DE ZILVEREN HAMER
Volmaakt gelukkig 48 pet;
volkomen ongelukkig 3 pet
rHOE IS HET ONTSTAAN?^
«gestipt
PANDA EN DE MEESTERVERVALSER
KRAMMETJE FOK
POLLE, PELLI EN PINGO
A'' Ir
ENQUETE ONDER ECHTPAREN:
Minder kans voor
piratenzenders
Harald Quant
verongelukt
Meer overlevenden
gevonden van
„Fiete Schulze"
RECHTER TIE EN HET GESTOLEN HALSSNOER
Ons vervolgverhaal
Saterdag 23 september 1967
Een roman uit de vikingtijd door
VERA HENDRIKSEN
(Van onze correspondent)
Sexuele omgang
I rijetijdsbesteding
Ontrouw
Dit woord: LAWAAI
Dit woord:
GEMEENPLAATS
Dit woord:
BAANBREKEND
Dit woord: BIKKEN
Kees Stip
ffl
39)
Olve vertelde haar over de paar
denrennen in Mklagard over de
markt daar en de kooplui die elkaar
trachten te overschreeuwen bij het
aanbieden van hun waren. Zulke din
gen kende men in het noorden im
mers niet. En dan was er het slot
met de prachtige grote hallen, geheel
gebouwd van steen in verschillende
kleuren. Er waren huizen met grote
ramen en galerijen die over nauwe
stegen heenhingen.
Door Olves verhalen was het alsof
ze zelf de geur van het vreemde
eten rook. het gewemel van mensen
in kleurrijke kledij aanschouwde. Ze
zag de onmetelijk rijken voor zich,
die door hun slaven in draagstoelen
rondgedragen werden, en daarnaast
de jammerlijke armoede van ver
minkte bedelaars, die om aalmoezen
smeekten. Zij hoorde het gezang dei-
geestelijken wanneer er een proces
sie door de stad trok, de priesters
gekleed in prachtige gewaden, hun
heilige voorwerpen met zich dragend.
Olve herinnerde zich nog iets van die
kerkzangen; gedeelten liet hij haar
ook horen en ook vertelde hij van
een instrument, dat hij in de kerken
gezien had, en dat diepe indruk op
hem had gemaakt. Het bestond uit
vele smalle pijpen en wanneer het
bespeeld werd, kwam er een mach
tig geluid uit. In het bijzonder over
de pracht van de kerken in de zuide
lijke landen raakte hij niet uigepraat,
dat moest iets buitengewoons zijn,
begreep Sigrid.
Op zekere dag vertelde hij haar,
hoe hij in Cordoba terechtgekomen
was. Hij had na de slag bij Svolder
sen slaaf gekocht (en meegenomen
naar Egge), die uit Cordoba afkom
stig bleek te zijn. Hij had de man
geloofd, toen deze vertelde in zijn ei
gen land een rijk en aanzienlijk man
geweest te zijn. Olve had getracht
zich iets van de vreemde taal eigen
te maken en later, toen hij de slaaf
zijn vrijheid weergaf, was hij met
hem meegetrokken naar dat verre
land. En ginds in Cordoba was de
voormalige slaaf zijn voorspraak ge
weest bij al-Mansur de machtige
minister van de kalief Hisham'II, die
het land bestuurde.
Hij vertelde haar over zijn leven in
Cordoba. Hij beschreef de moskeeën,
waar men kon verdwalen in een
woud van zuilen en vertelde van de
oude huizen met hun ommuurde
binnenhoven, waar een weelde van
bloemen bloeide en fonteinen klater
den, heerlijke vredige plekjes mid
den in de drukke stad. Er leefden
daar ook mensen, die steen konden
bewerken, alsof het hout was, en
er de mooiste beelden en versierin
gen van maakten. De Moren waren
zeer leergierig, de geleerden waren
er altijd omringd door mensen, die
kennis wilden vergaren. Zij hadden
ook vele wonderlijke gebruiken en
hun godsdienst was de leer van Mo
hammed. Vele malen daags klonk
van de hoge torens in de stad de
oproep tot gebed: ,,La ilaha illa'
llah; Mohammed rasula 'llah dat
betekende: Er is geen andere god
dan Allah; Mohammed is zijn pro
feet.
