Première van twee éénakters in de Koninklijke Schouwburg Neem óók TWIN Neem óók TWIN prettig rollen, lekker roken! Jan Mens zeventig jaar Bosch-expositie geopend met Brabantse zwier VANAVOND Schrappen VPRO- satire gelaakt Somber licht en komisch duister bij Schaffer beweert, dat hij steeds de meeste vissen vangt Illya Kuryakin getrouwd Paus onderscheidt protestant - MAANDAG 18 SEPTEMBER 1967 omdat hij TWIN rookt, overdrijft natuurlijk sterk! TWIN is alleen een prima halfzware shag. Prettig om te rollen, omdat hij lang gesneden is. Lekker om te roken, omdat hij goed gemengd is. Of U Uw vissen nu vangt of koopt: neem In elk geval TWIN. U rookt er voortreffelijk van. Zwendel Luchtig De radio geeft dinsdag T elevisieprogramma's C. J. E. Dinaux Simon Koster m&m SWTS „Helder zien in het donker" („White lies" en „Black comedy")twee een akters van Peter Shaffer. Vertaald door Alfred Pleiter. Nederlandse pre mière bij de Haagse Comedie op 16 september in de Koninklijke Schouw burg, Den Haag. Regie: Carl van der Plas. Hoofdrollen: Myra Ward, Steye van Brandenberg. Jaap Wieringa, Gui- do de Moor, Paula Petri, Gijsbert Ter- steeg. Decors: Hep van Delft. Kos tuums: Has Noordhoek Hegt. Buster Keaton in actie. Nederland 1. De gezamenlijke kerken, brengen hun actualiteitenrubriek Ken merk onder een nieuwe redactie, bestaan de uit Wim Koole en Joop Reinboud. Daarna VARA-ra-boem-TV. De camera ploeg ging naar Medemblik, waar korte- baan draverijen worden gehouden. Na het journaal voor de laatste maal Thom Kei ling als spelleider: de zomerquiz Tik tak tor loopt ten einde. Verder eerst de Ame rikaanse film „Kent U Buster Keaton" Keaton was één van de grote filmkomie ken uit de tijd van de stomme film. Kea ton werkte mee aan een kleine honderd films, maar heeft in geen enkele daar van gelachen. Tot slot de actualiteitenru briek Achter het Nieuws, deze keer ge heel gewijd aan het probleem van de onge huwde moeders. Nederland 2. De VPRO bouwde met twee onderdelen. Het eerste komt uit Amerika, het tweede uit India. Eerst een aflevering van de serie Five Americans. Bekende Amerikanen belichten de proble men waarmee hun land worstelt. Van avond de schrijver Norman Mailer, die kort na de tweede wereldoorlog zijn de buut maakte met „The naked and the dead". Na Amerika India. Niet lang ge leden zagen we het tweede deel van de film Apur Sansar, waarin het jongetje Apu naar de grote stad trok. Aan het slot overleed zijn moeder. De VPRO zendt nu het laatste deel uit. De kleine Apu is inmiddels groot geworden. Hij trouwt, maar ook nu laat het noodlot hem niet in de steek. Bij de geboorte van hun eer ste kindje overlijdt zijn vrouw. Apu trekt er opnieuw op uit. Zijn zoontje blijft al leen achter. Na veel avonturen komt Apu uiteindelijk bij zijn zoontje terug. UTRECHT-DEN HAAG. Een aantal VPRO-leden, onder wie enige letterkun digen, heeft zaterdag een telegram ge zonden aan de VPRO-voorzitter, waarin zij vragen om een buitengewone verga dering van het algemeen bestuur. Reden zijn de recente gebeurtenissen rond het satirisch tv-programma dat de VPRO zou gaan uitzenden. Degenen die het tele gram hebben ondertekend zijn verontrust door „het feit dat de indruk wordt ge wekt dat het programmabeleid mede wordt bepaald door de Telegraafrel, dat voorts naar buiten de schijn bestaat dat beleidsverantwoordelijkheid op het per soneel wordt afgewenteld, terwijl naar het gevoel van de verontruste leden deze zaak