaza-strook moeten onvoorwaardelijk be
zet blijven, omwille van de veiligheid
der Israëlische bevolking. Iedere poging
van de UNO om aan die bezetting een
einde te maken, speelt in de kaart van
de op revanche beluste Arabieren. Israel
heeft in de komende maanden de steun
van zijn vrienden hard nodig, om te voor
komen dat het opnieuw zal worden uit
geleverd aan de Arabische oorlogsdrij
vers, die niet ophouden te verkondigen
dat „de agressor" bloedig zal worden ge
straft.
De Sovjet-Unie speelt om economisch-
strategische redenen het vuile spelletje
mee onder het mom van de edele voor
vechter van het internationale recht. Het
is echter te zeer bekend in hoeverre op
het podium van de UNO dit internationa
le recht drijfveer van handelen is. De UNO
is een instrument van de grote machten,
die onderling wel tot de slotsom zijn ge
komen dat zij elkander niet meer aan
kunnen en daarom vredige gezichten
trekken, maar die bereid zijn de rechten
der kleinen mitsgaders de veiligheid van
de bewoners daarvan op het altaar van
hun eigen belangen-vrede te offeren. Is
rael vecht de politieke oorlog even moe
dig en even eenzaam als die van de slag
velden. Maar die oorlog spreekt de pu
blieke opinie minder aan en stelt de
sympathie op de proef. De echte vrien
den van Israel zullen die proef wel door
staan, maar er zijn veel twijfelaars, die
niet bestand blijken tegen het vrome
masker dat de vijanden van Israel zich
onder aanwijzingen van de Sovjet-Unie
hebben aangemeten.
NEW ORLEANS (Rtr) Het bureau
van de officier van justitie in New Or
leans, Jim Garrison, heeft de televisiever-
slaggever Richard Townly ervan beschul
digd een belangrijke getuige in het door
Garrison ingestelde onderzoek naar de
moord op Kennedy te hebben willen om
kopen en intimideren. Deze getuige is
Perry R. Russo, die bij een verhoor on
langs tegen Clay Shaw heeft getuigd.
Shaw zou in september terecht kunnen
staan wegens deelneming aan een samen
zwering tegen Kennedy.
Volgens het bureau van Garrison heeft
Townly Russo een huis in Californië aan
geboden en een betrekking bij de omroep-
maatschappij NBC. Townly zou ook een
andere getuige in het onderzoek van Gar-
sison, Mariene Mancuso, hebben „be
werkt".
(Van onze correspondent)
WASHINGTON. Drie vliegtui
gen met 150 man begeleidend perso
neel heeft Washington naar Kongo
gestuurd als steun voor de regering-
Mohoetoe, maar de storm van critiek
die hierover in het Amerikaanse
parlement is opgestoken is zo hevig
alsof Amerikaanse mariniers al bij
duizenden Kongo binnenrukken.
Gistermiddag moest minister van
Buitenlandse Zaken Dean Rusk de
beslissing verdedigen tegen scherpe
senatoren, die geen goed woord over
hadden voor de jongste militaire in
menging der regering.
Rusk betoogde dat Washington de cen-
VATICAANSTAD (Reuter). Volgens
het Vaticaan zijn in Albanië alle kerken
gesloten en sommige beschadigd. Het
meldt dat de actie tegen de kerken in
Albanië plotseling is verhevigd. Een
kerk zou in brand zijn gestoken. Daar
bij zouden vier priesters zijn omgeko
men. Alleen de kathedraal in Tirana zou
nog open zijn maar bij de ingang is een
anti-religieus geschrift aangebracht.
trale Kongolese regering steunt zoals ook
de Verenigde Naties doen en dat de zen
ding der drie toestellen behalve misschien
nuttig voor het redden van gevangen ge
nomen buitenlanders bovendien aantoont
dat de blanke huurlingen, die de regering-
Moboetoe het leven zuur maken, geen
steun genieten in de westerse wereld.
De parlementariërs accepteerden deze
redenering grotendeels evenwel niet. Zowel
uiterst rechtse als progressieve senatoren
noemden de vliegtuigzending hoogst onge
lukkig en riskant.
In het huis van afgevaardigden diende
gisteren tenslotte het republikeinse lid
Wyman een resolutie in, waarin de vlieg
tuigzending naar Kongo wordt afgekeurd
en de terugkeer van toestellen en man
schappen wordt aanbevolen.
De hele reactie van het parlement
tegen de kleine en feitelijk niet erg ris
kant lijkende actie van de regering is ont
hullend voor de stemming in het Ame
rikaanse congres. Afgezien van sympathie
voor of critiek op het Vietnambeleid blijkt
namelijk een groot deel der parlementa
riërs een heilige angst te hebben voor een
nieuwe interventie en nieuwe verplichtin
gen op militair vlak.