Byzantium.
Olve vertaalde liefdesverzen voor
haar, en vertelde haar verhalen van
machtige edelen en schone vrouwen,
van dappere daden, die met zege
praal beloond werden en over goede
en kwade geesten, die daar „djinns"
genoemd werden.
Kort nadat hij haar zoveel van zijn
reizen verteld had, nam hij haar mee
naar een van zijn opslagplaatsen,
waar hij een kist met reissouvenirs
openmaakte.
Hij leek er zich bijna voor te gene
ren en zei terloops, dat het haar
misschien niet zou interesseren, want
geen van de anderen had er des
tijds veel aandacht aan geschonken.
Sigrid bespeurde iets van teleurstel
ling en wrevel in zijn stem en nam
zich voor, zijn verzameling in elk
geval te bewonderen. Het kostte haar
echter helemaal geen moeite!
Er waren stenen beeldjes bij, zq-
als zij ze niet kende, geweven kleden,
prachtige uitheemse stoffen, voorwer
pen van houtsnijwerk Sigrids ogen
glansden, toen hij haar aanmoedigde
de voorwerpen op te pakken en goed
te bekijken. Ze streelde de beeldjes
heel voorzichtig, liet haar vingers
keurend over de kostbare weefsels
glijden en luisterde naar wat Olve
haar van al die dingen vertelde.
Temidden van dit alles was een
voorwerp, dat haar bijzondere aan
dacht trok, het was een op hout ge
schilderde afbeelding. Olve zei haar,
dat het de heilige Johannes voor
stelde: de figuur had zo'n schoon
droevig gelaat, dat het Sigrid moeite
kostte het schilderstuk weg te leg
gen.
Olve vertelde, dat Johannes een
van Christus' vrienden was geweest,
die zich na diens dood meer dan ie
mand anders had beijverd Christus'
boodschap in de wereld uit te dra
gen en de mensen te leren elkaar lief
te hebben.
Ik had eigenlijk gedacht deze
afbeelding aan jarl Svein te geven,
besloot hij.
O nee, doet dat niet! riep Si
grid verschrikt uit, maar ze verbe
terde zichzelf direct.
Ja, doe het toch maar, het is
beter, dat zij er plezier, van hebben
dan dat het hier in een kist ligt,
zei ze.
Olve lachte verlegen.
Ik kan er moeilijk van schei
den, bekende hij.
Opeens herinnerde Sigrid zich wat
Gudrun haar gezegd had, toen ze
elkaar voor het eerst spraken. Het
stond haar zo duidelijk voor de geest,
dat het was, alsof ze de oude, kra
kende stem nog de woorden hoorde
spreken: Olve is een goede jongen.
Hij is alleen zo bang, zijn goede hart
te tonen, dat hij er zelf niet meer
in gelooft.
Ze bleef voor de kist geknield op
de grond zitten en staarde hem wan
hopig aan. Ze kon opeens de last
van haar verborgen gevoelens, van
verzwegen grieven niet langer alleen
dragen, nu hij zo vrij en open over
alles sprak, zelfs over dingen, die hij
liever voor zichzelf zou houden. Het
was afschuwelijk, dat zij alleen wel
alles moest verzwijgen en hem bui
ten haar leven sloot. De tranen, zo
lang bedwongen, welden omhoog en
ze schreide, zonder precies te weten
waarom en zonder te kunnen ophou
den.
(Wordt vervolgd.)
AMSTERDAM. De meeste van
de Nederlandse huwelijken worden
door de partners als goed beschouwd.
Van de mannen zegt 70 percent dat
hun huwelijk goed is, van de vrouwen
68 percent. Volmaakt gelukkig noemt
zich 48 percent van de mannen en
47 percent van de vrouwen. Ongeluk
kig tot volkomen ongelukkig voelt
zich drie percent van de mannen en
drie percent van de vrouwen. Als zij
hun leven zouden kunnen overdoen
zou 6 percent van de mannen niet
meer trouwen en 4 percent van de
vrouwen. Van de mannen zou 87 per
cent en van de vrouwen 89 percent
dezelfde partner kiezen.
