Lioe beschuldigd van aanval
op Mao in Kroesjtsjev-stijl
In de lanöe hete zomer
Voorzitter Robens van Britse
Kolenraad biedt ontslag aan
Openbare critiek in Peking
op minister Tsjen Ji
Lunar-foto's
zeer scherp
Prins Philip gaat bij fietspolo onderuit
Huurlingen-aanval
op Boekavoe
afgeslagen
COGNAC
JOSEPH GUÏ
uoW
co
13.10
Vrouw van Britse
nazi-leider Jordan
gearresteerd
DINSDAG 8 AUGUSTUS 1967
3
Dr. Ali Sastroamidjojo
ontkent arrestatie
G^C
Tao Tsjoe
Kinderen van Soekarno
niet naar Bogotr-paleis
■IW—
Dr. H. Riem ens:
ramm
o
o
O
O
O
O
o
o
5
O
O
O
O
O
O
O
O
0.4
O
O
O
O
O
O
O
O
0
1
O
O
O
0
O
O
O
0
In de Britse Observer heeft een be
trouwbaar correspondent van Belgrado
uit een belangwekkend bericht gepubli
ceerd. Hij meldt dat Tito zou zijn inge
licht over een stilzwijgend akkoord, dat
bereikt moet zijn ten aanzien van het Na
bije Oosten tussen de Verenigde Staten
en de Sovjet-Unie. De twee grootste mo
gendheden ter wereld zouden druk willen
uitoefenen op alle betrokken partijen om
tot vrede te komen door rechtstreekse
onderhandelingen. De kans daarop be
staat. Tijdens hun laatste ontmoeting in
Khartoem zijn de Arabische ministers
van buitenlandse zaken het wel eens ge
worden over de organisatie van een top
conferentie der staats- en regeringslei
ders van Arabische landen, maar overi
gens zijn ernstige meningsverschillen
blijven bestaan. Verscheidene leiders zijn
niet alleen bereid, goede vrienden te blij
ven met de Amerikanen, maar ook om
vrede te sluiten op basis van de toestand,
zoals die was vóórdat op 5 juni de gevech
ten begonnen. En vréde betekent: erken
ning van het bestaansrecht van Israel.
Volgens de Observer zijn Washington
en Moskou het er over eens, dat erken
ning van Israel door de Arabische landen
een onmisbaar uitgangspunt is voor on
derhandelingen. Men moet niet verge
ten, dat de Sovjet-Unie in 1948 de nieuwe
itaat Israel „de jure" (in rechte) heeft
erkend, en dit standpunt nooit heeft her
roepen, ook niet bij de laatste debatten
in de Verenigde Naties. Moskou wilde
Israel wel als agressor brandmerken en
schadeloosstelling voor de Arabieren ver
langen, maar het trok het bestaansrecht
van de joodse staat niet in twijfel. Als
nu ook de Arabische staten dit bestaans
recht onderschrijven, zou Israel de be
zette gebieden kunnen ontruimen, met
mogelijke grenscorrecties.
Het gevolg van zulk een akkoord zou
zijn, dat Israëlische schepen vrije door
vaart krijgen door het Suezkanaal en de
zeestraat van Tiran, die toegang geeft
tot de Golf van Akaba, waaraan de
Israëlische haven Eilat is gelegen. Want
in geval van vrede zal Israel dezelfde
rechten hebben als alle andere landen.
Er zal voorts een nieuwe regeling ge
vonden moeten worden voor de status
van Jeruzalem en de kuststrook van
Gaza. Onder controle van de Verenigde
Naties kan een aantal „bufferzones" tus
sen Israelen zijn buren gedemilitari
seerd worden. Naar verluidt zouden de
Amerikaanse president Johnsön en de
Sovjet-premier Kosygin het over zulke
punten eens zijn geworden tijdens hun
laatste onderhoud. Zij zouden er beiden
genoeg van hebben steeds maar wapens
te moeten leveren aan landen van het
Nabije Oosten. En de sluiting van het
Suezkanaal hindert de internationale
scheepvaart in hoge mate.
Nu is zo'n eventueel akkoord tussen
Washington en Moskou natuurlijk nog
niet voldoende om vrede af te dwingen.
