VAN DAG TOT DAG
Huurlingen
de laan uit
Rockefeller wil geen
presidentskandidat uur
VAREN NAAR ENGELAND
Onderzoek naar particulier
leven ambtenaren verboden
Maak uw salaris
rentegevend!
rente-girorekening
op een
bij de
Algemene Bank Nederland
Poolse öreus onrechtmatig
Amerikaanse
verliezen zijn
zeer hoog
Meer misdaden
in de VS
Ik blijf Romney
steun geven
VS-Senaat keurt wet goed
Nieuw vliegtuig
voor Vietnam
De Gaulle bleef
trouw aan lijn, zegt
minister Gorse
commentaar op actuele zaken
Dr. A. L. Constandse:
amm
DONDERDAG 14 SEPTEMBER 1967
3
O.A .E.-conferentie:
•V.
(een girorekening met 31/2% rente)
Inlichtingen en folders bij alle kantoren.
Busongeluk: twaalf doden
PARIJS (DPA). Frankrijk ver
loochent zijn vriendschap met de
Sovjet-Unie niet wanneer het een
zelfstandiger Polen wenst, noch zijn
vriendschap met de Bondsrepubliek
wanneer het uit de oorlog geboren
grenzen erkent en Polen aanmoedigt
met zijn buren tot overeenstemming
te komen. Frankrijk verloochent ook
niet zijn vriendschap met de Ver
enigde Staten, wanneer het wenst dat
Europa baas in eigen huis is en wan
neer het de oorlog in Vietnam be
treurt.
Er zijn in de jaren na de oorlog heel
wat kabinetten en heel wat ministers van
Verkeer en Waterstaat in Nederland op
getreden, maar men kan rustig stellen,
dat nu eindelijk pas de eerste zinnige
nota met realistische overwegingen en
denkbeelden uit ministeriële koker te
voorschijn is gekomen.
Dat is eigenlijk al te laat, omdat in
tussen de. verkeersonveiligheid aan het
woekeren is geslagen en duizenden slacht
offers heeft gemaakt die een grotere over
levingskans zouden hebben gehad indien
er wat eerder drastisch was ingegrepen.
Het klinkt hard, maar het is niet te
ontkennen. Zowel de woningsituatie als de
verkeerstoestand in Nederland is dood
eenvoudig een kwestie van grove nalatig
heid, veroorzaakt door de verwaarlozing
van de problematiek toen deze zich voor
het eerst in zijn wanstaltige omvang aan
diende. Een vergelijking met wat op dit
gebied intussen in het buitenland is be
reikt, wijst uit dat deze beschuldiging
werkelijk niet zonder grond is.
Men moet zich niet vergissen: wat het
verkeer betreft zijn toestanden gegroeid,
die niet eens meer te lenigen zijn. Wat
men tien, vijftien jaar geleden nog had
kunnen doen kan nu in veel gevallen niet
meer. Om maar eens een voorbeeld te
noemen: het gewennen van het publiek
aan en bedienen door een snel ontwik
keld, efficiënt openbaar vervoer, om zo
doende chaotische toestanden in grote ste
den te voorkomen, is in de meeste ge
vallen niet meer doenlijk. Ten eerste niet
omdat de meesten al een eigen auto heb
ben, ten tweede niet omdat het openbaar
vervoer in de binnensteden gehinderd
wordt door een niet weg te werken chaos.
Steden en verkeer zijn twee gegeven
grootheden, die elkander niet meer kun
nen verdragen.
Veel eerder ingrijpen van de zijde der
stedelijke planologen had nog iets kunnen
redden, maar zelfs op dit moment is men
veelal nog niet zover dat men de cijfers
van de toekomst tot maatstaf van het
heden neemt.
De minister van Verkeer en Waterstaat
worstelt met een onvoorstelbare proble
matiek, die ontstaan is door nutteloos ge-
dokter gedurende tal van jaren. Ongelijk
vloerse kruisingen zijn in ons land nog
een betrekkelijke nieuwigheid, terwijl zij
al tien jaar geleden onmisbaar zijn ge
bleken. Maatregelen tegen drankmis
bruik bij autorijden zijn nauwelijks ge
troffen, terwijl het aantal doden op de
weg in enkele jaren tijds verdubbeld is.