Dit is gebleken bij een enquête onder
leiding van prof. dr. G. A. Kooy, hoog
leraar in de gezinssociologie aan de Land
bouwhogeschool in Wageningen, en prof.
dr. J. J. M. van Tulder, buitengewoon
hoogleraar aan de faculteit voor sociale
wetenschappen aan de rijksuniversiteit in
Leiden, en ingesteld door de Nederlandse
Stichting voor Statistiek in samenwer
king met het Instituut voor Psychologisch
Markt- en Motievenonderzoek.
Het onderzoek dat de naam „Balans
van het huwelijk" kreeg, is verricht in
opdracht van de uitgever van het week
blad Libelle, Er werden 600 echtparen
ondervraagd waarvan één of beide part
ners jonger dan 60 jaar waren.
Bij de enquête bleek dat in 74 percent
van de huwelijken de man én de vrouw
of de man óf de vrouw meer voorlichting
zou willen hebben over sexuele omgang;
48 percent van de mannen en 41 percent
van de vrouwen zouden meer met elkaar
over de sexuele kant van het huwelijk
willen spreken. Wat betreft sexuele om
gang vóór het huwelijk is 60 percent van
de gehuwde mannen en 50 percent van
de gehuwde vrouwen van mening dat dit
goed is. In 27 percent van de huwelijken
zijn man en vrouw tegen sexuele omgang
vóór het huwelijk.
Van de mannen zou 45 percent ep van
de vrouwen 44 percent de vrije tijd meer
samen willen besteden. In 66 percent van
de huwelijken is óf de man óf de vrouw
niet tevreden met de tegenwoordige si
tuatie.
Over de frequentie van het uitgaan
bestaat in 1 op de 3 huwelijken verschil
van inzicht tussen de man en de vrouw.
In ruim de helft van de huwelijken zijn
man^n ^flw Jiet niet gen^s me,i de ga'
van zaken op dit punt. Veel vrouwen
29 percent zouden in hun huwelijk
meer waardering van de man willen
I ondervinden. Bij de mannen heeft 12 per
cent het gevoel te weinig waardering te
krijgen. In 5 percent van de huwelijken
voelen beide partners zich tekortgedaan.
In 25 percent blijken er spanningen te
zijn wat betreft de frequentie van de
sexuele omgang.
In 1 op de 3 huwelijken zijn de man
en de vrouw van mening dat het huwelijk
in geval van ontrouw van één van de
partners helemaal mis is. In 1 op de
5 huwelijken wordt ontrouw door man
en vrouw aanvaardbaar geacht. Van de
mannen is 20 percent en van de vrouwen
12 percent van mening dat een geval
van ontrouw direct door echtscheiding
gevolgd dient te worden. Eén op de vijf
van de gehuwde mannen en vrouwen zou
in geval hij of zij achter ontrouw van
de ander zou komen, zijn of haar mond
houden.
Een vraag over het kopen op afbe
taling van duurzame gebruiksartikelen
bracht aan het licht dat 93 percent van
de mannen en 96 percent van de vrou
wen liever eerst spaart om dergelijke
artikelen te kunnen kopen.
STRAATSBURG (AP) De Raad van
Europa heeft bekendgemaakt dat de over
eenkomst tot het voorkomen van radio
uitzendingen door piratenzenders op 19 ok
tober van kracht zal worden in België.
Denemarken en Zweden. Deze drie lan
den hebben de overeenkomst geratificeerd,
Volgens deze overeenkomst worden on
der de nationale wet van die landen straf
baar geacht: het vestigen van een pira
tenzender, het verzorgen van uitzendingen
door zo'n zender en het verlenen van
medewerking aan de zender. Onder die
medewerking wordt mede verstaan: leve
ring van en reparaties aan de uitrusting
voorraadvoorziening en vervoer van voor
raden en personen en het opdracht geven
tot productie of produceren van program
ma's, met inbegrip van reclame.
Vliegtuig stortte neer
MILAAN (AP). Autofabrikant Ha
rald Quandt, één van de rijkste mannen
in het naoorlogse Duitsland, is veronge
lukt toen een particulier vliegtuig, dat
hem en nog vijf passagiers vervoerde, in
de Italiaanse alpen neerstortte. De ande
ren zijn ook om het leven gekomen.