De wederzijdse haat en angstzijn nog
uitermate sterk. En men kan dus niet te
vroeg juichen. Maar er is reden enige
hoop te voeden. Vandaar ook dat presi
dent Tito in Kairo meent iets te kunnen
bereiken ter bevordering van ontspan
ning.
IWWVWWWWVWWWWMWWWWWWWWWftnWWWWWWWIWIMWHWWVWWftnWWWIWnWMWHftHnAWWWIBftnAWftWMtnWW
(Van onze correspondent)
LONDEN. Lord Robens, de voorzit
ter van de genationaliseerde mijnindu
strie in Groot-Brittannië heeft zijn ont
slag aangeboden in verband met het ver
nietigende rapport van het Aberfan-tri-
bunaal dat de kolenraad verantwoorde
lijk stelde voor de ramp in oktober, waar
bij 144 mensen, onder wie 116 kinderen
zijn komgekomen.
De minister van Krachtvoorziening,
Richard Marsh heeft het ontslag echter
nog niet aanvaard omdat hij vindt dat
Lord Robens, de voorzitter van de
Britse Kolenraad, die de verant
woordelijkheid op zich heeft ge
nomen voor de ramp in Aberfan die
144 mensen het leven kostte.
KINSJASA (AFP) Kongolese artil
lerie heeft gisteren een aanval van huur
lingen op Boekavoe afgeslagen. Volgens
gezaghebbende Kongolese bron waren de
huurlingen er niet van op de hoogte, dat
het garnizoen van de stad onlangs in het
diepste geheim door de lucht met kanon
nen was versterkt. Door het artillerievuur
verrast, vluchtten de huurlingen de ber
gen in. Eenheden van het Kongolese le
ger zetten de achtervolging in.
De huurlingen moeten de brug over de
Roezizi bij Boekavoe over om naar Roe-
anda te ontkomen. De toegang wordt hun
echter door Kongolese militairen ver
sperd. De huurlingen zijn afkomstig van
door de regering gevormde eenheden, die
begin juli in Boekavoe, Kisangani en
Kindoe in opstand kwamen omdat zij niet
op tijd soldij ontvingen. Zij werden door
Kongolese troepen op de vlucht gejaagd
en hergroepeerden zich ten zuiden van
Kisangani.
DJAKARTA (ANP). Dr. Ali Sastro
amidjojo, oudpremier van Indonesië en
voorzitter van de Soekarno-gezinde Natio
nalistische Partij (PNI), heeft tegenge
sproken dat hij is gearresteerd.
Het Indonesische blad „Ampera" had
gisteren gemeld dat de oud-premier en
nog twee leiders van de nationalistische
partij waren gearresteerd omdat zij be
trokken zouden zijn bij een beweging om
ex-president Soekarno en zijn aanhang
weer aan de macht te brengen.
Robens een onmisbare taak heeft te ver
vullen bij de voorbereiding van de maat
regelen die de kolenraad zal nemen om
de bestaande tekortkomingen te herstel
len en dergelijke rampen in de toekomst
te voorkomen. Dit zal voor het einde van
de maand zijn beslag moeten krijgen. Pas
wanneej dit is gebeurd zal de minister
aandacht schenken aan Robens persoon
lijke overwegingen.
De kolenraad,/die gisteravond vijf uur
lang vergaderde, heeft verklaard het eens
te zijh mét de slotsom van het rapport
dat de catastrofe had kunnen worden
voorkomen en dat het ontbreken van een
gedragslijn ten opzichte van de steenho
pen daarvan één der hoofdoorzaken is.
Twee functionarissen van de kolenraad in
Aberfan, die een zware verantwoordelijk
heid voor het gebeurde dragen, zullen
worden overgeplaatst. Met vijf anderen is
dit al het geval geweest, terwijl een twee
tal dat tevens bij de kwestie is betrok
ken de mijnindustrie heeft verlaten.
Robens heeft gezegd dat hij zijn hele
leven in publieke dienst heeft doorge
bracht en dat hij, aangezien de ramp on
der zijn regime is gebeurd, voelt dat hij
moet aftreden. De mijnwerkers en het
personeel van de kolenraad hebben tever
geefs getracht hem van deze stap te
weerhouden.
