VAN DAG TOT DAG
Franse klacht
van de BBC
over
over
programma
De Gaulle
Aan iedereen die
heeft meegespaard
aan Het Miljard,
(f 1.000.000.000,-)
AMRO BANK
Moynihan zoekt oorzaken van rellen
Doodstraf voor
Soedisman
Ook ons land
op Iraakse
boycotlij st
Sc.hroeder niet
naar de VS
commentaar op actuele zaken
Tendentie naar
meer democratie
in Egypte
Officieel protest tegen parodie
Losprijs voor
Tjombe
Belgisch hulp
aan Kongo
ongewijzigd
Hongkong
importeert
Zuidafrikaanse
methode
Chinees schip
bewaakt
3
PARADE
amm
ZATERDAG 29 JULI 1967
Antwoord
AMSTERDAM-ROTTERDAM BANK
(Van een speciale medewerker)
Daniël („Pat") Moynihan die deze week betoogde dat de onlusten in
een groot aantal Amerikaanse steden niet zozeer rassenrellen zijn alswel
armoe-rellen, is een van Amerika's meest uitgelezen „urbanologen". Het
weekblad „Time" zet deze week in een verhandeling over hem uiteen,
wat zo'n urbanoloog nu eigenlijk is. „De urbanoloog", aldus Time, „wil
studie maken van de hele stad. Hij is de kenner van de grote stad, wiens
belangstelling behalve naar baksteen en specie uitgaat naar begrotingen
en wetten, naar de geesten en naar de gevoeligheden". Zoals het woord
„urbanologie" een kruising is van het Latijn en Grieks, zo is de weten
schap of moet men het een kunst noemen? een mengvorm van
vele andere.
Armoede
In Londen
Geciteerd
Twee afgezanten van de Amerikaanse
president Johnson, de diplomaten Taylor
en Clifford, brengen bezoeken aan de
hoofdsteden van bevriende staten van
Zuid-Oost-Azië. Het is hun bedoeling deze
bondgenoten uit te nodigen meer militai
ren naar Vietnam te zenden. Wanneer daar
nu wordt gevochten, dan zijn het voorna
melijk Amerikanen die tegen de Vietcong
strijden of Noord-Vietnam bombarderen.
Deze laatste soort van oorlogvoering is
ai twee en een half jaar aan de gang, maar
alle verwoestingen die in Noord-Vietnam
worden aangericht hebben tot nu toe al
leen geleid tot grotere steunverlening van
het noorden aan de Vietcong. In 1965 nam
men nog aan, dat de Vietcong (het Na
tionale Bevrijdingsfront van het zuiden)
beschikte over 200.000 man. Daarvan zou
den er 110.000 geheel ondergronds werken
en op het oog gewone burgers, arbeiders en
boeren zijn. Dan waren er, zo zei men,
70.000 zuidelijke „full-time"-strijders, aan
gevuld met 20.000 vrijwilligers uit het
noorden. Thans echter beweren de Ame
rikanen, dat zij 300.000 man tegenover zich
hebben: 150.000 verzetsstrijders „in bur
ger", dan 100.000 zuidelijke rode soldaten,
die hulp zouden hebben gekregen van
50.000 noorderlingen. Hun uitrusting en be
wapening worden steeds beter, maar ze be
schikken niet over vliegtuigen of tanks,
noch over zware artillerie.
Daartegenover stellen de pro-Amerikaanse
machten (in ronde getallen) 1.100.000 man,
voorzien van duizenden vliegtuigen, heli
kopters, tanks, zwaar geschut en gesteund
door de sterkste vloot ter wereld, die de
kusten beschiet en meedoet aan lucht
aanvallen. Er zijn 500.000 Amerikanen in
Zuid-Vietnam, en 40.000 op vijf bases die
Thailand heeft afgestaan (er staan ook
duizenden Thailanders in Amerikaanse
dienst), terwijl de Amerikanen van de
vloot dan nog niet zijn meegerekend. Als
bondgenoten opereren aan de kant der
Verenigde Staten allereerst 500.000 Zuid-
vietnamezen, voortreffelijk door de Ame
rikanen bewapend en dan 60.000 Zuidkore-
anen, Filippino's, Australiërs en Nw.-Zee
landers. Deze enorme macht heeft ech
ter nog geen enkele verandering gebracht
in de toestand: een overwinning is even
ver weg als in 1965.
