Nederlands echtpaar leeft in
Kongo zonder geweerkogels
V andaag
lanceert
Amerika
„Biosat II"
met
leven"
Gevangenen wonen met
hun gezin in villa's
COR OLY
FAILLISSEMENTEN
Egyptische dolfijnen lachen
Israëlische vissers uit
Echtscheiding schept vaak
huisvestingsproblemen
VOUWFIETSEN
Ton de Leeuw vond in Lusekele
veel meer dan hij verwachtte
mini-
Reclasserings-experimetit in Zweden
Tentoonstelling
over woningbouw
Traditierit van
antieke auto's op
17 september
DONDERDAG 7 SEPTEMBER 196 7
9
(Van onze correspondent)
ZWOLLE. Over Kongo zonder geweerkogels kan
het jonge echtpaar Ton H. de Leeuw-Hilberts vertellen
wèl een Kongo overigens met hier nauwelijks voor
stelbare problemen. In februari van het vorige jaar zei
Ton de Leeuw tegen ons: „We gaan naar de Kongo, maar
veel meer dan dat ik vermoedelijk de leiding krijg over
een landbouwschool weet ik ook niet. Er is niet eens een
contract alles zit vol onzekerheden"-. Nu, ruim ander
half jaar later, zijn ze weer even terug in ons land voor
een kort verlof, waarvoor ze de vijfduizend gulden over
tocht voorlopig nog uit eigen zak hebben moeten be
talen, want regelmaat in financiële aangelegenheden
kan men de Kongolese regering niet toeschrijven. Wat
dat betreft zijn de onzekerheden er nog altijd.
A merikaans
Fijn werk
V
Proeven in Zandvoort
Recht, wet
en praktijk
wm
Er zijn zelfs weken geweest waar Ton
en zijn vrouw het gezin inmiddels uitge
breid met de een jaar jonge, in Kongo
geboren, Aleid geen sou meer hadden
en een regerings-landbouw-school-koel-
kast plus een paar regerings-landbouw-
schoolkoeien moesten verkopen om al
thans de veestapel nog in leven te kunnen
houden. Het personeel was wel zo vrien
delijk erop te vertrouwen, dat het later
nog eens salaris zou ontvangen.
Ze zijn naar Lusekele (met de klem
toon op de tweede lettergreep) gegaan in
de verwachting, dat er een klein land-
bouwschooltje stond en een huishoud
school, waar mevrouw De Leeuw les zou
moeten geven. Toen ze er na veel vijven
en zessen aankwamen bleek er echter een
uitstekend geoutilleerd centrum te staan
met kantoorgebouwen, onderkomens voor
de studenten, een werkplaats en verschei
dene voertuigen.
Het is destijds opgezet door de Ameri
kaanse baptisten, maar die kregen na een
jaar of vier ruzie met de Kongolezen en
toen de verwijten over en weer niet meer
te stuiten bleken trokken de Amerikanen
zich terug en kwam het landbouwcentrum
onder de Kongolese regering.
Van die Amerikaanse opzet is nog het
een en ander te bespeuren dat goed is
voor een Kongolees lachertje. Zo staan er
in de huishoudschool verscheidene gas
fornuizen hoewel het geen enkele zin
heeft de Kongolezen in dit heuvelland te
leren hoe ze op (buta) gas moeten koken
want in de praktijk van het dorpsleven is
het houtvuur de gebruikelijke warmte
bron. En de eerste weken al kreeg me
vrouw De Leeuw ruzie met de leergieri
ge vrouwen van de jonge studenten, om
dat de Amerikanen haar beloofd hadden
elke dag taart te bakken een gerecht
dat ongetwijfeld aantrekkelijk is, maar
nogal irreëel in een tropisch, arm land
waar suiker moeilijk te krijgen is en waar
men meer behoefte heeft aan lessen in
het maken van gevarieerde pindasausjes
dan in het fabriceren van „pies".
Ondanks die kleinigheden vindt het
echtpaar het fijn werk. Lusekele ligt niet
ver van een goed ingericht zendingshospi
taal, zodat ze niet geheel geïsoleerd zitten.
