Managers vlechten en weven
vele banden in bedrijfsleven
Nationale inkomen steeg
vorig jaar met 8.8 pet
tot f 68.6 miljard
Economische toestand
van Bondsrepubliek
is uiterst somber
Strijd om bestaan
noopt tot bundeling
Geen vrijwaring
voor Belgische
textielindustrie
Redelijke kans
op rentabiliteit
bij A'datn Rubber
Zwitsers protest
Mtt*
i«p1
tij l i
ii
Landbouwbeurs in
Houtrusthallen
Scheepvaartberichten
Bemoedigend beeld
bij Lucas Bols
ZATERDAG 15 JULI 196 7
8
K apitaal behoeften
De commissariaatjes
Van ir. van Doormaal
Koorts
f oor f 200 miljoen
Kunstmest voor India
Staatsmijnen
Zakelijke motieven
Kort
nieuws
WWi,
P ff
"WW,
WALL STREET: Hoger
Consumptie
Duitse grensmaatregel
tegen vrachtvervoer
strijdig met EEG-verdrag
Eert de vrouwen, zij vlechten en weven, hemelse rozen in 't aardse leven heeft
Schiller eens bezongen, doch het was in de tijd vóór er sprake was van emancipatie
en gelijkgerechtigdheid. Tegenwoordig is het zakelijker om de managers te eren,
die allerlei nieuwe banden vlechten in het bedrijfsleven. De ene fusie na de andere
wordt tot stand gebracht teneinde de krachten te bundelen voor de zwarigheden,
die voor de boeg liggen. Weliswaar is het moeilijk om in de toekomst te zien, maar
een zakenman kan op de vingers natellen dat de groeiende concurrentie door de
met vallen en opstaan groeiende Euromarkt, de onvermijdelijke aansluiting van
de EFTA-landen en de uitwerking van de Kennedy-ronde, voor de industrie van
een klein land met betrekkelijk weinig politieke macht een zware strijd om het
bestaan zal geven. Zelfs in de grote industrielanden worden allerlei banden tussen
ondernemingen geweven om kracht te vergaren. In de Verenigde Staten zijn in
het eerste halfjaar gemiddeld 50, let wel vijftig, fusies per week tot stand gekomen.
In Nederland waren we nauwelijks be
komen van de opwinding, die ontstond
door de aangekondigde samensmelting
van Koninklijke Zout-Ketjen met de Zwa
nenberg-Organon groep, of er zijn alweer
nieuwe banden geknoopt. Verenigde Ma
chinefabrieken die in de loop der jaren al
heel wat bedrijven onder haar vleugels
wist te verzamelen, zal er machinefabriek
Hensen aan toevoegen. Hijswerktuigen
wip- en wefkranen en liften zullen in de
toekomst meewerken om de resultaten
van het concern Verenigde Machinefa-
fabrieken op te hijsen. Het is een waar
devolle aanvulling van 't toch al omvang
rijke produktenpakket van het concern,
waarvan Kon. Machinefabriek Gebr.
Stork te Hengelo en Werkspoor te Am
sterdam en Utrecht het hoofdbestanddeel
uitmaken.
Voor de effectenbeurs betekent de fusie
met Hensen dat er weer een fonds uit de
officiële prijscourant zal verdwijnen, het
geen door de rechtgeaarde beursman wordt
betreurd, al dient wel te worden bedacht
dat kruimels wel brood zijn, doch dat een
dikke snee brood te verkiezen is. Ook al
was machinefabriek Hensen tot de offi
ciële notering toegelaten, toch was het
geen bedrijf dat geredelijk een beroep op
de kapitaalmarkt zou kunnen doen door
uitgifte van nieuwe aandelen.
Het, vooral in de jaren na de oorlog,
flink gegroeide bedrijf heeft om de nieu
we ontwikkeling van het containervervoer
op de voet te blijven volgen in de toe
komst aanvulling van middelen nodig.
Verleden jaar kon de liquiditeit verbete
ren omdat de investeringen beneden het
niveau van de afschrijvingen werden ge
houden, maar ook voor de machine-indu
strie geldt het investeren of sterven.
Daarom is het beter om tegen een groot
bedrijf als Verenigde Machinefabrieken
aan te leunen. Toch komt de aansluiting
in de financiële wereld als een verras
sing, omdat eerder gedacht was aan een
samensmelting van Hensen met Wilton-
Fyenoord-Bronswerk, aangezien ir. B. Wil
ton deel uitmaakt van de raad van com
missarissen.
