DE ZILVEREN HAMER
FIRATO 1967
in het teken van de kleuren-tv
Expositie met
140 stands
POLLE, PELLI EN PINGO
^pngestipt
KRAMMETJE FOK
PANDA EN DE BOZE
HET
Ons vervolgverhaal
8
DINSDAG 5 SEPTEMBER 1967
9
Een roman uit de vikingtijd door
VERA HENDRIKSEN
Radio
IHÏÏ»
Reproduktie
Muziekinstrumenten
Technische nieuwtjes
Man gegrepen wegens
brandstichting
Kees Stip
„MEIN KAMP F" IN SPANJE
23)
Ze had haar schoonmoeders verbod
getrotseerd en tot haar blijdschap
ontdekte ze, dat de bedienden haar
haar gang lieten gaan, tegen Tora's
uitdrukkelijke bevelen in. Ze liet een
ander vertrek voor Gudrun in orde
maken in de oude hal, waar ze rus
tiger lag dan achter de keuken.
Sigrid zat in die tijd dikwijls bij
Olves tante en ze praatte over aller
lei zaken. Maar de oude vrouw was
niet altijd gemakkelijk te verstaan en
bovendien raakte haar geest ver
ward. Nu eens praatte ze over Olves
jeugd, dan waren het ineens haar
eigen zoons en soms kon Sigrid geen
wijs worden uit haar verhalen.
Een andere keer sprak ze voortdu
rend over haar man, Asbjörn en ver
telde ze over de brand, die haar in
een enkele nacht tot een kinderloze
weduwe had gemaakt. Het leek, of ze
die rampzalige gebeurtenis opnieuw
beleefde, zo scherp schilderde ze al
les voor de ontzet luisterende Sigrid
af. Het was, alsof ze de felle vlam
menzee tegen de zwarte nachthemel
zag oplichten, of ze het vuur hoorde
knetteren en sissen in het met plag
gen bedekte huis, het was zelfs alsof
de stank van rook en geroosterd men
senvlees zich aan haar neusgaten
opdrong.
Sigrids gedachten gingen uit naar
haar eigen vader, die ver van huis
in het rijk der Zweden bij een brand
om het leven gekomen was en ze
huiverde.
Eens, toen de oude vrouw weer
over de brand sprak, zei ze: Ik
had mij niet moeten laten weerhou
den, ik had niet weg moeten lopen,
toen ze de vrouwen wegzonden! Haar
stem werd krachtiger, toen ze er
met overtuiging aan toevoegde: Ik
had toen mee moeten verbranden, zo
als in oude tijden de vrouwen hun
mannen in het vuur volgden. Dan
dwaalde haar geest weer weg naar
andere dingen. Dikwijls ook sprak
zij over Olve, Het enige, was Sigrid
niet begreep was, dat ze de naam
van Tora nooit gebruikte, als ze het
over Olve had. Het leek wel, of Gu
drun de moederzorg voor de jongen
op zich genomen had.
Ze herinnerde zich, wat Olve tegen
haar gezegd had, toen ze voor de
eerste keer ongenoegen met elkaar
hadden en op zekere dag kon ze haar
nieuwsgierigheid ni.et bedwipgen. Ze.
wist, dat het niet goed was, wat ze
deed, maar ze kon de verleiding niet
weerstaan, de oude vrouw uit te ho
ren.
Gudrun was die dag bijzonder hel
der, zo helder als ze in tijden niet
geweest was.
Wat heeft Olve je ervan verteld?
vroeg ze.
Sigrid vertelde haar, wat Olve ge
zegd had, maar toen ze Gudrun aan
zag, was het alsof deze sliep. Toen
ze even later begon te spreken, was
het alsof haar stem van heel ver
weg kwam en Sigrid had grote moei
te. haar te verstaan.
Het was het verhaal van het drama
dat zich jaren gelden op Egge had
afgespeeld.
Toen Grjotgard, mijn broer
trouwde met Tora Olvesdochter van
Egge, was hij oud genoeg, om haar
vader te kunnen zijn, begon ze.
