Ook de Belgische spoorwegen
hebben hun „bekommernissen"
in de
mond
Personeelsbestand ruim
maal zo groot als de
twee
NS
Critiek-in-opdracht wordt
op Cuba druk geleverd
Dorpen en gehuchten worden
Vietnam tot werkplaatsen
in
Als het overdag niet kan,
is er altijd de nacht
VAN CAMPEN'S
139..
Franse boeren
verhogen druk
op de regering
Oostenrijkse partijen willen subsidie voor hun bladen
DANSSCHOOL
T. GRIEK
Op 60 pet van de reizigers betaalt de staat bijl
ik los nog steeds evenveel af,
maar toch gaat het me
f 100,- minder kosten...
PREMIE SPAARPLAN
van Campen
MIELE
WASAUTOMATEN
Maoïsten vechten
tegen politie bij
Britse rechtbank
Nationalistische
Chinezen in
Vietnam gedood
DONDERDAG 21 SEPTEMBER 196 7
58.000 man
2 cent per km
Industrie verschuift
Verjonging
Basis voor persoonlijk bezit
Primitieve oven
KLAPPER
VAN DE WEEK
UITSLUITEND GELDIG OP VRUDAG EN ZATERDAG
HARTENDORP
anno 1815reeds 150jaar natuurkwaliteit
V 35 et.
(Van onze correspondent)
BRUSSEL De Nederlandse Spoorwe
gen mogen er de laatste jaren weinig roos
kleurig voor staan: de moeilijkheden waar
mee de Belgische spoorwegen te vechten
hebben liegen er evenmin om. De „bekom
mernissen" van directeur-generaal Lataire
van de Nationale Maatschappij der Belgi
sche Spoorwegen zijn talrijk. Ten dele zijn
ze van technische aard en bijna plezierig.
Bijvoorbeeld: hoe kunnen we op de noord-
zuidverbinding door Brussel met zijn 850
treinen per dag (waarvan 85 in het och
tendspitsuur tussen 8 en 9) er nog een
paar meer verwerken. Maar grotendeels
liggen ze in hetzelfde moeilijke econo-
misch-structurele vlak waarmee ook N.S.
te maken heeft: opkomst van de auto, ver
dwijning van massale goederenvervoeren.
En voor de Belgische spoorwegen komt
daar dan nog als verwarrende factor bij
dat 60 percent van het reizigersvervoer
gebeurt tegen door de staat kunstmatig
laag gehouden tarieven.
De Belgische spoorwegen zijn een vol
ledig staatsbedrijf. Dat betekent dat ze
met handen en voeten aan de overheid ge
bonden zijn. „Als we trachten lijnen af te
schaffen, krijgen we het parlement tegen",
zegt directeur-generaal Lataire. „En als
we een deficit boeken op onze lijnen krij
gen we het parlement tegen". Met andere
woorden: de nationale maatschappij krijgt
het parlement altijd tegen, want in de te
genwoordige ontwikkeling van vervoer en
maatschappij is het kiezen of delen: of
minder treinen en lijnen of bijpassen.
En nu kan een buitenstaander zich wel
eens afvragen waaruit in feite de zelfstan
digheid bestaat van een bedrijf als de Ne
derlandse Spoorwegen met al zijn aande
len in handen van de staat en met „Den
Haag" in het algemeen en een staats
secretaris in het bijzonder op de voorste
achtergrond van alle belangrijke doen en
laten: buitenlandse spoorwegdirecties be
nijden, nog steeds, de N.S. zijn n.v.-status.
Door inkrimping van het net hebben de
leiders van de N.S. prachtig werk geleverd,
zegt de heer Lataire met iets van afgunst
zowel als bewondering. Hij doelt dan meer
speciaal op de vooroorlogse gang van za
ken, want de na-oorlogse ontwikkeling is
van dien aard dat N.S. zijn verzoek tot op
heffing van het reizigersvervoer op vijftien
lijnen nog op geen stukken na ingewilligd
ziet.
ADVERTENTIE
Zodra u de frisse en zuivere
smaak van dubbel gezuiverde
Doublemint proeft merkt u hoe
koel en aangenaam Doublemint
uw mond en adem houdt. Koop
vandaag nog een pakje Doublemint
- plezier voor twee - en ondervind
zelf hoe Doublemint uw smaak ver
frist.