Op zichzelf wil een dergelijke persoon
lijke band nog niet de betekenis hebben
van de gouden verlovingsring, anders zou
den er in de sociëteit op de beurs nog
heel andere fusies uitgebracht kunnen
worden.
Ook bij de fusie van Zout-Zwanenberg
is gebleken hoeveel onderlinge banden er
reeds door het bedrijfsleven zijn gevloch
ten. Buiten het persoonlijke vlak bleken
er bij het in gebruik nemen van de
nieuwe ammoniakfabriek van Verenigde
Kunstmest Fabrieken in Pernis ook hoe
veel zakelijke banden er liggen, doordat
zout 40 percent van de aandelen van VKF
bezit, Koninklijke-Shell eveneens 40 per
cent en Hoogovens 20 percent.
Voorts is één van de leden van de
raad van bestuur van zout, ir. P. M. van
Doormaal, tevens lid van de raad van
commissarissen van de Koninklijke, ter
wijl in de raad van commissarissen van
Zout onder andere zitting heeft ir. P.
van Delden, voorheen coördinator van de
raad van bestuur van Hoogovens en nu
nog commissaris van dat concern.
Uiteraard kan er geen sprake van zijn
dat via de commissariaten van prominen
te personen allerlei fusies tot stand ko
men, anders zou het in ons bedrijfsleven
een Japans allegaartje worden, althans
zoals in Japan voor de oorlog bestond,
toen textielbedrijven, staalfabrieken,
scheepswerven en handelsondernemingen
allemaal in enkele concerns waren ver
enigd. Dit blijkt duidelijk als de commis
sariaten van de heer Van Doormaal wor
den nagegaan. De heer van Doormaal is
behalve commissaris van de Koninklijke
ook lid van het college van Bührmann,
Tetterode, Bijenkorf, Gelderman Textiel
en Verenigde Machinefabrieken.
Via de gemeenschappelijke commissa
ris ir. Van Delden bestaat er ook een
persoonlijke band tussen Koninklijke Zout
en Chemische Fabriek Naarden, doch
men zal moeilijk kunnen aannemen dat
dit een reden is waarom de effectenbeurs
de laatste dagen zoveel belangstelling aan
de dag legt voor aandelen Naarden. De
koers daarvan is gestegen van 398 percent
tot 427 percent en het woord fusie is haast
vanzelfsprekend. Evenwel dient in aan
merking te worden genomen dat de beurs
op het ogenblik een beetje te lijden heeft
van fusiekoorts, zodat het begrijpelijk is
dat wordt uitgezien naar de aandelen van
mogelijke kandidaten, opdat van eventu
ele koerswinsten kan worden geprofi
teerd.
Tegenwoordig is het echter meer en
meer gebruikelijk dat fusies, of overne
mingen van maatschappijen tot stand ko
men met gesloten beurzen. In sommige
gevallen worden nieuwe vennootschappen
opgericht, die de aandelen van de fuse
rende maatschappijen overnemen, zoals
bij Zout-Zwan het geval is. In andere ge
vallen geeft de overnemende maatschap
pij nieuwe eigen aandelen uit in ruil
voor de aandelen van de over te nemen
vóór uitbrei
ding
ammoniak
470.000
(170.000),
zwavelzuur
410.000
(220.000),
fosforzuur
138.000
85.000),
salpeterzuur
475.000
(325.000),
diammoniumfosfaat
120.000
(36.000),
kalkammonsalpeter
525.000
(375.000) en
ureum
120.000
(nihil)
maatschappij, eventueel met enige bij
betaling in contanten, zoals bij Blauw
hoed en Nederlandse Veem en Verenig
de Machine met Machinefabriek Hensen.
Behalve door het koersverschil zit er
doorgaans voor aandeelhouders geen di
recte winst in het samenvoegen van
maatschappijen. Zij worden bezitter van
aandelen van een sterker bedrijf, maar
de winst moet over een groter aantal
aandelen worden uitgesmeerd, zodat er
geen vettere dividenden inzitten. Het
voordeel is dat er gemakkelijker tot in
vesteringen kan worden besloten, die
voor de zelfstandige ondernemingen de
krachten anders te boven zouden gaan.