Ze was de mooiste vrouw, die je je
voor kunt stellen en hij gaf haar in
alles haar zin Haar stem werd
zwakker en stierf soms helemaal
weg, dan weer sprak ze zinnen, die
een echo moesten zijn van hetgeen
ze zelf jaren geleden gezegd had. Ol
ve was tien, twaalf winters oud ,toen
het ongeluk over hen kwam.
Het gebeurde nadat zijn vader zich
verzoend had met zijn neef Haakon
Sigurdsson Lade, een edelman, na
een bloedvete. Grjotgard was samen
met zijn neef ten strijde getrokken
tegen vikingen van Joms. Na de slag
was hij oostwaarts gereisd en daar
een tijdlang gebleven, alvorens terug
naar Trondheim te reizen.
Toen hij op Egge terug kwam,
trof hij Tora zwanger aan. Zij wilde
hem niet vertellen, wie de vader van
dit, haar tweede kind was. Dat had
hij van Gudrun gehoord. De andere
man was bereid hem een grote boete
te betalen, maar daar wilde Grjot
gard niet van horen. Hij had de man
tot een tweekamp uitgedaagd en ge
dood.
Hij had Tora niet weggezonden, ze
kon op de hoeve blijven. Maar toen
het kind geboren was, had hij het
naar het bos gebracht en aan de wil
de dieren overgeleverd. Als een man
het recht had een eigen kind buiten
de deur te zetten, was het immers
niet te verwonderen, dat hij met een
koekoeksjong deed!
Hij behandelde Tora hard en ruw,
hij sloeg haar dikwijls en eens had
hij haar zo mishandeld, dat ze was
blijven liggen. Sindsdien was ze ge
worden zoals Sigrid haar nu kende.
Ze had zich na het gebeurde wei
nig meer om Olve bekommerd. Gu
drun had er verder voor gezorgd.
Tora kan weggaan, als ze dat
wil! riep Gudrun opeens uit. Toen
strekte ze zich uit en leunde met ge
sloten ogen achterover. Sigrid bleef
lang zitten denken over hetgeen ze
gehoord had. Ze was er niet zo ze
ker van, dat Tora weg had kunnen
gaan, als ze dat gewild had en ze
nam zich voor, haar schoonmoeders
tirannie zo goed mogelijk te verdra
gen.
Een paar dagen na dit gesprek ver
telde Gudrun aan Sigrid, dat Olve
bij haar geweest was. Haar ogen
schitterden.
Olve is een beste jongen, sprak
ze. Sigrid deed er het zwijgen toe.
Maar toen ze de volgende morgen
buitesru kwam, zag ze, dat er op het
erf stro verbrand was, ten teken, dat
er een dode wa^^.
Signa werd boos, dat niemand
haar gewekt had, om de oude vrouw
in haar laatste uur bij te staan. Maar
toen ze hoorde, dat Olve er geweest
was, vroeg ze niet verder.
Het werd eenzaam na Gudruns
heengaan, eenzamer dan Sigrid had
verwacht. Ongemerkt had de oude
vrouw veel beslag op haar tijd ge
legd. En na haar heengaan was Si
grid weer met lege handen achterge
bleven. Haar eigen zorgen, die ze ten
tijde van Gudruns ziekte wat opzij
had weten te schuiven, leken haar nu
dubbel zo zwaar te wegen.
Ze had leven gevoeld. Olves kind
had zich in haar lichaam bewogen,
een lichte siddering, als van het jonge
vogeltje, dat ze eens in haar hand
gehouden had.
(Wordt vervolgd.)
(Van een medewerker)
AMSTERDAM Op 21 september opent de RAI haar deuren voor de
tweejaarlijkse radio- en televisietentoonstelling Firato. De groei van de
Firato illustreert duidelijk de enorme opkomst van de electronica na de
tweede wereldoorlog. Kon de eerste Firato nog in gebouw Bellevue worden
ondergebracht, tegenwoordig vult ze met zo'n 140 stands het grootste deel
van de nieuwe RAI. De Firato 1967 staat in het teken van de kleurentele
visie. Alle grote televisiefabrikanten zullen met kleurenontvangers komen
en in de RAI zal een speciale KTV-studio voor live-uitzendingen worden
ingericht. Maar ook aan tal van andere apparaten zullen muziekliefheb
bers, televisiekijkers, kuntselaars en technici hun hart kunnen ophalen.
