Goede beleggers zijn rente wichelaars
want elke misrekening kost geld
Voorlopig geen dividend
bij Van Waveren N.V.
SCHRIJVENDELEZERSSCHRIJVENDELEZ
Dirigisme vertekent prijsbeeld,
particulieren benadeeld
Omzetdaling bij
Palembang
Regerings
deelneming
in Belgische
staalfabriek
Zweden wil met
EEG praten
Groeiende activiteit
in haven van
Rotterdam
Bij n.v. EMBA
tien percent
Sterke
overtekening
Bronovo-lening
IHC-Holland
bouwt voor Polen
Groothandels
bedrijven besluiten
tot fusie
Overschot bij
hypotheekbank
Scheepvaartberichten
ZATERDAG 29 JULI 1967
Rentenivellering
Overheidsfinanciering
I Markt omzeilen
Op de aandelenmarkt
Rendementen
Terugloop
Druppelsgewijs
Tl all Street: lichte daling
Ontwikkelingsprojecten
Europese commissie
Verklaring
Geen vuur in de natuur
In memoriam
Uitkering AOW
Plastic krant
West-Duitsland: lagere
industriële produktie
Zwaluw, waarheen is uw vlucht, vroegen de kinderen op school zich
vroeger af als de zomer op zijn eind liep, maar de kinderen van toen zijn
de beleggers van nu, om het even of het beleggen door henzelf wordt ge
daan of voor hen via pensioenfondsen en sociale instellingen. Daarom
is de zwaluw vervangen door rente, want bijna elkeen is op een of andere
manier financieel betrokken bij de rentestand. Zelfs de kleine man, die
geen duit in het zakje heeft te brengen, is zijdelings betrokken bij de hoogte
van de rente, die van invloed is op de woningbou.w, op de investeringen
van het bedrijfsleven en op de vorming van het spaarvermogen. Elk recht
geaarde belegger doet op zijn tijd aan rentewichelarij, hetgeen wil zeggen
dat hij alle factoren, die de rentevorming kunnen beïnvloeden, tegen elkaar
poogt af te wegen.
Vandaar dat zij het economisch en poli
tiek gebeuren op de voet moeten volgen,
want het kan geld kosten, wanneer er ver
keerde beslissingen worden genomen.
Heel veel beleggers zitten met rouwkoop
van obligaties, aandelen of andere activa,
omdat zij niet tijdig genoeg acht sloe
gen op veranderingen op economisch ter
rein.
Zo heeft indertijd menigeen zich verke
ken op de funeste invloed, die er uitging
van de Amerikaanse belasting op beleg
gingen in buitenlandse fondsen. De kapi
taalmarkten in Europa, welke, tot presi
dent Kennedy in 1963 het besluit tot de
interest equalisation tax nam, volop Ame
rikaans kapitaal zagen toestromen, wer
den op slag genoodzaakt op eigen wieken
te drijven.
De Amerikaanse belasting had ten doel
om het verschil in rentestand tussen het
oude en nieuwe werelddeel te compense
ren, maar in feite kwam het er op neer
dat de prijs voor geld en kapitaal, de
rente, in de gehele wereld kunstmatig
werd beïnvloed. Het is een van de vele
voorbeelden van de gevolgen van mone
tair dirigisme, waarmede financiële krin
gen na de oorlog te kampen kregen. Door
beïnvloeding van de rente, om het even
of dat in opwaartse, in neerwaartse rich
ting of ter stabilisering geschiedt, treedt
een vertekening op van het internationa
le prijsbeeld.
Het opwerpen van beverdammen in de
kapitaalstroom door de overheid in vele
landen is fnuikend geweest voor de parti
culiere investeringen in ontwikkelingslan
den. Voor beleggers is het door het over
heidsingrijpen moeilijker geworden om
bij het nemen van beleggingsbeslissingen
alleen op het kompas van de eigen waar
nemingen af te gaan. Er dient terdege
rekening te worden gehouden met de in
vloed, welke er uit gaat van het mone
taire dirigisme.
