Twee ontwerp-resoluties voor het
partijcongres in november formuleren'
Nieuwe Komeitopartij spreekt
tot de harten der Japanners
50
DANSSCHOOL
T. GRIEK
Bloeiende
neurosen
Burger herkent
zijn problemen
niet meer in
de politiek
M2
Monument voor
Loemoemba
WOENSDAG 13 SEPTEMBER 1967
13
5.
6.
Werkgroep-
Den Uyl:
Samenwerking
Kortsluiting
Controle
Geen opkomstplicht
Oppositie
Ophouw doet denken aan
communistische partij
Missionaire ijver
£EN KEIJZER TAPIJT
Kernwapens
Afstemming
Openheid
Stembusakkoorden
Vernieuwingsplan van de P. v. d. A.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG. Tijdens het tweejaarlijks congres van de Partij van de
Arbeid in november zal de leden worden gevraagd, zich uit te spreken
voor:
1.
2.
3.
4.
7.
8.
Een vernieuwing van de partijverhoudingen (voorshands door de tot
standkoming van politieke concentraties die ieder voor zich tot overeen
stemming komen over een gezamenlijk regeringsprogramma en kandi
datenlijsten en op basis hiervan de verkiezingen ingaan);
Een regeringsvorming die rechtstreeks voortvloeit uit de uitslag van
de parlementsverkiezingen;
Een zodanige herziening van het kiesstelsel, dat zowel de samenwerking
van de politieke partijen in concentraties als een rechtstreeks verband
tussen verkiezingsuitslag en regeringsvorming wordt bevorderd;
Destaatkundige regel, dat wanneer een kabinet de regeringsmeerder
heid verliest, geen nieuw kabinet gevormd mag worden zonder vooraf
gaande raadpleging van de kiezers;
Een kabinet, samengesteld uit ministers en staatssecretarissen die als
regel voortkomen uit de Kamer en daarin hun zetel behouden;
Een versterking van het parlement door vervanging van liet twee-
Kamerstelsel door één rechtstreeks gekozen Kamer van 225 leden, waar
in de behandeling van belangrijke wetsontwerpen in twee lezingen
wordt gehandhaafd en waarop de verdeling van werkzaamheden van
de leden van de Kamer wordt afgestemd;
Een verdere versterking van het parlement door verruiming van de
toegankelijkheid van overheidsdocumenten en verbetering van de uit
rusting van de Kamer; in het bijzonder teneinde de parlementaire oppo
sitie in de gelegenheid te stellen haar staatkundige functie beter te er-
vullen;
Een reële zeggenschap in en een doeltreffende controle op de internatio
nale besluitvorming door een versterking van het Europese Parlement
door toekenning van bevoegdheden op het gebied van wetgeving, be
leidscontrole, het budget en rechtstreekse verkiezing.
Een ontwerp-resolutie met deze tekst
is opgesteld door het partijbestuur aan
de hand van een rapport, dat een werk
groep van de partij onder voorzitterschap
van drs. J. M. den Uyl heeft uitgebracht
en dat vandaag voor publikatie is vrij
gegeven.
Een tweede ontwerp-resolutie <vraagt
het congres, het partijbestuur op te
dragen:
in overleg te treden met daarvoor in
aanmerking komende politieke groe
peringen en stromingen om vóór de
eerstvolgende algemene verkiezingen
tot een progressieve concentratie te
geraken;
Uit dit overleg voortkomende voor
stellen tot het aangaan van stembus
akkoorden ter goedkeuring voor te
leggen aan de partijraad.
Voorstellen omtrent een nauwer sa
mengaan van partijen respectievelijk
vorming van een nieuwe partij, waar
bij de Partij van de Arbeid betrok
ken is, tijdig aan het congres voor
te leggen.