Hoewel het aantal zwart-wit-televisie-
toestellen het aantal kleurenontvangers
verre zal overtreffen, zullen door de KTV
toch de meeste nieuwsgierigen naar de
RAI gelokt worden. Het is niet te ver
wachten dat er, als de NTS in septem
ber met zeven uur kleurentelevisie per
week start, een hausse in kleurenontvan
gers zal ontstaan en dat het aantal ver
kochte zwart-wit-toestellen drastisch zal
verminderen. Menigeen zal liever eerst
de zwart-witte kat uit de gekleurde boom
kijken en ook niet iedereen zal het voor
een KTV-ontvanger benodigde bedrag
met een achteloos gebaar kunnen neertel
len.
Inruilen van een TV-voor een KTV-toe
stel raden de fabrikanten af, en niet ge
heel ten onrechte. Deels is dat natuurlijk
eigenbelang, want ingeruilde apparaten
hebben voor een fabrikant geen enkele
waarde en verdwijnen meestal linea rec
ta naar de schroothoop. Bovendien beder
ven door de winkelier opnieuw verkochte
inruiltoestellen de markt.
Maar ook van de klantenkant bekeken
heeft inruilen weinig zin. Het is aanne
melijk dat de waarde van inruiltoestellen
zo ver zal dalen dat het wellicht interes
santer is het zwart-wit-toestel als tweede
ontvanger in een andere kamer te zetten
dan de geringe korting bij inruilen op te
strijken.
Overigens is voor het ontvangen van
normale TV-uitzendingen niet per se een
zwart-wit-ontvanger nodig. Met beide
soorten apparaten kan men beide typen
uitzendingen ontvangen. Uiteraard geeft
alleen een KTV-toestel bij kleurenuitzen-
dingen een gekleurd plaatje. In alle an
dere gevallen is het beeld zwart-wit.
Aan gewope radiotoestellen is de laa
twintig jaar weinig veranderd, behalve
dan wat betreft de vormgeving. De scha
kelingen zijn nog praktisch dezelfde. Ze
zijn tegenwoordig alleen voorzien van mo
derner onderdelen, zoals transistors. Wel
vindt FM steeds meer ingang, vooral om
dat dit de enige mogelijkheid is radiopro
gramma's in stereo te ontvangen. Op de
Firato zijn normale radio's te kust en te
keur te vinden, van grote saloncombina
ties tot oorradio's. De meeste niet-draag-
bare radio's en enkele portables zijn
voorzien van de FM-band. Een aantal
hiervan kan FM-stereo weergeven.
Een kwalitatief betere oplossing is het
gebruik van een speciale FM-tuner. Deze
bevat alleen de voor ontvangst noodzake
lijke schakelingen en geen eindverster-
ker, zodat de tuner aangesloten dient te
worden op een goede versterker, liefst
stereo. Dit is een goed alternatief voor
op draadomroep aangesloten muziekmin
naars, aangezien de liquidatie van deze
dienst hun als een zwaard van Damocles
boven het hoofd hangt. De geluidsweer
gave van een dergelijke combinatie is
minstens zo goed als die van de draad
omroep. Bovendien heeft men met FM
een ruimere programmakeuze en meer
stereo-ontvangst. Het aantal stereo-FM-
tuners op de Firato is helaas niet bij
zonder groot.