Zo zag het er verleden jaar naar uit dat
de rente, die voor staatsleningen al tot
zeven percent was opgelopen, nog verder
zou stijgen. In plaats daarvan keerde het
getij doordat de gemeenten aan banden
werden gelegd bij het aangaan van le
ningen en de staat het begrotingstekort
ging dekken met kortlopende leningen,
instede van een beroep te doen op de ka
pitaalmarkt.
Weliswaar is er dit jaar een staatsle
ning uitgegeven van 300 miljoen die,
slechts een matig onthaal vond wegens
de plaatsing bij opbod, maar daarnaast
heeft de staat vele honderden miljoenen
via de particuliere financiële instellingen
uit de bankbiljettenpers laten rollen. Op
die manier is het mogelijk gebleken om
eem rentestijging zoveel mogelijk tegen
te houden, welke anders door de nijpen
der wordende kapitaalschaarste zou zijn
opgetreden.
de teugels gehouden door de Nederland
sche Bank om te voorkomen dat men
tegen elkaar gaat opbieden. De kraan
voor nieuwe obligatie-emissies staat slechts
druppelsgewijs open. Kerkelijke leningen
en emissies van ziekenhuizen en derge
lijke ondervinden niet veel moeite en zij
mogen gerust tegen 7'/« percent lenen,
zolang het om bedragen van enige mil
joenen gaat. Voor grotere leningen komt
men op een wachtlijst, welke heel voor
zichtig wordt afgewerkt. Zo staat Staats
mijnen al een hele tijd op de nominatie
om een lening van 125 miljoen aan te
gaan, de Gasunie kan nog geld gebrui
ken voor de aanleg van pijpleidingen,
de Bank voor Nederlandsche Gemeen
ten kan het ongeduld -nauwelijks be
dwingen en de staat zou zelf ook hoogst
nodig een vaste lening moeten sluiten.
Het ijzer kan echter niet gesmeed wor
den zolang het nog niet heet genoeg is.
Grote concerns kunnen de binnenland
se kapitaalmarkt geheel omzeilen door
in het buitenland leningen aan te gaan.
Kortgeleden heeft AKU met goed gevolg
in Zwitserland aan de bel getrokken,
terwijl Philips al enkele malen via de in
Luxemburg gevestigde financieringsmaat
schappij een beroep op de Eurodollar-
markt deed. teneinde met de opbreng
sten investeringen in andere landen te
kunnen financieren.
Het is duidelijk dat het overheidsin
grijpen op de kapitaalmarkt en de lenin
gen van de grote concerns in het buiten
land de rentevorming hebben beïnvloed.
Daarom is het voor de rentewichelaars
uitermate moeilijk een antwoord te ge
ven op de vraag waarheen de vlucht
van de rente is.
Blijven de winsten bevredigend dan
zou het zelfs wel eens kunnen gebeuren
dat sommige bedrijven, die over voldoen
de liquiditeiten beschikken, als geldgever
in plaats van als geldnemer gaan optre
den. Dit zou de rente in neerwaartse rich
ting kunnen beïnvloeden. Deze ontwikke
ling zal niet alleen in Nederland, maar
ook elders te constateren zijn.
Nederlandse accountants zijn niet ge
wend om uit de school te klappen, anders
zouden zij legio voorbeelden kunnen noe
men waar het mogelijk zou zijn geweest
om een hoger dividend uit te keren dan
geschiedde. De prijs van de aandelen op
de beurs is door de afremming van de
dividenden kunstmatig beïnvloed.
De ontwikkeling van de rente is in ons
land, ondanks alle kunstmatige beïnvloe
ding in de laatste maanden, in opwaartse
richting gegaan. Het rendement op staats
leningen is in juni ten gevolge van de
koersdalingen belangrijk verbeterd.
In het licht vart de rentestijging is het
opvallend dat de aandelenmarkt zich zo
goed houdt. De internationale fondsen
trekken wat meer belangstelling van bui
tenlandse zijde, waarbij het niet uitgeslo
ten is dat uit Engeland teruggetrokken
vermogens hierbij van invloed zijn. Van
de weeromstuit zijn de lokale industrie
fondsen in het algemeen ook beter gedis
poneerd dan een tijdje geleden het geval
was.