De Amerikaanse generaal Westmore-
land heeft nu 200.000 man meer gevraagd.
President Johnson heeft besloten hem er
nog 70.000 te sturen. En zijn genoemde
boodschappers hopen dat ook de bondge
noten met meer soldaten over de brug
komen. Het ,is echter naïef te menen, dat
een militaire oplossing kan worden gevon
den voor het conflict in Zuid-Vietnam. Dit
is immers een burgeroorlog van een groot
deel van de bevolking tegen de militaire
kliek van generaal Ky, wiens regering
alleen overeind wordt gehouden door de
Amerikaanse strijdkrachten. Ook het offi
ciële leger van Ky vecht niet echt tegen
de Vietcong. Zou deze voortreffelijk uitge
ruste strijdmacht werkelijk oorlog voeren,
dan had ze reeds lang overwonnen. Op
het ogenblik echter vechten voornamelijk
de Amerikaanse soldaten. Hun verliezen
zijn dan ook groter dan die van Ky's
legerscharen, die trouwens een enorm
aantal deserteurs opleveren, die de Viet
cong versterkeq.
Alleen een Vietnamese regering, die de
sympathie van het volk kon winnen en
bereid was met de Vietcong te onder
handelen, zou een wapenstilstand kunnen
bereiken Dan zou er tenslotte een op
lossing gevonden kunnen worden. Maar
zonder inmenging van de Amerikanen. Nu
steunt het volk in zulk een mate de
Vietcong, dat deze stand houdt tegen een
viervoudige en oneindig veel zwaarder be
wapende overmacht. Wordt het regime
in Saigon niet radicaal veranderd, dan
wordt het land steeds meer vernield en
sterven er miljoenen burgers in een ein
deloze oorlog.
CAIRO (AP) Een belangrijke wijzi
ging in Egypte's politieke en sociale struc
tuur ligt op handen nu de woordvoerder
voor president Nasser kritiek geleverd
heeft op het soort regering, dat van de
mens een werktuig maakt en dat de de
mocratische procedure verwaarloost in
haar streven naar het bereiken van sociaal
recht en vooruitgang.
Mohammed Hassanein Heikal, hoofd-
redactuer van het semi-officiële dagblad
Al Achram, schrijft dat werkelijke en
duurzame prestaties alleen te behalen zijn
nadat besprekingen en denken, niet beve
len en blinde gehoorzaamheid, geleid heb
ben tot een overtuiging, die eenheid in het
streven mogelijk maakt.
„Anders lopen wij het risico, dat wi;
van mensen onverantwoordelijke gereed
schappen maken", schreef hij in zijn we
kelijkse commentaar, dat doorgaans de
zienswijze van Nasser weerspiegelt.
Heikal analyseerde de conclusie uit de
rede, die Nasser jongstleden zondag heeft
uitgesproken en waarin hij richtlijnen
voor de toekomst gaf om het hoofd te
kunnen bieden aan de gevolgen van de
Arabisch-Israelische oorlog. Hij zei, dat
zelfkritiek een gezond verschijnsel si.
De grote olieconcerns, die aanvankelijk
zo zwaar tilden aan de boorvoorwaarden
voor het Nederlandse deel van de Noord
zee, prijzen zich nu binnenshuis gelukkig
dat zij binnenkort de kans krijgen in een
politiek onberoerde hoek van de wereld
naar gas en olie te kunnen gaan zoeken.
De crisis in het Midden-Oosten heeft eens
temeer aangetoond dat de Nederlandse
zeebodem met zijn aanwijzingen voor
energie-rijkdom en zijn gunstige ligging
voor de afzet, een zeer gunstig boorter-
rein is. Zodra binnenkort de inschrijving
voor vergunningen wordt opengesteld,
wordt een stroom van aanmeldingen van
de maatschappijen verwacht.