BELGRADO (Reuter en AP)
Een dagblad in Peking heeft presi
dent Lioe Sjao Tsji ervan beschuldigd
een geheim rapport voor te bereiden
dat gericht is tegen voorzitter Mao
Tse-Toeng. Het rapport zou lijken op
het rapport dat Kroesjtsjev destijds
tegen Stalin heeft opgesteld, aldus
meldt het Joegoslavische persbureau
Tanjoeg uit Peking.
De beschuldiging is gepubliceerd in een
artikel in het Chinese „Volksdagblad".
Volgens dit blad zouden Peng Sjen, oud
lid van het politbureau en zijn mede
werkers bij het stedelijk comité Peking
van de Chinese Communistische Partij
documenten van het Centrale Comité heb
ben onderzocht en een rapport hebben op
gesteld over 20.000 gevallen van fouten en
nalatigheden die bij de na-oorlogse ont
wikkeling van China zouden zijn begaan.
Het blad beschuldigt Lioe en Peng Sjen
ervan met dit rapport voorzitter Mao ten
val te willen brengen.
Op een maandag in Peking gehoudèn
ADVERTENTIE
DISTILIERIE JOSEPH CU* z
lei AMairirt
JARNAC - COGNAC
PR0DU1T DE FRANCS»
pet
hele
«es
massabetoging is ernstige critiek geleverd
op de minister van Buitenlandse Zaken,
Tsjen Ji, die vergezeld was van premier
Tsjoe En-Lai. Het Japanse blad „Asahi"
meldt uit Peking dat Tsjen verweten werd
dat hij „voorstander was van een revi
sionistisch buitenlands beleid". Tsjen
Ji was door de minister van Openbare
Veiligheid Hsieh Foe-Tsjih gedwongen de
bijeenkomst bij te wonen.
Uit Sjanghalse kranten zou kunnen blij
ken dat Tao Tsjoe, die eens de vierde
leider was na Mao, Lin Piao en Tsjoe
En-Lai, zich verschanst heeft in een ge
bied in Centraal-China.
„De vergiftige en kwade invloed van
Tao Tsjoe is diep geworteld en wijdver
spreid in dat gebied", schreef enige dagen
geleden het in Shanghai verschijnende blad
„Wan Hoei Pao".
Tao Tsjoe is zestig jaar. Maanden ge
leden werd aangenomen dat hij aan de
kant was gezet. In de muurkranten van
de rode gardisten werd beweerd dat hij
zijn „misdaden" tegen de leer van Mao
Tse-Toeng had bekend.
Uit het artikel blijkt dat Tao Tsjoe
vermoedelijk belangrijke steun heeft van
militairen en dat hij de hand heeft gehad
in de recente opstand in Woehan, het eco
nomische hart van de provincie Hoepeh.
Het artikel bracht de naam van Tao in
verband met „slechte leiders" van de or
ganisatie genaamd „de miljoen dappere,
soldaten", die president. Lioe Sjao-Tsji
steunt.
In het begin van de culturele revolutie,
die een jaar geleden is begonnen, is de
ster van Tao Tsjoe snel opgekomen. De
partijleider van het zuidelijke centrale
bureau werd naar 't politbureau in Peking
overgebracht en was spoedig de vierde
man in de partij-hiërarchie. Hij stond be
kend om zijn bestuurskwaliteiten en zijn
wrede optreden in een moeilijk ge
bied het zuiden van China.
Het duurde niet lang want tegen het be
gin van dit jaar keerde Tao Tsjoe zich te
gen Mao en de minister van Defensie
Lin Piao. Dit kan geweest zijn toen ver
scheidene van de hoogste militaire lei
ders in ongenade vielen. Hij vluchtte uit
Peking. Dit deed ook de vroegere maar
schalk van het leger, Ho Loeng, een vi-
ce-premier met grote invloed bij de
strijdkrachten. Nu worden zowel Tao als
Ho aangeklaagd als bedreiging voor de
heerschappij van Mao.
PASADENA (AFP) De eerste foto's
die de „Lunar Orbiter V" van de on
zichtbare kant van de maan heeft geno
men blijken van uitstekende kwaliteit te
zijn. Er is een zeer geaccidenteerd ter
rein op te zien, zei een woordvoerder van
het Amerikaanse ruimtevaartcentrum in
Pasadena gisteren.
ft
De opnamen waren aan boord van het
ruimteschip ontwikkeld voordat zij door
het station in Goldstone werden ontvan
gen. Zij zijn van een hoogte van bijna
2700 kilometer met een telelens gemaakt
en tonen een oppervlakte van veertien bij
twintig kilometer. Er zijn bergketens kil
ters en enige vlakke stuk terrein op te
zien.
