VAN DAG TOT DAG Vermindering Westduitse troepen wordt uitgesteld Vluchtelingen uit Jordanië morgen weer naar huis Huurlingenleider dreigt president van Boeroendi Moskou tussen hoop en vrees VEL Apollo-bemanning signeert commentaar op actuele zaken Kernwapens Engelands grootste tanker nadert voltooiing Soekarno terug naar Djakarta Utopie en realiteit Amerikaans-Duits overleg geëindigd Winkels geplunderd in Syracuse (VS) Bisschoppen in de VS bepleiten onderhandelingen Vijf jaar voor Griekse oud-minister Duitsers stoppen zoeken naar gas op de Noordzee gratis bij 2 gezinspakken ramm DONDERDAG 17 AUGUSTUS 1967 3 #®DRAKA Uit verschillend hout Tito vertrekt uit Cairo Vrees Andere boeg Opnieuw is aangekondigd, dat de Ver •nigde Staten en de Sovjet-Unie het in be ginsel eens zijn over de wenselijkheid, dat het aantal staten met kernwapens niet wordt vermeerderd. Zij zijn beide voor „non-proliferatie", zoals dat heet, Over de methode tot inspectie zijn zij niet tot overeenstemming gekomen, maar met de nieuwste apparaten kan men toch vrijwel elke proefneming registre^ ren. Er bestaat al een afspraak tussen de V.S., de S.U. en Engeland om geen proeven meer te nemen in de atmosfeer en de stratosfeer (ondergrondse experi menten zijn nog geoorloofd) en deze af «praak wordt nageleefd. Dit wekt hoop aangaande andere akkoorden. Verwacht wordt, dat op de ontwape ningsconferentie te Genève de Amerika nen en de Russen nu samen aan de an dere landen zullen voorstellen, af te zien van het vervaardigen van kernwapens Zij verwachten, dat zij zelf de vrede wel kunnen handhaven. Hun atoom- en water stofbommen zijn zo afschrikwekkend, hun raketten zo geducht, dat zij elkaar vol doende vrezen om oorlog te voorkomen Maar als kleinere landen ook zulke wa pens bezitten neemt het oorlogsgevaar toe. Daar kunnen de V.S. en de S.U. bij betrokken worden en dat willen zij niet. Komen zwakkere staten met conventione le legers met elkaar nog in oorlog, dan kan zo'n „klassiek" conflict beperkt en gelokaliseerd worden, doordat de groot ste mogendheden er buiten blijven. De ze kunnen zelfs een vredesregeling pro beren te bevorderen. De redenering is juist en men moet ho pen, dat niet nog meer landen kernwa pens maken. Maar er zit een zwak punt in de argumentatie van Washington en Moskou: zij zelf immers zouden een mo nopolie bezitten, met de Engelsen en de Fransen, die ook hun atoombommen be houden. Nij zijn dit landen, die de vrede wel niet in gevaar zullen brengen. Maar China zal zich van het verdrag niets aantrekken, en over tien jaar wellicht ge lijkwaardig zijn aan de VS en de Sovjet- Unie. Men moet dus China bij elk over leg betrekken. Maar hoe kan dit, als men aan Peking het lidmaatschap weigert van de Verenigde Naties en als tien tallen staten zijn regering niet erkennen? Men zou allereerst China een wettelijke plaats moeten aanbieden ïn dé volken-or ganisatie. En ook dan is men er nog niet. Want tal van andere staten verzetten zich te gen een monopolie van vijf landen. Deze zouden uit wederzijdse angst voor elkaar wel onderling de vrede kunnen bewaren, maar men vreest dat zij met hun mili taire kracht een te sterke druk zullen uitoefenen op de niet-bezitters. Verschei dene van deze zijn zeer wel in staat, ook kernwapens te vervaardigen. En zij hebben verklaard, daarvan wel te willen afzien, mits de bezitters het eens worden over een geleidelijk afbraak van hun ei gen kernmacht. Dit wordt straks het grootste probleem: de ontwapening op zichzelf, en niet alleen de beperking van het aantal landen met het modernste oor logstuig. Men kan dus de „non-proliferatie" wel toejuichen, maar dan als eerste fase van een ontwikkeling, die veel verder gaat. En daarvoor moeten de grootste mogend heden eerst een oplossing