Lijnopheffingen: ze moeten een Belgi
sche spoorman wel iets begeerlijks toe
schijnen. Tenminste: als hij in de top zit
en niet in de stationsdienst of aan een
overweg in een omstreden lijn. Want het
N.M.B.S.-net is 4465 km lang, dat is 40%
langer dan het N.S.-net in het dichter be
volkte Nederland. Nog een paar vergelij
kende cijfers: België heeft 13% meer rei
zigersverkeer dan de N.S. en 70% meer
goederenvervoer. In totaal heeft de
N.M.B.S. 15 miljard vervoerseenheden te
gen de N.S. 11 miljard. Maar gedeeld door
de netlengte geeft dat een heel ander
beeld van het vervoersrendement en dan
is er nog de heel belangrijke factor van
de personeelssterkte.
De N.M.B.S. heeft 58.000 man in dienst.
Dat is 3.000 minder dan in 1946. maar het
is meer dan twee maal zoveel als de N.S.
(rond 27.000). Dat weegt financieel enorm
zwaar bij de exploitatie, waarin de helft
van de uitgaven uit lonen en salarissen
bestaat. Bovendien zitten o.a. door ver
vroegde pensioneringen de Belgische
spoorwegen met financiële verplichtingen
tegenover een aantal gepensioneerden dat
overeenkomt met een personeelsbestand
van 120.000. Geen Wonder dat de staats-
toelagen of staatsdeelneming in de Belgi
sche spoorwegen veel verder gaat dan wat
Nederland kent, ook als de door de Neder
landse regering voorgestelde garanties een
feit zijn geworden. Vergelijken is altijd
een hachelijke zaak, maar bij een jaarin
komen van rond 500 miljoen voor de Ne
derlandse Spoorwegen betekenen garanties
over 100 miljoen per jaar een overheids
invloed op het spoorwegbudget van 20%.
De Belgische spoorwegen krijgen 50% van
hun budget ter beschikking door tussen
komst van de staat.
Redenen genoeg dus voor „bekommer
nissen" bij directeur-generaal Lataire, die
miljarden franken van de overheid moet
vangen omdat diezelfde overheid hem ver
plicht tegen sociale tarieven reizigers te
vervoeren voor 0,25 frank (2 cent) per kilo
meter. Als de nu voorgestelde tariefsver
hogingen in België doorgaan zal de
N.M.B.S. aan de ene kant de hoogste rei
zigerstarieven in Europa hebben. Maar
nog niet de helft van de reizigers betaalt
de commerciële tarieven: voor de meesten
is er wel een reden voor een apart tarief.
Als-het geen schoolabonnementen of werk
liedenabonnement is, dan toch al gauw een
sociaal tarief gebaseerd op het aantal kin
deren of iets dergelijks.
Zitten de Belgische spoorwegen dus aan
de reizigerskant volop in de moeilijkheden
van kunstmatig laag gehouden tarieven en
lijnen die hun geld niet op brengen: ook
in de goederensector hebben ze hun pro
blemen. Net als de Nederlandse Spoorwe
gen zien ze een enorme teruggang van het
kolenvervoer. Bovendien worden ze gecon
fronteerd met structurele verschuivingen
in de industrie. De staalindustrie heeft de
neiging zich naar de kust te verplaatsen
Langs het kanaal Gent-Temeuzen vestigt
zich zware industrie, gericht op korte aan-
voerwegen over land.
De klassieke ijzererts uit Lotharingen,
die verwerkt wordt in de Belgische zuide
lijke staalindustrie, is al grotendeels ver
dreven door rijkere ertsen van overzee. In
de havens staat van nature het treinver
voer bloot aan concurrentie van het ver
voer per schip en ook die structuurveran
dering betekent dus nadeel voor de Belgi
sche spoorwegen. Vandaar dat ze net als
de N.S. graag wijzen op de geweldige sub
sidies die sinds lang de binnenscheepvaart
krijgt in de vorm van gratis ter beschik-
HAVANNA (AP). De Cubaanse lei
ders wekken de „gewone man" op tot het
uiten van openbare afkeuring als hij te
maken krijgt met regerings-gepruts, -in
efficiëntie of -verspilling. Van de uit
nodiging is tot nu toe druk gebruik ge
maakt.
