ai zijn ze neg zo jong
De Gaulle is tevreden
over zijn Poolse reis
V.S. in Vietnam: voor elck wat wils
„Israël wenst Arabische deel
van Jeruzalem te behouden"
M
commentaar op actuele zaken
Eis van 7 '/z jaar
dwangarbeid
tegen Widman
VN-commissie
veroordeelt
Zuid-Afrika
3
„Je mag weer gauw naar school
De kleintjes geven de voorkeur aan
de veelzijdige voeding
ZO LANG ZE IN DE GROEI ZIJN
amm
WOENSDAG 13 SEPTEMBER 1967
Wegens oorlogsmisdaden
ctie
VN-w aar nemer Thalmanti meldt in verslag:
„A gressie-postzegel
ze hebben hun eigen smaak, hun eigen
voorkeur. Smaak speelt een grote rol in het
spijsverteringsproces. Met de "kindersmaak"
is daarom bij Liga terdege rekening gehou
den. Fijn, dat Liga ook naar wens kan wor
den toegediend: in de fles, als pap, geweekt
of gemengd met vruchtesap, fruit, groente
en droog uit de hand.
(Van onze correspondent)
President Johnsons tactiek om zoveel mogelijk mensen te verzoenen
met zijn Vietnam-beleid is steeds geweest aan alle opinies over de oor
log een beetje tegemoet te komen. De scherpslijpers die graag Noord-
Vietnam terug naar het stenen tijdperk zouden willen bombarderen
kregen geregeld meer bommen en troepen. De gematigden werden zoet
gehouden met het feit dat aan de hardste militaire eisen niet helemaal
werd toegegeven en de zogenaamde „duiven" kregen bij deze gelegen
heden steeds keurig een vredesoffensief je geserveerd, al werd dit meest
al met een sausje overgoten waarvan bekend was dat de Noordvietna-
mezen ervan kokhalsden.
V oorraadschuur
Het rapport-Den Uyl, dat basis zal zijn
voor een ingrijpende verandering van in
zicht bij de P.v.d.A. ten aanzien van de
manier waarop een gemoderniseerde parr
lementaire democratie zal moeten wer
ken, is een gedegen werkstuk, dat ge
tuigt van ernstige arbeid, voorzichtige
afweging van nieuwe denkbeelden tegen
oude en een sterke zin voor vereenvou
diging van de betrekking tussen kiezer
en regeringsprogramma. Het zegt niets
over structurele veranderingen van de
partij zelf, doet geen overijlde conces
sies aan de radicaal-linkse stromingen
binnen haar gelederen en stelt dus haar
eigen bestaan in traditionele vorm niet
in de waagschaal.
In zijn geheel bezien is het complex
van aanbevelingen gericht op een stevige
verandering van het politieke bestel, die
door de meeste partijen rondom het cen
trum wel zou kunnen worden geaccep
teerd. De wijziging van het bestaande
kiesstelsel, voor het eerst ter sprake ge
bracht door D'66, wordt nu door de werk
groep-Den Uyl als welhaast onvermijde
lijk aanbevolen. Zelfs het idee van een
gekozen minister-president is ten dele ge
accepteerd, zij het dan dat de kandida
tuur van deze functionaris wordt verbon
den aan de meerderheid aan Kamerze
tels van de twee partijen die kandidaten
mogen stellen. Dit lijkt overigens een
zwakke figuur in het patroon van aanbe
velingen, aangezien men immers niet kan
weten hoe die kandidaten-leverende par
tijen er zullen uitzien na de verkiezingen.
Een vooruitgang ten bate van de zeg
genschap der kiezers op dit punt is het
voorstel, de kiezer op zijn stembiljet ge
legenheid te geven zich niet alleen voor
een partij, maar ook voor een van de
kandidaten voor het premierschap uit te
spreken.
Een ander punt van aanbeveling, af
schaffing van de opkomstplicht, is al even
min nieuw. Afgezien van het ethische
argument dat men daardoor een stuk
overheidsdwang laat vallen, is er veel
voor te zeggen dat het kiezerskorps zich
vrijwillig selecteren kan en dat alleen
de werkelijk belangstellenden daadwer
kelijk meekiezen, waardoor de verkie
zingscampagnes meer zin zouden krij
gen.