Het rapport, waarop de ontwerp-reso
luties zijn gebaseerd, constateert een ern
stige kortsluiting in de verhouding tussen
burger en politiek. Door de snelle ont
wikkeling van de massa-media wordt de
burger meer dan voorheen op directe
wijze met de politiek in aanraking ge
bracht. Des te schrijnender ervaart hij
het feit, dat het huidige instrumentarium
van onze democratie hem slechts weinig
mogelijkheden biedt rechtstreeks invloed
uit te oefenen op de politieke besluitvor
ming. Een van de belangrijkste oorzaken
van deze kortsluiting is het feit, dat de
maatschappelijke tegenstellingen zoals
deze onder de burgers leven onvoldoende
tot uitdrukking worden gebracht op het
niveau van de politieke strijd. In de poli
tieke tegenstellingen, zoals die in het par
lement aan de o*de komen, herkent de
burger te weinig de maatschappelijke
problemen waarmee hij dagelijks te ma
ken heeft. Deze breuk tussen maatschap
pelijke werkelijkheid en politieke kracht-
rr\eting wordt mede in de hand gewerkt
door het feit, dat onze partijverhoudin
gen te weinig gegroepeerd zijn rond de
grote strijdvragen van deze tijd.
Werken de partijverhoudingen een ze
kere verdoezeling van de wezenlijke te
genstellingen in de hand, de gecompli
ceerde opbouw van ons parlementaire
stelsel draagt tot deze ondoorzichtigheid
nog verder bij. Met name de dualistische
verhouding van regering en parlement
ontneemt de burger het zicht op het
ware karakter van de partij-politieke
scheidslijnen, die de verantwoordelijk-
voor de belangrijke beleidsbeslissingen
zouden moeten kunnen weergeven.
De breuk tussen burger en politiek
is compleet als men constateert welke
geringe betekenis verkiezingen in ons
systeem hebben voor de totstandko
ming van het politieke beleid. Verkie
zingsuitslagen geven als regel niet de
doorslag bij de aanwijzing welke re
geringscombinatie en welk regerings
program gevormd zal worden. Rege
ringswisselingen voltrekken zich veelal
buiten de kiezer om. Tijdens verkie
zingscampagnes ontbreekt het de kie
zer ten enenmale aan een keuze tussen
duidelijke beleidsalternatieven. Verbe
teringen in ons democratische systeem
dienen dan ook primair gericht te zijn
op een grotere inspraak van de kiezer
op de regeringsvorming.
Het verschaffen van een beslissende in
vloed van de kiezer is ook de best denk
bare bijdrage om de actieve belangstel
ling en betrokkenheid bij de politiek te
stimuleren.
Uitgaande van deze constateringen is de
werkgroep gekomen tot de formulering
van drie uitgangspunten voor verbetering
van het huidige stelsel.
In de eerste plaats dient er een toe
reikende politieke controle te bestaan op
het regeringsbeleid. Deze controle is in
de machtenscheiding tussen regering en
parlement onvoldoende verankerd. Ener
zijds is de partijpolitieke binding tussen
regering en regeringsmeerderheid te
sterk om een doeltreffende controle mo
gelijk te maken, anderzijds is de „eigen
verantwoordelijkheid" van regering en
parlement een verdoezeling van feitelijke
verantwoordelijkheden. Belangrijk is het
dan ook, naar de mening van de werk
groep, dat er een „vitale" machtenschei
ding tot stand komt binnen het parle
ment tussen de regeringsmeerderheid en
de parlementaire oppositie. Een toerei
kende controle op het regeringsbeleid is
slechts in goede handen bij een sterke
oppositie, die bij de verkiezingen kan op
treden als een reëel alternatief voor de
zittende regering.
gram, een gemeenschappelijke lijst, een
potentiële ministersploeg en een kandi
daat-minister-president. Bij de keuze van
het kiesstelsel dient het element van de
meerderheidsvorming voorop te staan.
Het kiesstelsel dient een samenwerking
van partijen of de totstandkoming van
concentraties vóór de verkiezingen te be
vorderen en dient tevens gericht te zijn
op een directe relatie tussen verkiezings
uitslag en regeringsvorming. Aan deze
maatstaven voldoen naar de mening ^van
de werkgroep het principe van een abso
luut meerderheidsstelsel in enkelvoudige
districten, het meerderheidsstelsel met
een alternatieve stem,- en een variant op
de EV, waarin gekoppeld aan de parle
mentsverkiezingen tegelijkertijd een stem
wordt uitgebracht op een kandidaat-mi-
nister-president.