Gescheiden rijbanen, bermbarricaden,
afscheidingen langs waterwegen, goede
verlichting, afschaffing van „glad" weg
dekmateriaal het is allemaal achter
gebleven of nog nauwelijks als normaal
aanvaard. Een dodelijke last van 3000 lij
ken per jaar rust op deze gezapigheid,
die onaantastbaar bleef heersen onder el
kander opvolgende meesters.
Des te meer moet het de weggebruiker
verheugen, dat deze minister van verkeer,
Bakker, in zijn nota spreekt van „drasti
sche maatregelen". Niet alleen op het ge
bied van de voorzorg, ook daar waar het
ongeluk al gebeurd is kan door „dras
tische maatregelen" nog veel gered wor
den: ongevallenmelding, gewondenver-
voer, eerste hulp enzovoort.
Als alle maatregelen die in de nota wor
den opgesomd snel en doeltreffend wor
den verwezenlijkt, is nog maar eep klein
deel van de achterstand ingelopen die ons
land op het gebied van de verkeersveilig
heid kenmerkte. Maar een goed begin kan
een nog beter vervolg krijgen. Het mi
nisteriële voorbeeld kan wellicht ook op
provinciaal en stedelijk bestuursniveau in
spirerend werken, zodat ook daar einde
lijk eens met de nodige durf en doortas
tendheid wordt ingegrepen voor zover de
financiële middelen ertoe beschikbaar
zijn.
KINSJASA (AFP) De topconferen
tie van de Organisatie voor Afrikaanse
Eenheid (OAE) in Kkisjasa heeft beslo
ten het onmiddellijk vertrek van de
huurlingen uit Kongo te eisen. Het ver
trek moet eventueel met behulp van be
voegde internationale organen plaatsvin
den.
De conferentie nodigt alle lidstaten uit
om, in het geval de eis niet aanvaard
wordt, alle mogelijke bijstand aan de
Kongolese autoriteiten te verlenen om
een eind te maken aan het optreden der
huurlingen.
De Verenigde Naties worden uitgeno
digd „de illegale en immorele praktijken
van de huurlingen te veroordelen en on
middellijk maatregelen te nemen om hen
te verwijderen".
Een dringend beroep wordt gericht tot
alle landen in de wereld om wetten uit
te vaardigen waarbij het werven en op
leiden van huurlingen op hun gebied tot
een misdaad wordt waartegen sancties
genomen zullen worden die hun burgers
ervan zullen weerhouden huurlingen aan
te werven.
Secretaris-generaal Oe Thant van de
Verenigde Naties is gisteren in Kinsjasa
aangekomen ter bijwoning van de top
conferentie.
SAIGON (AP). De Amerikaanse ver
liezen in de oorlog in Vietnam zijn afge
lopen week hoger geweest dan in enige
voorgaande periode gedurende de laatste
twee maanden. 242 militairen zijn ge
dood en 1490 gewond, aldus meldt het
Amerikaanse hoofdkwartier.
WASHINGTON (AP) De FBI (Fe
deral Bureau of Investigation) heeft
meegedeeld, dat in de Verenigde Staten
misdaden met geweldpleging in de eerste
helft van 1967 met een sprong omhoog
zijn gegaan. De stijging bedroeg achttien
percent en werd nog overtroffen door een
toename van het aantal berovingen met
dertig percent.
NEW YORK (AP) Gouverneur Nel
son A. Rockefeller van New York heeft
in een interview verklaard dat hij een
psychologisch keerpunt in zijn leven
voorbij is en nu in het geheel geen be
langstelling heeft in een republikeinse
kandidatuur voor de presidentsverkie
zingen van 1968. Hij zei zijn herverkie
zing als gouverneur in 1966 als een climax
te zien van zijn politieke ambities.
Nelson Rockefeller
Rockefeller steunt gouverneur George
Romney van Michigan voor de republi
keinse kandidatuur. De vorige week is
Romney becritiseerd wegens zijn ver
klaring dat hij zijn houding ten opzichte
van de oorlog in Vietnam had gewijzigd,
omdat Amerikaanse diplomaten en mili
tairen in Vietnam hem een „hersenspoe
ling" hadden gegeven.