Ton de Leeuw en zijn vrouw krijgen hun
«alaris op onregelmatige tijden, hetgeen
niet altijd even gemakkelijk werkt. Hij
geeft les in het Frans (voornamelijk boek
houden en geologie) en heeft het verder
druk genoeg met zijn directeurschap. Een
drietal Kongolese leraren staat hem ter
zijde.
Zijn vrouw houdt voor haar lessen aan
de vrouwen het Kitoeboe aan, de taal van
dit gebied en niet erg ingewikkeld.
Ik heb intussen wel geleerd dat het on
mogelijk is op korte termijn resultaten te
bereiken, zegt de heer De Leeuw. Een
ontwikkeling zoals deze vergt vele tien
tallen jaren, misschien generaties.
De Kongolees accepteert ons als blanke
als je er maar voor zorgt je niet voor te
doen als een eigenwijze betweter. Aan de
andere kant dien je vrij streng te zijn,
anders loopt de zaak je na enkele dagen
al uit de hand. Mijn vrouw en ik hebben
het voordeel dat we op het platteland
werken waardoor we gelegenheid hebben
directer contact met de mensen te krijgen.
Dat schept vertrouwen. Bovendien heb
ben we geen militairen in de buurt. Wel
politie, die herhaaldelijk onze auto's komt(
lenen en dan belooft daarvoor te zullen
betalen wat ze nooit doen. In zulke
gevallen probeer je zo tactisch mogelijk
op te treden de ene keer geef je toe,
een andere keer weiger je".
Het laatste jaar waren er vijftig stu
denten, van wie negen getrouwd. De ge
huwden krijgen een eigen woninkje, de
vrijgezellen wonen in een gebouw voor
gemeenschappelijk gebruik. Vijftig stu
denten lijkt vrij veel maar de ijver is niet
zo erg groot.
„Veel jongeren zijn na de lagere school
werkloos. Als ze bij ons komen wordt hun
onderwijs gesubsidieerd zodat we nogal
wat leerlingen hebben die gewoon twee
jaren gratis onderdak willen zijn. We heb
ben dit jaar voor het eerst een soort toe
latingsexamen ingesteld om een beetje te
kunnen selecteren. Sedert 1965 zijn er
op onze school honderdtwintig Kongolezen
afgestudeerd, maar als vijftien percent
van hen werkelijk boer wordt, is het veel."
Tons algemene opinie: „De jongeren
willen liever niet dan wei werken. Idea
lisme en vooral inzicht vind je weinig. In
de grote steden met name wil iedereen
liever politieke wetenschappen studeren
dan bijvoorbeeld schei- of natuurkunde of
medicijnen, hoewel juist zulke vakmensen
hard nodig zijn."
Eind september gaan ze terug naar Lu
sekele, naar de veertig koeien, honderd
kippen, dertig konijnen, zeven schapen
en de varkens, welke laatste echter geen
succes blijken te zijn.
Ze zullen er begroet worden als mon
sieur en madame Deleo. Want De Leeuw
kan geen mens daar uitspreken.
Het echtpaar De Leeuw.
TRRWE-
KtEMEM
TRflOESCANTIR
(.WILDE. BLOEM
WESPEN
MttLTORREKJ
PEPERPlANT
BROOD-
SURMMEl
BRCTERltN
FRUITVLIEG
FRUIT VU EG
(V.RRVEN)
KIKKERDRIL
,«r
'igJSSS
IN DE VIS zal vandaag een satelliet met
kikkerdril, tarwezaad, broodschimmel,
vliegen en ander klein leven" gelan
ceerd worden om te kunnen nagaan hoe
deze organismen reageren op een verblijf
in de buitenaardse ruimte.
Deze „biosatelliet" moet drie dagen
lang een baan om onze planeet beschrij
ven op een hoogte van ongeveer 300 kilo
meter.
Na de 47ste omloop worden remraket-
te in werking gesteld en komt de cap
sule naar de aarde terug, zodat men de
resultaten van het experiment kan bestu
deren.