Hoewel er op tal van aandelen aan
trekkelijke rendementen zijn te behalen,
berekend op basis van het dividend van
het afgelopen jaar en de bestaande koers,
toch spelen inflatoire tendenties meer bij
de koersvorming dan de vergoeding welke
beleggers ontvangen. AKU geeft bijvoor
beeld een rendement van 7,3 percent,
maar iedereen weet wel dat AKU er dit
jaar niet in zal slagen het dividend op
18 percent te handhaven.
Minder prominente fondsen als Kas-
associatie (7,1 percent), Amsterdam Rub
ber en Amsterdamsche Droogdok Mij (elk
8 pet.), Automatic Screw Works (9,2 pet.
rendement), Bontekoning en Aukes (8,2
pet.), Carp's Garen (9,7 pet.), Daalderop
(8,5 pet.), EMBA (9 pet.), Heybroek Han-
delmij. (9,4 pet.), Holec (8,1 pet.), Inven-
tum (8,9 pet.), Mulder's rollend materiaal
(9,3 pet.), Noordeuropeesche houthandel
(9,2 pet.), Technisch bureau Marijnen
(8,7 pet.), Vihamij en Wernink's Beton
(elk 8,4 pet.), om maar enkele voorbeel
den te noemen, geven een zo hoog rende
ment, omdat zij om een of andere reden
door beleggers met een rood kruisje zijn
aangeschrapt.
Hierbij dient ook nog in aanmerking te
worden genomen dat het bedrijfsleven in
de toekomst wellicht minder middelen no
dig zal hebben voor investeringsdoelein
den. Uit gegevens van het centraal bu
reau voor de statistiek is gebleken dat de
inyesteringsplann$fi J/oaf dit jaüf bfelang»
rijk ten achter blijven bij die van 1966,
toen de uitgaven voor vaste activa uit
zonderlijk hoog zijn geweest.
Aangezien het overgrote deel van de
investeringen in de laatste jaren gefinan
cierd werden met middelen, die vrijkwa
men uit afschrijvingen en ingehouden
winsten, is de mogelijkheid niet uitgeslo
ten dat het bedrijfsleven in de komende
maanden nog minder op de kapitaalmarkt
behoeft aan te kloppen, dan nu reeds het
geval is.
Semi-overheidsinstellingen, waartoe de
centrale financier van de gemeenten, de
Bank voor Nederlandse i Gemeenten
kan worden gerekend, worden strak aan
De Belgische regering heeft besloten
een krediet van 1,6 miljard frank (ruim
100 miljoen gulden) te verlenen voor de
bouw van een nieuwe staalfabriek te
Charleroi, die aan 5.000 arbeiders werk
zal bieden. Een regeringsvertegenwoordi
ger zal zitting nemen in het directie
comité van de onderneming, de „Hainout-
Sambre". De nieuwe vestiging moet ver
ouderde fabrieken te Montignies en Couil-
let vervangen. Voor de nieuwe staalfa
briek (van het type LD) is een inves
tering van naar raming drie miljard
frank nodig.
STOCKHOLM (AP). Zweden heeft
verzocht onderhandelingen te openen met
betrekking tot toetreding tot de Euro
pese Economische Gemeenschap, maar de
vorm die de eventuele band met de EEG
moet krijgen niet nader gedefinieerd.
De officiële brief, ondertekend door de
Zweedse minister van Handel, Gunnar
Lange, zegt dat „de Zweedse regering
harerzijds geen van de vormen die zijn
neergelegd in het verdrag van Rome voor
deelneming aan een grote EEG wil
uitsluiten".
Zweden verzoekt onderhandelingen met
betrekking tot toetreding tot de ruimere
EEG, met behoud van Zwedens traditio
nele neutraliteitspolitiek.
Bij de onderhandelingen over de toe
treding van Zweden in 1961 en 1962 vorm
de de neutraliteit van Zweden een van
d« moeilijkste punten.