In het daarna ontstane rumoer onttrok
het dagblad Detroit News zijn steun aan
Romney en schreef: „Het is tijd dat
Romney het stuur overdraagt aan Nelson
Rockefeller, die de laatste tijd zoveel
gedaan heeft voor Romney". Ook de New
York Times prees Rockefeller en schreef
dat het logisch was om aan te nemen
dat Rockefeller de sterkste kandidaat van
zijn partij is.
In het interview zei Rockefeller dat
hij voor dit soort lof dankbaar was,
maar dat zijn houding er in geen enkel
opzicht door was veranderd. Ik zal geen
kandidaat zijn, besloot hij.
WASHINGTON (AP) De senaat
heeft met 79 tegen vier stemmen een
wet goedgekeurd, waarbij het aan rege
ringsbureaus wordt verboden om een on
derzoek in te stellen naar het particuliere
ADVERTENTIE
31/>%
leven van hun personeelsleden. Uitgezon
derd hiervan zijn de C.I.A. (de centra
le inlichtingendienst), het bureau voor
nationale veiligheid en de federale re
cherche (FBI). De wet gaat nu naar
het Huis van Afgevaardigden.
Het wordt de uitvoerende organen van
de federale regering verboden hun em
ploye's of sollicitanten naar betrekkin
gen te dwingen zaken prijs te geven als
hun godsdienst, sexuele praktijken en
andere persoonlijke relaties en activitei
ten buiten hun dienst, welke geen ver
band houden met hun werk. Ook geldt
het verbod voor het gebruik van onder
vragingen te dien aanzien en psycholo
gische tests.
De employés mogen door ïftin superieu
ren niet onder druk worden gezet voor
het verrichten van politieke of liefdadige
bijdragen, het kopen van regeringsobli
gaties of het deelnemen aan politieke ac
tiviteiten. Ook kan niet worden geëist,
dat zij hun particuliere financiële positie
vertellen.
WASHINGTON. (A.P.) De Amerj-
daanse minister van Defensie, Robert S.
McNamara, heeft de marine en de lucht
macht opdracht gegeven, het voorberei
dende werk aan een nieuw gevechtsvlieg
tuig, dat goede prestaties moet kunnen
leveren, voort te zetten. Het nieuwe toe
stel moet de F4, momenteel de grootste
steun in de luchtstrijd in Vietnam, ver
vangen. Het zal gebruikt worden naast
de TFX, de Fill en niet ervoor in de
plaats komen. Een en ander is meege
deeld door regeringsfunctionarissen.
BELO HORIZONTE (Reuter) Bij een
busongeluk zijn in Brazilië zeker twaalf
mensen om het leven gekomen en zeven
ernstig gewond. De bus viel van grote
hoogte van een viaduct.
De Westduitse regering
heeft laten verklaren, het
volledig óneens te zijn met
president De Gaulle, toen
die sprak van „het Poolse
karakter" van het gebied
ten oosten van de Oder-
Neisse-grens. Men weet,
dat De Gaulle al in 1944
die lijn heeft erkend als
nieuwe westgrens voor
Polen, en dit standpunt
heeft hij steeds gehand
haafd. Spreekt hij van een
herenigd „Duitsland", dan
bedoelt hijwat er van het
Reich over is, ten westen
van de rivieren de Oder en
de Neisse. Daartegenover
heeft de woordvoerder van
de Bondsrepubliek gezegd:
„Uit de geschiedenis blijkt
dat het gebied ten oosten
van de Oder-Neisse Duits
gebied is, waaruit de Duit
se bewoners op onrecht
matige wijze verdreven
zijn". Verdreven zijn zij
inderdaad. Maar wat be
tekent het woord „onrecht
matig"?
Elk land, dat een ooi-log
heeft verloren, noemt natuur
lijk het verlies van grondge
bied „onrechtmatig". In dit
geval wekt de Westduitse re
gering echter ook de indruk,
dat de Polen en Russen be
paalde overeenkomsten heb
ben geschonden, eigenmach
tig en onwettig Duits gebied
hebben geannexeerd en de
bevolking daaruit hebben
verjaagd in strijd met akkoor
den of verdragen. En daaruit
vloeit dan de mening voort,
dat de Westelijke geallieer
den thans bondgenoten
van West-Duitsland dit
nooit hebben gewild. Welnu,
dit is een vergissing of een
misleiding. Het verdrijven
der Duitse bevolking uit be
doeld gebied is geschied met
Westelijke instemming.