Dit wordt Amerika's tweede biosatelliet.
De eerste werd gelanceerd op 14 decem
ber 1966 met een soortgelijke „bevol
king" aan boord. Doordat de remraketten
weigerden, keerde deze „Ark van Noach
in de ruimte" echter niet terug, zodat de
proef geen wetenschappelijk resultaat op
leverde.
Om de kans van slagen groter te ma
ken is deze tweede biosatelliet uitgerust
met een dubbel systeem voor het in wer
king stellen van de remraketten. Het ex
periment wordt ondernomen omdat men
in een laboratorium op aarde niet alle
omstandigheden in de ruimte kan naboot
sen. Dit geldt met name voor de werking
van de zwaartekracht.
Een van de dingen die men wil obser
veren is de groei van de wortel van een
tarwezaadje. Op aarde wordt de richting
daarvan bepaald door de zwaartekracht.
Wat er gebeurt onder omstandigheden
van gewichtloosheid kan niemand voor
spellen.
De verschijnselen die men wil bestude
ren liggen op drie verschillende niveaus:
de groei van gehele planten en dieren,
de structuur en de groei van cellen en
weefsels en tenslotte de biochemische pro
cessen in de levende cel zelf.
(Van onze correspondent)
STOCKHOLM Gevangenen die in al
leenstaande villa's wonen met vrouw en
kinderen en die recht hebben op drie we
ken betaalde vakantie vormen momenteel
het nieuwste snufje van het Zweedse ge
vangeniswezen. Het is een experiment dat
np initiatief van de generaal-directeur van
het gevangeniswezen plaats heeft gevonden
en met spanning door reclassering-experts
uit verschillende landen wordt gevolgd.
De gevangene in kwestie woont in een
huis in een kleine stad, waar hij zijn werk
heeft en een normaal familieleven. Hij is
alleen verplicht regelmatig contact op te
nemen met een reclasseringsambtenaar,
maar kan voor de rest zijn eigen leven
IJMUIDEN. In het stadhuis van Vel-
sen zal van 11 tot en met 15 september
een tentoonstelling worden gehouden, die
als titel heeft „Meer en Beter Bouwen".
Deze tentoonstelling is geheel gewijd aan
de Modelbouwverordening van de Vereni
ging van Nederlandse Gemeenten en aan
de Voorschriften en Wenken voor het ont
werpen van woningen van het Ministe
rie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke
Ordening. Beoogd wordt het geven van
een globaal inzicht in wat met deze voor-
«chriften wordt nagestreefd.
Op 13 panelen wordt aan de hand van
tekeningen, plattegronden en grafieken
weergegeven hoe de woningbehoefte en
de daarmede gepaard gaande behoefte
aan andere gebouwen zich in de komende
35 jaar zal ontwikkelen, wordt aandacht
besteed aan het industriële bouwen en
aan oude en nieuwe bouwvoorschriften.
Een toekomstfantasie van een grote stad
illustreert het veranderende levenspa
troon door bevolkingsgroei, ontwikkeling
van de techniek en toeneming van de
welvaart.
De expositie is in het bijzonder van
belang voor allen, die hetzij direct of in
direct met de bouwvoorschriften zullen
moeten werken en voor hen, die zich b.v.
uit bestuurlijk oogpunt bezig houden met
de problematiek van bouwen en wonen.
De voorbereiding van de tentoonstelling
was in handen van de Vereniging van
Nederlandse Gemeenten in samenwerking
met het Ministerie van Volkshuisvesting
en Ruimtelijke Ordening en met het
Bouwcentrum.
In de cantine van het stadhuis, waar de
tentoonstelling wordt gehouden, heeft el
ke belangstellende gratis toegang op de
genoemde data tussen 10 en 17 uur en op
dinsdag- en donderdagavond bovendien
van 19.30-21.30 uur.
leiden ondanks het feit dat hij nog een of
meerdere jaren detentie te goed heeft.