De n.v. Industriële Maatschappij „Pa
lembang" heeft, blijkens het verslag, de
omzet van haar dochteronderneming, de
scheepswerf en machinefabriek „Maas-
bracht", over 1966 zien dalen met negen
percent ten opzichte van 1965. De be
drijfskosten zijn vrijwel gelijk gebleven
doch de brutowinst is gedaald met 49 per
cent. Volgens de geconsolideerde cijfers
daalde de omzet van f 1,13 (vorig jaar
f 1,24 miljoen). Er resteert een winst van
f 33.382 (f 95.029). Voorgesteld wordt, zo
als bekend, het dividend te verlagen tot
vijf (tien) percent. Aan de rekening voor
zieningen wordt f 34.000 onttrokken.
Het goederenvervoer per zeeschip van en
naar Rotterdam was in de periode januari
tot en met mei vij f percent hoger dan in
hetzelfde tijdvak van 1966, zo vermeldt
een overzicht van het havenbedrijf van de
gemeente Rotterdam.
Zeeschepen vervoerden in de eerste vijf
maanden van dit jaar 56,9 miljoen ton
goederen van en naar Rotterdam, tegen
54,2 miljoen ton in januari tot en met mei
1966.
Het vervoer per binnenschip nam toe
met zeventien percent tot 19,7 miljoen ton,
vrachtauto's vervoerden 1,47 miljoen ton
(plus zestien percent). Het aandeel van de
spoorwegen daalde van 646.000 ton tot
641.000 ton (min één percent). Olievervoer
per pijpleiding: 5,87 miljoen ton (plus 21
percent).
De aandeelhoudersvergadering van de
N.V. EMBA (beheer en ontwikkeling van
industrie- en handelsondernemingen) heeft
de jaarstukken over het boekjaar 1966-
1967 (eind april) goedgekeurd en het divi
dend vastgesteld op tien percent (vorig jaar
twaalf percent). De directie was niet op
timistisch over de toekomst van de hout
handel in Leerdam. Het is de vraag of wij
mee zullen komen bij de structurele ver
anderingen die in de houthandel kunnen
optreden, zo deelde men mede.
In de vrijdagmiddag in Haarlem ge
houden vergadering van aandeelhouders
van Van Waveren's Koninklijke Graan
handel n.v. heeft de directeur dr. G. J.
van Waveren meegedeeld dat de eerste
helft van 1967 helaas ook nog niet winst
gevend is geweest. Het is in het bedrijf
niet mogelijk prognoses te doen, maar
het is niet te verwachten dat hervatting
van uitkering van dividend in de komen
de jaren mogelijk zal zijn.
De directeur gaf in antwoord op vra-
re ^lichtingen over de toestand in Ar
gentinië. De importhandel is de laatste
jaren zeer belemmerd door de valuta
omstandigheden. De restrictieve deviezen-
bepalingen zijn echter in 1967 belang
rijk verzacht. Het industriële belang (een
porceleinfabriek) heeft het de afgelopen
jaren bijzonder moeilijk gehad en grote
verliezen zijn geleden.
Verheugend noemde de directeur het
dat in de afgelopen anderhalf jaar de
verliezen omgebogen konden worden in
winst. Het is echter niet te voorspellen
of dit zich zal continueren. Positieve re
sultaten zullen echter in kas moeten wor
den gehouden voor de krappe liquiditeits
positie. Er is veel geleden en getracht
moet worden de positie te herstellen.
Wat de grote landbouwbedrijven in Ar
gentinië betreft deelde de directeur mee
dat er».moeilijkheden waren in, de afge
lopen twee jaar door de droogte. Toch
kon 't veebestand vrijwel op peil worden
gehouden en dat was te danken aan het
feit dat er gelukkig voer in voorraad was.
Het grootste deel van de graanoogst is
verloren gegaan of gereduceerd. De re
sultaten werden daardoor sterk nadelig
beïnvloed.
De president-commissaris, mr. P. W.
Rost Onnes Wzn, voegde aan de mede
delingen van de directeur nog toe dat de
toekomst met gematigd optimisme tege
moet gezien kan worden. De deviezenpo-
sitie wordt verstrekt. Het geheel ziet er
niet ongunstig uit als de politieke toe
stand blijft zoals die thans is.
Bij de bespreking van het verslag
merkte de president-commissaris op dat
de achter ons liggende periode niet voor
spoedig is geweest. Er is weer verlies
geleden en tot uitkering van dividend kan
niet worden overgegaan.