eleganter intern had kunnen wor den afgedaan". Ook het bestuur van de beroepsvereni ging van creatieve televisiemedewerkers „Groep 73" heeft intussen een telegram verzonden, gericht aan de voorzitter van het algemeen en dagelijks bestuur van de VPRO. In het telegram wordt gesteld, dat het bestuur van deze vereniging ken nis heeft genomen van een recent pers communiqué van de directie van de VPRO met betrekking tot het stopzetten van de voorbereiding van een televisie programma. „Door dit communiqué wordt de be kwaamheid van een aantal uwer voor naamste stafmedewerkers eenzijdig dis cutabel gesteld. Wanneer het voor alle programmaschepping onvoorwaardelijk nodige vertrouwen tussen directie en staf geschaad wordt is zulks betreurenswaar dig genoeg, maar door het publiekelijk desavoueren van medewerkers komt het algemeen vertrouwen in de televisiema kers in het geding. Tegen een dergelijke actie en de daaruit blijkende mentaliteit tekenen wij protest aan, daar zij afbreuk doen aan de belangen van de Nederland se televisie en het creatieve werkklimaat (ADVERTENTIE) DEN HAAG De schrijver Peter Shaf fer is een enigszins aparte figuur in de Engelse toneelwereld. Hij behoort niet tot de mensen van de „nieuwe richting" als Pinter, Osborne en Arden, en evenmin tot de meer conservatieve school die in En geland nog altijd zeer in zwang is, maar neemt een soort middenpositie in. Hij is een man van intelligentie en fantasie, met een grondige kennis van de drama tische techniek, zoals hij heeft getoond met zijn eenakters „The private ear" en „The public eye", in 1963 onder de titel „Horen en zien" gespeeld door de Haagse Comedie (die al eerder zijn „Etude voor één hand" had opgevoerd). Het enige stuk waaruit tot dusver is gebleken dat Shaffer over nog andere, veel dieper- gaande kwaliteiten beschikt, namelijk het historische drama „The royal hunt of the sun" over het conflict tussen katholicis me en heidendom tijdens de Spaanse ver overingen in Zuid-Amerika, is in ons land helaas nog niet gespeeld. Wel heeft de Haagse Comedie nu twee nieuwe eenakters van Shaffer op haar re pertoire genomen: „White lies" en „Black comedy"; onder de nogal geforceerde Nederlandse verzameltitel „Helder zien in het donker" werden ze dit weekeinde samen in de Koninklijke Schouwburg ver toond. De eerste helft van die verzamel titel slaat op het feit dat de hoofdper soon in „White lies" een zogenaamde hel derziende is, terwijl de tweede helft be trekking heeft op de duisternis waarin de andere eenakter zich grotendeels af speelt. Sophie, die zogenaamde helderziende, is een burgerjuffrouw die zich voordoet als een aan lager wal geraakte barones om zo in een badplaatsje aan de Engelse kust als kaartlegster een armzalige boterham te verdienen. De manager van een beat- groepje, Frank, laat haar op zekere dag bij wijze van „vision" een door hem zelf bedacht leugenverhaal vertellen aan de jonge zanger Tom, aan wie de manager zijn vriendinnetje dreigt te verliezen; van dat leugenverhaal, opgedist terwijl Sophie in haar kristallen bol staart, moet Tom zo schrikken dat hij het meisje voortaan wel uit de weg zal gaan. Maar Tom heeft de truc dadelijk door, omdat Franks in structies gebaseerd waren op een leugen verhaal van Tom zelf, waarmee deze zijn afkomst en jeugd heeft willen romantise ren om zich daarmee de onontbeerlijke „image" te geven. Sophie herkent in de ze situatie een stuk van haar eigen ver leden: