WERELDRAAD:
i
Twee Belgische kerken willen fusie
Sociaal linkser maar
theologisch rechtser
Professor Berkhof is tevreden over
verklaring-Nabije Oosten
BOERDERIJ VOOR BLINDEN
Predikanten in collegebanken
Oecumenische opvoeding
Bisschop
wordt a
Hagen: „Afrika
belangrijker"
ZATERDAG 2 SEPTEMBER 1967 Erbij 1"*
HERAKLION, Kreta. Prof. dr. H. Berkhof uit
Leiden, een van de vooraanstaande leden van het cen
traal comité van de Wereldraad van Kerken, is te
vreden over de verklaring die de Wereldraad vanuit
Kreta over het Nabije Oosten heeft uitgegeven, zo
verklaarde hij in een interview na afloop van de zit
ting van dit bestuursorgaan van de Wereldraad op
Kreta. Voordat hij naar Kreta vertrok, had prof. Berk
hof in Nederland het standpunt ingenomen, dat de
Wereldraad in de kwestie-Israel duidelijk positie moest
kiezen. „Ik vond het een hoofdpunt dat de Wereldraad
het territorium van de staat Israel zou erkennen. Dat
is gebeurd en daar kunnen wij in Nederland tevreden
mee zijn".
Eenheid kerk nog
ver verwijderd
Ds. v. d. Heuvel wordt
woordvoerder van
dr. Carson Blake
Werkmateriaal
Athenagoras eerste
onder zijn gelijken
Nieuwe kerken bij
de Wereldraad
Politiek
WW
Wijkavonden
Samen naar een
Seminarie
KJ?-n
In de verklaring over het Nabije
Oosten wordt onder meer gepleit voor
internationale garanties om de gren
zen en de onafhankelijkheid zowel van
Israel als van de Arabische staten te
verzekeren. „Een belangrijk punt vind
ik dat de verklaring de leiders van de
christelijke kerken in de Arabische
landen de mogelijkheid geeft bij hun
regeringen aan te dringen op een soe
peler onderhandelingsklimaat tussen
de Arabische landen en Israel", aldus
prof. Berkhof.
Hij vond dat de Russische kerklei
ders op Kreta een duidelijk andere
koers hebben gevaren dan in vorige
vergaderingen van de Wereldraad. Dat
was gebleken uit hun bijdragen aan
de debatten over het Nabije Oosten
en Vietnam. De Russen hebben tegen
beide verklaringen gestemd. „Wij
kunnen helaas niet meer zeggen dat
de Russische delegatie in de wereld
raad de politiek erbuiten heeft gelaten.
En dat is jammer, want de wereldraad
mag geen soort Verenigde Naties wor
den", zo oordeelde prof. Berkhof.
Ondanks die vele vorderingen is de
ware eenheid van de kerk nog ver
verwijderd, zo heeft de Anglikaanse
bisschop dr. Oliver Tomkins verklaard
tijdens de vergadering van de com
missie voor Geloof en Kerkorde (Faith
and Order) van de Wereldraad van
Kerken in Bristol.
De bisschop, die tegelijkertijd voor
zitter is van de werkgroep van de
Bisschop Tomkins
commissie, riep in de openingsdienst
van de algemene vergadering de hon-
derddertig deelnemers uit veertig lan
den op, de vragen van de kerkelijke
eenheid nog grondiger dan voorheen
te bestuderen.
De Rooms-Katholieke kerk was in
Bristol door vier waarnemers verte
genwoordigd; de zes confessionele we
reldbonden waren eveneens vertegen
woordigd.
HERAKLION. De 35-jarige Ne
derlander ds. A. H. van den Heuvel is
door het centrale comité van de We
reldraad van Kerken benoemd tot di
recteur van een nieuw departement
voor communicatie van de Wereldraad
en de afdeling vertalingen.
Ds. Van den Heuvel wordt tevens de
officiële woordvoerder van de Wereld
raad en van de secretaris-generaal, dr.
Eugene Carson Blake. Hij wordt in
zijn nieuwe functie lid van het uit
zeven personen bestaande secretariaat-
generaal van de Wereldraad
Ds. Van den Heuvel Nederlands
hervormd is na zijn theologische
studie dadelijk gaan werken in de
oecumenische beweging. Van 1958 tot
1960 was hij secretaris van de oecu
menische jeugdraad te Utrecht. In
1960 kwam hij in dienst van de
Wereldraad van Kerken, als secreta
ris van het jeugddepartement voor
Europa en Zuid-Amerika. In 1963 werd
hij directeur van het jeugddeparte
ment van de Wereldraad.