nt
COP. PARTfcN TOONDER
62. Ondanks de bevelen en uitroepen van de poli-
tie-agent bleef niemand staan om zich te laten arreste
ren. „Ik moet versterking hebben!" fluisterde de dien
der tenslotte hijgend terwijl hij zijn fluit naar de lip
pen bracht. Helaas! Hij wist niet dat hij erg op moest
passen nu hij de Warapuri-diamant bij zich had. Want
de vloek die op de edelsteen rustte, zorgde voor aller
lei ongelukken en zo kon het gebeuren, dat hij gelijk
met zijn zwoegende ademhaling ook zijn fluit naar bin
nen zoog. „Hik!" deed zijn slokdarm en daarop
begon de ongelukkige met elke ademhaling fluitgelui-
den voort te brengen. Zijn hulpgeroep klonk als een
schril gepiep, dat naargeestig door de straten lonk en
inderdaad elke agent in de omtrek waarschuwde. Pan
da en Pat hadden daar niet zo'n erg in. Ze waren er in
geslaagd om de beide inbrekers in te halen en nu
was er een heftig gevecht gaande waar de sterretjes
vanaf sprongen
10 HAM6T HIJ
VOORIOPI6 HEEFT HIJ INfclK
6EV4I, D6 EERSTE
zmtumt) 66UJK I
668fc4CHT'
60ED, ZEEROB
NU 8REN6T
HU GEIUK!
C PI B
Op het gebied van de geluidreproduk-
tie biedt de Firato meer dan voor het
maken van een weloverwogen keus wen
selijk is. Er zijn eenvoudige, goedkope
maar ook zeer goede, dure grammofoons
en bandrecorders te zien. Voor enkele
tientjes bijvoorbeeld heeft men al een
platenspeler met ingebouwde versterker,
ideaal om popplaten draaiende tieners
naar een verhoekje te verbannen. De wa
re muziekliefhebber kan, mits niet ge
heel onbemiddeld, uit de tentoongestelde
apparatuur zijn eigen installatie samen
stellen. De sortering betere grammofoons
recorders, versterkers, microfoons en
luidsprekerkasten is zeer groot. De spe
ciale Engelse inzending is geheel aan de
geluidsreproduktie gewijd. Het naar eigen
smaak opbouwen van een stereo-installa
tie is, althans technisch, geen probleem
meer. Stereo is thans zo ingeburgerd dat
de meeste weergaveapparatuur in stereo
uitvoering verkrijgbaar is. De vermelding
Hi-Fi raakt in onbruik. De kwaliteit van
de duurdere en de middenklasseappara-
tuur is ook zonder die aanduiding prak
tisch volmaakt.
Een merkwaardig verschijnsel is dat
de grammofoon zich handhaaft naast, en
zelfs meer populair is dan de bandrecor
der, ondanks het feit dat de laatste goed
koper in het gebruik is doordat men zelf
de muziek kan opnemen.
Waarschijnlijk hebben grammofoon
platen met hun afgeronde muziekinhoud
(niet van alles door elkaar) en hun
kleurige hoes meer aantrekkingskracht
dan de anonieme bruine banden. Er
zijn trouwens al jarenlang zogenaamde
voorbespeelde banden met muziek van
hoge kwaliteit in de handel. Doordat
deze banden zich niet in een grote po
pulariteit mogen verheugen worden ze
door slechts enkele standhouders op de
Firato gevoerd.
Betrekkelijk nieuw zijn de beeldrecor
ders, bandrecorders waarop televisiebeel
den kunnen worden vastgelegd. Deze beel
den en het bijbehorende geluid kunnen
van een normaal TV-toestel worden af
getapt en later via hetzelfde toestel weer
worden weergegeven. Heeft men de be
schikking over een televisiecamera en een
microfoon, dan kan men zijn eigen TV
programma's opnemen. Voor smalfilmers
doemen hier interessante mogelijkheden
op. Ongetwijfeld zullen er te zijner tijd
kleuren-videorecorders voor amateurge
bruik op de markt komen. De voordelen
ten opzichte van een filmcamera: de ban
den hoeven niet ontwikkeld te worden,
dus zijn onmiddellijk na de opname ge
reed, en het TV-toestel vervangt de pro
jector. Zwart-wit-videorecorders en -tele
visiecamera's zijn te zien op de Firato,
KTV-recorders (nog) niet.
Op de Firato is een groot aantal elek
tronische en elektromechanische muziek
instrumenten te zien en te beluisteren.