ook zij heeft zichzelf en de man die zij liefhad belogen terwille van een „ima ge" en daarmee heeft ze haar leven ka pot gemaakt. Ze bekent de zwendel, keert zich tegen Frank en moedigt Tom aan, zichzelf te zijn inplaats van een „image" ook tegenover het meisje. Een wat bloedarm bedenkseltje, dat beneden het peil van Shaffers andere werk is gebleven, zowel door de conven tionele karaktertekening als door het wei nig geïnspireerde en ook al zo vaak ge hoorde gepraat over de menselijke mas kerade, al wordt daar in dit geval het modewoord „image" voor gebruikt. On der regie van Carl van der Plas heeft zelfs het fijn-genuanceerde spel van Myra Ward de cliché-figuur Sophie niet tot wer kelijk leven kunnen brengen en de moei te van Steye van Brandenberg om de jaloerse manager geloofwaardig te maken haalde al even weinig uit. Alleen de jon ge Jaap Wieringa kon nog enige eer be halen aan de rol van Tom, die dan ook het gevoeligst geschreven is. Wat men na de pauze te zien krijgt is van een veel luchtiger soort. „Black co medy" is eigenlijk een moderne parafra se van een vermaarde Chinese pantomi- ne-scéne, „het gevecht in de donkere ka mer", waarbij het toneel hel verlicht is maar de acteurs zich gedragen als men- HILVERSUM I 7.00 Nws. 7.10 Ochtendgymnastiek. 7.20 Gramm.muz. 7.55 Deze dag. 8.00 Nws. 8.10 Actualiteiten. 8.15 Gramm.muz. (8.30-8.35 De groenteman) 8.50 Morgenwijding. 9.00 Klankjuwelen (9.35-9.40 Waterstanden). 10.00 Voor de kleuters. 10.10 Arbeidsvitaminen (11.00-11.02 Nws.). 11.55 Beurs 12.00 Lichte muz. uit Nieuw-Zeeland. 12.27 Mededelingen .land- en tuinbouw. 12.30 Nws. 12.40 Actuali teiten. Nationaal programma: 12.55 Ope ning van de nieuwe zitting der Staten-Ge- neraal. 13.15 Troonrede. 13.40 Commenta ren op de troonrede. 14.20 Klassieke muz. 15.20 Nws. Nationaal Programma: 15.30 De Miljardennota en de troonrede. 16.00 Nws. 16.02 Oude liederen. 16.15 Voor de jeugd. 17.15 Gramm.muz. 18.00 Nws. 18.15 Actua liteiten. 18.30 Promenade Orkest. 18.55 Paris vous parle. 19.00 Muziek mozaïek. 20.00 Nws. 20.05 Licht orkest. 20.35 Licht programma. 21.50 Jazz. 22.30 Nws. 22.40 Actualiteiten. 22.55 Oude muz. 23.55 Nws. HILVERSUM II 7.00 Nws. 7.10 Meditatie. 7.15 Gramm.muz. (7.30-7.32 Nws.). 7.55 Overweging. 8.00 Nws. 8.10 Gramm.muz. 8.30 Nws. 8.32 Voor de huisvrouw 10.00 Klassieke gramm.muz. 10.45 Interkerkelijke gebedssamenkomst. 11.15 Voor de zieken. 12.00 Musette orkest. 12.18 Marktberichten voor schippers. 12.20 Voor de landbouwers. 12.27 Mededelingen land en tuinbouw. 12.30 Nws. 12.40 Actualiteiten. 12.50 Boertjes van Buuten. 13.30 Licht mu ziekprogramma. 14.20 Schoolradio. 14.40 Licht ensemble. 15.00 Pizzicato. 17.00 Over heidsvoorlichting. 17.10 Voor de jeugd. 18.00 Pianospel. 18.20 Uitzending van de C.P.N. 18.30 De Springplank. 19.00 Nws. 19.10 Ac tualiteiten. 19.30 Conciliepostbus. 19.35 Vau deville. 20.00 Klassieke muz. 21.45 Moderne liederen. 22.00 Geestelijke liederen. 22.30 Nws. 22.40 Overweging. 22.45 Dag. land! 23.15 Nijmegen in dubio. 23.45 Licht orkest. 23.55 Nws. HILVERSUM III 9.00 Nws. 9.02 Aktua. 9.10 Lichte platen. 10.00 Nws. 10.02 Pop- en cabaretprogramma. (11.00 Nws.). 12.00 Nws. 12.02 Ekspres. (13.00 Nws.). 14.00 Nws 14.02 Verzoekplaten. 15.00 Nieuws. 15.02 Mix. 17.00 Nws. 17.02-18.00 555en en 666en. BRUSSEL 324 M 12.00 Nws. 12.03 Lichte muz. 12.40 Weer bericht. 12.48 Lichte koorzang. 12.55 Buiten lands persoverzicht. 