Er zijn de laatste tijd steeds meer aan
wijzingen dat West-Europa tot in zijn
verste uithoeken- met meer belangstelling
dan voorheen naar de mogelijkheid van
energievoorziening met Nederlands aard
gas kijkt. Tot dusver leek zich een zekere
grenslijn af te tekenen voor onze export
kansen. In Zuid-Duitsland overwoog men
sterk de mogelijkheid van import van
Russisch of Algerijns gas, in Oostenrijk
idem. In Italië werden Rusland en Libië
gevaarlijke concurrenten voor de Neder
landse exporfT
Doch nu breekt in die landen steeds
meer het besef door dat import uit Ne
derland de meeste garanties inhoudt voor
een veilige energievoorziening. Natuurlijk
behoeft dit niet direct te resulteren in
grote nieuwe exportcontracten; aardgas
import is voor de betrokken landen een
zaak van enorme bedragen en de Neder
landse prijs ligt bepaald niet aan de lage
kant. Maar gunstige kansen liggen er ze
ker.
Zo zijn er in Engeland functionarissen
te vinden die met enige spijt terugdenken
aan het afbreken van de pnderhandelin-
gen over de import van Nederlands aard
gas. Engeland kan nog bij lange na zijn
behoefte niet dekken uit de vondsten in
het eigen deel van de Noordzee. Nu dreigt
de gasvoorziening deze winter, evenals
vorig jaar, weer in het honderd te lopen.
Engeland heeft zich voor een groot deel
afhankelijk gemaakt van de aanvoer per
koelschip van gas uit de Sahara. Boven
dien wordt in Engeland olie vergast. Nu
deze gas- en olieaanvoeren zijn gestag
neerd, is het voor de Britten een schrale
troost te weten dat deze winter een gas
leiding door de Noordzee vanuit Neder
land gereed had kunnen zijn.
Engeland heeft destijds nog getracht in
Nederland een hoeveelheid gas voor even
tuele import te reserveren, maar aan dit
verzoek kon men hier in verband met
andere exportgesprekken uiteraard geen
gevolg geven. Ook voor andere landen die
nog weifelen tussen hun invoermogelijk-
heden is het zaak dat zij een beslissing
niet te lang uitstellen, want tussen nu en
het moment dat er weer verkocht kan
worden van de thans nog niet gevonden
schat in de Noordzee, zou wel eens een
periode van schaarste kunnen ontstaan.
Frankrijk heeft officieel geprotes
teerd tegen een donderdag uitgezon
den televisieprogramma, waarin een
satire op president De Gaulle was op
genomen, zo is door de Franse ambas
sade in Londen meegedeeld.
De parodie op het Franse staatshoofd
maakte deel uit van het actualiteitenpro
gramma „24 hours". De acteur John
Wells, gekleed in generaalsuniform, imi
teerde de president in een redevoering,
die bestond uit een reeks klanknabootsen
de woorden. Tijdens deze toespraak kwa
men twee ziekenbroeders in witte jassen
binnen, die de generaal in een rolstoel
wegvoerden. De Franse ambassade noem
de de parodie „onaanvaardbaar".
In gezaghebbende kringen in Londen
verklaarde men dat er niet te veel be
lang aan de satire moet worden gehecht.
Het omstreden programma-onderdeel
duurde slechts twee minuten.
De Franse bezwaren waren telefonisch
door een ambassadelid ter kennis van
DJAKARTA (AP) Indonesië's top-
communist Soedisman is vrijdag door een
militair tribunaal ter dood veroordeeld
wegens zijn aandeel in de, mislukte,
communistische staatsgreep van oktober
1965.
De tengere brildragende Soedisman
was nummer vijf op de ranglijst van de
communistische Indonesische leiders. Hij
steeg op de ranglijst naar de eerste
plaats toen de anderen gedood of ge
vangen genomen werden.
Bij het proces heeft Soedisman ver
klaard dat de PKI de opstand slechts
heeft gesteund in een later stadium. De
oorspronkelijke plannen zouden afkom
stig zijn geweest van groepen ontevreden
jonge officieren.
Soedisman bekende dat hij de leider
moest worden van een ondergrondse
communistische beweging. Onbewogen
verklaarde hij „ik weet dat ik schuldig
bevonden zal worden en ter dood ge
bracht".