Tijdens de tweede wereld
oorlog hebben de geallieer
den de Verenigde Staten,
Engeland, de Sovjet-Unie en
het „vrije Frankrijk" van De
Gaulle tot 1945 op het
standpunt gestaan dat het
„Derde Rijk" moest worden
verdeeld, en dat de Duitsers
zelf daarbij geen enkele
zeggenschap hadden. Van hen
werd „onvoorwaardelijke ca
pitulatie" geëist, en dit hield
in dat de overwinnaars en be
zetters soeverein werden en
met het Duitse gebied ..kon
den doen, wat zij wilden".
Dit betekende onder an
dere, dat de Duitsers zich niet
mochten beroepen op „zelf
beschikkingsrecht". Dit recht
was wel geformuleerd in het
Atlantisch Handvest, in
augustus 1941 opgesteld door
de Amerikaanse president
Roosevelt en de Britse pre
mier Churchill. Maar het gold
nadrukkelijk niet voor de
Duitsers. Op 23 februari 1944
zei de Engelse minister Eden
in het Lagerhuis dat Duits
land géén beroep kon doen op
het Handvest, althans „niet in
die zin dat het kan verhin
deren, dat de overwinnende
mogendheden territoriale re
gelingen treffen op zijn kos
ten". En op 24 mei van dat
jaar herhaalde Ghurchill:
„Het Atlantisch Handvest
bindt ons op generlei manier
inzake de toekomst van Duits
land, en het is geen akkoord
of verdrag met onze vijan
den".
Door de onvoorwaardelijke
capitulatie van 8 mei 1945
kwam er een einde aan de
Duitse soevereiniteit. In de
richtlijnen voor de geallieerde
bevelhebbers (van 5 juni
1945) leest men: „Elk der ge
allieerde commandanten zal
onbeperkt gezag uitoefenen in
de eigen bezettingszone". Er
werd zeer bewust géén
nieuwe Duitse regering inge
steld.
Het was dus een eenstem
mig standpunt van alle over
winnaars, dat zij vrijelijk
konden beschikken over het
vroeger Duitse grondgebied.
Met algemeen goedvinden,
bevestigd op alle conferen
ties, werd het gebied rond
Koningsbergen in Oost-Prui
sen afgestaan aan de Sovjet-
Unie. De oostelijke provincies
van het vooroorlogse Polen,
die voor 1922 Russisch waren
geweest, werden in handen
gelaten van de Russen. En er
bestond geen meningsverschil
over het feit, dat Polen scha
deloos gesteld moest worden
op kosten der Duitsers. Op
alle conferenties tijdens en
kort na de oorlog (Quebec
1943, Teheran 1943, Quebec
1944, Jalta 1945, Potsdam
1945), op tussenliggende bij
eenkomsten van ministers en
in nota's bestond tussen
Roosevelt, Churchill en Sta
lin overeenstemming over af
stand van Duits gebied aan
Polen. Op 15 december 1944
zei Churchill in het Lager
huis: „Wat Rusland en Groot-
Brittannië aangaat kunnen de
Polen hun gebied ten koste
van Duitsland uitbreiden naar
het westen". De Amerikanen
waren er eveneens voor ge
wonnen.
Beziet men de verzameling
van officiële teksten over
deze kwestie dan blijkt dat
tenslotte aan de Polen werd
meegedeeld dat zij moch
ten annexeren: Oost-Pruisen
(zonder Koningsbergen), de
stad Dantzig, Opper-Silezië,
het gebied ten oosten van de
Oder (met de stad Stettin aan
de monding) en Pommeren.