13.00 Nws. 13.20 Tafei- muz. 14.00 Nws. 14.03 Lichte muz. 15.00 Nws. 15.03 Volksconcert. 16.00 Nws. 16.03 Beurs berichten. 16.09 Lichte orgelmuz. 16.30 Pro gramma voor oudere luisteraars. 17.00 Nws. 17.15 Spirituals en gospelsongs. 17.45 Engelse volksliederen. 18.00 Nws. 18.03 Voor de sol daten. 18.28 Paardesport. 18.30 Franse les. 18.32 Lichte muz. 18.45 Sport. 18.52 Taalwen- ken. 18.55 Lichte muz. 19.00 Nws. 19.40 Lich te muz. 19.50 Syndicale kroniek. 20.00 Hand in hand met Nederland. 20.30 Hoorspel. 21.41 Amusementsmuz. 22.00 Nws. VOOR MAANDAG NEDERLAND I 18.45 De Minimolen. 18.50 Journaal. 18.55 Reclame. 19.00 Kenmerk. 19.30 VARA-RA- BOEM-TV. 19.56 Reclame 20.00 Journaal. 20.16 Reclame. 20.20 Tik Tak tor. 20.50 Kent u Buster Keaton? (filmportret). 21.45 Achter het nieuws. 22.45-22.50 Journaal. NEDERLAND II 20.00 Nws. in het kort. 20.01 Reclame. 20.05 Wie is Norman Mailer? (TV-film). 20.30 Apur Sansar, (speelfilm). 22.10 Reclame. 22.15-22.30 Journaal. VOOR DINSDAG NEDERLAND I 10.20-12.00 Schooltelevisie. 12.55-13.45 Prinsjesdag. 18.45 De Minimolen. 18.50 Nws. in het kort. 18.55 Reclame. 19.00 Dodenkust (filmimpressie). 19.10 Batman. 19.56 Reclame. 20.00 Journaal. 20.16 Reclame. 20.20 In Hol land staat een huis. 21.00 De Spookstad. (De Wrekers). 21.50 Vanavond in Nieuws poort. 22.30-22.35 Journaal. NEDERLAND II 19.30 Prinsjesdag. 20.00 Nws. in het kort. 20.01 Reclame 20.05 De zoete smaak van welvaart. 20.35 De perzikdief (speelfilm). 21.56 Reclame. 22.00-22.15 Journaal. Het heeft me, zei Goethe eens tegen zijn vriend Eckermann, eigenlijk nooit veel kunnen schelen of ik nu potten bakte of schotels. Waar het voor hem op aan kwam was, dat men woekert met zijn talenten. Jan Mens, die vandaag zijn ze ventigste verjaardag viert, heeft zich met alle mogelijkheden van zijn gaven aan zijn schrijverschap gewijd als een be kwaam ambachtsman en een levenswerk opgebouwd, dat gewaardeerd wordt door een brede lezerskring. Hij werd niet al leen in Amsterdam geboren, hij was van huis uit een „geboren Amsterdammer" en hij bleef deze grote liefde trouw. „Zo dra ik het IJ ruik," schreef hij, „het Damrak zie met de huizen aan het water, het carillon hoor van de Oude Kerk, weet ik thuis te zijn". Uit dat gevoel van ver bondenheid met het Amsterdamse volks leven is de gehele Griet Manshande-cy- clus („De blinde weerelt", „Het goede inzicht", „Godt alleen d'eere" voortgeko men. Hij schreef historische romans („Mees ter Rembrandt" en het aan onze polder meester Leeghwater gewijde „Goud on der de golven"), hij schreef ten dele onder het pseudoniem Aart de Rode boeiende kinderboeken, hij reconstrueerde in een levendige verteltrant het leven van Betje Wolff en Aagje Deken, de schrijf sters van „Sara Burgerhart". Maar hij is op z'n best als hij mensen beschrijft in hun dagelijkse doen, zonder daarbij door te dringen in diepere psychische roerselen, mensen die hij in het leven van alledag had waargenomen. Hij zocht geen „paarlen poorten, noch goudgevloer- de straten". En hij voegde daaraan toe: „voor mij de morsige keien van de Gel derse Kade en het donkergebeitste muur werk van de Schreierstoren, Heer, en als het mag George Breitner tot hemelgezel." Realist Jan Mens heeft de traditie van de rea listische roman voortgezet, „eerlijk en trouw aan de aandachtig waargenomen werkelijkheid", zoals het geformuleerd staat in het rapport van de jury, die in 1938 zijn debuut „Mensen zonder geld" bekroonde met de Eerstelingenprijs