LONDEN (AFP) Frangoise Jordan,
de 35-jarige nicht van de Franse mode
ontwerper Christian Dior en echtgenote
van de Britse nazileider Colin Jordan, is
in Londen in voorlopige hechtenis geno
men in afwachting van een proces tegen
haar.
Zij zou in 1965 opgeroepen hebben tot
het in brand steken van synagoges in En
geland en met enkele leden van de nazi
beweging plannen beraamd hebben om
de synagoge van Stanmore in Middles-
sex in brand te steken.
Colin Jordan, met wie zij in oktober
'63 in het huwelijk is getreden, bevindt
zich al sinds januari in de gevangenis. Hij
zit een straf uit van anderhalf jaar we
gens het voeren van propaganda voor ras
senscheiding.
Vrijstelling op borgtocht is Frangoise
Jordan geweigerd. Een politiefunctiona
ris heeft gezegd dat getuigen in de zaak
Jordan bedreigd zijn.
DJAKARTA (ANP) De vijf kinde
ren van de eerste vrouw van Soekarno,
mevrouw Fatmawati, zijn onlangs uit het
Merdeka-paleis in Djakarta verhuisd naar
de woning van hun moeder in Kemajoran,
een wijk van de Indonesische hoofdstad.
De vijf kinderen willen niet naar Bogor
gaan, waar hun vader tegenwoordig
woont. Zij zouden niet onder één dak
willen wonen met mevrouw Hartini, een
latere echtgenote van Soekarno.
Naar het Indonesische blad „Ampera"
weet te melden, is de 28-jarige Harjati
die door Soekarno als echtgenote was
verstoten, in Oost-Ja va met een zekere
majoor Sakam hertrouwd. Volgens het
blad had Soekarno de majoor indertijd,
toen hij nog aan de macht was, gevangen
laten zetten om zelf met Harjati te kun
nen trouwen.
Op verzoek van majoor Sakam zou
Harjati hebben besloten af te zien van
het schrijven van haar memoires onder
de titel „Mijn leven met Soekarno".
•iv.xj.-.-.
Terwijl het klimaat ons
voor verrassingen stelt
door een warme, lange zo
mer waarvan men zich de
gelijke niet kan herinne
ren, is de aandacht van
de Nederlander natuurlijk
niet in de eerste plaats bij
buitenlandse politiek en bij
defensie strand, bossen
of een verre vakantie lijken
nu véél belangrijker. En
zij zijn dat ook, voor zolang
als het duurt. Maar als de
herfst komt, en de mil
joenennota, dan daagt
die andere werkelijkheid
levensgroot op; het strand
is dan leeg, en de zomer
een vervlogen ogenblik.
Bij twee dingen willen wij
even stilstaan, ook midden in
deze zomerse tijd. Vooreerst is
daar het staatsbezoek van éle
premier en de minister van
Buitenlandse Zaken van Roe
menië. Verschillende com
mentatoren, in bladen van
uiteenlopende richting, heb
ben er nogal wat aandacht
aan besteed misschien wel
wat te veel aandacht. Niet dat
een bezoek als dit, dat Neder
land nog niet ten deel viel,
op zichzelf geen belang zou
hebben. Na vele van zijn
Westeuropese collega's is nu
ook minister Luns een aantal
bezoeken begonnen aan Oos't-
europese landen. Voor zover
dit wijst op internationale
ontspanning is het een wel
kom teken; voor zover het
culturele en economische con
tacten vermeerdert evenzo.
Maar er zijn verdergaande
speculaties gemaakt. Roe
menië heeft immers, terecht,
de naam van het meest onaf
hankelijk gezinde van de
Oosteuropese communistische
landen en toen minister Luns
in Boekarest was, schijnt hij
gesproken te hebben over de
invloed die kleine landen
konden hebben op hun grote
bondgenoten om de ontspan
ning in de wereld te ver
groten. Nu willen wij best
aannemen, dat Roemenië in
die geest werkzaam wil zijn
in Moskou maar er is helaas
geen enkele reden om te ver
onderstellen, dat Nederland
hetzelfde zou willen onder
nemen in Washington. In de
NAVO is de opstelling van
ons land beter, die van
onze opeenvolgende regerin
gen steeds uiterst rechts
geweest en hierin is, zo menen
wij, geen enkele verandering
gekomen. Maar als dat zo is,
dan heeft het ook geen zin,
ja, dan is het enigszins mis
leidend, om aan de uitwisse
ling van bezoeken en beleefd
heden met Roemenië enige
betekenis toe te kennen, die
de rechtstreekse betrekkingen
tussen beide landen te boven
gaat.
