Defensie gaat bezuinigen
MINDER DIENSTPLICHTIGEN
Bittere pillen slikken
bij de begroting 1968
Nog geen superfregatten
en kernduikboten
Wet ziektekosten
wordt verschoven
naar begin 1968
...dankzij de
AMR O-Salarisrekening.
Want die geeft
(Plus alle giro-mogelijkheden)
AMRO BANK
Rotterdam
krijgt het
dubbele
ONTWIKKELING VAN
NOORDEN IN STUDIE
PRINSJESDAG 1967
m
Spaanse arbeiders
eisen recht
om te staken
BEGROTING SOCIALE ZAKEN
15
II
AMSTERDAM-ROTTERDAM BANK
IMF
DINSDAG 19 SEPTEMBER 1967
PROF. WITTEVEEN
W. DEN TOOM
I Naar 29.3 percent
Dode punt
Belangrijke bijkomstigheid: u
heeft dan meteen uw eigen vaste
bank voor vele andere bankdien
sten. Zoals bijvoorbeeld: de
spaarmogelijkheden van 4
t/m 6% rente, de AMRO-
lening, verzekeringen, beleg
gingsadviezen enzovoorts.
Bij elk kantoor van de AMRO
Bank ligt een gratis folder
over de AMRO-Salaris-
rekening voor u klaar.
Opgesoupeerd
B. ROOLVINK
WAAR KOMT HET GELD VANDAAN*
MADRID (Reuter). Ruim tienduizend
arbeiders uit de mijnstreek in het noorden
van Spanje hebben maandag een stakings
recht geëist, dat in de praktijk kan wor
den uitgeoefend. Stakingen zijn weliswaar
onder de Spaanse wet toegestaan, maar
het nationale vakverbond, dat als enige
ln het land zowel de werkgevers als de
werknemers vertegenwoordigt, heeft nog
nooit een staking uitgeroepen.
De arbeiders willen dat in de arbeids
wet, die nu in voorbereiding is bepalingen
worden opgenomen die de mogelijkheid
scheppen om het recht om te staken in
de praktijk uit te oefenen. Ze hebben hun
wensen in een nota aan de voorzitter van
het vakverbond voorgelegd. Tot de onder
tekenaars behoorden vijfhonderd functio
narissen van het vakverbond. Zij eisen
onder meer de instelling van stakingskas
sen en afzonderlijke bonden van werk
gevers en werknemers.
(Van onze correspondent)
DEN HAAG. Bij het afsluiten
van de memorie van toelichting op
de Defensiebegroting 1968 had het
beraad over de defensiefinanciering
in het kader van de totale overheids
bestedingen gedurende de jaren tot
en met 1971 nog niet het stadium be
reikt dat een meerjarenplan kon
worden opgesteld. Zodra dit het geval
is en bovendien overeenstemming is
bereikt over de plannen van de
NAVO voor de periode 1968-1972 zal
de minister in een Defensienota nader
op zijn toekomstige beleid terug
komen.
Defensie gaat flink bezuinigen. Tekort
aan financiële middelen heeft de rege
ring genoodzaakt ook aan de verdere ont
wikkeling van het defensie-apparaat be
perkingen op te leggen. Om de paraat
heid niet aan te tasten zal daarom fneer
nog dan voorheen alle energie worden ge
richt op de hoofdtaken van de strijd
machten met achterstelling of desnoods
opoffering van secundaire en tertiaire
taken. Bezuinigingen in de exploitatiekos
ten moeten ruimte vrijmaken voor nood
zakelijke vernieuwingen in de materiële
sector. Sommige van deze bezuinigingen
kunnen worden bereikt door vermindering
van de personeelslasten.
Er zullen minder dienstplichtigen wor
den opgeroepen .Omvang en duur van
herhalingsoefeningen zullen worden be
perkt, opleidingen geconcentreerd, admi
nistraties vereenvoudigd en geconcen
treerd. Een vijftiental verouderde kazer
nes en een aantal magazijnen zullen
worden opgeheven.