Ontploffing. Een dynamietontploffing
heeft de ruiten van de Joegoslavische
ambassade in Oslo op de parterre en de
eerste verdieping verbrijzeld- Er deden
zich geen persoonlijke ongelukken voor
Veldmaarschalk Viscount Mont
gomery vertegenwoordigde koningin
Elisabeth bij de Sovereign's Parade
op de Royal Military Academy. Op
de foto inspecteert de maarschalk
de troepeh.
het „Foreign Office" gebracht. De BBC,
die de uitzending heeft verzorgd, is in be
ginsel onafhankelijk. De minister van
PTT is echter in laatste aanleg verant
woordelijk en hij kan uitzendingen ver
bieden. Slechts 'in enkele gevallen heeft
de Britse regering succes gehad met po-
gingen om de programma's te beïnvloe
den. Een voorbeeld hiervan was het uit
stel van een program over de dochter van
Stalin, waarom het „Foreign Office" had
verzocht met het oog op een bezoek van
minister Brown aan Moskou.
BAGDAD (AP) Irak is voornemens
het olie-embargo uit te breiden tot Ita
lië, Luxemburg en Nederland o p grond
van de hulp die deze landen hebben ver
schaft aan Israel in de oorlog in het
Nabije Oosten, aldus meldt het semi-of-
ficiele blad Al Yumhuriya.
Door de boycot van deze drie landen
is het aantal landen dat door de maat
regelen getroffen wordt, gestegen tot zes.
De Verenigde Staten, Engeland en West-
Duitsland waren reeds verstoken van
Iraakse olie.
Libanon laat slechts olie door naar
landen waartegen Irak geen bezwaar
heeft. De Iraakse olie gaat via Tripoli in
Libanon naar het buitenland.
BONN (AFP) De Westduitse minis
ter van Defensie. Gerhard Schroeder,
heeft het bezoek afgezegd, dat hij aan de
V.S. zou brengen in verband met de te
waterlating van de met raketten uitge
ruste kruiser yLuetjens" op 11 augustus.
Een woordvoerder van zijn departement
verklaarde vrijdag, dat de minister niet
kan gaan wegens het overleg met bonds
kanselier Kiesinger over de toekomstige
opzet van de Bundeswehr in het raam
van het bezuinigingsplan voor de komen
de vier jaar.
ROME (Reuter). Een vriend van
Tsjombe, de avonturier kolonel Hubert
Julian, heeft in een interview met een
Italiaans blad verklaard dat hij de Alge
rijnse premier, Boemedienne, een miljoen
dollar heeft aangeboden indien deze de
gewezen Kongolese premier vrijlaat in
plaats van uitlevert, aan Kongo.
In Parijs verluidt dat president De
Gaulle in de verklaring, die maandag na
een kabinetsvergadering zal worden uit
gegeven, Canada zal verzekeren dat hij
niet de bedoeling heeft gehad de Frans
sprekende separatisten in Quebec aan te
moedigen. Hij zal in deze verklaring, die
door het kabinet wordt uitgegeven, te
kennen geven dat het niet zijn bedoeling
is geweest zich te identificeren met een
bepaalde partij of politieke groepering in
het Frans-talige deel van Canada.
BRUSSEL (AP) Premier Paul van
den Boeynants van België heeft meege
deeld, dat de Belgische hulp aan Kongo
ongewijzigd gehandhaafd zal blijven op
anderhalf miljard franken (ruim 10(Umil-
joen gulden) per jaar, mits de Kongolese
regering de veiligheid van Belgische
staatsburgers in Kongo op bevredigende
wijze kan garanderen.
Zegslieden in Brussel hebben verklaard
dat Belgische zakenlieden in Kongo de
regering hebben geadviseerd de hulpver
lening niet te staken, omdat dit kan lei
den tot meer moeilijkheden voor de veer
tigduizend Belgen daar en tot nationalisa
tie van Belgische bedrijven.
De premier deelde wel mee dat hij 126
deskundigen op het gebied van justitie
en militaire zaken zal terugtrekken. 66
Belgische militairen zijn reeds uit Kongo
teruggeroepen. Aan het parlement zullen
voorstellen worden voorgelegd over maat
regelen tegen het aanwerven van huur
lingen, aldus de premier.