Wat de klank betreft vallen ze uiteen in
twee groepen. Bij de ene groep heeft de
fabrikant zijn best gedaan het geluid te
laten lijken op dat van een mechanisch
muziekinstrument De meest ingenieuze
kunnen met een knopje worden omge
schakeld van piano- in orgel-, gitaar- of
zelfs vioolklank. De tweede groep instru
menten geeft een geluid dat herkenbaar
is als dat van een elektronisch muziek
instrument. Een dergelijk instrument
kan een fraaie aanvulling vormen van de
bestaande mechanische muziekinstru
menten en doet geen moeite zijn con
structie te verbergen.
De meeste technische nieuwtjes van de
Firato betreffen niet de apparaten zelf,
maar zijn in die apparaten verwerkt. Met
andere woorden: de meeste toestellen
(behalve de kleurenontvangers) waren
ook op voorgaande Firato's te zien, maar
ze zijn de laatste jaren door toepassing
van nieuwe technieken en betere onder
delen meer geperfectioneerd en^ kleiner
en betrouwbaarder geworden. Nóg meer
radiotoestellen, TV-ontvangers, verster
kers en meetinstrumenten zijn geheel met
transistors uitgerust in plaats van met
elektronenbuizen. Zelfs de nieuwste tech
niek van de geïntegreerde schakelingen is
hier en daar toegepast, bijvoorbeeld in
grammofoonversterkers en hoorappara-
ten.
Voor de technicus en de amateur is op
de Firato een grote hoeveelheid onderde
len, gereedschappen en meetinstrumen
ten tentoongesteld, tot complete studio
uitrustingen toe.
BRUSSEL De Antwerpse politie
heeft een 27-jarige man uit Brugge gear
resteerd, die bekend zou hebben onlangs
brand te hebben gesticht in de zestiende
eeuwse St. Jacobskerk te Antwerpen. Hi;
zou uit haat jegens de samenleving heb
ben gehandeld.
De man wordt door de politie nog
ondervraagd over enkele onopgeloste aan
slagen, met name de bomaanslag van
enige maanden gèledëri óp het paleis van
justitie te Brugge.
Een aantal leden van de vaste com
missie voor Financiën uit de Tweede
Kamer wil het dwangbevel afschaf
fen. Tegelijk ligt er een wetsontwerp
gereed om dit dwangbevel aanmerke
lijk duurder te maken. Gezien de af
schuw die ons volk altijd heeft gehad
van dwang en van bevelen, is het te
verwachten dat de volksvertegenwoor
diging dat wetsontwerp met grote
weerzin zal aannemen. Hoe moet an
ders het geld binnenkomen dat nodig
is om nieuwe dwangbevelen nit. te
schrijven? 'De commissie geeft geen
duidelijke oplossing. Daarom een en
kele suggestie.
Het is bekend dat lieden die glashard
zijn in zaken op andere terreinen zo
zacht kunnen worden als gesmolten
boter. Een zonsondergang kan ze in
tranen doen uitbarsten of een draai
orgel of een oud vrouwtje. Laten we
met een oud vrouwtje beginnen.
Het oude vrouwtje moet van het type
zijn dat in de tijd toen er nog oude
vrouwtjes waren een besje werd ge
noemd. Een schriel, zielig, maar
brandschoon besje. In het wild komen
ze niet meer voor, maar ons toneel
heeft genoeg jonge talenten om deze
dankbare rol te vertolken.
Het besje belt aan, en zegt tegen de
wanbetaler: „Jongen, jongen, wat doe
je me een verdriet. Het geld dat hij
achterhoudt is precies het bedrag dat
de regering tekortkomt voor het on
derhoud van mij en mijn kleinzoon."
Meer hoeft ze niet te zeggen. De
achterstallige, die tot nog toe het been
stijf had gehouden, gaat krakend door
de knieën. „Ziehier vrouwtje!", roept
hij, diep in de buidel tastend. „Ik
geef het geld liever aan jou dan aan
die ellendeling van een fiscus!"
Duizendmaal dank, mijnheer", pre
velt het besje. Mede namens mijn
kleinzoon, die juist zijn zilveren jubi
leum viert als ontvanger der directe
belastingen."