Het idee om coalitie-vormen vooraf te
onderwerpen aan de politieke smaak van
de kiezer wordt nadat de christen
radicalen in de K.V.P. er een figuurlijk
pak slaag van Romme voor hebben ge
kregen ook in dit rapport aangeprezen.
Het zou ongetwijfeld de samenwerking
tussen de partijen bevorderen en kleine
groepjes de wind uit de zeilen nemen.
Als tenminste twee elkander weerstre
vende coalities zouden worden geformeerd
waartussen per stembus een keus kan
worden gemaakt, moeten beide coalities
in staat zijn het land te regeren. De kie
zer krijgt dan zeer zeker een sterker
greep op de regeringsvorming, maar
loopt de kans dat een kleinere groepering
van zijn keuze van de tafel wordt ge
veegd. Welke bezwaren er ook kunnen
worden ingebracht tegen een te grote
hoeveelheid kleine partijen, zij vormen
toch ook de uiting van de wil der minder
heden en die wilsuiting zou praktisch on
mogelijk worden, omdat de politieke for
matie zich zou ontwikkelen tot een soort
twee-partijen-stelsel, zij het dan dat men
onder „partijen" zou moeten verstaan:
concentraties van partijen die erop uit
zijn, de verkiezingen te winnen.
UlAAMUIAAAAAAAAAIWWWWWWIAIIIUIiMIWIAIIMMIIMMMIIIAi
STUTTGART (AP) De officier van
justitie heeft zeven-en-een-half jaar
dwangarbeid geëist tegen Albert Widman
die ervan wordt beschuldigd te hebben
geholpen en aangezet tot moord in de
eerste stadia van de nazi-massamoorden
in Polen en de Sovjet-Unie.
Widman, 55 jaar was chef-scheikundi-
ge in de nazitijd en majoor bij de SS. Hij
wordt ervan beschuldigd te hebben deel
genomen aan experimenten om mensen te
vermoorden door middel van uitlaatgas
sen van auto's, of door dynamiet.
Widman heeft al vier-en-een-half jaar
in de gevangenis doorgebracht. Dit zou
afgetrokken kunnen worden, zei de open
bare aanklager.
Hij zei dat Widman slechts een klein
aandeel had in de bouw van „gasauto's."
Maar hij had deelgenomen aan twee
experimenten in Minsk en Mogilev waar
bij dertig geestelijk gestoorden werden
vermoord. In één geval werden de slacht
offers vermoord met dynamietladingen
en in het andere door ze in een afgeslo
ten vrachtauto op te sluiten waar de uit
laatgassen van de wagen naar het bin
nenste van de auto geleid werden.
Zelfs als niet bewezen kon worden dat
Widman geweten had dat deze gasauto's
later gebruikt zouden worden voor de
uitroeiing van joden, aldus de openbare
aanklager, heeft hij toch bijgedragen aan
moord op tenminste 6910 mensen, die la
ter in deze auto's om het lven zijn ge
bracht.
Samenvattend kan worden gezegd dat
het rapport van de werkgroep Den Uyl
de indruk wekt, dat de P.v.d.A. een stap
verder is op het terrein van aanpassing
aan nieuwe denkbeelden dan bijvoorbeeld
de K.V.P. Van de A.R.P. is bekend dat
zij in veel opzichten progressieve ideeën
koestert die de denkbeelden van dit socia
listische rapport nabijkomen. De C.H.U.
als kleinere en intensief levende groep
zou voor verrassingen kunnen zorgen op
het -stuk van modernisering van metho
den, zonder dat zij haar onwrikbaar
standpunt gevestigd op traditioneel-
christelijke beginselen verlaat.