De meeste klachten hebben betrekking
op gebruiksgoederen. De voorzitter van
de communistische partij, Armondo Hart,
heeft echter duidelijk gemaakt dat het
hierbij niet moet blijven.
In een toespraak tot de Cubaanse vak
bondcentrale zei Hart: Als iets slecht
loopt of als er een zwakke plek is in
een afdeling van de partij, dan moeten
we erop af en moet dit probleem op
hoog niveau, door gemeente-autoriteiten,
besproken worden. Als er daar geen op
lossing voor gevonden kan worden, moet
er geschreven worden naar het provinci
ale hoofdkantoor van de partij".
Vooral in de kranten wordt veel ruimte
besteed aan de critiek. Het blad Juven-
tud Rebelde (rebellerende jeugd) spaart
zich zelf niet. Na eerst vooral nadruk te
hebben gelegd op de onhygiënische toe
standen' in enkele restaurants in Havan
na deed het blad een onderzoek in de
eigen kantine, constateerde gebreken en
maakte hier vervolgens melding van.
Het officiële blad van de communisti
sche partij, „Granma", begon in juli
openbare critiek op te nemen in een spe
ciale rubriek. Dit geschiedde kort na de
vervanging van de hoofdredacteur van
het blad, Isidoro Malmierca, door kapi
tein Jorge Enrique Mendoze. Malmierca,
lid van het centrale comité van de par
tij, werd overgeplaatst naar het nationa
le instituut voor de visserij.
De rubriek heet „Critiek van het volk'
en is langzaam van de grond gekomen.
De laatste weken komen er steeds meer
ingezonden stukken. De leus van de ru
briek is „Voor ieder probleem bestaat
een oplossing of een verklaring".
Hoewel de autoriteiten zich in hun ant
woorden uitputten in gemeenplaatsen en
mooie beloften, is de rubriek en elk ge
val het forum geworden voor de critiek,
waartoe de regering opwekt.
king gestelde kanalen en sluizen. Maar de
industriële interessen die daarachter zitten
zijn zo geweldig groot dat we wel eens
wanhopen aan de internationaal overeen
gekomen gelijkschakeling van de basis-
vervoersvoorwaarden tussen spoor- en
waterweg, zegt directeur-generaal Lataire.
Overigens kan bij alle moeilijkhèden de
N.M.B.S. net als de N.S. terugzien op een
na-oorlogse periode, waarin technisch veel
verbeterd is. Bijvoorbeeld: afschaffing van
stoomtractie (in 1946 nog 3341 stoomlocs),
elektrificatie van 1078 km hoofdspoor, in-
dienststelling van 287 elektrische twee
wagen-treinstellen, 191 elektrische locomo
tieven en 741 diesellocomotieven, sloop van
alle 3423 houten reizigersrijtuigen en bouw
van 1150 moderne metalen rijtuigen (totaal
nu 2318), bouw van ruim 23000 nieuwe
goederenwagens ter vervanging van 60000
oude wagens en vereenvoudiging van de
exploitatie op 1800 km secundaire lijnen,
gepaard gaande met sluiting van 300
stations.
Zodat het al bij al wel duidelijk is dat
ook een nationale spoorwegmaatschappij
zich nog wel zo'n beetje ontwikkelen kan.
Op één punt geeft in ieder geval de
N.M.B.S. een veel gunstiger beeld dan de
N.S.: het aantal dodelijke ongevallen. De
Belgische spoorwegen hebben geen Harme
ien beleefd, geen Westervoort, geen Beesd.
Ze hebben sinds 1958 geen enkel verkeers
ongeluk met dodelijke afloop gehad.
ADVERTENTIE
- V -
•V;- V-
Wanneer u en uw vrouw nu deelnemen -aan het Premie Spaarpian
en elk jaar 500,- aflossen op uw hypotheek, dan krijgt u vanaf
1972 ieder jaar honderd gulden van het Rijk! Belastingvrij!