Wanneer verkiezingen gericht dienen
te zijn op regeringsvorming, betekent dat
tevens dat bij vervroegde verkiezingen
na een kabinetscrisis een snelle
raadpleging van de kiezers mogelijk moet
zijn. De termijn die daarvoor thans staat,
dient aanmerkelijk te worden ingekort.
Voor de opkomstplicht is in het nieuwe
bestel geen plaats.
In het nieuwe politieke bestel is de
krachtmeting tussen regering (en rege
ringsmeerderheid) en oppositie het hoofd
moment. Het karakter der parlementaire
discussie wordt bepaald door 'n rechtstreek
se confrontatie tussen ministers en opposi
tie. Dit houdt in dat de onverenigbaar
heid van minister- en Kamerlidmaat
schap ongedaan moet worden gemaakt.
De ministers dienen als regel uit het par
lement voort te komen en behouden daar
in hun zetel. Het dient tevens staatkun
dige regel te zijn, dat geen wisseling in
de coalitiebasis van een regering op
treedt zonder voorafgaande raadpleging
van de kiezers. Gebroken dient te wor
den met de regel, dat een regeringscom
binatie vóór de verkiezingen haar porte
feuilles ter beschikking stelt. In het nieu
we bestel is zij immers inzet van de
verkiezingen.
Het nieuwe politieke bestel heeft als
wezenlijk element een krachtige opposi
tie, die de regering voortdurend ter ver
antwoording kan roepen. De oppositie is
middel bij uitstek om eventuele onlust
gevoelens onder de burgerij over een
zittende regering in positieve zin om te
buigen door liaar werfkracht in een al
ternatieve regering.
De oppositie zal haar werk pas goed
kunnen doen, wanneer het proces van
beleidsvorming gekenmerkt wordt door
een grote openheid en doorzichtigheid
Deze kunnen op allerlei manieren wor
den bevorderd. Daarvan noemt het rap
port er enkele. De doorzichtigheid wordt
in belangrijke mate bevorderd door een
stroomlijning van de parlementaire struc
tuur, tot stand te brengen door een her
ziening van het twee-Kamerstelsel in de
richting van een Staten-Generaal, die in
één verkiezing wordt verkozen (alle 225
leden), waarbij echter het principe van
de behandeling van wetsvoorstellen in
twee lezingen wordt gehandhaafd. Aan
deze openheid en controleerbaarheid van
het beleid zal ook moeten worden bij ge
dragen door een verdergaande toeganke
lijkheid van overheidsbescheiden. Ook zal
de invloed van het parlement op de vor
ming van de buitenlandse politiek sterk
moeten toenemen, terwijl de parlementai
re uitrusting verder zal moeten worden
verbeterd.
(Van onze correpondent)
TOKIO. De Komeito (Partij voor een
onberispelijke regering), de politieke arm
van de religieuze massabeweging „Soka
Gakkai", heeft dit jaar voor het eerst
aan Japanse parlementsverkiezingen
deelgenomen en veroverde 25 zetels in de
volksvertegenwoordiging. De politieke in
vloed van de Komeito is echter aanzien
lijk groter dan uit het bezit van vijf
percent van de Kamerzetels zou kunnen
worden opgemaakt. Sterk is de Komeito
vertegenwoordigd in de provinciale en ste
delijke besturen, waarin 1400 vertegen
woordigers van de partij zitting hebben.
Velen voorspellen de partij die pas
twee jaar geleden werd opgericht een
grote toekomst, omdat haar idealen tot
de harten van de Japanners spreken.
De Komeito telt slechts 200.000 leden,
maar haar kracht is de religieuze massa
beweging „Soka Gakkai", waarbij meer
dan zes miljoen gezinnen en dus onge
veer twintig miljoen Japanners aangeslo
ten zijn. De Soka Gakkai. gebaseerd op
de leer van de boeddhistische Nichiren-
sekte is in de dertiende eeuw in het le
ven geroepen door Nichiren Daishonin
en beweert aan de leer van Boeddha de
enige juiste uitleg te geven.