Van alle partijen is de K.V.P. het ge
vaarlijkst op drift geraakt. Zij drijft tus
sen links en rechts, zelfs tussen christe
lijk en „niet helemaal meer zo chris
telijk" in. De doelbewuste stappen van
andere partijen in de richting van nieu
we vormen en betere democratische
werkwijzen hebben al een groot stuk der
publieke belangstelling veroverd, waarbij
ook die van vroegere K.V.P.-stemmers.
Het is bijna ondenkbaar dat zij als geheel
nog een zodanige reuzenzwaai kan maken
dat zij de vooruitmarcherende kopgroe
pen van links zowel als van rechts kan
inhalen. Eerder moet worden verwacht
dat steeds meer vluchtelingen uit haar
gelederen de sprint naar de "kopgroepen
zullen inzetten, waar zij hun progressie
ve zowel als hun behoudende verlangens
op diverse manieren kunnen inwisselen:
de P.v.d.A. en de A.R.P.-C.H.U. bieden
onderdak genoeg, indien deze tenminste
met hun uiteindelijke vaststelling van be
leidsprogramma's even modern en fris
van leer trekken als de voorbereidende
hervormingscommissies. En D'66 blijft
daartussen in toch de grote trekpleister
van hen, die niet met uitgeholde prin
cipes maar een praktische democratise-
ringsprocedure geregeerd willen worden.
NEW YORK (Reuter) De VN-com-
missie inzake kolonialisme heeft dinsdag
een veroordeling uitgesproken over de
aanhouding van 37 Afrikanen, die op het
ogenblik in Pretoria terechtstaan op be
schuldiging van ondermijnende activitei
ten in het door Zuid-Afrika bestuurde
Zuidwest-Afrika.
Een door 21 landen, waaronder de VS,
goedgekeurde resolutie bestempelt de ar
restaties als onwettig en eist van de Zuid-
afrikaanse regering onmiddellijke vrijla
ting van de betrokkenen. Groot-Brittan-
nië en Australië onthielden zich van
stemmen.
NEW YORK (Reuter en AFP).
Israel weigert een hereniging van
Jeruzalem ongedaan te maken, maar
staat open voor een regeling ter be
scherming van de internationale be
langen in de stad. Dit heeft V.N.-
secretaris-generaal Oe Thant aan de
Algemene Vergadering meegedeeld.
In het rapport van Thant is een ge
detailleerd verslag opgenomen van de
missie van zijn persoonlijke vertegen
woordiger, de Zwitser Ernest Thalmann,
naar Jeruzalem.
In gesprekken met de Israëlische auto
riteiten hgeft Thalmann vernomen dat
het integratieproces van Jeruzalem onher
roepelijk is en dat er niet over valt te
onderhandelen. Thalmann maakt in zijn
verslag ook melding van zijn gesprekken
met en verklaringen van Arabische be
woners van de stad, onder wie ook som
migen die met de Israëliërs samenwer
ken. Daaruit blijkt dat de Arabieren be
reid waren met de Israëlische militaire
autoriteiten samen te werken inzake be
stuursaangelegenheden, maar gekant zijn
tegen de inlijving van het Arabische
stadsdeel bij Israel, waarbij niet naar de
mening van de bevolking is gevraagd.
Volgens Thalmann, die slechts tot taak
had feiten te registreren, is van Arabi
sche kant nadrukkelijk verklaard dat het
Arabische volksdeel van Jeruzalem ver
trouwen heeft in de Verenigde Naties en
rekent op naleving van de resoluties die
de Algemene Vergadering over de status
van Jeruzalem heeft aangenomen.
De secretaris-generaal maakte bekend
een brief van de Israëlische minister van
Buitenlandse Zaken, Abba Eban, te heb
ben ontvangen, waarin deze beweerde dat
„geen internationale of andere belangen
gediend zouden zijn bij verdelingen",
maar dat dit geen „oplossing van belang
rijke aspecten van de toestand in Jeruza
lem, die ten grondslag liggen aan de in
ternationale belangen in de stad, hoeft
uit te sluiten".