De nieuwe secretaris-generaal van
de Wereldraad, de Amerikaan dr.
Eugene Carson Blake, die de Neder
lander dr. W. A. Visser 't Hooft heeft
opgevolgd, is volgens prof. Berkhof
energiek aan het werk gegaan. Dat
bleek al direct uit zijn beleidslijn om
de commissie voor internationale za
ken sterker aan de Wereldraad te bin
den. Tot nu toe handelde deze commis
sie vrijwel geheel zelfstandig in poli
tieke zaken. Voortbouwend op het ge
heime overleg hierover, dat de We
reldraad in april van dit jaar in het
Kurhaus te Scheveningen heeft gehou
den, heeft het centraal comité de in
ternationale politieke zaken nu direct
onder het gezag van de Wereldraad
geplaatst.
In de veertiendaagse zitting op Kre
ta is een stroom werkmateriaal op de
tafels van de delegatieleden gekomen
ter voorbereiding van de in 1968 in
ATHENE (AFP) De Russisch-
orthodoxe kerk erkent de oecumeni
sche patriarch van Constantinopel,
Athenagoras, niet als hoofd van de
Oosterse orthodoxe kerk, zo heeft de
metropoliet van Leningrad, mgr. Ni-
kodim, in een vraaggesprek met het
Atheense blad „Eleftheros Kosmos"
verklaard.
Mgr. Nikodim vertegenwoordigt de
Russische kerk op de conferentie van
de centrale commissie van de Wereld
raad van Kerken in Heraklion op
Kreta. „Wij, orthodoxen, hebben niet
als de westerse kerk één religieuze
leider. Wij hebben verscheidene zelf
standige kerken. Patriarch Athenago
ras geniet als persoon veel achting,
maar in kerkelijk opzicht is hij de
eerste onder zijn gelijken".
Mgr. Nikodim deelde mee, dat pa
triarch Alexios, het hoofd van de Rus
sische orthodoxe kerk, bereid is aan
de volgende bijeenkomst van de We
reldraad van Kerken deel te nemen.
Over de toenadering tussen de katho
lieke en de orthodoxe kerken zei hij,
dat de eenheid van de kerken een
zaak is waarover de gehele orthodoxie
moet beslissen.
HERAKLION, KRETA. Het cen
traal comité van de wereldraad van
Kerken heeft in zijn vergadering op
Kreta elf nieuwe kerken als lid toege
laten, waardoor het aantal bij de we
reldraad aangesloten protestantse,
anglicaanse en orthodoxe kerken is ge
stegen tot meer dan 230. Tot de nieuwe
leden behoren twee Indonesische ker
ken, de evangelisch christelijke kerk in
West-Irian (175.000 kerkleden), die uit
het hervormde zendingswerk is ont
staan en de Toradjakerk in Indonesië
(180.000 kerkleden), die uit het zen
dingswerk van de gereformeerde zen-
dingsbond in de Nederlandse hervorm
de kerk is ontstaan.
Verder zijn kerken toegelaten uit
Hongkong, Madagascar, Oostenrijk,
Sierra Leone, Canada, Tanzania en
Jamaica.
De kleine presbyteriaanse kerk van
Cuba is toegelaten als geassocieerd
lid van de wereldraad.
Uppsala te Zweden te houden vierde
assemblee van de Wereldraad. „Uit
stekende rapporten zijn in behande
ling gekomen. Ik vond dat wel een van
de belangrijkste evenementen, want dit
werk raakt het hart van de Wereld
raad, met onderwerpen als de katholi
citeit, wereldzending en evangelisatie,
kerk en samenleving en een nieuwe
stijl van leven", aldus prof. Berkhof.
Een belangrijk aspect is voorts ge
weest de bespreking over de verjon
ging van de delegaties naar het cen
traal comité en naar de vierde assem
blee, en de hoogst noodzakelijke in
schakeling van deskundige leken in die
delegaties. Een moeilijke zaak, want
door het grote aantal aangesloten ker
ken (meer dan 230) worden de dele
gaties kleiner en bestaan zij vaak al
leen uit kerkleiders en theologen. Se
cretaris-generaal dr. Blake wil wel
proberen meer leken als adviseurs op
te nemen. „Er zal waarschijnlijk nog
jaren op gehamerd moeten worden,
voordat het tot de kerken doordringt,
dat naast kerkleiders en theologen de
leken een gewichtige plaats in de we
reldraadsvergaderingen moeten gaan
innemen", zo meent prof. Berkhof.