Ook wat die bilaterale be
trekkingen aangaat, zal men
goed doen, de verwachtingen
toch niet al te hoog te stellen.
Men heeft in Oost-Europa te
maken met landen die. wat
ook hun neiging moge zijn om
soms eens een eigen inter
nationale koers ve varen, in
ha1"?, en me' c,animistisch
zijn He: handelsverkeer is
een handelsverkeer van de
staat, en het wordt bedreven
door bekwame, keiharde on
derhandelaars die precies
weten wat er in de wereld te
koop is. In ruil bieden zij pro-
dukten die zij wel kwijt wil
len omdat dit past in hun
systeem. Nu is daar in zo
verre niets tegen, dat ook
onze handelaars (hoezeer ge
dreven door andere, meer
persoonlijke motieven) best
weten wat zij hebben willen,
of welke prijs zij willen ma
ken voor de Nederlandse pro-
dukten. Men moet alleen niet
denken, dat bijvoorbeeld een
grote bestelling voor schoe
nen, die onze industrie wordt
voorgehouden als een fraai
lokaas, het begin van een
grote „export drive" naar
Oost-Europa behoeft te be
tekenen. Bovendien, de staats-
handel van Oost-Europa en
de ongebonden handel van
Nederland hebben niet op of
ficiële staatsbezoeken gewacht
om toch al tot een zekere ont
wikkeling te komen.
Misschien kan bij de uit
breiding van culturele betrek
kingen beter blijken, of er
ginds toch van een zekere
verandering van mentaliteit
sprake is. Staan de landen
van Oost-Europa inderdaad
open voor meer cultureel ver
keer met de overige wereld,
dan zou hier van een winst
punt gesproken mogen wor
den. En dat willen wij gaarne
hopen.
Voor het overige, staatsbe
zoeken bestaan uit komen en
gaan. De vermakelijke foto,
op de rug genomen, van een
zeer lange minister Luns links
van een heel wat minder
lange minister De Jong, bei
den de hoge Roemenen na
wuivend in hun vliegtuig en
beiden de protocolaire Eden-
hat onder de linkerarm ge
klemd, heeft iedereen doen
zien hoe het bij het afscheid
toegaat. Wat de „follow-up"
ook moge zijn, die op de
drukke dagen van het bezoek
volgt, daarvan zien of horen
wij niets meer. Het bezoek is
voorbij, zoals op de foto
onverbiddelijk voorbij. Is het
als straks de lange, warme
zomer, alleen nog een her
innering?
Hoe weinig onze regering
lijkt te geloven in internatio
nale ontspanning, blijkt (beter
dan uit bezoeken van Boeka
rest) uit de speciale behande
ling in de kamers van een
krediet van een half miljard
gulden(l) voor de aankoop
van gevechtstoestellen voor
de luchtmacht.- Dat er een
luchtmacht moet zijn, en dat
die haar toestellen vrij vaak
moet vernieuwen, is niet zo
moeilijk om in te zien. Maar
dat een dergelijk besluit
wordt genomen buiten het
bewone begrotingsbeleid om,
en terwijl iedereen weet dat
er belangrijk op de staatsuit
gaven moet worden bezuinigd,
wil niets meer of minder zeg
gen dan dat deze formidabele
militaire aankoop een abso
lute prioriteit krijgt. Waarop
overigens moge worden be
zuinigd, niet hierop.
Nu zou men ook een der
gelijk standpunt nog kunnen
billijken wanneer wij leefden
in een tijd van enorme inter
nationale spanning, ja, van
direct oorlogsgevaar. Maar
waarheen gaan wij, wanneer
ook in een tijd van geregeld
internationaal overleg, met,
in Europa, vrijwel stabiele
verhoudingen, de hoogste
prioriteit die is van de de
fensie?