Zo is bij de opening van de ammoni
akfabriek te Pernis de aandacht geves
tigd op het feit dat het geheel van het
nieuwe complex een investering van
200 min. had gevergd. Dit bedrag, dat
in drie jaar tijds werd uitgegeven, kan
alleen door heel grote concerns bijeen
worden gebracht, vooral omdat er in de
aanlooptijd geen cent mee wordt ver
diend. De in grote eenheden geconcen
treerde produkties maken een verla
ging van de kostprijs mogelijk, hetgeen
nodig is om tegen de concurrentie op de
wereldmarkt te kunnen opboksen.
Het uit Gronings aardgas gewonnen
ammoniak zal in de toekomst bijdragen
tot de voeding van de miljoenen mensen
in India en andere ontwikkelingsgebie
den, waar kunstmest een einde moet
maken aan de periodiek optredende hon
gersnood.
De uitbreiding van de produktie-een-
heden heeft voornamelijk ten doel om
de exportmarkten te gaan bedienen, want
in eigen land en ook binnen de EEG kan
het verbruik van kunstmest nauwelijks
enige uitbreiding ondergaan.
Hoe sterk vertrouwd wordt op de ver
ruiming van de exportmogelijkheden
blijkt uit de omstandigheid dat de pro-
duktiecapaciteit van Verenigde Kunst
mest Fabrieken (Mekog in IJmuiden en
Albatros in Pernis) na het tot stand ko
men van de diverse uitbredingen als
volgt bedraagt (in tonnnen):
Daarnevens worden nog allerlei andere
meststoffen vervaardigd, waarvan de pro-
duktiecapaciteit niet is uitgebreid. Intus
sen wordt ook bij Staatsmijnen voorge
gaan met uitbreiding van de produktie-
capaciteiten, zoals deze week bleek bij
de aankondiging van de bouw van een
nieuwe fabriek voor acrylonitril, een
grondstof voor de vervaardiging onder an
dere van kunstvezels.
AKU, welk concern reeds een grootaf
nemer is van het door staatsmijnen ge
produceerde caprolactam voor de nylon-
produktie, zal daardoor nieuwe banden
smeden van het nog maar kort geleden
zelfstandig geworden bedrijf van staats
mijnen. Reeds bestaat er via de verkoop
organisatie voor plasticgrondstoffen en
-produkten een gemeenschappelijk be
lang.
Voor de liefhebbers die zich willen
wijden aan bespiegelingen over mogelij
ke samensmeltingen is het misschien goed
te weten dat een der leden van de hoofd
directie van Staatsmijnen, dr. ir. Van
Aken, deel uitmaakt van het College van
Commissarissen van Koninklijke Zout-
Ketjen. Huwelijken in de ondernemers
wereld worden echter niet tot stand ge
bracht door persoonlijke overwegingen,
doch louter op grond van zakelijke mo
tieven, waarbij wel dient te worden ge
waakt dat niet te ver bezijden het eigen
werkterrein wordt gekeken.
Een verzoek van België en Luxemburg
om evenals Nederland beschermende
maatregelen voor hun textielindustrie
te mogen toepassen, is door de Europese
Commissie afgewezen. Het bestaan van
ernstige en mogelijk aanhoudende moei
lijkheden in de Belgisch-Luxemburgse
Economische Unie werd niet aangetoond,
zo heeft de Europese Commissie ver
klaard.
Aan Nederland is voor een jaar (tot
juli 1968) machtiging verleend de invoer
van bepaalde stoffen uit de andere EEG-
landen, die bestemd zijn voor Nederlands
gebruik, te beperken tot dezelfde hoeveel
heden als vorig jaar. Nederland zal ech
ter eenzelfde invoerbeperking tegenover
niet EEG-landen moeten toepassen.
In de toelichtin op deze machtiging ver
klaart de Europese commissie, dat de vrij
waringsmaatregelen een tijdelijke ver
lichting beogen van de aanhoudende druk
die het gevolg is van invoer van goed
kopere kaardwollen weefsels uit Italië.
Hoe zit het met de rentabiliteit van
de R. C. M. A. vooral nu „de room"
van de sisal af is? Deze vraag werd ge
steld in de gisteren gehouden druk be
zochte jaarvergadering van de Rubber
Cultuur Maatschappij „Amsterdam" door
een aandeelhouder, die een beroep deed
op het bestuur om ten behoeve van aan
deelhouders de beleggingsfactor van het
aandeel RCMA toe te lichten.