Dit geld kunt u dan weer gebruiken voor de aflossing. (Nou ja, of u
moet uw collectie grammofoonplaten eens behoorlijk willen
aanvullenGeïnteresseerd? Vraag dan morgen eens nadere
inlichtingen. Alle Hypotheekbanken, Bouwfondsen, Banken,
Boerenleenbanken, Raiffeisenbanken, Levensverzekerings
maatschappijen en Spaarbanken zullen u graag helpen.
HAX DOEOENG,
(AP). De oorlogsinspanning van
Noord-Vietnam steunt op een enorme
massa van menselijke arbeidskrach
ten en de fantastische spreiding van
de industrie, waardoor dorpen en ge
huchten zijn veranderd in werkplaat
sen voor de produktie, schrijft de
correspondent van de Times in Ma
nilla na een bezoek aan Noord-Viet
nam. Industrieën zijn verbrokkeld in
zeer kleine eenheden, die werken in
werkplaatsen, gebouwd tussen de
puinhopen van steden, en zelfs in
loopgraven.
De zware bombardementen op steden
en industriële centra hebben in de tweede
wereldoorlog grote verwoestingen aange
richt in de volkshuishoudingen van de
oorlogvoerende landen van Europa, maar
deze klassieke bombardementsstrategie
schijnt niet doeltreffend te zijn tegenover
de boeren-volkshuishouding van dit land.
Noord-Vietnam telt slechts weinig, ste
den en aangezien de volkshuishouding
onderontwikkeld is beschikt het nauwe
lijks over wat wij industriële complexen
kunnen noemen. Niettemin hebben de
VS meer tonnen bommen op dit land ge
worpen dan ze in Korea hebben gedaan.
De correspondent, Amando Doronila,
geeft een voorbeeld: in een dorp onge
veer zeventig kilometer ten oosten van
Hanoi werd een coöperatieve fabriek van
landbouwwerktuigen getoond, die was
overgebracht uit de hoofdstad. Het was
één van vier eenheden van de moeder
fabriek in de stad Hai Doeoeng, die was
gesplitst.
De afdelingen van de fabriek zijn aan
waarneming vanuit de lucht onttrokken
door rieten daken, die er het voorkomen
van gewone schuren aan geven. De samen
stellende delen zijn een gieterij, een sme
derij en een werkplaats voor de vervaar
diging van landbouwwerktuigen. Er wer
ken zestig mensen, voor de helft vrouwen.
De oven is een primitief geval, dat
Noord-Vietnam werkt op een kleine generator van pools
fabrikaat en een Vietnamese motor. Het
personeel werkt op een vloer van aange
stampte aarde, de vormen worden ge
maakt in de werkplaatsen zelf.
Niettegenstaande dit alles heeft deze
fabriek veel bijgedragen tot de totale pro
duktie van vier verspreide afdelingen, be
staande uit vijftigduizend ploegkoppen,
twaalfduizend schoffels en zestienduizend
spaden plus kleine ijzeren voorwerpen
zoals spijkers en scharnieren.
ADVERTENTIE
Ruton draaitop
stofzuiger
zeer krachtige
550 watt motor,
4 hulpstukken,
enorm stofreservoir
Normale prijs f 199,'
Klapper v. d. Week prijs
ti
DE ZAAK WAAR U NU EENMAAL
VEEL MEER VOOR VEEL MINDER KOOPT
CREMERSTRAAT 69 Radio-T.V. Bandrecorders enz.
en op éfn minuut afstand DR. SCHAEPMANSTRAAT 23 Koelkasten, -
HAARLEM-OOST TEL: 023-14750 H asmachines,Stofzuigers enz.
„In Phat Dien hebben we kinderen van
zeven tot tien jaar van rietsoorten dunne
touwen zien weven onder de klokketoren
van de kathedraal", zegt de schrijver. Hun
afgewerkte produkt gaat naar een andere
fabriek in een op twee kilometer afstand
gelegen dorp, waar vrouwen er matten,
korven en ander handwerk van maken.
Het „hoofdkantoor" van deze handwerk-
industrie is weer een andere hut met
rieten dak, waar twee mannen de pro-
duktiekaarten op de lemen wanden spij
keren.