Volgens de Soka Gakkai is het boed
dhisme het enige ware geloof en was Ni
chiren een re-incarnatie van Boeddha, op
aarde verschenen om ongelukkige men
sen te redden. E'en missionaire ijver ka
rakteriseert de sekte, die straf georga
niseerd is, centraal geleid wordt en pa
ra-militaire organisaties bezit. De Soka
(ADVERTENTIE)
Vervaardigd met de beroemde
tapijt-computer. Sterk, veer
krachtig, kleurecht. Gemakke
lijk in onderhoud. „Extra ka
merbreed" (390 cm) vaoaf
26
POSTBUS 39 - HILVERSUM
Gakkai komt vooral tegemoet aan de
verlangens van een generatie die door de
oorlog alle illusies heeft verloren en de
ineenstorting van alle Japanse waarden
en traditionele familiebindingen heeft
meegemaakt. De leiding van de beweging
is nog jong en vol enthousiasme. President
Daisaku Ikeda is 39 jaar oud.
Dit jaar hoopt de Soka Gakkai weer
600.000 gezinnen te werven. Vooral wil zij
echter haar activiteit op scholen en uni
versiteiten intensiveren. Wat de studen
ten betreft hoopt men dat het ledental dit
jaar van 150.000 tot 200.000 zal stijgen en
wat de middelbare scholieren betreft van
100.000 tot 160.000. Bovendien probeert de
beweging op het platte land waar zij nog
nauwelijks aanhangers heeft, vaste voet
te krijgen. Soka Gakki-leden vindt men
praktisch alleen in de steden.
Tokio levert twaalf percent van het to
tale aantal. De rekrutering heeft plaats
onder zakenlui, handelaren, vakbonds
mensen, arbeiders, studenten en barmeis
jes de middelste en onderste lagen
van de samenleving in een industriestaat.
De opbouw van de Soka Gakkai doet
denken aan die van een communistische
partij. De 1813 „hoofdcellen" zijn ver
deeld in kleinere eenheden, die vaak
slechts een huizenblok omvatten. De sek
te beschikt over twaalf kranten en talrij
ke tijdschriften evenals over 250 tempels,
die over geheel Japan verspreid liggen.
Om de band tussen de leden zo stevig
mogelijk te houden, worden congressen,
feesten, concerten en tentoonstellingen
georganiseerd.
Dit jaar zal de Soka Gakkai boven
dien een middelbare school voor tweedui
zend leerlingen openen en in Hatiochi,
waar zich aan de voet van de Foejijama
de voornaamste tempel van de sekte be
vindt, wordt een grote universiteit ge
bouwd, die over vijf jaar klaar zal zijn
en waarvoor 42 miljoen dollar zijn uit
getrokken. De financiële positie van de
sekte is voortreffelijk. De inkomsten ko
men onder andere uit de contributies en.
de inzamelingen in de tempels.
De Komeito-partij verenigt veel van het
communisme en het Britse socialisme
maar ook van het orthodoxe boeddhisme
in zich. Zij streeft in de eerste plaats
sociale doeleinden na, zoals de invoering
van wetten die de arbeiders moeten be
schermen, de ondersteuning van kleine on
dernemers tegen de grote industrie, so
ciale veiligheid voor een ieder, kosteloze
medische behandeling en stabiele prijzen
voor de belangrijke levensmiddelen.
Maar zij eist ook de teruggave van Oki
nawa en het afschaffen van kernwapens.
KINSJASA (AFP) In tegenwoordig
heid van alle staatshoofden, die aan de
topconferentie van de organisatie voor
Afrikaanse eenheid deelnemen, heeft pre
sident Moboetoe van Kongo in Kinsjasa
de eerste steen gelegd voor een monu
ment ter nagedachtenis van Patrice Loe
moemba, de eerste premier van Kongo
die op 18 januari 1961 te Loemoembasji
in Katanga werd vermoord.
In de tweede plaats dient de partij
vorming te zijn afgestemd op de actuele
tegenstellingen die in de samenleving
bestaan. Partijen dienen primair instru
menten te zijn tot politieke wils- en
machtsvorming. Bij verkiezingen moet
het niet in de eerste plaats gaan om een
zuivere registrering van politieke over
tuigingen (in al hun schakeringen), maar
om een duidelijke meerderheidsvorming.