De politieke zaken, met name inter
nationale conflicten en binnenlandse
politieke moeilijkheden in enkele lan
den, hebben een belangrijk deel van
de agenda op Kreta uitgemaakt. Zij
hebben ook de meeste aandacht ge
kregen, maar de kerkelijke en theolo
gische zaken die behandeld zijn, zul
len naar het oordeel van prof. Berk
hof voor de toekomst van de Wereld
raad toch van veel meer belang blij
ken. Daarbij behoren vooral ook de
contacten en de groeiende samenwer
kingsverbanden met de Rooms-Katho
lieke Kerk, waarover in het centraal
comité zeer waarderend is gesproken.
In deze tijd van uitgesproken dyna
mische ontwikkelingen in de wereld
op het gebied van politieke, sociale,
economische en theologische vraag
stukken, kan de ontwikkeling binnen
de Wereldraad zelf, volgens prof.
Berkhof, het best worden gekarakteri
seerd door de uitspraak: De Wereld
raad wordt in sociale en economische
zin linkser en in theologisch opzicht
rechtser."
ïüMmtmt
UTRECHT Op een twintig hectare
groot boerenbedrijf zullen Perzische
blinden binnenkort leren hoe ze groen
ten en fruit kunnen kweken, koeien en
pluimvee verzorgen, grond bewerken,
kortom: hoe ze zich in de land- en
tuinbouw een bestaan kunnen verschaf
fen.
De bouw van dit grote bedrijf met
huizen, stallen en goed beïnvloede
boomgaarden en tuinen is het resultaat
van zes jaar pionierswerk door dr. J.
van Weelden, die door hef hervormde
en gereformeerde werelddiakonaat van
Nederland naar Perzië is gezonden voor
de blindenzorg van de christelijke kerk
in dat land.
Ruim een kwart miljoen gulden is in
het nieuwe bedrijf geïnvesteerd door
het werelddiakonaat van de gerefor
meerde kerken. Het wordt gebouwd op
woestijngrond bij de stad Isfahan. De
leiding heeft de dertigjarige Deen F. G,
N. Hansen, een man uit het Leger des
Heils, die hiervoor in samenwerking
met de hervormde kerk is uitgezonden.
Dr. Van Weelden. die het geduldige pio
nierswerk verrichtte, is onlangs in ons
land teruggekeerd. Hij beëindigt zijn
werelddiakonale dienst en gaat over
naar het onderwijs.
Basis voor het werk van dr. Van
Weelden in Perzië was het blinden
instituut „Nur Ayin" (,.Weg naar het
licht") van de kleine, ongeveer vijfhon
derd leden tellende Anglicaanse kerk
gemeenschap in Isfahan. Hier verbeter
de hij het onderwijs voor blinde kinde
ren. Aansluitende op het in Perzië nog
veel gebruikte telraam bracht hij bij
voorbeeld een betere rekenmethode.
Vanuit Nederland kreeg hij voor aard
rijkskunde reliëfkaarten, die blinden
kunnen betasten.
Op de nieuwe boerderij worden de
vruchtbomen straks allemaal laag ge
snoeid, zodat de blinden gemakkelijk
de vruchten kunnen plukken. De groen
tebedden in de tuinen worden zo klein,
dat men met één snee de hele breedte
kan bestrijken. Naar Perzische gewoon
te zitten de tuinders bij hun werk op de
hurken.
Deskundigen van de Nederlandse hei
demaatschappij, die in Perzië waren,
hebben voor het werelddiakonaat een
rapport gemaakt en berekend dat, als
er geen tegenslagen komen, het bedrijf
over vijf jaar zoveel opbrengt, dat het
zonder steun verder kan draaien.
„Maria en Jozef", houtsnijwerk uit het voormalige hoogaltaar van de Leonardkerk
in Passeier (Oostenrijk)Het beeld is van Hans Klocker, die het in de periode
1486-1490 maakte. De hoogte is 115 centimeter.
Voor predikanten, die veelal een
drukke praktijk hebben, wordt het
steeds moeilijker de nieuwere ontwik
keling op hun eigen vakgebied te vol
gen. Vandaar dat er een sterk groeien
de belangstelling is voor academische
na-scholing.