Naast dit „kantoor" is een werkplaats,
waar twee mannen houten gereedschap
pen voor de bewerkers van het riet ma
ken. Het eindprodukt gaat naar Hong
kong.
In de textielstad Nam Dinh hebben we
een meisje in een betonnen loopgraaf met
een elektrische machine gleuven zien
snijden in assen voor ossenwagens. Naast
haar loopgraaf bevond zich een andere,
met stro overdekt, waar een man kran
sen voor wagenraderen vervaardigde.
Achter hun loopgraven zijn betonnen
tunnels, die worden gebruikt als schuil
plaatsen in geval van luchtaanvallen, en
nesten machinegeweren tegen vliegtui
gen. Deze worden tijdens luchtaanvallen
door de meisjes zelf bemand volgens de
leuze voor fabrieksarbeiders „geweer voor
de ene, hamer in de andere hand".
In de landbouwgebieden wordt een
groot aantal mensen behalve voor boeren
arbeid gebruikt voor het herstellen van
wegen en bruggen, die door Amerikaanse
bommen zijn beschadigd. Maar ook hier
geldt: „als het werk overdag niet kan
worden gedaan is er altijd de nacht nog"
(ADVERTENTIE)
DAGELIJKS DEMONSTRATIE
met
in ons VOORLICHTINGSCENTRUM.
GEN. CRONJÉSTRAAT 43 - TEL. 52760
(Van onze correspondent)
PARIJS Nadat de Franse minister
van Landbouw, oud-premier Edgar Fau-
re, vorige week onder een offensief met
rotte eieren en overrijpe tomaten van de
zijde van de boeren al overhaast een ver
kiezingsvergadering in het land had moe
ten verlaten, worden van diezelfde kant
nu al weer nieuwe initiatieven aange
kondigd met het doel de regering onder
verhoogde druk te zetten.
Voor 12 oktober staan er nationale pro
testmanifestaties op het programma,
waarbij het gebruikelijke repertoire van
gebarricadeerde wegen, omgekapte bo
men en telefoonpalen en overvallen op
prefecturen en raadhuizen weer dreigt te.
zullen worden afgewerkt.
De ernst van die dreigementen wordt
door de regering dan ook zeker niet on
derschat. Zo werd de voorzitter van de
Franse boerenbond gisteren lange tijd
door premier Georges Pompidou ont
vangen. Onder de pressie van de boeren
hoopt Frankrijk van zijn vijf partners in
de EEG voor het volgend jaar een forse
verhoging van de vleesprijzen aanvaard
te kunnen krijgen. De Europese Commis
sie heeft slechts tot een bescheiden ver
hoging geadviseerd en over dat verschil
van inzicht zullen volgende week maan
dag in Brussel de zes ministers van Land
bouw de degens moeten kruisen. Het be
zoek van dr. Mansholt, die speciaal met
landbouwproblemen is belast, aan minis
ter Faure kan als een voorspel op die
ontmoeting in de Belgische hoofdstad
worden beschouwd.
LONDEN (Reuter) Bij een gevecht
voor een Londense rechtbank, waar vier
Britse aanhangers van Mao Tse-Toeng te
rechtstonden, zijn drie politiemannen ge
wond geraakt. De politiemannen moesten
betogers onder wie vier Chinezen
verwijderen die voor de deur van de
'rechtszaal op de grond zaten. Buiten ont
stond een worsteling.
Terecht stonden vier mensen die Mao'»
rode boekje hadden verkocht en zich had
den verzet tegen de politie, toen deze hun
gelastte door te lopen. De rechter sprak
hen vrij.
SAIGON (AP) Tien nationalistische
Chinezen werden gedood en dertig gewond
by een beschieting met mortieren door de
Vietcong van een geheim radio-station van
de Amerikaanse inlichtingendienst bij Phoe
Bai, in het noorden van Zuid-Vietnam, al
dus welingelichte kringen.