Natuurlijk zal dat oude vrouwtje
niet in alle gevallen voldoen. Geen
nood. Elke actrice heeft Venus in haar
mars. Zij laat haar stem door het
strottenhoofd zakken tot heuphoogte,
belt de wanbetaler op zijn kantoor op,
en fluistert: „Joop? Je staat in het
krijt, Joop. Kom je het geld brengen
of moet ik het bij je thuis komen
halen?"
De verstandige zakenman neemt in
zo'n geval geen risico. Hij springt in
zijn veel te hoog afgeschreven auto
en spoedt zich naar het belastingkan
toor om zijn schuld te voldoen. Zijn
vrouw is voorbereid op een deurwaar
der aan de deur, maar niet op een
wolk parfum in minirok.
Toegeven, de laatste methode is een
harde. Misschien werkt hij op vrijge
zeilen zelfs helemaal averechts, maar
die betalen al zoveel belasting. En ze
komen zoveel tekort.
BONN (AP) Een jonge leider van
de sociaal-democratische partij heeft de
autoriteiten verzocht op te treden tegen
een editie van Hitler's „Mein Kampf", die
in Spanje wordt gedrukt en in veel lan
den verspreid.
Peter Cortrier, vicevoorzitter van de
„jonge socialisten" heeft een brief ge
schreven aan de minister van Justitie van
Beieren, Philipp Held, er op wijzend dat
de staat Beieren het auteursrecht van het
boek bezit. Hij zei, dat de Spaanse poli
tie een formele aanklacht nodig heeft om
te kunnen optreden.
„U zult toch zeker met me eens zijn
dat stappen genomen moeten worden om
de uitgave stop te zetten, die de reputa
tie van Duitsland in de wereld schade be
rokkent".
32. Aan de andere zijde van de Maan-
deur ziet Rechter Tie een schitterend
complex van tuinen, vijvers en zuilenga
lerijen. Maar hij krijgt amper tijd om
alles in zich op te nemen, want de doch
ter van Vrouwe Hortensia leidt hem
rechtstreeks naar een galerij, en van
daar naar een binnenplaats, waar groep
jes beeldschone hofdames rondwandelen
onder ruisende wilgen. Bij het zien van
de Rechter beginnen ze opgewonden te
fluisteren, terwijl de juwelen in hun hoge
kapsels fonkelen in het zonlicht. „Was de
Oppereunuch erg lastig?" vraagt het
meisje. De Rechter kan het naar waar
heid ontkennen. „Hij praatte over zijn
orchideeën en vroeg me waarom ik arts
was geworden," zegt hij. Alles heel on
schuldig, maar ik had geen idee wat er
werkelijk in hem omging." „Dat weet
niemand," antwoordt het meisje raadsel
achtig. Aan het eind van de binnenplaats
betreden ze een veranda, waar ze wor
den opgewacht door een bijzonder mollig*
kamenier. Ze maakt een buiging en fluis
tert tot het meisje: „De Vrouwe heeft
juist weer een erge hoestaanval gehad".
Rechter Tie weet niet wat hij ervan den
ken moet. Is de comedie zo goed inge
studeerd of is Vrouwe Hortensia echt
ziek? Wat heeft zijn bezoek dan voor nut?
Ze moet toch weten dat hij geen arts
is.
926. Natuurlijk moest Bram zijn ge
heimzinnige avontuur in kleuren en geu
ren aan zijn vrienden vertellen. Zij scha
terden om zijn belevenissen, en zij zucht
ten opgelucht, toen Bram zijn verhaal
besloot met: „En zij leefden nog lang en
gelukkig."
Maar helemaal juist was het niet.
De prinses werd al spoedig koningin en
zij zou zich erg tevreden hebben gevoeld,
als haar man niet de gehele dag op een
driepootje naast de troon had gezeten om
de schoenen van de hofhouding te verzo
len. Het geklop en getik was erg storend
bij het regeren, maar de prinselijke
schoenmaker liet zijn liefhebberij niet
ontnemen. Zielstevreden bracht hij zijn
dagen door, terwijl de koningin met prie
mende blikken naar hem keek.
En dus had Bram zijn verhaal iets an
ders moeten beëindigen: „Zij leefden nog
lang, en hij was gelukkig."
EINDE VAN DIT VERHAAL