vinden voor hun geschillen in gebieden als Zuidoost-Azië en het Nabije Oosten, om er maar enkele te noemen. Pas nadat daar de „kruit vaten" verwijderd zijn en de kans op ex plosies vermindert, komt een serieuze po ging tot ontwapening binnen het bereik der mogelijkheden. "VWWVWWWWWWW\/\/\/WWWVVWW\A#l#WWV WllWMWWWWWWWWWWWWIlWWWWIftWfWWWWVWWVWWWW Op de werf van Harland Wolff Ltd. in Belfast, Noord-Ierland, nadert de grootste tanker die ooit in Groot-Brittan- nië is gebouwd, de „Myrena" haar vol tooiing. Het schip heeft een lengte van meer dan 300 meter en een gewicht van 190.000 ton. Het zal in september van dit jaar van stapel lopen. Vanwege de uit zonderlijke lengte moest de enorme tan ker in twee stukken worden gebouwd. Het 180 meter lange achterstuk werd eerst gebouwd en toen stukje bij beetje de helling af geschoven om plaats te maken voor het boeggedeelte. President Soekarno is uit zijn buiten verblijf, waarheen hij door de regering verbannen is, naar Djakarta terugge bracht omdat volgens zijn dokters ver ergering van de nierziekte waaraan hij lijdt dit noodzakelijk maakt. Waarnemend president-generaal Soe- harto van Indonesië heeft aan negentien duizend niet-politieke gevangenen gehele of gedeeltelijke kwijtschelding van straf verleend in verband met de viering van onafhankelijkheids dag. Negen ter dood veroordeelden zagen hun straf gewijzigd in levenslang, drieduizend gevangenen kwamen op vrije voeten, zestienduizend •trafvermindering. Bestaat er echter wel een cultuur-tech nische mogelijkheid tot ontwapening met andere woorden, mag men wel aan nemen dat het in de menselijke geschie denis ooit zover zal kunnen komen, dat de staten hun bewapeningen prijsgeven? Men moet in het oog houden dat het afschaffen van atoomwapenen zou beteke nen, dat de soevereine staten afstand doen van het gebruik van een technische vinding. Vergelijkenderwijs zou men de vraag kunnen stellen, of het ooit tot de redelijk denkbare mogelijkheden heeft behoord dat de staten tot afschaffing van het buskruit zouden zijn gekomen. Of tot afschaffing van het vuur als militair mid del. De atoomenergie is nu eenmaal de vrucht van een wetenschappelijk-techni- sche ontwikkeling, die vele fasen heeft doorgemaakt en in de loop waarvan ve le vindingen werden gedaan die op zich zelf bruikbare militaire toepassing von den. De wetenschappelijke uitkomst, die via laboratoria en fabrieken leidde tot de vernietigingswapenen waarmee Hirosji- ma en Nagasaki werden verwoest, was de top van een ladder waarlangs de ge leerden moeizaam omhoogklommen, na dat de stoommachine, de elektriciteit, de ethergolventechniek, de transistor, de ra dar en alle verdere vindingen der elek tronica de mogelijkheden tot onderzoek en toepassing hadden vermenigvuldigd. Zonder het ene was het andere niet ge komen maar het „andere", de atoom energie, zal wel evenmin ongebruikt blij ven als het ene. Men zou nog kunnen veronderstellen dat de mogendheden zich bij afspraak beper ken tot produktie van atoomenergie voor vreedzame doeleinden. Maar een eenvou dige vergelijking toont al aan, dat ook dit waarschijnlijk een utopie is: de „vreed zame" auto- en vliegtuig-industrieën en scheepswerven van Engeland en Amerika hebben voor driekwart de tweede wereld oorlog gewonnen. Omschakeling in tijden van internationale dreiging of conflicten is voor ieder „vreedzaam" produktiepro- ces slechts een kwestie van korte tijd. En juist in conflictsituaties vervalt onmiddel lijk de wederzijds afgesproken controle op elkanders doen en laten, zodat alleen de wederzijdse achterdocht al een snelle af schaffing van de afschaffing zal bevorde ren. Het klinkt allemaal erg pessimistisch, maar aan ij del idealisme is al menig mensenleven verloren gegaan. Men kan