De Chinezen waren vertalers van radio
berichten, die in Zuid-Vietnam worden
opgevangen vanaf het eiland Hainan of het
Chinese vasteland. Er was geen ruchtbaar
heid gegeven aan de aanwezigheid van na
tionalistisch Chinese vertalers en decode-
ringsdeskundigen. Wel was bekend dat het
regime op Formosa 35 deskundigen op het
gebied van de psychologische oorlogsvoe
ring alsmede een aantal landbouwdeskun
digen, naar Vietnam had gezonden.
Het Amerikaanse hoofdkwartier had op
30 augustus bekendgemaakt dat bij een
mortierbeschieting door de Vietcong van
de luchtmachtbasis bij Phoe Bai en een na
bijgelegen Zuidvietnamees legeropleidings-
centrum twaalf mariniers gewond waren
geraakt en dertien helikopters werden be
schadigd.
ADVERTENTIE
O'
(Van onze correspondent)
WENEN. In de Westduitse Bondsre
publiek en ook Zweden worden de onkos
ten voor verkiezingscampagnes gedeelte
lijk uit de schatkist vereffend. De par
tijen krijgen een rijkssubsidie die even
redig is aan het aantal zetels in het par
lement. Ook in Oostenrijk zou men dit
systeem willen invoeren omdat de par
tijen niet meer over voldoende geldmid
delen beschikken voor verkiezingscam
pagnes die steeds hoger financiële eisen
stellen.
Doch voordat de twee grote partijen in
Oostenrijk het eens worden over een der
gelijke subsidie is er een ander complex,
waarover zij nog meer zorgen hebben,
namelijk hun partijpers. Er zijn plannen
in voorbereiding volgens welke een aan
tal noodlijdende partijbladen de nodige
subsidie van de staat zou ontvangen. Het
„Volksblatt" van de Oostenrijkse volks
partij noteert op het ogenblik een jaar
lijks tekort van meer dan een miljoen
gulden, maar het socialistische partij-or
gaan „Arbeiterzeitung" heeft een nog gro
ter tekort en hetzelfde geldt voor „Die
Presse", het blad dat voornamelijk de
belangen van de industrie behartigt.
Vroeger betaalden de leden van de ver
schillende partijen uit idealisme of onder
morele dwang hun contributie of vrijwil
lige bijdragen en uit deze bronnen wer
den ook gaten in de begroting van de
partijpers gestopt. Maar het idealisme
wordt steeds geringer, zelfs onder de so
cialisten die vroeger een uitstekend par-
tijtucht hadden. Daarom willen de twee
grote partijen een gemeenschappelijke
stap doen hun noodlijdende bladen door
het rijk te laten subsidiëren.
De onafhankelijke pers echter verzet
zich met alle kracht tegen een dergelijk
plan voor een „gouden kooi" en terecht,
want bladen die subsidie krijgen kunnen
zich niet meer zo vrij uitspreken. De on
afhankelijke pers heeft geen financiële
steun van boven nodig, omdat zij groten
deels uit boulevardbladen bestaat, die een
hoge oplage en geen zorgen hebben.
Daartoe behoren in Oostenrijk de „Ku-
rir", die geen enkele politieke kleur heeft,
verder de „Kronen-Zeitung", een klein
burgerlijk blad en „Express", die eerder
een socialistische voorkeur vertoont. On
danks onderlinge politieke verschillen zijn
ze het gloeiend eens over de „corruptie"
waardoor deficitaire partijbladen subsidie
zouden krijgen uit de algemene belasting
gelden.
Wanneer de partijen geen geld genoeg
kunnen opbrengen voor hun eigen pers,
dan moeten die bladen maar verdwijnen,
aldus de onafhankelijke pers, die de bij
gedachte heeft dat zij daardoor zelf nog
groter wordt en nog meer kan verdienen.
De „Kronen-Zeitung" bijvoorbeeld heeft
een oplage van meer dan een half miljoen
exemplaren en toch is dit blad redactio
neel ver onder de maat.
ADVERTENTIE
Zijlweg 49 - Haarlem - Telefoon 14441
U kunt nog inschrijven.
Dinsdagavond beginners 20-30 jr., vrijdagavond beginners scholieren (alleen heren)
Bij de clubs zilver en goud nog dames en heren.
Voor oud-leerlingen a.s. zondagavond gezellige soirée. Aanvang 8.00 uur.
V