De voormalige Egyptische minister van
Binnenlandse Zaken en vice-premier Ab
bas Radwan is aangehouden wegens me
deplichtigheid aan het komplot van een
vijftigtal legerofficieren om veldmaar
schalk Hakim Amer te herstellen in zijn
functie van plaatsvervangend opperbevel
hebber van de strijdkrachten. Dit heeft
het gezaghebbende Egyptische blad Al
Ahram vanochtend gemeld.
Polen weigert de geldigheid te er
kennen van Israëlische postzegels „die
de tegen de Arabische landen begane
agressie verheerlijken", zo deelde het
ministerie voor de Posterijen in War
schau mee. Brieven en pakjes uit Is
rael die met deze postzegels zijn be
plakt, zullen worden teruggestuurd.
Een stakende onderwijzer en zijn
vrouwelijke collega troosten een
kind, dat hulpeloos rondkijkt en de
tranen de vrije loop laat nu de
school blijkbaar gesloten is. De ope
ning van het nieuwe schooljaar in
New York ontaardde in een chaos,
nadat duizenden onderwijzers het
gerechtelijk bevel negeerden om van
de staking af te zien.
ADVERTENTIE
r
LIGA
PARIJS (Reuter) President De Gaul
le is dinsdag van zijn staatsiebezoek van
een week aan Polen in Parijs terugge
keerd in de overtuiging dat hij geslaagd
is in zijn opzet, bij te dragen tot de ont
wikkeling van de ontspanning en het aan
kweken van een beter begrip tussen Oost
en West-Europa.
De mening van de dagbladen van de
niet-communistische oppositie, dat het be
zoek een diplomatieke mislukking was,
wordt niet gedeeld door regeringszegslie-
den. Minister van Buitenlandse Zaken Cou-
ve de Murville verklaarde over het ma
nifeste verschil van mening over de Duit
se kwestie en de Europese veiligheid tus
sen de Franse president en de Poolse
communistenleider, Gomoelka, dat het
In Washington is op dit moment een
nieuwe aflevering van dit tactische
spel te zien, dat meer dan ooit ten
doel heeft de afbrokkelende steun,
voor president Johnsons Vietnampoli-
tiek te herwinnen. De „haviken" wor
den vooral in de watten gelegd in het
huidige stadium, maar ook de midden
moot en de „duiven" komen aan hun
trekken. Het loont de moeite punt voor
punt na te gaan wat Johnson uitdeelt
en voor wie het een en ander be
doeld is.
De voorstanders van een harde en
snelle militaire oplossing van het con
flict hebben na veel vijven en zessen
nu enigszins hun zin gekregen wat een
uitbreiding van de bombardementen
op Noord-Vietnam betreft doordat
Johnson een heel aantal doelen, die
tot nu toe taboe waren, voor luchtaan
vallen heeft vrijgegeven. Begin augus
tus, vlak voordat een senaatscommis
sie verhoren begon te houden over de
bommenkwestie, gaf Johnson opeens
zestien doelen vrij en per 1 septem
ber kreeg de luchtmacht het groene
licht voor zes andere doelen, die nog
op de verboden lijst voorkwamen. De
bombardementen van de laatste dagen
op Noord-Vietnams derde havenstad
Campha alsook op de belangrijkste ha
ven Haiphong zijn het direct gevolg
van Johnsons buigen voor de „havi
ken".
Dat minister vgn Defensie Robert
McNamara in dit geval niet tot de
scherpslijpers behoorde (het wordt
steeds duidelijker dat hij met de dag
meer twijfelt aan de mogelijkheid het
Vietnam-probleem militair op te los
sen) was iedereen duidelijk, die zich
herinnerde dat eind augustus juist Mc
Namara betoogde dat bombarderen
van Noord-Vietnams havens alleen zin
zou hebben als zij allemaal van de
kaart zouden kunnen worden geveegd
maar dat dit onmogelijk was omdat
er steeds wel ergens Russiche sche
pen gemeerd lagen waardoor bom
bardementen een direct Russich
Amerikaans conflict teweeg zouden
kunnen brengen.