maar beter de realiteit onder ogen zien en dan komt men tot de bittere conclusie, dat de grote mogendheden met hun on weerstaanbare overmacht aan bewape ning inclusief de atoombom wel hun gro te collega's zullen blijven respecteren vanwege het militaire evenwicht, maar als „atoomclub" steeds gemakkelijker de lakens zullen kunnen uitdelen aan de klei nere broers, die geen eigen atoomproduk- tie hebben. Tenzij die kleinere broers elkander vin den in een soort „verbond van kleine zelfstandigen", dat middel kan zijn om zich gezamenlijk te doen gelden. Klinkt daar niet de stem van De Gaulle? Mogelijk. Hij is dan ook de enige Europeaan die zich aan de dwang der groten ontworsteld heeft. Wat dat betreft is hij een stugge doordenker gebleken, die menig Europees politicus een eind vóóruit is gegaan in het analiseren van de militair-technische en politieke toekomst. ADVERTENTIE de harde matras met alle comfort van een zachte! (Van onze correspondent) WASHINGTON. De netelige kwestie van troepenreducties in Euro pa bleek de afgelopen twee dagen te machtig voor president Johnson en zijn Westduitse gast kanselier Kie- singer. Gisteren vertelden zij de pers dat voorlopig alle beslissingen over vermindering van troepen zijn uitge steld totdat er ook uitvoerig over van gedachten gewisseld zal zijn door alle NAVO-bondgenoten. In een kort communiqué stelden beide politici verder dat zij het er wel volledig over eens zijn dat een eenzijdige militaire verzwakking van het Westen geen bijdrage zou zijn aan de zo gewenste ontspanning met Oost-Europa. Tijdens een lunch in de nationale pers club weidde Kiesinger nog uitvoerig uit over Bonns politiek van toenadering tot Oost-Europa. Maar hij vertelde weinig over zijn besprekingen met president Johnson en andere prominente Amerika nen waarmee nog eens te over de indruk gewekt werd dat er weinig substantieels besloten is de afgelopen twee dagen. Het interessantste van Kiesingers uitla tingen van gisteren was nog dat hij met zoveel nadruk het belang van het NAVO- bondgenootschap noemde. Kennelijk was hij erop uit speculaties, die de laatste tijd in de Amerikaanse pers zijn versche nen en die inhielden dat Kiesinger De Gaulles voorbeeld zou willen volgen en de NAVO verlaten, de kop in te druk ken. Een ander punt dat hij de Ameri kaanse journalisten wilde bijbrengen en dat hij ook openlijk noemde was dat er in Bonn een nieuwe wind waait sinds ADVERTENTIES de harde matras met alle comfort van een zachte! SYRACUSE (AFP) Groepen jonge negers hebben de Amerikaanse plaats, Syracuse, winkelruiten ingegooid. Zij raakten verscheidene malen slaags met de politie,. Hier en daar werd geplunderd De politie wist na verloop van enige tijd de toestand meester te worden. Er vielen geen gewonden en er werden geen ar restaties verricht. De leiding van de Amerikaanse land macht heeft de Nationale Garde van de Amerikaanse staat New Jersey toestem ming verleend, haar sterkte met zeven honderd man allen negers -te ver groten. Dit op dringend verzoek van de gouverneur van de staat, Richard Hughes. De nationale garde van New Jersey telde tot dusver 14.000 leden. Daaronder waren tweehonderd negers. NEW YORK (AFP) Vier vooraan staande prelaten in de Verenigde Staten, aartsbisschop Paul Hallinan van Atlanta en drie bisschoppen, hebben een beroep op de Amerikaanse regering gedaan de bombardementen op Noord-Vietnam te staken en onderhandelingen aan te gaan met alle betrokken partijen, het nationale bevrijdingsfront inbegrepen. Zij hebben de onlangs in New York opgerichte beweging „Onderhandelingen nu" hun steun toegezegd. Deze beweging heeft wel een religieuze grondslag maar mag niet gezien worden als een „kerke lijke pressiegroep", zo zei Hallinan op een persconferentie. „Nu het lot van een ge heel volk wordt bedreigd moet de r.