Voor deze experimenten komen alleen
gedetineerden in aanmerking, die tot een
zeer langdurige straf zijn veroordeeld,
maar die zich uitstekend hebben gedragen
gedurende een aantal in de gevangenis
doorgebrachte jaren. De ervaringen die
men tot dusver heeft gehad zijn zeer po
sitief, zo verklaarde men van de zijde der
reclassering, die bij het experiment be
trokken is. Er is evenwel één groot pro
bleem: gebleken is namelijk dat de gevan
gene na zijn tijd „uitgezeten", beter ge-
egd „uitgewoond" te hebben, niet meer
weg wil uit de vertrouwde omgeving en
niet meer uit de villa wil.
ADVERTENTIE
de grootste collectie
de fiets voor het gehele gezin
BREESTRAAT 108 BEVERWIJK
v.v..
De rechtbank in Haarlem heeft op
dinsdag 5 september in staat van faillisse
ment verklaard: J. Sijtsma, handelend
onder de naam Boekhandel J. Sijtsma,
wonende in Zandvoort. Rechter-commis-
saris: mr. J. Spreij. Curatrice: jonkvrou-
we mr. R. W. de Ranitz in Haarlem.
De naamloze vennootschap N.V.
Scheepshelling „De Uitkomst", gevestigd
en kantoorhoudende in Zaandam, Gerrit
Bolkade. Rechter-commissaris: mr. J.
Spreij. Curator: mr. J. H. A. M. van Son
in Haarlem.
Bij vonnis van de rechtbank in Haar
lem van 5 september is na gedaan verzet,
uitgesproken de vernietiging van het von
nis dier rechtbank van 15 augustus 1967
waarbij de vennootschap onder firma
Indrapoera, gevestigd en kantoorhouden
de in Haarlem, Kruisweg 18-20 en de aan
sprakelijke vennoten Ming Tang Ling, wo
nende in Haarlem, Kruisweg 18-20, Ching
Tang Yang, wonende in Leiden, Stations
weg 30 en Chas Ting Chon, wonende in
Haarlem, Kruisweg 18-20, in staat van
faillissement zijn verklaard, met benoe
ming van mr. D. Rens in Haarlem, tot
curator.
Bij vonnis van de rechtbank in Haarlem
van 5 september is, na gedaan verzet,
uitgesproken de vernietiging van het von
nis van 29 augustus 1967 waarbij C. H.
Sieben, wonende in Velsen, Orionweg 104,
in staat van faillissement is verklaard,
met benoeming van mr. A. A. M. Lees
berg in Beverwijk tot curator.
Wegens het verbindend worden van de
enige uitdelingslijst is op 29 augustus
I
1967 geëindigd het faillissement van: P. P.
Dekker, wonende in Wormerveer, Piet
Heinstraat 1, uitgesproken op 28 juli 1964.
Curator: mr. J. W. Crefeld in IJmuiden.
Zondagmorgen 17 september om half
tien start in het Wilhelminapark in
Utrecht voor de twaalfde maal de Tradi
tierit van de Pionier-Automobielen Club.
De eerste deelnemers worden omstreeks
half twee in Zandvoort verwacht. Om
twee uur beginnen op het circuit de klas
sementsproeven met Le Mans-start.
Een belangrijk aantal deelnemers wordt
dit jaar verwacht uit Engeland, België
en Duitsland. Er wordt via Maarssen en
Breukelen, Vinkeveen en Aalsmeer naar
Heemstede gereden, waar een rustpauze
wordt gehouden in het wandelbos Groe-
nendaal. Om kwart voor een rijden de
wagens in de richting Zandvoort.
Het evenement wordt omstreeks half
vijf besloten met de eveneens traditie
geworden parade van de tientallen antie
ke automobielen.
TEL AVIV (AP). De
Egyptenaren mogen dan de
strijd tegen Israel opgegeven
hebben, maar hun dolfijnen
gaan koppig voort en zijn aan
de winnende hand. De Israë
lische trawlervloot, die voor
het eerst de rijke visgronden
ter hoogte van El Arisj in het
noorden van Sinai bevist, is
aan de verliezende hand tegen
de scholen dolfijnen die de
kostbare nylonnetten van de
Israeli's openhalen om zich te
goed te doen aan de vangsten.