De voorstanders van een hardere mi
litaire lijn kregen dit „dodelijke snoep
goed" toegespeeld na maanden, waar
in zij het ene douceurtje na het ande
re van Johnson ontvingen. Helemaal
in overeenstemming met de presidents
gewoonte altijd een tikkeltje meer te
luisteren naar de stoere conservatie
ven dan de tot compromissen bereide
figuren van vooruitstrevenden huize
werd aan de militairen een hele rij
dingen toegegeven.
In de eerste plaats natuurlijk de
zending van meer troepen, maar daar
naast bijvoorbeeld ook de toestemming
tot vlakbij China's grenzen te mogen
bombarderen en ook de Noordvietna-
mese vliegvelden te mogen aanvallen.
Vooral ook omdat de tegemoetkoming
aan de gematigden en de „duiven",
meestal alleen maar gebaren zijn, ter
wijl wat aan de militairen wordt toe
gegeven meteen daden tot gevolg
heeft is het beeld achteraf er een van
permanent toegeven aan de pleitbe-
zogers van een harde militaire koers.
De gematigde middenmoot. waar
toe zowel terughoudende critici als ook
on-enthousiaste medestanders van de
President Johnson
president behoren, moet dezer dagen
aan zijn trekken komen door het pro
ject een barrière van prikkeldraad,
mijnen en elektronische afweer- en
alarmapparaten tussen Noord- en Zuid-
Vietnam op te richten. Dit project, dat
pas in de loop van 1968 werkelijkheid
kan worden, heeft ten doel infiltratie
van Zuid-Vietnam door Noordvietna-
mese troepen nog moeilijker te maken,
maar het zou ook in kunnen houden
dat bombardementen on Noord-Viet-
nam, die immers ook grotendeels be
ogen deze infiltratie te fnuiken, er
door overbodig gemaakt zouden wor
den. Om deze reden zijn nogal wat
militairen sceptisch over het project,
maar hebben juist gematigde politici,
die de bommenregen graag stop zou
den zetten om te kijken of er dan met
Hanoi niet te praten zou zijn, er sym
pathie voor.
Bovendien herinnert het idee om een
stuk van Zuid-Vietnam af te grende
len aan het plan van oud-generaal Ga
vin, dat wilde dat de Amerikanen zich
zouden ingraven in hun huidige stel
lingen, op zouden houden met agressie
ve militaire acties en af zouden wach
ten tot de communisten eindelijk tot
het inzicht gekomen zouden zijn dat
de Yankees er zonder onderhandelin
gen niet toe te bewegen zouden zijn
het veW te ruimen.
Senator Mike Mansfield, de demo
cratische fractieleider in de Senaat van
wie gezegd wordt dat hij zijn machts
positie al een paar maal heeft willen
opgeven uit wanhoop over Johnsons
escalatiepolitiek staat bijvoorbeeld
bekend als voorstander van een derge
lijk plan en hij heeft de door minister
McNamara aangekondigde barrière
dan ook al officieel met instemming
begroet.
De „duiven" die niet alleen de bom
bardementen stop willen zetten, maar
vanuit het geloof dat de hele Ameri
kaanse interventie in Vietnam fout
was een compromisvrede willen slui
ten waarbij de communisten een plaats
krijgen in een voorlopig geneutrali
seerd Zuid-Vietnam, komen bij presi
dent Johnson altijd het minst aan hun
trekken.
Maar het lijkt er op dat zij met de
dag meer populariteit winnen. Dit
maal heeft het Witte Huis voor hen
niets beters weten te verzinnen dan
een nieuwe vredespoging via de Ver
enigde Naties, waarin noch Noord-
noch Zuid-Vietnam noch China zitting
heeft om welke reden de Volkenor
ganisatie door de communisten al
tientallen malen verworpen is als fo
rum voor vredespogingen.
Desondanks heeft de Amerikaanse
ambassadeur Goldberg alom ge
publiceerde pogingen gedaan de Ver
enigde Naties bij het zoeken naar vre
de te betrekken, evenwel zonder enig
resultaat tot nu toe en zonder dat er
enige aanduiding is dat Washington
een nieuwe nuance in zijn standpunt
heeft aangebracht.