In het voorjaar bleek de hervormde
synode niet bereid een bot nee te zeg
gen tegen een oekumenische huwe-
lijksdienst in het geval een kerkelijk
gemengd verloofd paar daarom vroeg.
De praktijk in de katholieke kerk is,
uitzonderingen daargelaten, niet an
ders. Gaandeweg groeit er een mil
der kerkelijk klimaat.
Deze rooms-katholieke kerk in Celerina in het Zwitserse Ober-Engadin past zich
uitmuntend aan bij het landschap. Op de achtergrond de Muottas da Celerina.
De Protestants Evangelische Kerk
van België en de Methodistische Kerk
in dit land willen binnen vijf jaar sa
mengaan. Het rapport van het verbin
dingscomité, dat een plan tot eenwor
ding bevat, is bijna unaniem door de
synode van de Protestants Evangeli
sche Kerk goedgekeurd. De synode
heeft dit verbindingscomité tevens op
gedragen, de statuten van de nieuwe
verenigde kerk op te stellen.
Een paar jaar geleden besloten de
Protestants Evangelische Kerk van
België en de Belgische Conferentie van
de Methodistische Kerk tot de instel
ling van een „verbindingscomité",
om over de mogelijkheid van samen
gaan te spreken.
Dit comité heeft nu een program
van zes punten op tafel gelegd:
Komen tot de oprichting van een
nieuwe verenigde
lijk in 1972);
kerk (uiter-
Nu reeds de volledige intercom
munie instellen;
Gedurende de overgangsperiode
(maximaal vijf jaar dus) weder
zijdse contacten aanleggen op ge
meentelijk vlak;
Een jaarlijkse kanselruil op de
eerste adventszondag invoeren; i
Direct een algemeen evangelisa
tiecomité benoemen;
Direct de toelating tot het ambt
van predikant in onderlinge sa
menwerking regelen.
De methodistische kerkelijke auto
riteiten moeten het plan nog goedkeu
ren.
De Protestants Evangelische Kerk
van België is de grootste protestantse
kerk van het land. Zij omvat 13.547
van de 43.647 protestanten, die over
het algemeen nog al sterk versplin
terd zijn. Vier van de 51 kerken en
posten dateren nog uit de Hervor
mingstijd.
Tot 1960 was het een bond van (zelf
standige) protestants-evangelische
kerken, die jarenlang door de Bel
gische regering als het enige met ker
kelijk gezag beklede lichaam van het
Belgische protestantisme erkend werd.
In 1960 werd deze bond omgezet in
de Protestants Evangelische Kerk van
België. Zij onderhoudt nauwe banden
met de Nederlandse Hervormde Kerk.
De Methodistische Kerk ontstond in
België in de jaren na de eerste we
reldoorlog als gevolg van zending uit
Engeland. Zij telt thans achttien ker
ken en posten met in totaal 2242 zie
len.
Er was al lang samenwerking tussen
beide kerken. Zo stichtten zij in 1950
gezamenlijk de protestantse theologi
sche faculteit te Brussel.
Dat blijkt ook wel uit de verhalen
van de nu in totaal bijna 250 gemengd
verloofden en gehuwden, die deelna
men aan de oekumenische ontmoe
tingsweekends op den Alerdinck: de
oudere echtparen ontmoetten veel te
genkanting van kerk en familie, voor
de jongere geldt dat ze in haast alle
gevallen een predikant en priester
bereid vinden in een gezamenlijke oe
kumenische huwelijksdienst voor te
gaan.
Intussen begint de opgave van een
oekumenisch huwelijk pas na de slui
ting Daarom heeft het vormingscen
trum den Alerdinck te L.aag-Zuthem
voor 16 en 17 september in samen
werking met Sjaloom een weekendbij
eenkomst belegd. waarin het onder
meer zal gaan over wat nu eigenlijk
een oekumenische opvoeding is.
Dit onderwerp zal worden ingeleid
door drs. H. D. Scholten, psycholoog
te Zeist. Voorts zal de heer E. Pruim,
lid van de Sjaloomgroep, een inleiding
houden over de verschillende inhouden
van het woord oekumene, toegespitst
op het kerkelijk- gemengde huwelijk.
Groepsberaad op zondagmiddag wordt
tenslotte gevolgd door een oekumeni
sche maaltijdsviering onder leiding
van pater S. Jelsma M.S.C.