-k. kerk haar stem laten horen". Erhard weg is en Kiesinger de scepter zwaakt. Het moeilijke bezoek van de nieuwe Duitse kanselier mag niet veel concreets hebben opgeleverd, de Amerikanen zeiden gisteravond toch dat de communicatie afgrond, die sinds enige tijd tussen Wash ington en Bonn gaapte, enigszins is over brugd. Op president Johnson en Kiesinger persoonlijk met elkaar overweg konden is intussen onderwerp van wilde specu latie. De meerderheid van de waarnemers hier neigen naar de opinie dat de land bezitter uit Texas en de man die zichzelf graag ziet als een Schwabische filosoof uit te verschillend hout zijn gesneden voor persoonlijke sympathie. Maar een bezwaar hoeft het niet te zijn. Tenslotte werd in Washington jaren lang hoog op gegeven van de diepe vriendschap tussen Johnson en Erhard, maar toen het poli tieke puntje bij het paaltje kwam viel de vriendschap tegen en droeg Johnson zon der blikken of blozen bij aan de val van zijn vriend. Kiesinger vertrekt niet onmiddellijk naar Bonn maar blijft nog enige dagen in Washington bij zijn dochter en schoon zoon, die in de Amerikaanse hoofdstad wonen. AMMAN (AP) Duizend Jordaanse vluchtelingen zullen morgen naar door Israel bezet gebied terugkeren. Zij gaan onder toezicht van het internationale rode kruis, dat een overeenkomst tot stand bracht tussen Israel en Jordanië. Als de operatie vlot verloopt zullen zon dag nog tweeduizend vluchtelingen naar de westelijke oever worden overgebracht en in de daarop volgende dagen steeds grotere aantallen. De critiek in Israel op de beslissing van de regering Arabische vluchtelingen toe te laten is hernieuwd. De meeste dag bladen brengen advertenties waarin bij voorbeeld gezegd wordt: „Hoessein kon digt aan dat hij ons een vijfde colonne stuurt. De regering, onder invloed van de minister van Buitenlandse Zaken, Ab ba Eban, is bereid deze te aanvaarden. Het beste leger kan geen land redden met leiders die een getto-mentaliteit heb ben". Zelfs het regeringsgezinde blad „Jeru zalem Post" uitte critiek: „Israël heeft zich verplicht de terugkeer toe te staan van mensen die in paniek naar Jordanië gevlucht zijn niettegenstaande de oproep van Amman dat zij saboteurs moeten worden. De nieuwe uitzendingen van radio-Amman waarin opgehitst wordt tegen Israel moet in Israëlische ogen het plan nog twijfelachtiger maken". Het blad „Maariv" schreef: „Israël moet geen enkel initiatief nemen. La ten wij de vluchtelingen niet terugne men." CAIRO (Reuter) President Tito van Joegoslavië is op terugreis. Vandaag voer de hij in Cairo slotbesprekingen met pre sident Nasser na zijn reis naar Syrië en Irak. „Ik heb geen voorstellen te doen en geen geheimen te delen", zo zei de Joe goslavische president tegenover het semi- officiële blad „Al Achram". „Ik ben al leen naar Egypte, Syrië en Irak gereisd .om een gedachtenwissaling te hebben met de Arabische leiders over de huidige toe stand". Ernesto Thalmann, de afgezant van Oe Thant in Jeruzalem. De drie astronauten die zijn aan gewezen als bemanning voor de eer ste Apollovlucht zetten hun hand tekening op de eerste trap van de enorme raket die hen met de capsule in een baan om de maan moet brengen. Op de foto zet Don Eisele zijn handtekening. Links van hem: Walter M. Schirra en rechts R. Wal ter Cunningham. ATHENE (AFP) De Griekse oud minister van Buitenlandse Zaken in de regering-Karamanlis, Evanghelos Averoff is tot vijf jaar gevangenisstraf veroor deeld wegens inbreuk op de krijgswet. Hij had op 12 juli een bijeenkomst van ongeveer dertig personen georganiseerd zonder de daarvoor vereiste toestemming van de politie aan te vragen. De wet vraagt dit voor bijeenkomsten van meer dan vijf personen. Averoff