Nadat de verslagen waren goedgekeurd
werd mr. P. W. Rost Onnes opnieuw als
commissaris gekozen.'
Emittenten delen mede dat de 7V<
percent 30-jarige obligatielening 1967
groot nom 3 miljoen ten laste van de
diaconesseninrichting Bronovo, waarop
donderdag 27 juli de inschrijving open
stond, op een zodanige wijze is overte-
kend dat de toewijzing zeer gering zal
zijn.
Het staatszeebaggerbedrijf van Polen
heeft de IHC-Holland opdracht gegeven
voor de bouw van een dieselelektrische
emmermolen, geschikt om te werken bij
temperaturen tot twintig graden onder
nul. De 46 meter lange en twaalf meter
brede baggermolen krijgt emmers met
een inhoud van 835 liter, waarmee ge
baggerd kan worden tot op een diepte van
dertien meter.
In het ponton zullen zich de gescheiden
motor- en generatorkamers bevinden. In
totaal wordt een vermogen van 1.100 pk
geïnstalleerd.
VERHANDELDE FONDSEN
27/7 28/7
Totaal 388
Hoger i7o
Lager 127
GelOk 91
AVONDVERKEER VAN
GISTEREN
A.K.I1,
Hoogovens
Kon. Olie 130.80
Philips 98.90 98.80
Unilever 91.30 91
K.L.M. 338 340
Atch. Top.
Can. Pacific
Illin. Cent
N.Y. Centr.
Penssylvani
South Pac.
Union Pac.
Allied Chem.
Am. Can.
A.C.F. Ind.
Am Smelting
Am. T. and T.
Am. Tobacco
Anaconda
Bethl. Steel
Boeing
Chrysler
City Bank
Cons. Edison
McDonn. D.C.
Du. de Nem.
E. Kodak
Gen. Electr.
Gen. Motors
Goodyear T.
30
72
72%
69%
68%
82%
84
68% e
69%
331/a
33
43%
43%
38%
391/4
31
58%
54%
54%
73%
74%
51%
52
35%
34%
48%
481/8
?5
34%
105%
104
49%
48%
59%
34%
34%
54%
153%
153%
130%
129%
104%
106%
84%
82%
49%
49%
A. Motors
Int. Harvester
Int. Nickel
tnt. T. and T.
Kennecott
Mont.Ward
Radio Corp.
Republic St.
Royal Dutch
Sears Roeb
Shell Oil
Soc. Vacum
Stand. Br.
Stand. Oil N.J.
Studebaker
Texaco
Un. Aircraft
Un. Corp.
Un. Fruit
Uniroyal
Us. Steel
Westingh.
Wool worth
Ford
K.L M.
14
40%
101
107%
51
23%
63%
46%
37
58%
71%
37
63
66%
122%
96%
11%
51
46%
31% e
53%
95%
14%
40%
101%
107%
51%
23%
52%
46%
36%
57%
72%
44
37 Va
63%
67
74%
11%
51 Va
46
46%
61%
31%
53
93%
Omzet in Wall Street 10.9 miljoen shares (12,4 miljoen).
Dow Jonescijfers: industrie 901.53 1.61), spoorwegen 272 38
0.06), nutsbedrijven 133,79 (-f- 0.13).
Cremers' groothandel in levensmidde
len in Eindhoven, tot dusver aange
sloten bij de coöperatieve inkoopver
eniging „Het Nederlandse Sperwerver-
bond", en de groothandel n.v- Jansen en
De Bruyn te Tilburg van het vrijwillig
filiaalbedrijf A. en O. Nederland hebben
besloten tot een fusie, zo wordt van de
zijde van A, en O. Nederland meege
deeld. Cremers' groothandel zal zijn be
drijf met alle daaraan verbonden „lusten
en lasten" overgedragen aan Jansen en
De Bruyn en daarvoor, 200.000 aandelen
Jansen ontvangen.
Het exploitatie-overzicht van de geza
menlijke maatschappijen van de n.v.
inaatschppij tot exploitatie van onroeren
de goederen (vroeger genaamd Noord-
Hollandsche hypotheekbank) met inbe
grip van de in het boekjaar 1966 geheel
betaalbaar gestelde schuldbriefrente ad.