Dit weekend, dat uitsluitend openge
steld is voor gemengd protestant-
rooms-katholiek verloofden en gehuw
den, werd voorbereid door een com
missie, waarin zitting hebben: D. Cop-
pes te Odijk, ds. A Klamer van het
oekumenisch radio-pastoraat te Hilver
sum, pater S. Jelsma te Odijk en E.
Pruim, vormingswerker op den Aler
dinck.
Aangemoedigd door de bijzonder
grote belangstelling, die er de vorige
winter voor bleek te bestaan, heeft de
kerkeraad van wijkgemeente I in
Haarlem opnieuw drie bijeenkomsten
belegd, waarbij ds. J. van der Wiel
zicht zal geven op het bijbels perspec
tief.
Ze vinden plaats op maandag 11
september, maandag 9 oktober en
maandag 13 november telkens om acht
uur in het wijkgebouw,' Gedempte
Oudegracht 104.
Aan de theologische hogeschool van
de gereformeerde kerken in Kampen
gebeurt dat door middel van theolo
gische werkgroepen, waarvoor men
gedurende het cursusjaar zes of ze
ven maal bijeen komt. Vorig jaar na
men ruim honderdvijftig dienstdoende
predikanten aan deze werkgroepen
deel.
Dit najaar worden weer nieuwe
groepen gevormd Zij krijgen steeds
een overzichtscollege, waarin actuele
theologische vraagstukken aan de or
de komen en verder zijn er gespeciali
seerde colleges.
Het nieuwe initiatief om een brede
re kring van dienst te zijn, nam de
theologische hogeschool te Kampen
pen met de uitgave van Kamper ca
hiers". In deze serie geschriften wil
de hogeschool periodiek publiciteit ge
ven aan bepaalde overzichtscolleges,
rectorale oraties of wetenschappelijke
verhandelingen uit het studium gene
rale, de civitasdagen enzovoort. Zij
zullen, zo is aangekondigd „doorgaans
van theologische aard" zijn.
Wanneer Rome zijn fiat geeft, zul
len het groot-seminarie der Jezuïeten
in Woodstock in de Verenigde Staten
en de protestantse theologische facul
teit van de Yale universiteit een fusie
aangaan.
Het bestuur van het Woodstock Col
lege heeft Rome' hierom gevraagd. Be
sprekingen over de samenvoeging van
het groot-seminarie der Jezuïeten aan
de theologische faculteit van de Yale
universiteit begonnen in februari 1966.
Volgens de overeenkomst zal het groot
seminarie der Jezuïten worden opge
heven en zal de gehele opleiding ver
huizen naar New Haven in Connecti
cut, waar de theologische faculteit der
Yale universiteit is gevestigd.
De fusie betekent geen totaal samen
gaan. Het Woodstock College blijft een
zelfstandige eenheid voor wat betreft
de geestelijke vorming der Jezuïeten.
De theologische opleiding wordt ech
ter samengevoegd, zodat de staf voor
taan bestaat uit de professoren van
beide opleidingen. Dit betekent een
pooling van tal van vooraanstaande
hoogleraren, zoals de bekende paters
John Murray, Burghardt en Dulles af
komstig van de Woodstock-opleiding en
dr. Minear, Pelikan en Lindbeck vsn
de theologische faculteit der Yale uni
versiteit.
Het samengaan van het Woodstock
College, waar meer dan tweehonderd
theologanten hun laatste opleidingsfa
se doormaken en de theologische fa
culteit van Yale wordt van grote we
tenschappelijke en oecumenische bete
kenis geacht.
NAIROBI (AP) De Scandinavi
sche bisschop Odd Hagen, president
van de Wereldraad van methodistische
kerken die voor een vijfdaagse confe
rentie bijeen is in Nairobi, heeft in een
rede tot de afgevaardigden uit tachtig
landen verklaard dat de tijd gekomen
is dat Europa en de Verenigde Staten
zich realiseren dat Afrika zjjn plaats
onder de leidende volkeren der wereld
heeft ingenomen.
Hagen spoorde de methodistische
kerken aan tot oecumenische activiteit
op plaatselijk, regionaal en wereldni
veau. Afrika, zo vervolgde hij, zal
steeds belangrijker worden in de we
reld. Het is de eerste maal dat de me
thodistische Wereldraad in Afrika bij
eenkomt.
De raad heeft een voorstel aanvaard
een permanent bureau te vestigen in
Genève, teneinde het contact met de
Wereldraad van Kerken gemakkelij
ker en intensiever te maken.
Er komt een algemeen fonds van
waaruit wereldomspannende activitei
ten zullen worden gefinancierd.