had verklaard dat het geen politieke bijeen komst was maar een gewone receptie. De Griekse premier Constantinos Kol- lias heeft vandaag verklaard dat de mili taire regering gratie zal aanbevelen voor Averoff Tossizza. Hooggeplaatste regeringsfunktionarii- sen hadden uitdrukking gegeven aan hun verbazing over deze straf, de strengste die een politicus sinds de staatsgreep van 21 april heeft gekregen. ADVERTENTIE handige lynmer bij Sunil BOEJOEMBOERA (AFP) Majoor Schramme, de Belgische leider van de blanke huurlingen die Boekavoe in Oost- Kongo bezet houden, heeft via radio Ki- voe de president van het aangrenzende Boeroendi, kolonel Micombero, gelast de hulpverlening aan de Kongolese autori- (Van onze coorespondent) MOSKOU. De Russische beoordeling inzake de gebeur tenissen in China schommelen momenteel tussen hoop en vrees. Men weet niet al te goed meer waar men aan toe is en waar men zich aan moet houden. Dit blijkt ook uit het feit dat de Russische commu nistische partij, nauwelijks na dat het incident met het vrachtschip „Swirsk" in de Chinese haven is bijgelegd, in het partijblad „Pravda" een felle aanval op Mao Tse Toeng doet, waarbij wordt voorspeld dat het Chinese volk een einde aan Mao's schadelijke politiek zal maken. In een reusachtig artikel wordt de lange door Mao in geslagen weg nog eens geana lyseerd. Veel nieuws vertelt de Pravda hierbij niet, maar het artikel is wel in de meest vijandige bewoordingen ge steld. Mao en zijn volgelingen brengen de zaak van het com munisme in China en in de wereld ernstige schade toe, aldus de Pravda. „Tengevolge van de ondraaglijke economi sche en politieke toestand die door Mao en de andere Chi nese leiders wordt veroorzaakt blijft de ontevredenheid in de Chinese partij en onder het volk toenemen". Ondanks deze felheid in de Pravda weet men in Moskou toch niet precies waaraan men zich moet houden gezien de dagelijks wisselende beelden die uit China komen. Tot voor kort geloofde men in Moskou nog dat het leger volkomen aan de zijde van Mao stond. Nu ziet men plot seling dat er zich ook in het Chinese leger diepgaande ver anderingen voordoen. Geen wonder, dat men in dit ver band het spookbeeld van het verval van het communisme in China, geleid vanuit enkele militair-dictoriaal beheerste provincies naar het voorbeeld van de jaren twintig en dertig voor ogen ziet. Men ziet Mao van het toneel verdwijnen. Dergelijke veronderstellin gen worden nog versterkt door de bijna dagelijks in de kranten verschijnende berich ten over bloedige gevechten. Veelbetekenend in dit opzicht is een bericht dat onlangs in het regeringsblad „Izvestia" Mao Tse-Toeng verscheen, waarin melding werd gemaakt van hevige ge vechten tussen infanteristen en pantsereenheden van voor- en tegenstanders van Mao in de provincie Setschoean. Het Kremlin is echter niet bereid alles op deze ene kaart te zetten zoals uit het artikel in de Pravda blijkt. Conse quent stelt men zich ook in op andere varianten. Zo heeft de aankondiging uit Peking dat er mogelijk in 1968 een partijcongres zal worden ge houden en dat het Chinese parlement bijeengeroepen zal worden in Moskou sterk de aandacht getrokken. Tot nu toe had men tegen Mao argu menten kunnen gebruiken dat hij een dictatuur bedreef en dat hij nooit het parlement bijeenriep. Het vooruitzicht dat het partij- en volkscon gres de koers van Mao zal billijken slaat Russische cri tici enige sterke troeven uit handen. Meteen begint men dan ook in Moskou weer te manipule ren, want de Pravda orakelt in hetzelfde artikel waarin Mao fel wordt aangevallen „dat een historische ontwik keling niet uitgesloten is als de Mao-groep in de gelegen heid zal zijn voor langere tijd de tegenwoordige koers te volgen". Uit alles blijkt wel