Een politiek met voor elck wat wils,
daarmee is president Johnsons Viet
nam-beleid het best te karakteriseren.
In de binnenlandse politiek heeft iets
dergelijks een tijd lang gewerkt en
Johnson enorme steun opgeleverd. Of
men ook buitenlandse politiek kan be
drijven op basis van het toegeven aan
en zoet houden van verschillende be
langrijke groepen wordt de laatste tijd
door steeds meer Amerikanen betwij
feld. Het slop, waarin het Vietnam-
beleid geraakt is, lijkt aan die twijfel
een voorraadschuur voedsel te geven.
„nooit de bedoeling was geweest de hou
ding van de Poolse regering inzake het
Duitse vraagstuk in enkele dagen te ver
anderen"
De Gaulle zelf verklaarde bij zijn ver
trek uit Warschau dat zijn bezoek een
succes was en „een nieuwe bladzij zal
vormen in de geschiedenis van onze bui
tenlandse betrekkingen". Volgens hem
moet het gewicht van de uitlatingen niet
worden gezocht in zijn redevoeringen,
maar in het maandag gevoerde laatste
onderhoud met Gomoelka. Dit was, aldus
De Gaulle, „zeer openhartig, zeer duide
lijk, buitengewoon interessant en naar ik
meen zeer belangrijk".
In regeringskringen wordt er voorts op
gewezen dat het Poolse communistische
partijorgaan Tribuna Ludu dinsdag een
zeer gunstig commentaar heeft gegeven
op het politiek resultaat van het bezoek
en dat de Poolse leiders met ongewoon
hartelijke termen „met zeer groot ge
noegen" de uitnodiging voor een tegen
bezoek hebben aanvaard.
Verwacht wordt dat dit reeds het ko
mend voorjaar zal plaatsvinden, evenals
het bezoek van De Gaulle aan Roemenië,
waarvan het doorgaan dinsdag officieel
bevestigd is.
Lebidinski overleden. De Russische geo
fysicus professor Alexander Lebidinski
is op 8 september overleden. Prof. Le
bidinski, die 55 jaar oud is geworden,
had een groot aandeel in de totstandko
ming van de eerste Russische onder
zoekingen op het maanoppervlak.
Griekenland. Denemarken en Zweden
hebben officieel ingestemd met de in
diening van een gezamenlijke Scandina
vische klacht bij de Europese commis
sie voor de rechten van de mens tegen
het militaire bewind in Griekenland.
Noorwegen zal vermoedelijk spoedig
volgen.
Spionage. Het Franse hof voor zaken die
de staatsveiligheid aangaan heeft de 36-
jarige Jaroslaw Svoboda, chauffeur van
de Tsjechoslowaakse ambassade in Pa
rijs. tot tien jaar gevangenisstraf ver
oordeeld wegens spionage ten nadele
van de Franse luchtmacht en vloot.
Raket uit koers. Een op een oefenterrein
in Utah afgeschoten geleide raket van
het type „Pershing", is kort na de lan
cering uit de koers geraakt en dertig
kilometer over de grens in Mexico neer
gekomen in onbewoond bergachtig ter
rein.
Masochisme. De 42-jarige blonde Monique
van Cleef is door een rechtbank in Ne
wark veroordeeld tot vier maanden ge
vangenisstraf wegens haar aandeel in
het exploiteren van een gelegenheid
voor een masochistische cliëntele. Zij is
voorts tot veertien maanden voorwaar
delijk veroordeeld en duizend dollar
boete.
Beschuldiging. Een vrouw uit New York,
die ruim twee jaar geleden aangifte
deed van de verdwijning van haar vier
jarig dochtertje en vijfjarig zoontje, is
gearresteerd en in staat van beschuldi
ging gesteld wegens moord op het meis
je.
Chinese schepen weg. Na een maand van
politiek geharrewar met de Italiaanse
autoriteiten over propagandamateriaal
en politieke leuzen hebben de twee
vrachtschepen uit China, de Li Ming
en de Hsu Chang, de haven van Genua
verlaten.