Andere bezuinigingen worden verkregen
door inv^steringslasten over een langere
tijd te spreiden. Zo zullen de twee voor
de marine bestemde superfregatten niet
in 1968 maar een jaar later worden aan
besteed. De plannen voor de aanschaffing
van kernonderzeeboten zijn voorlopig
helemaal van de baan. Nieuwe lichte
tanks komen er vooreerst ook niet en bij
het huren van oefenterreinen wordt de
grootst mogelijke terughoudendheid be
tracht. Er komt echter een militaire
oefengelegenheid van 2600 ha. in het droog
te leggen Lauwerszeegebied.
De plannen voor de luchtmacht op korte
termijn worden beheerst door de aankoop
van de NF-5-vliegtuigen, die in de jaren
1969-1971 ter beschikking komen. Voor de
periode daarna wordt rekening gehouden
met de al dan niet gedeeltelijke vervan
ging van de huidige luchtverdedigings
vliegtuigen (F. 104), van het NIKE-wapen-
systeem en van de vliegtuigen voor de
eerste opleiding (S 11). Voor het HAWK-
geleide wapensysteem is een nieuw type
projectiel in ontwikkeling, dat doelmatiger
is en minder onderhoudswerkzaamheden
vereist. De Europese industrie zou het in
licentie kunnen produceren. Ook dit echter
is een project van latere datum.
ÖVERSCHSmDJKJSEM VAH DC
GeRAAMDC UfT&AVEN
müjoan guidart
20C0
1600
140Ö
1200
WO 61 82 63 «4. 68 86 #71
(Van onze financiële medewerker)
Den Haag Bittere pillen zijn moei
lijk te verteren en de minister van Finan
ciën heeft er heel wat moeten slikken
voor hij zijn begroting voor 1968 aan de
Staten Generaal kon voorleggen. Ondanks
de continuering van enkele belastingmaat
regelen van het vorige kabinet en de
trendmatige groei van de belasting
inkomsten, is er een begrotingstekort uit
de bus gekomen dat even groot is als
het werkelijke tekort dat over 1967 wordt
becijferd. Het tekort is zelfs groter dan
kon worden voorzien, toen het kabinet-
Cals struikelde over de uitgavendrempel.
liet is allemaal wel begrijpelijk maar
dat maakt daarom de pil, die ons volk
moet slikken, niet minder bitter.
Het kabinet zit met de moeilijke erfe-
I nis, dat het niet eenvoudig is om een
eenmaal op gang gekomen stijging van
het uitgavenpeil in toom te houden. Voor
al bij de huidige conjunctuur, die in som
mige delen van het land ernstige moei
lijkheden in het leven roept, kan niet met
het hakmes worden gewerkt om rigoureus
te bezuinigen. De uitgaven voor het ko
mende jaar worden niet telkenmale bij
de begrotingsvoorbereiding geheel opnieuw
afgesproken. Zij worden in belangrijke
mate bepaald door eerder genomen be
slissingen. Deze opmerking in de miljoe
nennota doet haast oud-testamentisch aan
van de zonden der vaderen, die worden
bezocht aan de kinderen tot in het derde
en vierde geslacht.
Onderwijs, defensie, volkshuisvesting en
sociale voorzieningen zijn het kind van de
rekening geworden en toch zijn de begro
tingsuitgaven tot een zodanig peil geste
gen dat zij een groter deel van het na
tionale inkomen in beslag nemen dan ooit
het geval is geweest (29,3 percent tegen
28,6 percent in 1967 en bijv. 24,3 percent
in 1960). Ten gevolge van de stagnatie
in de conjunctuur blijven de belastingin
komsten beneden het gewenste peil, de
kapitaalmarkt is niet in staat om de leem
te te overbruggen en dientengevolge zal
de staat in toenemende mate langs infla
toire weg financieren. Dat kan door het
plaatsen van schatkistpapier bij de ban
ken, die wellicht door de salarisbetaling
per bankgiro in de toekomst maandelijks
minder geld nodig hebben om de schom
melingen in de bankbiljettencircnlatie op
te vangen. Bovendien is er een wisselwer
king doordat het op schatkistpapier aan
het rijk uitgeleende geld door de betaling
van de overheidsuitgaven weer bij de ban
i ken terugkeert, waarna het opnieuw kan
worden aangewend voor de aankoop van
schatkistpapier. Zo blijft de molen draai'
en, maar het blijft in feite een inflatoire
financiering.
DEN HAAG. De invoering van de
algemene wet (bijzondere) ziektekosten
zal naar begin 1968 worden verschoven.