dat men in Moskou nog niet precies weet hoe men in deze zaak moet handelen, want wat de Pravda bijvoorbeeld met die „historische ontwikkeling" be doelt is niet helemaal duide lijk temeer daar men de koers van Mao nog altijd als afwij kend beschouwt. teiten te staken. De majoor dreigde dat hij de stroomvoorziening van Boejoem- boera in Boeroendi zou afsnijden als deze eis niet wordt ingewilligd. Tot de regering in Kinsjasa zei majoor Schramme dat hij een „regering van het vrije Kongo" zou vormen, als president Moboetoe niet spoedig zou ingaan op zijn voorstel tot onderhandelingen. De autoriteiten van Boeroendi hebben de grens met Kongo gesloten. Ook Roean- da heeft dit gedaan. De Kongolese lucht vaartmaatschappij „Air-Congo" heeft haar vluchten op deze twee landen en op Oost-Afrika voorlopig gestaakt. Kongo zal geen aandacht besteden aan Belgische protesten zolang de vijandelijk heden op Kongolees grondgebied voort duren, heeft de ambassade van Kongo in Brussel gisteren bekendgemaakt. Volgens de Kongolese verklaring sproten de on geregeldheden van maandag rechtstreeks voort uit door een Belg begonnen, en door de Belgische pers, radio en televisie ge steunde vijandelijkheden. De Belgische minister van Buitenland se Zaken, Harmei heeft het argument, dat de betoging een reactie was op de activiteiten van de huurtroepen, verwor pen. Deze zijn door de Kongolese rege ring aangeworven en werden door haar betaald. België heeft hiermee niets te maken, zei hij. HANNOVER (Reuter) De Westduit se oliemaatschappijen hebben het zoeken naar aardgas op het Duitse deel van de Noordzee gestaakt nadat gedurende vijf jaren geen noemenswaardige vondsten zijn gedaan. Op verscheidene punten werd te zamen 48.000 meter geboord en op slechts twee plaatsen werd gas gevon den, maar dan nog niet in economisch winbare hoeveelheden. Mars. De politie van de Amerikaanse staat Louisiana heeft met gummiknup pels een menigte van zeker 70 blanken uiteengeslagen die een aanval wilden doen op de 25 negers die een mars van Bogalusa naar Baton Rouge houden om te demonstreren voor gelijke burger rechten. Verliescijfers. De Amerikanen hebben op de slagvelden van Vietnam vorige week 82 doden verloren, het laagste cijfer in zeven maanden. Het aantal gewonden bedroeg 748, eveneens het laagste sinds het begin van het jaar. Waterleiding. Langs het Suez-kanaal, aan de Israëlische kant, zal binnenkort een waterleidingsbuis worden gelegd van 150 kilometer lengte. De leiding zal naar schatting ongeveer zes miljoen gulden kosten. Welwillend. De VS staan welwillend te genover een eventuele poging van In donesië om een vredesconferentie in zake Vietnam te organiseren. Bedoeld wordt een bemiddelingsaanbod dat deze week door de waarnemend president van Indonesië, generaal Soeharto, is gedaan. Kras. Een 86-jarige gepensioneerde spoor wegbeambte uit de Duitse plaats Mit- tenwald heeft de afgelopen dagen in het Noorditaliaanse Ortler-massief in gezel schap van een gids twee 3500 meter hoge bergtoppen beklommen. Zijn ne gentigste verjaardag hoopt Johann Orth in 1971 te vieren op de top van de Ortler zelf (3899 meter). Guinea. Guinea heeft de Verenigde Na ties gevraagd, zijn geschil met Ivoor kust op de agenda van de Veiligheids raad en van de Algemene Vergadering te plaatsen. Gibraltar. De Britse regering gaat begin volgend jaar met de autoriteiten van Gibraltar een constitutionele conferen tie houden over de toekomst van deze kolonie. Prehistorisch. Oudheidkundigen uit Frankrijk, Engeland, Ethiopië en de Verenigde Staten hebben in de Omo- vallei in Ethiopië de kaak gevonden van een prehistorische mens, die an derhalf miljoen jaar geleden moet heb ben geleefd.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1967 | | pagina 3