Ten derde: gegeven de toenemende ge
compliceerdheid van de problemen die
in de politiek aan de orde zijn, is in
spraak van de burger alleen dan te ver
werkelijken, wanneer de politieke be
sluitvorming gekenmerkt wordt door een
volledige openheid en een op communi
catie ingestelde geestesgesteldheid van
allen die hierbij betrokken zijn, zowel
politici, als bestuurders. Binnen het be
stuursapparaat behoort de „openbaar
heid" regel te zijn, terwijl zowel het par
lement als de politieke partijen hun ver
antwoordelijkheid voor een goede com
municatie met de kiezer vóórop moeten
stellen.
Uitgangspunt van een nieuw bestel is
de totstandkoming van een rechtstreekse
invloed van de kiezer op de regerings
vorming en het afstemmen van de be
langrijkste democratische instrumenten
op het tot uitdrukking brengen van po
litieke wilsvorming.
Ten aanzien van de partijvorming be
tekent dit, dat gestreefd moet worden
naar de totstandbrenging van twee poli
tieke concentraties, die elkaar bij de ver
kiezingen het behalen van de meerder
heid in de Tweede Kamer betwisten.
Deze concentraties (of stembusakkoor
den) worden het vóór de verkiezingen
eens over een gemeenschappelijk pro-
ADVERTENTIE
Zijlweg 49 - Haarlem - Telefoon 14441
Leuke clubs Beginners en gevorderden voor alle leeft. Speciale clubs voor
scholieren. Ons succes Gezellige clubs voor boven 20 jaar.
Voor het geven van inlichtingen en adviezen zijn wij dagelijks geopend.
Voor oud-leerlingen a.s. zondagavond gezellige soirée. Aanvang 8 uur.
De op school zo streng ge
scheiden vakken geschiedenis
en aardrijkskunde kunnen in
de huiselijke kring danig door
elkaar raken, voornamelijk
omdat de schoolgaande jeugd
op het punt van parate kennis
heel wat beter bij de pinken
is dan de huisgenoten die al
jaren in het volle leven staan.
Als een jongetje tijdens zijn
huiswerk aan zijn vader
vraagt: „Wat voeren de Ba
learen uit? loopt hij grote
kans vanachter de krant het
brommerige antwoord te
krijgen: Wat ze precies uit
voeren is niet duidelijk, maar
het is in ieder geval niet veel
goeds. Men kan van zo'n ont-
schoolde vader niet verwach
ten dat hij het juiste ant
woord weet: Zuidvruchten en
copra. In zijn gedachten-
wereld, die door vluchtige
krantenberichten en nog
vluchtiger televisiebeelden
voornamelijk uit indrukken
en niet uit kennis bestaat, zijn
de Balearen een stelletje op
standige woestelingen in een
onderontwikkeld gebied, waar
men zich voornamelijk bezig
houdt met het overnemen van
de macht en het opsouperen
van buitenlandse hulp.
In zeker opzicht is de
schoolgaande jeugd dus eigen
lijk beter met feitenmateriaal
en vaststaande gegevens be
kend dan haar volwassen
huisgenoten. Vooral in onze
tijd, nu het lezen en zich de
gelijk verdiepen in documen
tatie plaats hebben moeten
maken voor een dagelijks in
haleren van vleugjes nieuws
in gevarieerde vorm en bonte
afwisseling, vaak ook nog
zeer subjectief gekozen en
opgediend, raakt het volwas
sen intellect volgepropt met
fragmenten, in plaats van
met kennis van feiten en
achtergronden.
De gevolgen blijven niet
uit. De aldus zeer vluchtig en
oppervlakkig waarnemende
volwassene levert zijn bij
drage tot een aantal merk
waardige verschijnselen van
massale ontsporing. Eén daar
van is de toenemende ont
vankelijkheid voor „slogans"
voor suggestieve kreten die
de verborgen bedoeling heb
ben een zo groot mogelijke
aanhang willoos in een be
paalde richting te slepen
een ontvankelijkheid die ge
paard gaat met zinloze voor
oordelen en onberedeneerde
halsstarrigheid tegen rede
lijke argumenten van andere
kant.