Aldus blijkt uit de begroting 1968 van het
departement van sociale zaken en volks
gezondheid. Als gevolg van een verminde
ring van de aanvankelijk voorgenomen
ADVERTENTIE
Salarisverhoging..
3'/:"/o rente
rijksbijdrage in de financiering van de
nieuwe wet zal een heffing van een pre
mie van ongeveer 0,2 percent noodzake
lijk zijn.
De uitgaven voor sociale voorzieningen
vergen een bedrag van 2.589 min, dat
748 min meer dan voor 1967 werd
vastgesteld. De stijging is hoofdzakelijk
te wijten aan een vermeerdering van de
uitgaven voor sociale zekerheid en voor
maatregelen in het belang van de werk
gelegenheid, die met respectievelijk
1.564 min en 455 min ruim anderhalf
maal zo hoog zijn geraamd.
De gezinsverzorging en de gezinshulp, de
maatschappelijke bemoeiingen ten behoe
ve van bejaarden en het maatschappelijk
werk ten behoeve van gehandicapten zul
len enige groei ondergaan. Voor de thuis
lozen in inrichtingen zal in de loop van
1968 een nieuwe rijksgroepsregeling in het
leven worden geroepen. De raming van de
stelpost voor bestrijding van eventuele
Komt de nood aan de man, dan zal de
Nederlandse Bank in de bres moeten
staan om te voorkomen dal de overheids
financiering vast loopt. Krachtens de
Bankwet mag de overheid f 150 min. ren
teloos voorschot opnemen, maar daarna
bestaan kredietmogelijkheden, welke
overleg tussen het ministerie en de Ne
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG. Het rijk zal volgend
jaar bijna twee keer zoveel geld beste
den aan het Rotterdamse havengebied als
in 1967 (108 miljoen tegen 56 miljoen
gulden). Het geld zal onder meer wor
den uitgegeven aan de financiering van
de verdere aanleg van de geul die Euro
poort toegankelijk moet maken voor
mammoetschepen.
derlandse Bank kunnen worden geschapen.
Zolang een dergelijke financiering er niet
toe leidt dat de betalingsbalans verder
uit het lood wordt getrokken kan een der
gelijke financiering er toe bijdragen dat
de conjunctuur over het dode punt heen-
komt.
De begroting heeft daarom ook belang
rijke conjuncturele aspecten, zolang voor
komen kan worden dat er door het fi
nancieren van het tekort geen impulsen
worden gegeven, die tot een nieuwe over
spanning zouden lunnen leiden. De vraag
is evenwel wat er gaat gebeuren als
het is haast ieder jaar het geval het
uiteindelijke tekort groter zal zijn dan de
nu gegeven raming. Vooral als de beta
lingsbalans niet het verwachte overschot
gaat opleveren, dat door het centraal plan
bureau wordt voorzien, kan er een hache
lijke situatie ontstaan.
Een belangrijk deel van het tekort van
het lopende jaar is al gefinancieerd met
middelen, die door het bankwezen in het
buitenland zijn geleend. De eigen buiten
landse reserves van de banken zijn al
opgesoupeerd. In het internationale ver
keer is het een stelregel dat particuliere
instellingen niet meer middelen op de geld
markt mogen opnemen dan de vorderin
gen, waarover zij zelf beschikken. Is er
geen onderpand, dan heeft men geen kre
diet meer. De speelruimte is verdwenen,
zodat de volgende fase is dat de Neder-
landsche Bank zelf deviezen zou moeten
afstaan. Worden er deviezen bij de centra
le bank gekocht, dan verdwijnen de daar
voor betaalde guldens automatisch uit da
circulatie. Het gevolg zou zijn dat er in
het binnenland minder geld beschikbaar
komt, hetgeen de financiering van de
staathuishouding nog moeilijker zou ma
ken.
Voor de buitenlandse geldgevers zou
deze ontwikkeling niet onopgemerkt blij
ven, hetgeen wellicht aanleiding kan ge
ven tot het terugtrekken van saldi De
betalingsbalans zou er nog benarder door
worden. Uiteindelijk zal dan het Inter
nationale Monetaire Fonds te hulp moe-
buitenlandse kapitaalmarkt. Die weg
geen baas meer in eigen huis zouden
zijn. Het IMF komt onmiddellijk met
voorschriften voor beperkingen, die d«
betalingsbalans weer in evenwicht moe
ten brengen.