Waartegen geageerd wordt is eigenlijk
de „Rusk-doetrine", volgens welke de
Verenigde Staten tegen agressie overal ter
wereld moeten optreden. De meeste volks
vertegenwoordigers lijken te vinden dat
(Van onze correspondent)
MOSKOU. Alexander Sjelepin, één
van de schilderachtigste en misschien in
teressantste persoonlijkheden van de Rus
sische politiek schijnt voor enige tijd
mogelijk ook voor altijd uit het licht
van de schijnwerpers achter de coulissen
te zijn verdwenen. Net zo sensationeel als
zijn komeetachtige opkomst voltrok zich
de overplaatsing naar de ondankbare post
van hoofd van de vakbondorganisatie,
waarin meer dan tachtig miljoen arbei
ders zijn verenigd.
Alexander Sjelepin kan zich erop beroe
men nu voorzitter te zijn van de centrale
vakbondsraad. Als men echter weet dat
in de Sovjët-Unie organisaties van een der
gelijke grootte eerder aan macht verlie
zen dan winnen en politieke beslissingen
in kleinere corporaties vallen dan moet
de nieuwe functie worden beschouwd
als een verdere degradatie van de 49-jari-
ge Sjelepin, die tot eind 1965 veel macht
had en algemeen als opvolger van nartij-
chef Brezjnev werd beschouwd.
Een degradatie die in het raam past van
de machtsstrijd die momenteel weer in
Rusland woedt en volgens menig politiek
waarnemer sedert de val van Kroesjtsjev
niet zo hevig is geweest.
Sjelepin werd in 1958 chef van de ge
heime politie en de militaire inlichtingen
dienst. In 1961 werd hij onder Kroesjtsjev
partijsecretaris om drie jaar later zowaar
in het presidium te worden opgenomen.
Na de val van Kroesjtsjev begon Sjele-
pin's macht echter snel af te brokkelen.
Hij verloor zijn functie als plaatsvervan
gend minister-president en ook werd hij
ontheven als minister van de lichte in
dustrie. Sedert januari 1966, toen hij zijn
laatste buitenlandse reis naar Noord-Viet-
nam maakte daarvoor was hij twee
maal in Egypte, China en Noord-Korea ge
weest verbleef hij niet meer in het
buitenland.
Sjelepin blijft nog lid van het elf 'eden
tellende politbureau, de commissie die
de Sovjet-Unie bestuurt, maar het is wel
duidelijk dat de ambitieuze Sjelepin veel
van zijn macht heeft moeten afstaan. Hij
schijnt nu in wezen werkloos te zijn.
WASHINGTON, (AP) De Ameri
kaanse minister van Defensie Robert Mc-
Namara heeft gisteravond na zijn terug
keer uit Vietnam, in Washington ver
klaard dat het noodzakelijk is de slag
vaardigheid van de in Zuidoost-Azië aan
wezige troepen op te voeren.
Hij wilde niet zeggen of meer troepen
ïaar Vietnam zullen worden gezonden,
maar legde de nadruk op de noodzake
lijkheid om de reeds aanwezige strijd
krachten doeltreffender te maken.
Tapline, de Amerikaanse maatschap
pij die de buisleiding van 1700 km. ex
ploiteert van Saoedie Arabië naar de
Middellandse Zee, zal de uitvoer van olie
hervatten voor het eerst sedert het uit
breken van de Arabisch-Israelische oorlog.
De regering van Libanon heeft de maat
schappij gemachtigd om ruwe olie naar
Spanje uit te voeren. De leiding werd 7
juni gesloten, twee dagen na het uitbre
ken van de Arabisch-Israelische oorlog.
alleen waar vastgelegde verdragsbeloften
bestaan of de nationale veiligheid in ge
vaar is Amerikaanse militairen in actie
mogen komen en dat de regering moet
worden afgehouden van overijverige be
moeienissen.
MIAMI BEACH (Reuter en AP) Zes
gewapende mannen, vermoedelijk Cubaan
se verstekelingen, hebben de Panamese
vrachtboot „Freight Transporter" voor de
kust van de Amerikaanse staat Florida
overmeesterd. Zij vernielden de boordradio
en voeren in een reddingboot naar de
wal.
De kustwacht ving een radioboodschap
van het schip op, dat de mannen de macht
op het schip hadden overgenomen. Oogge
tuigen zagen de zes mannen met geweren
aan land gaan en in een taxi stappen.
De politie vond op het strand de lege
reddingboot.
Het vrachtschip had 31 bemannings
leden en zeven passagiers aan boord.