Een tweede verschijnsel is
de even zinloze, dweepzieke
bewondering voor mensen die
in staat zijn alle vragen te
beantwoorden" over één be
paald onderwerp: de mensen
met de „hobbies", die men
regelmatig ziet optreden in
zogenaamde „quiz-spelletjes".
Hoe verschillend van uitings
vorm deze twee verschijn
selen ook zijn, in wezen heb
ben zij hetzelfde uitgangs
punt: het zich willoos over
leveren aan één apart ding
van het leven en dit maken
tot zijn dierbaarste bezit, ter
wijl men tegelijk doof en
blind wordt voor het geheel
en de samenhang van alle
dingen die het bestaan ver
vullen.
Er is geen enkele reden om
laatdunkend te reageren op
het gezonde vrije-tijdsverdrijf
dat het beoefenen van een
liefhebberij eigenlijk is. Men
kan een bepaalde voorliefde
hebben voor één afzonderlijk
aspect van het bestaan, voor
één speciale figuur uit de
bonte verscheidenheid die
zich aandient. Maar vaak
loopt het uit op een soort ver
slaving, even gevaarlijk en
even geestdodend als die van
een echt narcoticum. Er zijn
gezinnen ten gronde gegaan
aan postzegels of duiven,
evenzeer als aan alcohol of
opium. Er zijn zelfs gezinnen
ten gronde gegaan aan het
poetsen van een nieuwe auto,
waarvan de glanzende aan
wezigheid zijn bezitter vol
komen in haar macht kreeg.
Er bestaan ongelukkigen die
geen weerstand meer kunnen
bieden aan de verleiding,
voortdurend over hun auto te
wrijven. Zij zijn verloren
voor ieder gezinsgeluk, voor
iedere belangstelling in an
dere zaken dan een glanzend
stuk metaal op vier wielen.
Zij bevinden zich in de greep
van een dwangidee, dat hen
A
verhindert zich te verdiepen
in de totaliteit van het leven
waarin zij zich bevinden.
Natuurlijk is het poetsen
van een auto een betrekkelijk
onschuldig bedrijf, en soms
moet het wel eens gebeuren
maar als het poetsen zich
meester maakt van de ziel, is
er iets misgegaan. Precies
hetzelfde gaat mis als men,
ontroerd door een liedje van
Toon Hermans, besluit voort
aan zijn leven te wijden aan
het verzamelen van feiten
kennis over alles wat ook
maar in het minst met Toon
te maken heeft.
Wanneer men onder het oog
van de televisiecamera met
miljoenen kijkers erachter
kan antwoorden op deze
vraag: „In welk jaar, in
welke zaal, in welke show
struikelde Toon over een op
gekruld kleedje op het po
dium en moest hij zich over-
eindhouden door zich vast te
grijpen aan welk meubelstuk,
en aan welk liedje was hij'
bezig toen dit incident ge
beurde, en wat zei Toon toen
het gebeurde?" Als men die
vraag feilloos kan beantwoor
den, is men een zeer ernstig,
waarschijnlijk ongeneeslijk
geval.
Of deze:
„In welk jaar werd PSV
kampioen van Nederland na
een overwinning op MVV, na
dat in de twintigste minuut
van de wedstrijd welke spe
ler van MVV een goal had
gescoord die werd afgekeurd
om welke reden, waarna
welke speler van dezelfde
club bij de scheidsrechter
protesteerde door naar zijn
voorhoofd te wijzen en uit het
veld werd gestuurd. En wat
voor weer was het daags na
deze wedstrijd?"