21.000 laat een overschot zien van
7859, zo meldt het verslag.
Voorgesteld wordt dit winstsaldo in
mindering te brengen op het verliessaldo
van vorige jaren dat daardoor is terug
gelopen tot 246.800. Het resultaat was
mede een gevolg van de per 1 januari
1966 toegestane huurverhoging.
In de vergadering van schuldbriefhöu-
ders van 17 februari 1966 werd een be
sluit genomen om in het vervolg tegelijk
met de betaalbaarstelling van de half
jaarlijkse coupon een extra-betaling te
doen in mindering op de post uitgestelde
schuldbriefrente. Deze extra-betaling
werd voor 1966 bepaald op DA percent
van de hoofdsom der schuldbrieven en
uitgekeerd op 1 juli 1966 en 1 januari
1967, met resp. V. percent en één percent.
De achterstallige rente bedraagt na deze
betaling 81 percent van de hoofdsom der
vijf percent schuldbrieven en 94 percent
van de 5Vi percent schuldbrieven. Eind
1966 was het bezit aan onroerende goede
ren onveranderd.
BRUSSEL De Europese commissie
heeft dertien nieuwe financieringsbeslui
ten genomen voor projecten in geasso
cieerde landen en gebieden overzee, waar
mee een bedrag van ongeveer twintig
miljoen dollar uit het EEG-ontwikkelings-
fonds gemoeid is.
De projecten omvatten: bouw van een
nieuwe centrale markt te Willemstad
(Curagao) (2,2 miljoen dollar), voorzie
ning voor de luchthaven van Mauretanië
(891.000 dollar), aanleg van waterputten
in de republiek Niger (5,3 miljoen dol
lar), landbouwontwikkeling in opper-Vol-
ta (1,3 miljoen dollar), tuinbouwontwikke-
ling in Gaboen (1,3 miljoen dollar), wa
tervoorziening, scholen en medische hulp
posten in Rwanda (1 mijloen dollar), pro-
duktiehulp voor Mali (1,1 miljoen dollar)
en Niger (1,3 miljoen dollar), en voorts
kosten van technische hulp, waaronder
Abbekerk 28 v. Genua n. Beyrouth.
Area 28 te Fortaleza.
Archimedes 28 rede Matarani.
Aristoteles 29 te Antwerpen verw.
Artemis 29 te Amsterdam verw.
Asterope 28 rede Duinkerken.
Atys 29 te Stan low verw.
Banda 28 v. Cristobal n. New Orleans.
Banggai 28 te Beyrouth.
Borneo 29 te Las Palmas verw.
Bovenkerk 29 te Colombo verw.
Caltex Eindhoven 29 te Durban verw.
Camitia pass. 28 Port Elizabeth n. Durban.
Dosina 29 te Banias verw.
Esso Den Haag pass. 28 Little Quoin n. Wil
helmshaven.
Gorredijk 29 te Antwerpen verw.
Gulf Hansa 28 t.h.v. Muscat n. Mena.
Hermes .28 te Kipg^pn.
Kennemerland pass. 28 Casquets n. Amsterdam.
Kerkedijk 28 te Antwerpen.
Kopionella 18 v. Isle of Grain n. Rotterdam.
Kryptos 28 v. Mena n. Rotterdam.
Langkoeas 27 v. Genua n. Las Palmas.
Leiderkerk 28 v. Las Palmas n. Kaapstad.
Loppersum 28 v. Nassau n. Mobile.
Marne Lloyd 28 te Assab.
Minos pass. 28 Dover n. Piraeus.
Neder Linge pass. 28 Quessant n. Amsterdam.
Nestor 28 t.h.v. Bone n. Famagusta.
Parthenon 28 te Paramaribo.
Randfontein pass. 28 Quessant n. Southampton.
Schelpwijk 29 te Kopenhagen verw.
Sinoutskerk 29 te Kobe verw.
Straat Colombo 28 te Port Kembla.
Straat Magelhaen 29 te Kobe verw.
Straat Soenda 31 te Hongkong verw.
Themis 28 v. Bremen n. Hamburg.
Utrecht 29 te Calcutta verw.