„Ze hebben al voor honderden
dollars schade aangericht", zo
vertelt Dov Schmida, secreta
ris van de vakbond van vis
sers. „Ze vreten onze winst
op".
Schmida zegt dat de speelse
dolfijnen de Israeli's te slim
af zijn. De Israëlische vissers
hebben tevergeefs geprobeerd
de dolfijnen in de luren te
leggen. De vissers hebben een
beschermend kordon rond hun
netten gelegd, maar deze af
weer bleek niet te helpen.
Toen de vissers hun vang-
tijden veranderden, pasten de
dolfijnen hun eetgewoonten
aan. Tenslotte probeerden de
wanhopige vissers het met een
zacht lijntje. Zij voederden de
dolfijnen overvloedig op be
paalde tijden, maar het bleek
onvoldoende voor de grote
scholen dolfijnen. Bovendien
schenen zij vis zo uit het net
lekkerder te vinden. „Wat wij
ook proberen, binnen een dag
hebben de dolfijnen er een
antwoord op", zo verzucht
Schmida.
Nu zijn de vissers kwaad en
eisen mitrailleurs, geweren of
bommen om de dolfijnen af
te schrikken. Het ministerie
van Defensie wil hier echter
niets van weten, omdat het
volgens Schmida „de dolfij
nen niet ziet als een gevaar
voor 's lands veiligheid".
Ondanks de aanvallen der
dolfijnen heeft de oorlog van
juni de Israëlische vissers
toch winst gebracht. Voor de
oorlog lag de visvangst ver
scheidene maanden per jaar
stil om de Israëlische gronden
voor overbevissing te benoe-
den. Zij geven de strijd bij El
Arisj niet op, ofschoon het
moeilijk is. Schmida zegt:
„Het ergste is nog dat de dol
fijnen na onze netten vernield
en de vangsten opgegeten te
hebben, boven water komen
om ons uit te lachen".
Tijdens een echtschei
dingsproces of een proce
dure tot scheiding van
tafel en bed kan de ver
houding tussen de echt
genoten zo gespannen zijn,
dat het noodzakelijk is dat
één van hen de echtelijke
woning verlaat. Voor een
dergelijke situatie is ar
tikel 267 van het Burger
lijk Wetboek in het leven
geroepen, luidende: „De
vrouw, hetzij eiseres tot
echtscheiding, hetzij ver
weerster, kan, met bewilli
ging van de rechter, ge
durende de loop van het
geding de woning van de
man verlaten. De recht
bank zal het huis aan
wijzen, alwaar de vrouw
verplicht zal zijn haar ver
blijf te houden".
Als de vrouw door de
rechter wordt gemachtigd
in de echtelijke woning te
verblijven zonder verplicht
te zijn haar man daar bij
zich te ontvangen, houdt
dit dan voor de man een
verbod in om in de woning
te blijven, ook als hij de
huurder of eigenaar van de
woning is? Deze vraag be
antwoordde de president
van de rechtbank te
Leeuwarden bevestigend.
Heeft de rechter ook de
bevoegdheid om de vrouw
te bevelen de echtelijke
woning te verlaten? Hier
over bestaat in de recht
spraak geen eenstemmig
heid.
Tijdens een echtschei
dingsproces verzocht de
man de president van de
rechtbank te 's-Graven-
hage zijn vrouw te veroor
delen om de echtelijke wo
ning te ontruimen. Hij be
toogde, dat hij zijn kantoor
in de echtelijke woning
had. Door wild, onge
remd en hysterisch op
treden, handtastelijkheden
en scheldpartijen van zijn
vrouw kon hij zijn werk in
de echtelijke woning niet
behoorlijk meer verrich
ten, zo betoogde hij.