Men juicht de prestatie van
een goed antwoord luidruch
tig toe, maar men bekommert
zich te weinig om het trooste
loze lot van de gezinsleden
van de held, die een vader of
een broer verloren hebben
aan het dwangidee PSV. En
men vraagt zich al evenmin
af wat een grote hoeveelheid
gezonde, vreugdevolle we
tenswaardigheden deze arme
man uit zijn hersens heeft
moeten wegschrapen om er
de futiliteiten over die voet
balclub in te krijgen. Het
ergste van alles is nog, dat ze
er nooit meer uit te krijgen
zijn. Er bestaan geen insti
tuten, waar zulke lieden
een ontwenningskuur kunnen
volgen. Zij zitten tot op hoge
ouderdom achter de kachel te
mijmeren over een mistrap
van de linksback van PSV op
5 september 1933, en gaan
tenslotte dood van ergernis
omdat zij met geen mogelijk
heid hebben kunnen achter
halen hoe de overgrootvader
van keeper Bouman met zijn
voornaam heette.
Dit betrekkelijk nog on
schuldig lijkend ziektebeeld
demonstreert zich in veel ern
stiger mate in situaties waarin
het werkelijk gaat om het
levensbelang of het bestaans-
geluk van grote groepen men
sen, hele volken zelfs.
Het koesteren van vooroor
delen, het zich vastbijten in
dwangideeën en het zich
laten gebruiken als een wil
loos onderdeel van een han
dig samengebrachte massa
zijn verschijnselen die de
wereldgeschiedenis hebben
gebrandmerkt als een keten
van onlusten, oorlogen, revo
luties en bloedbaden.
Op een zeer bepaald gebied
kan men in onze dagen nog
steeds bijna dagelijks de
droevige gevolgen waar
nemen van wat men de
„hobby-ziekte" zou kunnen
noemen: Dat is het gebied van
de rassentegenstellingen. Zo
wel het minachten van het
gekleurde ras als het klakke
loos veroordelen van apart
heidssituaties komt uit deze
ziekte voort. Beide zijn zij het
gevolg van verziekende voor
oordelen, die de gedachten-
wereld afsluiten voor ieder
begrip van samenhang en
totaliteit.
Het doet er niet toe of men
zwart of blank is indien
men zijn eigen huidskleur als
„hobby" gaat vereren en aan
hangen, geeft men zich over
aan het vooroordeel en ver
liest men de totaliteit van de
mensheid uit het oog. Juist de
samenhang tussen de mensen,
van welke kleur ook, is het
belangrijkste aspect van de
wereldbevolking. De samen
hang van de dingen die zij
gemeen hebben en die men
in ieder mens als essentieel
terugvindt. Als men die
samenhang als uitgangspunt
neemt, kan men zich vereni
gen met het bestaan van een
apartheid tussen de rassen in
bepaalde situaties als bijvoor
beeld die in Zuid-Afrika.
Wanneer men de Zuidafri-
kaanse regering zou willen
dwingen de macht in het land
over te dragen aan de zwarte
bevolking, brandmerkt men
zichzelf als een „hobby-ist"
met als geliefkoosd object de
neger. Wenst men daaren
tegen de blanke minderheid
voorgoed te zien heersen over
de zwarte meerderheid, dan
is men „hobby-ist" met de
blanke als uitverkoren lief
hebberij. Slechts als men de
situatie van apartheid, zoals
die noodzakelijkerwijs be
staat, wil Zien uitmonden in
een vermenging der rassen
aan de top, namelijk daar
waar zij gelijke trappen van
beschaving hebben bereikt;
blijft men de totaliteit der
mensheid trouw en geeft men
blijk, het onderscheidingsver
mogen te bezitten waarmee
men niet alleen de juiste op
lossing van het probleem
maar ook de onafwendbare
toekomstige ontwikkeling af
getekend ziet.
Als men alle grote en
kleine problemen eens duch
tig bekijkt, valt het op dat
het meestal gevechten tussen
„hobby-isten" zijn. Pro's en
contra's zijn vaak liefhebbe
rijen waaraan men tot de
dood toe verslaafd is geraakt.
Het is bijzonder jammer dat
de mens de tamelijk nuch
tere, feitelijke rangschikking
van gegevens zoals hij die op
school leert, niet voor zichzelf
kan voortzetten als hij vol
wassen wordt.
Maar de ziekte is bijzonder
gevaarlijk en wijdverbreid.
Zelfs de godsdienst is voor
velen een hobby. En dat is
eigenlijk het ergste: wij kun
nen niet eens allen samen
eendrachtig bidden om ge
nezing