HONGKONG. (AP) Dinsdagavond
zijn bij aanslagen in Hongkong twee do
den en een twintigtal gewonden geval
len. De regering heeft een uitgaansver
bod afgekondigd en het openbaar ver
voer, het doelwit van de gewelddadighe
den, stilgelegd.
Chinezen met messen en soms met zelf
gemaakte gasmaskers staken bussen in
brand. In de overvolle Chinese wijk Wan-
chai brandde een dozijn vuren. Een van
de benden wierp explosieven naar de
politie. Andere menigten gooiden etalage
ruiten in en sloegen twee eethuizen kort
en klein, omdat er rechercheurs verbor
gen zouden zitten.
De politie herstelde de orde met char
ges en traangas. Ook werden schoten
over de hoofden van een volksmassa ge
lost, zonder dat gewonden vielen.
(Reuter en AFP) China heeft bij
Engeland scherp geprotesteerd tegen wat
het noemt „de ontvoering door de Britse
gewapende politie in Hongkong" van de
Chinese correspondent van het persbu
reau Nieuw China Hsueh Ping, die „op
reportage was in het gebied Wan Chai,
waar de Britse oproerpolitie bezig was
met de bloedige vervolging van patriotti
sche Chinese nationalisten".
Hoewel hij zijn papieren aan de politie
liet zien stoorde deze zich daar niet aan,
nam zijn camera in beslag, sleurde hem
in een politiewagen en zette hem in hech
tenis in een politiepost.
DEN HAAG Er gaat géén vertegen
woordiger van de Nederlandse regering
praten met de regering van Guinee. In
Den Haag wordt nu vooral uitgezien naar
de resultaten van een gesprek, dat de re
geringen van Guinee en Ivoorkust zullen
voeren met José Rolz-Bennet, een hoge
V.N.-functionaris die door V.N.-secretaris
Oe Thant naar Conakry is gezonden.
Zoals gemeld mogen de circa vijftig
Nederlanders in Guinee het land niet ver
laten. Dertig van hen zijn in dienst van
het Beverwijkse aannemersbedrijf Van
Hattem en Blankevoort, dat sinds giste
ren weer ongehinderd met Guinee kan te
legraferen. Een woordvoerder van het be
drijf deelde ons vanochtend mee, dat de
Nederlanders in Guinee normaal aan het
werk zijn. Zij mogen alleen het land niet
uit. Hun vrijheid is verder op geen enkele
wijze beperkt.
De vertegenwoordiger van de Neder
landse regering, die voor een direct con
tact met Conakry in aanmerking zou ko
men, is de zaakgelastigde in Liberie, mr.
J. H. W Fietelaars. De^ Haag heeft hem
laten weten, het niet \*7:lzaam te achten
dat hij naar Guinee gaat. Ook hij zou daar
in moeilijkheden kunnen komen.
NEW YORK (AP). „Nixon is
een niksnut, een principeloze ma
rionet". Dit hoorden miljoenen
Amerikanen gisteravond de voor
malige Russische premier Nikita
Kroesjtsjev zeggen in het televisie
programma „Kroesjtsjev in bal
lingschap". Het interview met de
voormalige Russische partijleider
was opgenomen in zijn buiten
huisje bij Moskou en duurde één
uur.
Kroesjtsjev, die niets dan lof had
voor de vermoorde Amerikaanse pre
sident Kennedy, vertelde hoe de Sov
jet-Unie deze „president had laten
worden". „Kennedy kreeg tweehon
derdduizend stemmen meer dan Ni
xon. Nixon had ons gevraagd om Po
wers, de neergeschoten U-2 piloot.
Als we Nixons verzoek hadden inge
willigd zou hij alleen daarmee al een
half miljoen stemmen meer hebben
gekregen er zou dan namelijk
blijken dat Nixon goede contacten
met de Sovjet-Unie tot stand kon
brengen. Maar wij doorzagen zijn
plannen en besloten hem geen ant
woord te geven. Powers werd later,
tijdens het presidentschap van Ken
nedy vrijgelaten".
Over Eisenhower zei Kroesjtsjev:
„Als ik de twee Amerikaanse presi
denten die ik heb ontmoet, met el
kaar zou vergelijken, valt de verge
lijking bepaald niet in het voordeel
van Eisenhower uit. Te oordelen naar
de mening van mensen die hem als
militair leider en als staatsman ken
den, hadden ze op geen van beide
terreinen veel respect voor hem. Ze
beschouwden hem als een middelma-
De NBC heeft meegedeeld dat het
programma over Kroesjtsjev al voor
de uitzending was verkocht aan België,
Groot-Brittannië, Zweden en West-
Duitsland. Er zijn verder afdrukken
gevraagd door Nederland, Italië,
Frankrijk, Denemarken, Noorwegen,
Zwitserland, Argentinië, Peru, Japan
en Australië.
tig generaal en als een zwak presi
dent door zijn zachte karakter.