van de Uitgeverij Kosmos. Hijzelf noemde zich een zwerver in zijn stad: „al zwervend vergaar ik en vertel daarvan op mijn manier. Wonderlijk, zo vaak ik in het hart van de oude stad mijn bezigheid vond; Monnikenstraat, Tuinstraat, Warmoesstraat, Spuistraat, Bloemstraat: ze hangen als goede herin neringen in mijn geheugen. Mijn wonen de eerste jaren van mijn „houwelijck" op de Lauriersgracht in het hartje van de Jordaan, het stemt tot weemoed als ik er aan terugdenk". In zijn autobiografi sche roman „Koen" en „Op liefde's lichte voeten", in zijn „Amsterdam, Pa radijs der herinnering", heeft men kunnen lezen hoe levendig die Amsterdamse jeugd in hem nawerkte. Populair Jan Mens Dezer dagen verscheen van Jan Mens bij Kosmos in Amsterdam een trilogie over het verhaal van Marleen. Deze uit gave, die als titel heeft „De kleine waar heid" omvat „Marleen", „Het heldere uur" en „Het kleine verschil", van welke boeken reeds herdrukken verschenen wa ren. Wie Mens een populair schrijver noemt geeft hem de eer die hem ruimschoots toekomt. Zijn boeken werden stuk voor stuk vele malen herdrukt. Er moest dus iets in zijn werk zijn dat op een bijzon dere manier weerklank vond. Dat „iets" is zijn eenvoud, zijn eerlijkheid, die er zich niet om bekommerde of hij potten of schotels bakte, of datgene wat hij schreef wel of niet van een hoog kunst gehalte was. „Er zijn zwaluwen, er zijn mussen: wie zijn de gelukkigste onder Gods goede he mel?", vroeg hij zich, het antwoord sug gererend, in een autobiografische aante kening af. Mus dan wel zwaluw, hij heeft zijn uitgebreid lezerspubliek veel mense lijks geboden. Hij zal als zeventigjarige de pen nog wel niet neerleggen. Dirk Cos- ter herinnerde hem destijds aan Goethe's uitspraak: „bilde Künstler, rede nicht". Mens hééft „gebildet". Hij heeft zich af zijdig gehouden van het litteraire leven, hij heeft niet „geredet", hij deed zijn werk. En ziedaar een oeuvre, waarvoor velen, zeer velen hem dankbaar zijn. David McCallum, beter bekend als Illya Kuryakin uit de televisieserie „The Man from Uncle", is op Long Island in het huwelijk getreden met Katharine E. Carpenter. Het huwelijk werd voltrokken in de Lutherse kerk van Valley Stream. Honderden luidruchtige tieners verdron gen zich rond de kerk ondanks het slechte weer. Krijsende meisjes vertrapten de beplanting rond het kerkje. Slechts weini gen zagen McCallum, die een kwartier voor het begin van de plechtigheid een zijdeur werd binnengeloodsd. McCallum's collega Robert Vaughn (Na poleon Solo) kwam wel gewoon bij de hoofdingang aan. sen die zich in volslagen duisternis be vinden. Shaffer gebruikt hetzelfde uit gangspunt voor een reeks kolderieke ta ferelen met een groep mensen die in een pikdonker beeldhouwers-atelier eikaars aanwezigheid horen maar niet zien ter wijl het schouwburgpubliek heel goed kan zien hoe zot ze zich gedragen omdat wat voor de spelers „donker" is, „licht" is voor de toeschouwers, en omgekeerd. Het is een allergekste vertoning, die absoluut niets om het lijf heeft, maar waarvan het effect bijzonder komisch is. Te meer omdat er met grote mimische en zelfs gymnastische vaardigheid, en zonder angst om de grenzen van het ka rikaturale te overschrijden, wordt geak- teerd. Het is een en al onverbloemde klucht, wat hier onder speelse regie van Van der Plas ten beste wordt gegeven door Myra Ward, Steye van Brandenberg, Gijsbert Tersteeg, Guido de Moor, Inge borg