Het jaarverslag over 1966, zo antwoord
de de voorzitter. C. J. Baron Schimmel-
penninck van der Oije, geeft een reëel
beeld van de situatie in de diverse ge
bieden waarin RCMA werkt. Heeft de
vennootschap die toestand mee, dan zit
er een uiterst redelijke kans in voor de
rentabiliteit.
De RCMA werkt nu eenmaal in de
tropen. De tropen zijn ontwikkelingslan
den en de politieke risico's daar zijn zo
groot, dat men met garanties zou moeten
werken en men die bedrijven een steun
in de rug zou moeten geven. Het bestuur
hoopt dat er een garantieregeling voor
politieke risico's zal komen voor wat be
treft de investeringen in ontwikkelings
landen.
LUZERN (AFP) De Zwitserse bond
van kunsthandelaren heeft vrijdag een
communiqué uitgegeven, waarin gepro
testeerd wordt tegen een tentoonstelling
van schilderijen, aquarellen en tekeningen
uit Nederland in Luzern. Volgens de
Zwitserse bond wordt de indruk gewekt
dat het gaat om meesterwerken, terwijl
de geëxposeerde werken „schoolstukken,
kopieën, vervalsingen en van onzekere
herkomst zijn". Als de werken de ver
melding „toegeschreven aan droegen,
zou de koper gewaarschuwd zijn, maar
de presentatie van het geëxposeerde en
het vragen van prijzen tot 1.200.000 Zw.
francs komen neer op een poging tot op
lichting, aldus het communiqué.
Vermiste personen. Japans nationale po
litie is, gealarmeerd door het groeiende
aantal vermisten, een speurtocht begon
nen naar 86.254 mannen, vrouwen en
kinderen, die op de opsporingslijsten
staan. Bovendien zullen pogingen wor
den ondernomen tot identificatie van
18.592 onopgeëiste lijken in de lijkenhui
zen van de politie.
«Wis!» f
"H" 'iw
34% 1»% StwIUwMf !t>'
M'L <nL Utottifosn ...Jtin.-
lit W* 4* -
\X>Y '.R sou.
Vorige
Heden
Vorige
Heden
Atch. Topeka
285/«
28-/4
Amer. Motors
12V.
12%
Can. Pacific
70-/4
69-/4
Int. Harvester
39
38-/4
Illinois Cent
64'/s
63
Int. Nickel
100
99* A
N.Y. Centr.
85
83V4
Int. T. and T.
103'/.
104'/,
Pennsylvani
70
69
Kennecott
440/8
45
South Pac.
3 l'/a
31
Mont. Ward
245/s
24*/s
Union Pac.
42
42-/s
Radio Corp.
51
5IV»
Allied Chem.
39
39s/8
Republic St.
45
465-8
Am. Can.
58V«
575-8
Royal Dutch
365/s
36-/4
A.C.F. Ind.
56
563/4
Sears Roeb.
58-/2
57%
Am. Smelting
Am. T. and T.
68-/4
68;,/s
Shell Oil
68
67-/,
52 V4
52-/8
Soc. Vacum
425/8
43
Am. Tobacco
37V»
36
Stand. Br.
37
36%
Anaconda
47'A
47%
Stand. Oil N.J.
62
61X
Bethl. Steel
32-/4
34-/8
Studebaker
62
64
Boeing
101'/a
lOU/s
Texaco
70-/4
70-/8
Chrysler
41'/.
42-/2
Un. Aircraft
102-/8
99-/2
City Bank
60
60-/8
Un. Corp.
ll1/»
ll-/.
Cons. Edison
33^
33%
Un. Fruit
48*/8
48
McDonn. Dougl.C.
56-/4
56
Uniroyal
38-/4
38*/.
Du. de Nem.
151Vs
151*/.
Us. Steel
45-/8
48-A
Eastm. Kodak
141-/4
140/
Westingh.
57
58s/s
Gen. Electr.
90'A>
97'A
Woolworth
31
31-/4
Gen. Motors
79 ®/s
79Vs
Ford
50"/4
50-/4
Goodyear T.
44'A
433/4
K.L.M.