Men moet echter toegeven dat hij
een goed mens is. Hij kwam te ge
makkelijk onder de invloed van zijn
assistenten en ondergeschikten Het
was duidelijk dat de functie van pre
sident voor hem een grote last bete
kende".
„Eisenhower, aldus Kroestsjev,
„wendde zich bij meer of minder be
langrijke onderhandelingen die we
hebben gevoerd, na elke vraag van
mijn kant onmiddellijk tot zijn advi
seurs en assistenten voor uitleg of
antwoord op mijn vragen".
Kroesjtsjev vertelde verder dat hij
bij zijn bezoek aan de Verenigde Sta
ten onmiddellijk na zijn aankomst op
het Witte Huis een aanval had gedaan
op vice-president Nixon, iets wat Ei
senhower erg in de war bracnt. „Ni
xon, die nietsnut, werd sterk be-
invloed door McCarthy, aldus Kroesj
tsjev, maar toen diens ster dalende
was, keerde Nixon hem de rug toe.
„Hij is principeloos en dat is gevaar
lijk".
„Ik heb een zeer slechte indruk van
Nixon. Ik vond Cabot Lodge intelli
genter dan Nixon".
„Kennedy", zo vervolgde Kroesjtsjev
Nixon
„was heel anders dan Eisenhower en
had een nauwkeurig geformuleerd
antwoord op elke vraag. Zijn gezicht
stond me ook aan, soms streng en dan
weer opklarend als hij lachte. Kennedy
was een echte staatsman. Noch hij
noch ik wilde oorlog, dus kwamen we
in de Caraïbische crisis tot directe
communicatie tussen het Kremlin en
het Witte Huis".
„Ik ben van mening dat als Kennedy
nu nog zou hebben geleefd, hij zijn
land nooit in zo'n precaire situatie
zou hebben gewerkt als nu in Viet
nam".
i-l-innnnnnnniiiMnnnnnnimnimr
Dit is Hsueh Ping, correspondent
van het persbureau „Nieuw China".
Het rode boekje van Mao in de
hand houdend schreeuwt hij naar
de politie na zijn arrestatie.
ADVERTENTIE
J
Uitgetreden. Domenico Marchisio, een
bekende Italiaanse communistische se
nator. is uit de Italiaanse Communisti
sche Partij getreden. Hij wil lid wor
den van de socialistische partij.
Vakantie. De Amerikanen gaan deze zo
mer in. drommen naar het buitenland,
ondanks de verzoeken van Washington
om eerst het eigen land te leren ken
nen en de vakantiedollars in eigen
land uit te geven. Verwacht wordt dat
dit jaar meer dan achttien miljoen
Amerikanen de grenzen over zullen
trekken en bijna achttien miljard gul
den zullen uitgeven aan hun reis.
Monteverdi. Professor Angeli Montever
di, president van de Italiaanse academia
dei Lincei, een beroemd filoloog, is op
81-jarige leeftijd in Rome overleden.
Prof. Monteverdi was eredoctor van de
Sorbonne.
Troepen. De Oostenrijkse regering heeft
troepen gestuurd naar de Alpen in het
grensgebied met Italië, om een halt toe
te roepen aan activiteiten van terroris
ten die in Alto Adige (het voormalige
Zuid-Tirol) opereren vanuit bases in
Oostenrijk.
Twintig-miljoenste. De wereldtentoonstel
ling in Montreal heeft de twintig-mil
joenste bezoeker ontvangen.
Uitstel. De tournee van 250 Russische
zangers, dansers en musici in juli door
de Verenigde Staten is voor onbepaalde
tijd uitgesteld.
Wegnemen. De Zuidafrikaanse premier.
John Vorster, heeft tijdens zijn eerste
bezoek aan Zuidwest-Afrika tegen de
stamhoofden gezegd dat Zuid-Afrika niet
zal toestaan dat anderen hun land ko
men wegnemen.
Uitgesteld. De lancering van de raket
„Europa" die op de Australische basis
Woomera zou plaatsvinden, is uitgesteld
tot 18 juli omdat er technische moeilijk
heden zijn en omdat het weer niet gun
stig is.
Rapport. Het Griekse regime heeft een
geheim rapport gepubliceerd dat uit de
vertrouwelijke archieven van de ontbon
den Verenigde Democratische Partij
(EDA) afkomstig is. Volgens het rapport
was Andreas Papandreou, de anti-mo
narchistische zoon van oud-premier Ge
orge Papandreou, bereid zijn steun te ge
ven aan wetsvoorstellen om de verboden
Griekse communistische partij te legali
seren.