Vitrea 29 te La Spezia verw.
Westertoren 28 t.h.v. Kaap Bon n. Curasao.
Naar aanleiding van het artikel in uw
blad van zaterdag getiteld „Onbekende
boomziekte vernielt bomen langs de kust"
kan ik u mededelen dat de oorzaak van
de sterfte onder de dennen langs de kust
zeer goed bekend is.
De Oostenrijkse en Corsicaanse dennen
bleken achteraf niet zo goed bestand
tegen de zeewind als men aanvankelijk
meende. Zodra ze dertig of veertig jaar
oud waren werd geconstateerd dat de
bomen die op korter afstand dan één tot
anderhalve kilometer van de kust stonden
steeds meer beschadigd werden door het
zout dat de westerstormen met zich voer
den. Op die manier ontstond aan de
westranden een ideale gelegenheid tot
massale ontwikkeling van de dennen
scheerder, een kever die in alle dennen
bomen voorkomt doch in het binnenland
zelden ernstige schade aanricht. Deze
kever legt de eieren achter de bast van
half afgestorven of kwijnende dennen. De
jonge kevers vernietigen de loten van ge
zonde bomen.
Doordat steeds was aangenomen dat
deze kevers niet zouden kunnen leven in
de zilte lucht nabij de zee en bovendien
ook elders vrijwel nimmer waren aange
troffen in Corsicaanse dennen werden ze
eerst ontdekt toen ze zich reeds massaal
hadden ontwikkeld.
Door het wegkappen van het aangetas
te hout en het wegvangen van de kevers
in „vangstammen" kon worden voorko
men dat alle dennenbossen zouden worden
vernietigd. Bovendien komt door het op
treden van parasieten en ziekten onder
de insecten aan vrijwel elke insecten
schade een „natuurlijk" einde.
Het afsterven van de bomen in de hier-
voorgenoemde anderhalve kilometer brede
strook gaat echter door omdat door het
wegvallen van de westranden de bomen
nu open staan voor de zeewind. De lage
randbomen die de eerste stoot opvingen
zijn gekapt en de meer naar binnen staan
de bomen, die veel minder op de zeewind
waren ingesteld, waaien nu dood.
Dr. Ir. E. C. M. RODERKERK
Overveen.
In deze weken van warm en droog
weer worden wij weer gewaarschuwd
voorzichtig te zijn met vuur in bos en
duinen. Desondanks hebben er herhaalde
lijk duinbranden gewoed om onze kust
streek, waarbij veel natuurschoon verlo
ren ging. Dit alles had voornamelijk als
oorzaak het achteloos wegwerpen van si
garettepeuken. Men kan met zekerheid
stellen dat degenen die op deze wijze
met ons zo schaarse, maar prachtige
natuurschoon omgaan, géén natuurvrien
den zijn! Door hun onverschillig en roe
keloos gedrag worden niet alleen onze
recreatiegebieden ontluisterd, maar ont
nemen zij de medemensen met liefde
voor ons natuurschoon, de vreugde van
het vertoeven in bossen en duinen. Te
meer daar in ons kleine overbevolkte
land steeds meer ruimte nodig is voor
parkeerplaatsen en speelterreinen om over
nieuwe woonwijken en verkeerswegen
maar niet te spreken, zou ons volk in zijn
geheel zo zuinig moeten zijn op het na
tuurschoon dat ons nog rest, en er be
hoedzamer mee om moeten gaan. Waar
om laten de spoorwegen bijvoorbeeld in
de zomertijd, bij lange droogte en ernstig
brandgevaar geen treinen door de duin
en bosgebieden rijden waarin in het ge
heel niet gerookt mag worden? Immers,
een uit het coupéraampje weggeworpen
peuk kan brand tengevolge hebben. Waar
om worden niet wat meer bewakers aan
gesteld in bossen en duinen? Het moet de
overheid dit financieel offer toch wel
waard zijn om onze natuurgebieden te
beschermen. Het schijnt echter dat men
van overheidswege nog altijd meer be
langstelling aan de dag legt voor par
keer- en speelterreinen en dat de grote
meerderheid van ons volk het hart heeft
verpand aan de auto, waardoor verkeers
wegen en parkeerplaatsen veel gelief-
koosder plaatsen zijn geworden dan de
natuurgebieden welke plaatsen straks,
als het zo doorgaat, nog zullen bestaan
uit een onheind plekje hier en daar.