103-/4
103
Wall Street sloot gisteren hoger. Staal-
waarden boekten grote winsten, sigaretten-
fondsen daalden sterk. US Steel, Jones en
Lauhln, Republic Steel en Bethlehem lie
pen 1 a 2 punten op. General Electric
steeg niet minder dan zes punten. De
sigarettenwaarden bleven de invloed on
dervinden van de uitvinding van een
nieuw filter.
De omzet was 10.89 miljoen shares te
gen donderdag 10.73 miljoen. Dow Jones:
industrie 882.05 3.52), spoorwegen
267.27 0.03), nutsbedrijven 137.51
0.22).
VERHANDELDE FONDSEN
13 juli
14 juli
Totaal
383
384
Hoger
189
168
Lager
109
109
Gelijk
85
107
AVONDVERKEER
VAN GISTEREN
A.K.U.
54.10gl
Hoogovens
Kon. Olie
128.30
127.70
Philips
91.50gl
92
Unilever
90.30
90.40
K.L.M.
Zweedse bejaarden krijgen thuis en
in de bejaardenhuizen onderricht in
de nieuwe verkeersregels die op
3 september in geheel Zweden zullen
(Van onze correspondent)
DEN HAAG Onder het motto „Kli
maatsverbetering" wordt van 25 tot en
met 29 juli in de Haagse Houtrusthallen
de negentiende internationale technische
tuinbouwbeurs „Wéhaté" gehouden. Het
is voor de derde maal dat deze beurs In
Den Haag standplaats moest kiezen omdat
er in het Westland de bakermat niet
voldoende accommodatie meer voor is.
Weliswaar staan daar voldoende veiling
hallen, maar in deze tjjd van het jaar z(jn
die vrijwel doorlopend bezet met aange
voerde produkten.
De organisatoren verwachten ook dit
jaar veel belangstelling uit het buiten
land. Daarom is een apart loket ingericht
voor deze bezoekers, terwijl een geldwis
selkantoor, zes interlokale telefooncellen,
tolken en informatrices de buitenlandse
bezoekers hun komst naar Den Haag extra
zullen vereenvoudigen.
Dr. A J. Verhage bekend internatio
naal tuinbouwexpert opent de beurs
dinsdagochtend 25 juli om tien uur, waar
na de deuren dagelijks van negen tot zes
uur zijn geopend.
De expositie toont vooral veel op het
gebied van licht, lucht, warmte en water
voorziening, maar daarnaast ook werktui
gen, die het arbeidsklimaat van de tuin
der kunnen verbeteren. Voorts zijn er
stands van de proefstations Aalsmeer en
Naaldwijk. Er is een nuttige expositie
ruimte van 10.000 m2 en op het buitenter
rein nog eens 17.000 m2. Het totaal aantal
exposanten bedraagt bijna 200.
Alioth pas 14 kp Finisterre nr Rotterdam
Aristoteles 14 vn La Guaira nr pto Cabello.
Acteon 14 vn Banana nr Curacao.
Blitar 14 vn Bremerhaven nr Hamburg.
Ceres 14 te Bremen.
Crania 14 te Stanlow.
Caltex Delfzijl 14 te Liverpool.
Congokust 14 vn Freetown nr Abidjan.
Doslna 14 vn Bougie nr Lavera.
Eos pas 14 Sicilië nr Famagusta.
Esso Den Haag pas 14 Port Elizabeth nr P. Golf.
Katendrecht 14 te Madras.
Krvptos 15 te Singapore.
Karachi 14 vn Durban nr Penang.
Keizerswaard 14 vn Port Fortin nr pta Cardon.
Kieldrecht 15 te Las Palmas.
Loppersum 14 te Le Havre.
Lycaon 14 vn Singapore nr Bangkok.
Neder Weser 14 te Dar es Salaam.
Onoba 14 vn Essider nr Fredericia.
Prinses Maria 14 te Le Havre.
Provenierssingel pas 14 kp de Goede Hoop nr
Ancona.
Riouw 15 te Penang.
Sioutskerk 15 te MaMnila
Slamat 14 te Anutwerpen verw.
Stad Maastricht 14 te Sibenik.
Statendam 14 te Bermuda.
Tjitjalengka 15 te Kobe.
Westertoren 14 vn Larnaca nr Berre.
Zaankerk 15 te Port Elizabeth.