ADVERTENTIE
Die negen nullen vertellen dat bijna een kwart miljoen
grote en kleine spaarders hun vertrouwen schonken aan
de AMRO Bank.
Samen hebben zij ervoor gezorgd dat aan die bank nu meer
dan één miljard gulden aan spaargeld is toevertrouwd.
Dat is een plezierig bericht dat wij u gewoon even wilden
vertellen. Maar zo verbazingwekkend is het niet. Want de
AMRO Bank heeft spaarmogelijkheden voor iedereen. En
u kunt er een zo hoog mogelijke rente krijgen. Kortom:
u spaart er veilig en voordelig. Daarom komen er steeds
weer nieuwe spaarders bij de AMRO Bank.
Uiteraard zullen diegenen die zich
aan deze wetenschap wijden een bij
zonder brede belangstelling moeten
hebben. En aan die voorwaarde vol
doet Moynihan dan ook ruimschoots:
hij is niet alleen in 1961 gepromoveerd
in geschiedenis, maar heeft ook in so
ciologisch en politiek opzicht zijn spo
ren verdiend. En wat de problematiek
betreft die de V.S. nu zo hevig pijnigt:
daarin kan hij zich niet alleen diep
inleven met zijn boekenkennis, maar
ook door de zorgen, die hij in zijn
jeugd aan den djve heeft ondervonden.
Armoede en het uiteenvallen van ge
zinnen. Dat zij maar enkele kenmer
ken van het leven in de negerwijken,
waar men nu plundert, schiet en bran
den sticht „niet omdat men neger is,
maar omdat men arm is. geen baan
heeft, omdat men zijn kinderen be
dreigd ziet worden door ratten zo groot
als katten, omdat het rijke Amerika
dat voor de negers in het getto
blanke Amerika is, ver weg, ontoe
gankelijk en onverschillig lijkt."
Moynihan ging zich speciaal voor
het negergezin interesseren, toen hij
in 1963 in de kranten had gelezen dat
vijftig percent van de Amerikaanse
jongemannen wegens lichamelijke of
geestelijke gebreken werd afgekeurd
voor militaire dienst en dat een groot
percentage van de afgekeurden uit ne
gers bestond. Hij zocht het verband
tussen de gebreken en de armoe thuis.
Het rapport dat hij over deze pro
blemen opstelde als speciaal assistent
van de minister van Arbeid, bevatte
onder meer de volgende cijfers:
Minder dan de helft van de ne
gers had op achttienjarige leeftijd
beide ouders nog.
Eenentwintig percent van de ne
gerfamilies was vaderloos.
Zeker 25 en misschien wel veertig
percent van de negerkinderen was
buitenechtelijk.
De uitwegen die hij wees uit de vi
cieuze cirkel van slecht betaalde baan
tjes, wonen in sloppen, tweederangs
onderwijs dat weer tot slecht betaalde
baantjes leidt, waren:
1. De overheid moet als „werkgever
in laatste instantie" optreden wanneer
de werkloosheid een bepaald percen
tage te boven gaat.
2. De VS moeten het stelsel van kin
derbijslagen invoeren „Zij zijn", zo be
toogt hij, „de enige industriële demo
cratie in de wereld die zo'n stelsel
niet kent".
ARMOEDE en een uiteenvallend ge
zin kenmerkten ook de jeugd van Moy
nihan zelf. Als elfjarige jongen moest
hij de klap verwerken, dat zijn vader,
een praatgrage, reislustige en drank-
minnende krantenman, het gezin ver
liet om er nooit meer terug te keren.
Als schoenpoetser, krantenbezorger en
als havenarbeider hielp Pat in het ge-
zinsonderhoud te voorzien.
In een havenkroeg kreeg hij van een
schoolvriendje van vroeger de tip, dat
het city-college van New York toela
tingsexamens hield. In zijn werkplunje
ging hij er heen, slaagde en kreeg een
beurs. Pat Moynihan. die in 1927 in
Tulsa (Oklahoma) werd geboren, maar
een groot deel van zijn jeugd in New
York doorbracht, kreeg na zijn middel
bare school de kans voor een opleiding
bij de marine. Pas na de oorlog was
hij een jaar lang in actieve dienst als
verbindingsofficier.