Het is daarom een onbehaaglijke situa
tie waarin de overheidsfinanciën verke
ren. Het is te hopen dat niet behoeft te
worden overgegaan tot een beroep op de
buitenlandse kapitaalmarkt die weg
staat, als de geboden rente hoog genoeg
is, natuurlijk altijd open wanneer er in
het binnenland niet genoeg middelen bij
een geschraapt kunnen worden. Na de
oorlog moest minister Lieftinck enige
malen een dergelijke noodsprong maken,
doch het zou bepaald niet meer passen
in de standing van ons land, dat eertijd*
een der grote financiële centra in de we
reld was, om leentjebuur in andere lan
den te spelen.
Het is daarom verstandig dat getracht
wordt met de maatregelen, die de werk
gelegenheid kunnen vergroten, heel voor
zichtig te manoeuvreren. In de begroting
is naast een uitgetrokken bedrag van
140 min een ruimte van omstreeks 100
min voor eventuele calamiteiten. Daarom
is ook de verzachting op de beperking van
de fiscale investeringsfaciliteiten beperkt
tot gebouwen. De investeringsaftrek di«
in 1964 was opgeschort, blijft (voorlo
pig?) buiten beschouwing.
Het is goed dat het Centraal Planbu
reau een betrekkelijk optimistische prog
nose kon geven van de verwachte ont
wikkeling op economisch gebied in het
komende jaar, anders zou de begroting
niet een bittere, maar een onverteerbare
pil zijn geweest. Met de veronderstellin
gen van het Centraal Planbureau is het
echter net als met de begroting dat hoop
doet leven. Als alles meeloopt, krijgen
we een optocht, zei de oude school
meester.
conjuncturele werkloosheid is, in verband
met de onzekerheid, die dienaangaande
bestaat, verhoogd van 20 tot 100 miljoen
gulden.
Ondanks de noodzaak tot beperking van
de overheidsuitgaven, die ook de raming
van de uitgaven voor de volksgezondheid
heeft beïnvloed, is het mogelijk gebleken
een aantal activiteiten te ontwikkelen die
uit het voor 1968 uitgetrokken bedrag van
224 min zullen worden bekostigd.
De regering heeft het voornemen nog in
het huidige zittingsjaar een ontwerp van
wet op de luchtverontreiniging bij de
Staten-Generaal in te dienen. Hoewel de
studies met betrekking tot de vuilverwij
dering en -verwerking nog niet geheel zijn
afgerond, bestaat de verwachting dat in
de loop van 1968 een begin kan worden
gemaakt met een meer gecoördineerde
aanpak.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG. De regering heeft op-
I dracht verleend aan een particulier on
derzoekbureau om zich te oriënteren over
de opzet van een ontwikkelingsprogram
ma ten behoeve van het noorden des
lands. Dat blijkt uit de toelichting op de
begroting van Volkshuisvesting en Ruim-
telijke Ordening.
Om de verschillende aspecten welke
voor een goede ruimtelijke ontwikkeling
van belang zijn te kunnen coördineren,
denkt de regering aan beleidsprogram
ma's voor een termijn van 4 a 5 jaar en
een termijn van 12 jaar. Daarmee zal ook
een beter inzicht worden verkregen in de
kosten, welke met de ruimtelijke orde
ning zijn gemoeid.
De begrotingspost voor bijdragen ten
behoeve van de grondaankoop voor de
aanleg van bufferstroken tussen de ste
den is met 10 miljoen gulden verhoogd.
Voor de eerste keer is in de begroting
ook een post (10 miljoen) opgenomen ten
behoeve van stadsreconstructies.
DE BELASTINGMIDDELEN 1968 IN MIUI GLD!yoorafl$
4575
OncehWash
Loonbelash
asnng
Benzine-acc
Tabak
Inwwrcer
Mokmj-
hjigbdash
Otvidendbel
Olie-accijns |i 290
AlkoHol
Registratie
en zegel
Successie'
Vermogens
belasting
Bieraccijns
Suiker
6rondbeWk
Wijn
Comm'ssac-
belasting
Kansspel
belasting