Zaanland 14 vn Tenerife nr Hamburg.
den „rechts leren denken"
gelden. De voornaamste wijziging
behelst een omschakeling van links
op rechts verkeer. Behalve een
massa feitenkennis moeten de Zwe-
Wie meer besteedt dan hij ont
vangt, knoopt het touw waaraan hij
hangt luidt een Frans gezegde, maar
zo bont heeft Nederland het in het
afgelopen jaar toch niet gemaakt. Het
is echter een teken aan de wand dat
de bestedingen in belangrijke mate
op de groei van het nationale in
komen vooruitijlden. Weliswaar zijn
de officiële reserves van de Neder-
landsche Bank er niet door aangetast,
maar het in het buitenland aange
houden tegoed van de handelsbanken
is in zodanige mate geslonken, dat
verdere tekorten op de betalings
balans het officiële bezit zullen aan
tasten. Waar afgaat en niet bijkomt
is gauw verteerd.
Uit berekeningen van liet Centraal Bu
reau voor de Statistiek blijkt dat het na
tionale inkomen in 1966 op basis van
marktprijzen 68.610 miljoen heeft bedra
gen. In 1965 was het inkomen 63.030 mil
joen, zodat er een stijging is opgetreden
van 8,8 percent. Deze stijging was naar
verhouding minder groot dan die van 1964
op 1965, toen 11,2 percent aan het nationa
le inkomen werd toegevoegd. In vergelij
king met de vermeerdering van 1963 op
1964 steekt de stijging van het afgelopen
jaar wel heel pover af, want tot dusver
was het stijgingspercentage 18,3.
Over een lange reeks van jaren geno
men is er een opmerkelijke vermeerde
ring van het nationale inkomen opgetre
den, doch daarbij dient in aanmerking te
worden genomen dat de inflatiefactor een
woordje meesprak. In 1958 was het inko
men ƒ32,4 miljard, zodat het cijfer van
het afgelopen jaar ad 68,6 miljard een
ruime verdubbeling betekende. De beste
dingen zijn in nog sneller tempo gegroeid
want tegenover de totale bestedingen ten
belope van ƒ30,8 miljard beliepen zij in
1966 69,1 miljard.
In plaats van een overschot op de lo
pende transacties ten opzichte van het bui
tenland van 1,5 miljard, zoals 1958 ople
verde was er verleden jaar een tekort
van 640 miljoen. In 1965 is er nog een
overschot geweest van ƒ80 miljoen, na
dat 1964 voor het eerst sinds 1958 met een
tekort van ƒ644 min. was afgesloten.
De consumptieve uitgaven van gezins
huishoudingen beliepen in 1966 43,450
miljoen tegen 39.870 miljoen in 1965 en
ƒ21 miljard in 1958. De consumptieve uit
gaven van de overheid kwamen uit op
12 miljard tegen resp. 10,7 mld. en 5,2
mld.
Aan investeringen in vaste activa bij
de bedrijven werd ƒ9,5 mld. van het na
tionale inkomen besteed, terwijl die van de
overheid 3.050 min. bedroegen. In 1965
was de uitgaven voor investeringsdoelein-
waren de uitgaven voor investeringsdoel-
einden resp. 8,2 miljard en 2.870 min.
min.
De exploitatie-resultaten van het eerste
halfjaar van 1967 geven een bemoedigend
beeld voor de totale uitkomst, zowel in
Nederland als daar buiten, van het lo
pende boekjaar van de N.V. Amsterdam-
sche Likeurstokerij ,,'t Lootsje" der Erven
Lucas Bols in Amsterdam.
Dit werd gisteren tijdens de druk be
zette jaarvergadering van aandeelhouders
ten kantore van de vennootschap meege
deeld. De terugslag, die het bedrijf in
1966 heeft moeten incasseren, zal zich
opnieuw herstellen. Tevens werd de ver
wachting uitgesproken, dat het exploita
tiesaldo door de investeringen in het nieu
we bedrijf in Nieuw-Vennep, dat eind
volgend jaar geheel gereed zal zijn, gun
stig zal worden beïnvloed.
Voorts werd meegedeeld, dat: met de Duit
se fiscus na een jarenlange strijd een voor
het bedrijf gunstige regeling is getroffen
betreffende de hoogte van de royalties.
Toegepast zal worden een verlaagd tarief
voor 1965 en de daarop volgende jaren.
De staatssecretaris van Financiën, dr.