Een Fulbright-beurs bood hem ten
slotte de kans, de Britse hoofdstad en
de Britse politiek door en door te leren
kennen als student van de London
School of Economics. Hij was in Enge
land een trouw bezoeker van bi] een
komsten van de Labour-partij. Terug
in Amerika wierp hij zich op de Ame
rikaanse politiek, en wel als assistent
van de democratische voormannen
Robert Wagner en Averell Harriman
in New York.
HIJ werd opnieuw verbindingsman,
nu op het bureau van de gouverneur
van New York, speciaal voor de con
tacten met de Ierse Amerikanen,
waartoe hijzelf behoort. Een andere
toeverlaat van Harriman, Elizabeth
Brennan, werd Pats levensgezellin.
Ze hebben 3 kinderen. In 1960 droeg
hij een zo gewichtige steen bij tot de
verkiezing van John F. Kennedy tot
president, dat hij werd beloond met
de functie van onderminister van ar
beid. Met zijn 34 jaar was hij de jong
ste minister. Met zijn rapport over het
negergezin, waaruit Johnson citeerde
in een historische rfede voor de Howard
universiteit in juni 1965, heeft Moyni
han veel stof doen opwaaien.
De dag nadat hij bij verkiezingen
om het voorzitterschap van New Yorks
gemeenteraad was verslagen door
Frank O'Conner, kreeg hij in datzelfde
jaar 1965 het aanbod voor zijn huidige
baan: hoofd van het gezamenlijke cen
trum voor stedenstudies, dat in 1959
was gesticht door het Massachusets In
stitute of Technology en de Harvard-
universiteit.
aifjinnnfumnnnnnuinjuinmuiniinnniiiinnnnnnnnnnnnnnn
HONGKONG (Reuter) De autoritei
ten van de Britse kroonkolonie Hongkong
hebben op grond van nieuwe beschikkin
gen, die vrijdag van kracht zijn gewor
den, bijzondere bevoegdheden om op te
treden tegen degenen die leiding geven
aan demonstraties, stakingen ongeregeld
heden welke Hongkong al twee maanden
lang teisteren.
Het nieuwste wapen van de Peking-
gezinde Chinezen is de zelf vervaardigde
bom. In de afgelopen weken zijn meer
dan duizend arrestaties verricht en een
arsenaal van bommen in beslaggenomen.
Men gelooft dat de eigenlijke leiders door
de mazen van het politienet zijn geslipt.
Tegen hen zijn de speciale bevoegdheden
gericht. Onder meer zal iemand geduren
de hoogstens een jaar kunnen worden
vastgehouden zonder voorafgaand proces.
VENETIë (AP). Een communistisch
Chinees schip is onder politiebewaking
gesteld omdat de kapitein weigerde de
propagandaborden, die over de railng
hingen, te verwijderen.
De politie trad op tegen het 8400 ton
metende vrachtschip Iouhao, waarvar de
bemanning verboden is voet aan wal te
zetten.
Het is niet duidelijk of de politie ook
zal verbieden dat de lading mangaan van
het schip gelost wordt.
In borden in Frans, Engels en Itali
aans wordt voorzitter Mao geprezen en
wordt de nadruk gelegd op de „broeder
schap" tussen het Italiaanse en het Chi
nese volk.
In Italië is het buitenlanders verboden
politieke propaganda te maken.
Verboden middelenzaak. Een Brits hof
van beroep heeft de straf van 6 maan
den cel tegen Robert Hugh Fraser ge
handhaafd. De 39-jarige directeur van
een kunstzaal in Londen was gearres
teerd in de verboden middelenzaak,
waarbij ook de Rolling Stones Mick
Jagger en Keith Richard betrokken
waren.
Zomerreces. Het Britse lagerhuis, dat vrij
dag met zomerreces is gegaan, zal in
spoedzitting bijeengeroepen worden in
dien de Verenigde Staten besluiten de
oorlogvoering in Vietnam op te voeren
en de bombardementen op Noord-Viet
nam te verhevigen, aldus heeft een
groot aantal Labour-parlementsleden
bepaald.