Dat de regering de Kamers
klem zou mogen zetten, om
dat zij op haar beurt klem
gezet zou zijn door de vlieg
tuigfabrieken, lijkt ons onjuist
en in strijd met de parlemen
taire democratie de laatste
immers verdwijnt, wanneer in
feite de Kamers geen zeggen
schap meer hebben over de
besteding van het geld. En
bovendien is het verkeerd, en
waarschijnlijk onnodig, wan
neer de Nederlandse regering
zich door een vliegtuigfabriek
in een hoek laat duwen. Een
order van een half mil
jard gulden vertegenwoordigt
overal ter wereld een hele
boel geld, en wanneer de re
gering aan de eventuele
leveranciers van de toestellen
verklaard had: vóór de behan
deling van de begroting in
het najaar kunnen wij geen
contract sluiten, dan was dat
voor het prestige van de re
gering in ieder opzicht beter
geweest. België, dat nog geen
toestellen heeft besteld, is er
blijkbaar gerust op dat het
toch nog wel terecht kan.
Na een behandeling in de
Kamers, waarvan het publiek
erg weinig Wijzer is geworden,
heeft de bestelling dan toch
haar beslag gekregen. En ter
wijl wij nog niet weten, welke
nieuwe offers gevraagd zullen
worden om deze aankoop mo
gelijk te maken, sijpelen al
wel berichten door over be
zuinigingen. buiten de
militaire sector. Het uitstel bij
de hoog nodige vernieuwing
van het onderwijs wordt
daarbij genoemd. Straks zul
len wij meer weten. Maar zo
veel is nu toch al zeker: erg
geruststellend is de economi
sche positie van Nederland
niet. Willen onze jonge men
sen straks goed en behoorlijk
betaald werk kunnen vinden,
dan hangt er nü heel veel
van hun opleiding af. Een re
gering die anders dan aan
gevechtsvliegtuigen aan de
verbetering van die opleiding
een vrij lage prioriteit gaf, en
dat in de omstandigheden van
nu, die kon niet aanspraak
maken op een al te best brevet
voor zichzelf.
Tot groot vermaak van de toeschou
wers gaat de Britse prins Philip
onderuit. Dit gebeurde tijdens een
polowedstrijd, waarbij de paarden
tot ontzetting van de Britse „high
society" door fietsen waren ver
vangen. (Telefoto).
Overstromingen. In verscheidene delen
van Venezuela zijn ten gevolge van
zware regenval overstromingen ont
staan, die tot dusver van niemand het
leven hebben geëist.
Rietjes. De Britse regering heeft een
school gesloten omdat bij een onder
zoek is gebleken dat de leerlingen
jongens die een niet geheel blanco
strafregister hebben gestraft werden
met rietjes.
Hoog. Vanuit een helikopter heeft de
bergpolitie een lange touwladder uit
geworpen en een gewonde alpinist ge
red van de Grepontop van het Mont-
Blancmassief. Volgens de gendarmerie
was dit de redding op de grootste
hoogte (3.482 meter) die ooit door een
helikopter werd uitgevoerd.
Leningen. Bulgarije heeft Irak leningen
toegezegd en tevens beloofd de handel
uit te breiden. Dit werd meegedeeld in
een communiqué aan het eind van het
vierdaags bezoek van de Bulgaarse
vice-premier Avramov aan Irak.
Record. De Amerikaanse douane heeft van
1 juli 1966 tot en met 30 juni 1967
11.935 kilo heroïne en marijuana in
beslaggenomen, een recordopbrengst
voor een jaar. Het jaar daarvoor was
4.722 kilo verdovende middelen minder
in beslag genomen.
Spaarzegelroof. Een dief heeft zich in de
Verenigde Staten het afgelopen week
einde meester gemaakt van een mil
joen spaarzegels uit een supermarkt in
Fort Lauderdale. Volgens de politie zijn
de zegels ongeveer 6.400 gulden waard.
Fut. De actrice Diana Bradbury ergerde
zich zo toen drie Amerikaanse toeristen
beweerden dat Engeland geen fut meer
heeft, dat ze met kleren en al in de
Theems sprong en naar de overkant
zwom. Behalve tweehonderd gulden
voor het winnen van de weddenschap
kreeg ze ook een standje van de politie.