LA CORUNA (Reuter). Schepen, die
speuren naar schipbreukelingen van de
donderdag bij Spanje gezonken Oostduit-
se vrachtvaarder „Fiete Schulze", hebben
vrijdag tien overlevenden opgepikt, waar
mee het totale aantal geredden tot 28 is
gestegen. De „Fiete Schulze" had 42 man
aan boord, van wie nu nog elf worden
vermist. Er zijn drie stoffelijke overschot
ten uit het water gehaald.
Men heeft wel eens gedacht dat het
woord lawaai verwant was met het
Hebreeuwse lewaaye: joodse begrafe
nis. Maar er is meer reden te den
ken aan samenhang met een oud werk
woord laveien en een zelfstandig naam
woord lavei. Een lavei was een korf
of takkenbos die omhooggehesen werd
om arbeiders in bos of veen ervan op
de hoogte te stellen dat het schafttijd
was. Vandaar ging lavei betekenen:
rust, vrije tijd en vandaar: feest en
feestrumoer. Laveyen komt al vroeg
voor in de betekenis: laveren en van
daar: over straat zwaaien, lanterfan
ten. Ook in de zin van: grazend rond
zwerven van schapen vindt men la
veyen. En in het dialect van Sliedrecht
betekent lawaai: oproer, staking van
werkvolk.
Evenals het Duitse Gemeinplatz, het
Engelse commonplace en het Franse
lieu commun is het Nederlandse ge
meenplaats een jonge vertaling van
het Latijnse locus communis. Maar dit
was een term uit de redekunst, waar
mee men aanduidde: een algemeen,
gemeenschappelijk onderwerp. Toen
men deze woorden letterlijk ging ver
talen, werd gemeen niet opgevat in de
betekenis: gemeenschappelijk, maar in
die van gewoon, alledaags. En verder
zag men in het woord plaats: een
plaats in een geschrift, een aanhaling
uit een schrijver, een gezegde. Zo is
de huidige betekenis van het woord
gemeenplaats ontstaan, die immers is:
alledaags, afgezaagd gezegde, overbe
kende waarheid.. Aan de vorm van het
woord is te zien dat het uit het Duits
is overgenomen. Anders zou het geme
ne plaats luiden.
Wie baanbrekend werk verricht,
opent nieuwe vergezichten, baant nieu
we wegen, is oorspronkelijk. Wij heb
ben te maken met een woord dat vroe
ger als een germanisme werd be
schouwd en dat ook eigenlijk is. Want
eine Bahn brechen durch Felder und
Walder, zoals men in het Duits kan
zeggen, kan bezwaarlijk worden weer
gegeven door: een baan breken. Het
woord baan immers betekent in het
Nederlands niet: natuurlijk pad,
maar: aangelegde, vlakke weg. Wij
spreken van ijsbaan, spoorbaan, wieler
baan, lijnbaan en van de baan door
een kogel of hemèllichaam beschre
ven. Bovendien kan een baan niet
worden gebroken. Maar het woord
baanbrekend is zo ingeburgerd, dat er
thans geen bedenkingen meer tegen
gemaakt behoeven te worden. Het be
grip dat het uitdrukt, kan ook bezwaar
lijk door één Nederlands woord wor
den weergegeven.
In gemeenzame taal wordt het werk
woord bikken dikwijls gebezigd voor:
eten. Een afleiding daarvan is bikkese-
ment voor: voedsel, een woord dat
vooral door soldaten gebruikt wordt.
In het Middelnederlands kwam het
werkwoord becken voor, kennelijk af
geleid van bek!: snavel. Becken bete
kende dan ook: pikken en werd gezegd
van vogels. Zo heeft ook het Engels
naast elkaar: to pick, to peck and to
bicker. In het hedendaagse Nederlands
komt bikken niet meer voor als van
dieren sprake is en bekken is beperkt
tot een toneelterm, waarmee wordt
aangeduid dat de tekst van een toneel
stuk gemakkelijk en prettig in de mond
ligt. Vroeger zei men dan ook: mon
den.
De regering heeft de afbetalingsstop
uit de gootsteen getrokken. Betekent
dit dat de weg naar de goot vrij ligt?