P. H. ZWERVER, Haarlem.
Het Comité Zuid-Afrika heeft met groot
leedwezen kennis genomen van het be
richt van het overlijden van Albert Lu-
thuli. Wie Luthuli kent uit zijn levensge
schiedenis en zijn geschriften weet dat
een man is heengegaan van grote allure,
die zich verzette tegen de apartheids
politiek, doch dit uitdrukkelijk op ge
weldloze wijze wenste te doen. Niettemin
heeft dezelfde apartheidspolitiek hem
steeds sterker tot een achtervolgde en
tenslotte hoewel hij was vrijgesproken
van de aanklacht van „verraad" tot
een gevangene gemaakt.
Het heengaan van Albert Luthuli sluit
het leven van een groot man af; voor
het Comité Zuid-Afrika kan het slechts de
aansporing zijn tot grotere activiteiten
om ook vanuit Nederland alle vormen van
rassendiscriminatie en apartheid tegen te
gaan.
Apartheid is onmenselijk en afzichtelijk
Wij kunnen Albert Luthuli niet beter ge
denken dan door aan de voortzetting van
zijn strijd mee te helpen.
Comité Zuid-Afrika,
M. v. d. BERGH-v. d. MEER,
secretaresse
Amsterdam.
In antwoord op uw artikel betreffende
„Vertraging uitkering A.O.W." deel ik u
het volgende mee: ik kreeg verlengd zie
kengeld tot december 1968. Eén juli 1967
werd alles stopgezet, ook van mij: we
zaten zonder inkomsten. Ruim een week
later kreeg ik mondeling bericht dat ik
mij, als zieke, moest laten inschrijven bij
het Gewestelijk Arbeidsbureau als werk
loze. Nog een week later ontving ik een
voorschot van f 95. Nu moet ik nog af
wachten wat ik zal ontvangen. Ik krijg
zeker 23 per week minder. Dit is het
resultaat van de nieuwe wetten. Ik vraag
mij vaak af of wij allen in Nederland
nog wel goed kunnen denken en hande
len.
J. HOFMAN, Haarlem.
In dam rubriek worden eenmaal per
wrak Drtmn opgenomen, die mat ■»-
drukferilJk vanoek tot pnbLlkatlr aan da
radactie worden toegezonden: voorwaar
den tot pubUkatte zijn
Bet onderwerp dient van genoegzaam
algemeen belang ta zijn en uit het oog
punt van dat algemeen belang te zijn
beschouwd
1r De Inzender moet de brief met zijn
volle naam en adrea ondertekenen an
lnetenunen met de vermelding ven zijn
naam en woonplaata. (Due geen peeudo-
niem of initialen).
Dc brief moet gesteld itjn In behoorlijk
Nederlands en in begrijpelijke, beknopte
vorm.
De redactie behoudt zich het recht voor
de brief ter publtkatie te bekorten op
niet eeeentWla punten, of opneming te
weigeren
Opneming van een bepaalde brief be
tekent allerminst, dat de redactie hat
eens Is met daarin vervatte meningen of
argumenten.
Naar aanleiding van uw bericht over
de in Frankrijk voor het eerst uitgege
ven plastic krant, deel ik u mede dat de
Staatsmijnen in Limburg door middel
van het S.B.B. (Stikstof Bindings Be
drijf) in Geleen zeker reeds ruim drie
jaar geleden een plastic krant hebben
laten drukken. Voor hen spreek ik deze
zogenaamde Franse primeur tegen.
L. MICHIELS VAN KESSENICH,
Aerdenhout.
BONN (AP) De Westduitse indus
triële produktie was in de eerste helft van
1967 zes percent lager dan in de eerste
helft van 1966. Dit heeft het ministerie
van Economische Zaken meegedeeld.
De produktie van kapitaalgoederen was
twaalf percent lager en die van consump
tiegoederen tien percent. In de bouw daal
de de produktie met veertig percent.