Open bleef slechts de vraag,
hoe de grens zou lopen ten
zuiden van de Oder. Er zijn
namelijk twee rivieren, die
allebei de naam Neisse heb
ben, en die in de Oder uit
lopen. De westelijkste (hui
dige) grens loopt langs de
Görlitzer Neisse, maar de
Glatzer Neisse stroomt ooste
lijker. Men kwam tenslotte
overeen dat op een vredes
conferentie die kwestie zou
worden opgelost. In Potsdam
(zomer 1945) werd bepaald
dat „hangende de uiteinde
lijke beslissing" alle gebied
ten oosten van de Oder-
Neisse onder Pools bestuur
zou komen en dat „de uit
eindelijke afbakening (deli
mitation) behoorde te wach
ten op de vredesregeling".
Maar in Potsdam werd de
huidige grens toch maar
nauwkeurig vermeld en het
gebied ten oosten daarvan
kwam onder Poolse „admini
stration". Dit woordt betekent
in het Engels „bestuur" en
„regering", en niet alleen
„beheer". De regering van de
Bondsrepubliek spreekt van
Poolse „Verwaltung", dus
„waarnemend beheer", maar
dat zou in het Engels „con
trol" of „management" zijn
geweest. De overwinnaars
lieten het gebied geheel aan
de Poolse regering, met de
reserve van de nadere af
bakening, en die betrof alleen
de vraag: welke Neisse wordt
de grens?
Er zijn twee feiten, die deze
stelling bevestigen. Indien
Duits gebied aan de Polen
zou zijn gegeven om het te
bezetten en voorlopig te be
heren, zou Polen een bezet
tende mogendheid zijn ge
weest, zoals de Sovjet-Unie,
de Verenigde Staten, Enge
land en Frankrijk. Welnu, die
vraag is ter sprake gekomen
en door de Grote Vier terzijde
gesteld: Polen was géén be
zettende mogendheid, het was
niel vertegenwoordigd in de
geallieerde controleraad, het
was geen rekenschap ver
schuldigd aan zijn bondge
noten. In Potsdam werd ge
sproken van „de vroegere
(former) Duitse gebieden" en
ze behoorden ook niet be
schouwd te worden als „deel
van de Sovjet-bezettings
zone".
Het tweede punt van be
tekenis is, dat het uitdrijven
van de Duitse bevolking ge
schiedde met eenstemmige
goedkeuring der geallieerden.
Nadat op 14 maart 1945 de
bedoelde Duitse gewesten aan
Polen waren overgedragen,
mocht het de bewoners daar
van evacueren naar „de rest
van Duitsland". Dit had nooit
kunnen geschieden, als de
vier Westelijke bezetters deze
verdrevenen niet hadden op
genomen, en niet de middelen
ter beschikking hadden ge
steld, oiri die stroom van
vluchtelingen op te vangen.
Dit was ook voor niemand
een probleem. Laten wij ci
teren, wat reeds op 15 decem
ber 1944 hierover is gezegd
door Churchill: „De verhui
zing van meerdere miljoenen
mensen van het oosten naar
het westen behoort te worden
doorgevoerd, evenals de ver
drijving van de Duitsers
(want dit is voorgesteld: vol
ledige uitdrijving) uit de ge
bieden. die Polen in het wes
ten en noorden wint. Want
de verdrijving is voorzover
wij in staat zijn het te over
zien het bevredigendste en
duurzaamste middel. Er zal
geen vermenging van bevol
kingen zijn, waardoor einde
loze moeilijkheden ontstaan,
zoals bijvoorbeeld in het ge
val van Elzas-Lotharingen. Er
zal schoon schip gemaakt
worden. Ik word door het
vooruitzicht van bevolkings
uitwisseling even weinig ver
ontrust als door de grote
landverhuizingen, die in mo
derne omstandigheden veel
gemakkelijker mogelijk zijn
dan voorheen ooit het geval
was". En dit was ook het
standpunt van Russen, Ameri
kanen en Fransen.
Naturlijk was dit voor
de Duitsers „onrechtmatig".
Maar niet voor de Polen: hun
was nadrukkelijk door de vier
grootste mogendheden toe
stemming verleend „ge
wezen Duits gebied" te be
sturen en de Duitsers er uit
te verdrijven. Pas toen Polen
in de „koude oorlog" (buiten
zijn schuld) onder Russische
voogdij kwam, ging het Wes
ten zijn eigen besluiten twij
felachtig stellen. Men kan
echter niet verwachten, dat
de Polen dit ook doen!