Zijn vrouw sprak in de
echtelijke woning zowel
tegen kantoorpersoneel als
klanten kwaad van hem,
sloot de secretaresse op,
gooide en smeet met ser
viesgoed en met hete kof
fie. Zij verduisterde stuk
ken en papieren uit zijn
kantoor en gebruikte de
telefoon om zijn zaak te
benadelen. Zijn privé-
secretaresse had hem mee
gedeeld deze toestand niet
langer te kunnen verdra
gen en te zullen vertrekken
uit zijn dienst, tenzij deze
noodtoestand op korte ter
mijn zou worden opge
heven. Op grond van dit
alles achtte de man het
dringend noodzakelijk, dat
zijn vrouw de echtelijke
woning zou verlaten.
De vrouw bracht lyer-
tegenin, dat de rustversto
ring in de echtelijke wo
ning niet alleen aan haar
te wijten was. Haar man
was daar eveneens schul
dig aan. Zij beschouwde
zich zeker niet als de
hoofdschuldige en kon niet
inzien, waarom zij de wo
ning zou moeten verlaten.
De president van de
echtbank achtte het niet
onaannemelijk, dat ook de
man schuld had, doch liet
dit verder in het midden.
Hij stelde vast, dat de ver
houding tussen partijen in
elk geval zeer gespannen
was. Het zou dus voor bei
de partijen nuttig zijn, in
dien zij niet meer voort
durend in eikaars nabij
heid zouden verkeren.
Daar de vrouw volgens de
rechter voor haarzelf ge-
man, die over kantoor
ruimte moest beschikken,
werd de vrouw veroordeeld
de woning te ontruimen.
Maar in een ander geval
liet de rechtbank in Alk
maar een geheel ander ge
luid horen. Tijdens een
procedure tot scheiding
van tafel en bed verzocht
de man de rechtbank om
zijn vrouw een afzonderlijk
verblijf aan te wijzen.
De rechtbank gaf toe, dat
de vrouw in een procedure
tot echtscheiding of schei
ding van tafel en bed een
machtiging of bewilliging
kan verkrijgen om ge
durende de loop van het
geding de woning van de
man te verlaten. Maar de
wet opent niet de moge
lijkheid voor de man om in
een dergelijke procedure
te vorderen, dat de rechter
een afzonderlijke verblijf
plaats buiten de echtelijke
woning aan de vrouw
tegen haar wil zal voor
schrijven. Aldus verklaar
de de rechtbank de man
niet ontvankelijk in zijn
vordering.
De man of de vrouw, die
de echtelijke woning al
of niet met kinderen
verlaten heeft, kan voor
grote huisvestingsproble
men komen te staan.
Heeft zo'n man of vrouw
nog enige voorrang bij de
toewijzing van woonruim
te door het Huisvestings
bureau? Het antwoord op
deze vraag hangt allereerst
af van het gemeentelijk
huisvestingsbeleid. Hier
kan slechts heel in het al
gemeen worden gezegd, dat
de mate van urgentie de
doorslag dient te geven bij
de verdeling van woon
ruimte. Dit kan in de prak
tijk hierop neerkomen, dat
de echtgenoot, die de
echtelijke woning heeft
verlaten, in de rij komt te
staan met andere woning
zoekenden.
makkelijker onderdak zou
kunnen vinden dan de Mr. C. A. baron Bentmck
(Van een verslaggever)
IJMUIDEN De Deense kotter „Boga-
nia" kwam in de nacht van woensdag op
donderdag een niet alledaagse lading los
sen voor de IJmuidense vishallen: veertig
prachtige haaien,' waarvan de zwaarste
negentig kilogram woog.
De haaien werden grif verkocht en
brachten gemiddeld twee gulden per kilo
gram op.
Tijdens de lossing ging een der opvaren
den op de vuist met zijn schipper. De
politie was snel aan boord, maar de
vechtpartij was toen, door ingrijpen van
de overige bemanningsleden al voorbij.
De schipper wenste zijn vechtlustige
matroos niet langer meer aan boord te
hebben. De 23-jarige vechtjas werd der
halve door de politie van boord gehaald.
Hij zal met een visvrachtwagen, die van
daag naar Denemarken zou vertrekken,
naar zijn land terug worden gestuurd.