Grapperhaus, heeft op vragen van de
KVP-Kamerleden dr. Van den Heuvel en
drs. Notenboom geantwoord, dat hij het
voornemen van de Westduitse regering
om de toegestane hoeveelheid in te voe
ren brandstof bij grensoverschrijdend
vrachtverkeer te verminderen van 100 tot
50 liter in strijd acht met de geest van
het EEG-verdrag. Als de Duitse rege
ring bij haar voornemen zou blijven zal
de Nederlandse regering haar ernstige
bezwaren hiertegen aan de EEG ken
baar maken.
(Van onze correspondent)
BONN. De economische toestand ziet
er voor de bondsrepubliek uiterst somber
uit, aldus de vroegere raadgever en staats
secretaris van Ludwig Erhard, de huidige
Keulse hoogleraar Miiller-Armack. Het
was Miiller-Armack die de term „sociale
markteconomie" gaf aan het economische
stelsel dat hij zelf mee hielp ontwerpen
en dat Erhard in zijn tijd als minister
van economische zaken tot de veelge
roemde „VVirtschaftswundermann" maakte.
De professor richtte zich in een brief
aan leden van het kabinet onder wie mi
nister van Economische Zaken Schiller.
Het stuk werd ter sprake gebracht bij
de recente kabinetszittingen waarop tot
bezuinigingen en belastingverhogingen
werd besloten. Het is nu in het weekblad
„Die Zeit" gepubliceerd. Miiller-Armack
acht het belangrijker de economie in het
land te stimuleren, onder andere door mid
del van „injecties" door de staatsorganen,
waarbij een daarmee verbonden groeien
de schuldenlast aan deze zijde minder
ernstige gevolgen zou hebben dan de po
gingen die nu worden ondernomen, sluiten
de begrotingen te construeren met behulp
van belastingverhogingen.
„Het eerste halfjaar van 1967 heeft geen
verbeteringen in de conjunctuur gebracht,
aldus de hoogleraar, „en we kunnen rus
tig zeggen dat het tweede halfjaar ook
al verloren is. De werkelijke stagnatie
treedt overigens pas in 1968 op en we
staan daarmee voor het gevaar, dat we
in een open crisis geraken waarin, zoals
van 1929 tot 1933, de economische stag
natie de financiële crisis versterkt en het
opheffen van de financieel-politieke crisis
juist; de economisch-politieke crisis verhe
vigt. Het gevaar van een escalatie komt
daardoor binnen het gebied der mogelijk
heden met alle gevaren op politiek ge
bied, waartegen de grote coalitie maar
beperkt werkzaam is".
Het gevaar komt volgens Müller-Ar-
mack van twee kanten. Zo noemt hij de
„op het ogenblik in zijn consequenties niet
overzienbare experimenten met de invoe
ring van de belasting op de toegevoegde
waarde", en daarnaast de „restrictieve
maatregelen die genomen worden in ver
band met de reusachtige deficitten in de
huishoudingen van bond en deelstaten, en
die iedere conjuncturele impuls opzuigen'
Miiller-Armack bevindt zich met zijn op
vattingen grotendeels in het vaarwater van
minister van economische zaken Schiller,
die als hoogleraar in de economie ook
veel positiefs in de theorie van de sociale
markt-economie ziet. Hij heeft zich bij
de recente kabinetsberaadslagingen met
hand en tand tegen zijn ambtgenoot van
financiën Franz Josef Strauss gekeerd.
Als concrete maatregelen stelt professor
Müller-Armack voor dat het probleem van
de overvloedige kolenproduktie tege
moet wordt getreden met rigoureuze be
perkende bepalingen op de olie-invoer en
een nieuwe en vergaande herorganisatie
van de mijnen. Voor de staalproduceren-
de industrie wil Müller-Armack de concur
rentie-verhinderende bepalingen opge-
neven zien, terwijl de export-financiering
op de stand van het buitenland dient te
worden gebracht. Verder zou onder meel
de motorvoertuigenbelasting voor een be
paalde tijd opgeheven moeten worden en
zouden ten bate van onderzoek en ont
wikkeling in de reactor-bouw, in de elek
tronische en de vliegtuigindustrie staats
subsidies moeten worden gegeven, dan wel
belastingverlagingen moeten worden in
gevoerd. Van de zijde der bondsregering
is op de openbaarmaking van het rapport
van Müller-Armack nog geen verklaring
gevolgd. Wel toonde men zich verbaasd
dat het rapport nu al verschenen was.