Een auto die zowel rijden als varen
kan is geen nieuwtje meer. Maar
voor deze moeten wij een uitzonde
ring maken. Het is de Duitse
„amphicar", die erop gebouwd is om
zelfs woeste wateren, zoals het Ka
naal, te bevaren. Hier ziet u de
amphicar daarmee doende. Op de
weg rijdt het wagentje maximaal
112 km per uur. Op zee haalt hij er
twaalf per uur.
Vriendschappen niet verloochend
Dit heeft de Franse minister vdn voor
lichting, Gorse, woensdag verklaard na
een kabinetszitting waarin president De
Gaulle verslag deed van zijn bezoek aan
Polen.
Volgens de minister had De Gaulle in
Warschau de Franse politiek van ontspan
ning, overeenstemming en samenwerking
in Europees verband diepgaande toege
licht. Zijn Poolse gesprekspartners had
den hem in dit verband een uiteenzet
ting van de bijzondere positie van Polen
gegeven.
De Franse president heeft uit zijn direct
contact met Warschau een „zeer bemoe
digende indruk" meegebracht met be
trekking tot de mogelijkheden van een
gemeenschappelijke aktie van beide lan
den, zo zei minister Gorse. De minister
legde er nog de nadruk op, dat De Gaulle
in het oosten zowel als het westen niet
van de politieke lijn is afgeweken, die hij
zichzelf heeft gesteld.
BONN President De Gaulle heeft de
Westduitse regering bij zijn jongste over
leg met Bonn niet het advies gegeven de
Oder-Neisse-grens als definitieve oost
grens van Duitsland te erkennen. Dit ver
klaarde Klaus Schütz, staatssecretaris van
het ministerie van Binnenlandse Zaken
in Bonn, woensdag in antwoord op vragen
uit het parlement. Het is wel juist dat De
Gaulle en bondskanselier Kiesinger de
„problematiek van de Oder-Neisse-grens"
hebben besproken, aldus Schütz. Volgens
hem kon men evenwel in dit verband
niet spreken van een raad van De Gaulle
aan Kiesinger.
rMWWMWWWWVWWWWVMWWW*
Overstromingen. De overstromingen in
India hebben tot dusver aan veertig
mensen het leven gekost. De staten
Bihar en West-Bengalen tellen elk
meer dan een miljoen daklozen. Ook
zijn duizenden hectaren bouwland ver
nield.
Veroordeling. In de hoofdstad van Rhode-
sië Salisbury is een neger tot twee
jaar gevangenisstraf veroordeeld we
gens het verstrekken van voedsel? en
onderdak aan een verzetsstrijder.
Zwijgmuur. De bevolking van de Itali
aanse stad Milaan wordt de laatste tijd
opgeschrikt door bloedige nachtelijke
twisten in de onderwereld. Voor zover
men heeft kunnen registreren zijn bij
het beslechten van geschillen tussen
benden in zes dagen vier doden geval
len en twaalf mensen gewond. De Mi
lanese politie is op haar hoede, maar
loopt telkens vast op een „muur van
stilzwijgen".
Nationalisatie. Het nationaliseren van
Amerikaanse bedrijven in Algerije is
voortgezet met het onder staatsbeheer
stellen van „Detersav-Algerije", een
filiaal van de Amerikaanse fabrikant
van chemische produkten „Procter and
Gamble".
Sigaretten-diefstal. Zes gemaskerde man
nen hebben op een Londense kade
twee grote vrachtwagens met een la
ding sigaretten en tabak ter waarde
van een miljoen gulden buitgemaakt.
De verzekeringsmaatschappij heeft een
beloning van 100.000 gulden uitgeloofd
voor de opsporing.
Angola-front. De permanente delegatie
van de Volksbeweging voor de Bevrij
ding van Angola heeft in Algiers be
kendgemaakt, dat „aan het zuidooste
lijke front in Angola" verbitterde ge
vechten worden geleverd tussen ver
zetsstrijders en Portugese militairen.
In juni zouden 160 Portugese soldaten
zijn gesneuveld.