Elzevier, Paula Petri en Frans van der Lingen maar wie niet bang is voor een beetje kolder kan er enorm veel ple zier mee hebben. En, als hij onder 't lachen goed oplet, ook nog diep respect bij zich voelen opkomen voor de uitzon derlijke lichaamsbeheersing die bij dit soort clownerie van de spelers wordt ver eist. woordigers van de vele landen vanwaar stukken voor deze tentoonstelling zijn afgestaan, afgevaardigden van het depar tement van Onderwijs en Kunsten en directieleden van verscheidene musea uit binnen- en buitenland. Burgemeester Lambooy sprak er zijn blijdschap over uit het prinselijk paar voor de tweede maal in Den Bosch te kunnen begroeten. De eerste maal in 1965 als verloofd paar, en nu als gelukkige vader en moeder van een zoon, „die ons alleen wat heeft verbaasd, misschien ook wat teleurgesteld, toen hij zelfs niet een beetje wilde huilen toen hij juist veertien dagen geleden werd gedoopt. Wij hadden zo graag zijn stem gehoord", aldus mr. Lambooy. Mejuffrouw dr. M. A. M. Klompé, mi nister van Cultuur, Recreatie en Maat schappelijk Werk, verrichtte de opening na een inleiding op het werk van de meester door professor dr. J. Bruyn, hoogleraar aan de Gemeentelijke Univer siteit van Amsterdam. Zij vestigde er de aandacht op dat dit de eerste grote ten toonstelling is van een naoorlogse reeks, die buiten de randstad Holland wordt gehouden. Des te opmerkelijker is. dit feit omdat het plan voor de tentoonstelling in eerste aanleg uit de burgerij is voortge komen. Zij huldigde daarvoor in het bij zonder mr. T. Frenken, secretaris van de Stichting Jeroen Bosch Expositie. De tentoonstelling trok zondag de eerste dag van openstelling voor het pu- biiek 2.500 bezoekers. De tentoonstelling is gemakkelijk te vinden doordat de route met grote rode pijlen is aangegeven. De toegangsprijs bedraagt 3,- overdag en 2.- 's avonds; personen onder achttien jaar 1.50. Ge combineerde treintoegangsbiljetten met reductie zijn op de meeste stations ver krijgbaar. De catalogus kost 12.50, een bijbe horend deel met verscheidene inleidingen over het werk van de meester 6.-. ALKMAAR. De protestantse schrijver Anthony van Kampen heeft zondagmid dag in het gemeentehuis van Bergen uit handen van pastoor A. van der Stadt een pauselijke onderscheiding ontvangen. De schrijver is ridder in de orde van Sint-Sylvester geworden. Hij heeft deze voor een protestant unieke onderscheiding gekregen in verband met zijn actie voor de leprozenkolonie van pater Jan de Vries in het Amazonegebied. Van Kampen heeft na een bezoek aan Brazilië via publikaties in Nederlandse kranten ruim 150.000 ingezameld voor de melaatsen. Hun ellende inspireerde hem ook tot het schrijven van een roman. Prinses Beatrix en prins Claus hebben toe stemming gegeven de nieuw te bouwen kliniek van pater De Vries naar prins Willem-Alexander te noemen. (Van een onzer redacteuren) DEN BOSCH. Met Brabantse zwier is zaterdag in aanwezigheid van prins Claus en prinses Beatrix in 's-Hertogen- bosch de Jeroen Bosch-tentoonstelling ge opend, die de hoofdstad van Noord-Bra bant tot en met 15 november in haar ban zal houden. Onder de genodigden, die zaterdagmiddag in de stadsschouwburg werden verwelkomd door mr. J. A. de Roy van Zuydewijn, voorzitter van de Stichting Jeroen Bosch Expositie en de burgemeester van Den Bosch, mr. R. J. J. Lambooy, waren diplomatieke vertegen-

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1967 | | pagina 6