Ach kom. Afbetaling stelt een man
met een goed salaris in staat te le
ven als een miljonair zonder miljoen
Als bewijs hiervoor nemen wij een
jongeman met een goed salaris en goe
de vooruitzichten. Om het niet te moei
lijk te maken noemen wij hem Ber-
tus. Hij is het soort man dat de le
vensverzekeringsmaatschappijen zo
graag in hun advertenties doen. Ber-
tus B., 24 jaar, pas gehuwd met en
smoorverliefd op Betsy (22), sales-
promotor, salaris f 12.000,- per jaar,
kan daarmee aardig rondkomen. Maar
hoe zal het zijn op zijn 65ste? Dank
u wel, levensverzekeringsmaatschap
pij. Dat zal Bertus een zorg zijn. Hij
is 24 en wil leven. Na zijn 65ste kan
hij altijd nog doodgaan, liever niet
andersom. Ze wonen op een klein flatje
waarvan de eigenaar juist de huur
heeft verhoogd Jot f 300,- per maand.
Betsy is dol paardrijden en droomt
van een bungalowtje buiten. Waarom
zou het bij dromen moeten blijven?
Met een bungalowtje van f 60.000,- en
een hypotheek van f 50.000,- tegen 7
percent rente betalen ze f 3500,- per
jaar, dus dat is minder dan 300,- per
maand. Natuurlijk heeft Bertus geen
f 10.000,- op de boekeplank liggen,
maar het aardige is juist dat de ban
ken ook weer coulant mogen zijn met
hun persoonlijke leningen. Dat brengt
de rente per maand dan wel op 350
gulden totaal, maar daarvoor woon je
ook in een bungalow.
Als iemand Bertus zou willen tegen
werken kon hij hem meteen al voor
het blok zetten door te vragen waar hij
de overdrachtskosten, de kosten voor
de notaris, de makelaarsprovisie en de
verhuiskosten vandaan haalde, want
dat zijn toch ook gauw een dikke 5000
gulden, maar wij willen lief zijn voor
Bertus en Betsy, dus we nemen maar
aan dat de kosten voor rekening van
de verkoper zijn en dat de zaak de
verhuizing betaalt. Het bungalowtje
staat dertig kilometer van de stad, al
licht, want het is in de bossen waar
je kunt paardrijden, maar met een
behoorlijke auto is Bertus in een half
uur op zijn werk. Hij doet er dus wel
verstandig aan zijn oude auto in te
ruilen tegen een nieuwe. Dat spaart
alleen maar reparatiekosten uit en de
oude is nog precies genoeg waard om
er de nieuwe mee aan te betalen. Af
gezien van f200 - per maand kost die
auto hem dan niets behalve benzine,
olie en belasting. O ja, inkomstenbe
lasting! Dat is ook nog zo'n 2000 gul
den per jaar, maar die had hij in een
flat ook moeten betalen.
In het paard en het zadel en het
rijcostuumpje gaan ook nog 2000 gul
den zitten, maar dat kan worden af
betaald met 100 gulden per maand.
Als je dan alles optelt houden ze nog
f 350 - per maand over. Nu, dat eten
ze met hun tweeën niet op. Gelukkig
komt het paard hen te hulp. Daar
gaan ook nog een kleine 100 gulden
in aan haver en hooi en weidegeld en
Winterstalling. Maar dan halen ze het
nog.
Alleen vervelend dat ze per 1 septem
ber opeens f 2.000 - moesten betalen
aan halfjaarlijkse aflossing op de hy
potheek en de persoonlijke lening. Daar
hadden ze niet aan gedacht. Een
nieuw persoonlijk leninkje brengt uit
komst. De centjes zijn dan op tot Ber
tus weer salaris beurt. Maar het leven
is heerlijk, het gras is mals en de kas
tanjes in de bossen zijn rijp. Die kun
je altijd poffen.
T
COr. MARTIN TOONDfR
12. „Faldqr deze kist toch niet!" riep Joris wanho
pig, terwijl hij de opgesloten Jollipop onder zich in
toom probeerde te houden. „Calamitas formidolosus est
zoals de klassieken riepen wanneer zij een dreigen
de zondvloed bespraken. Neem liever die schilderijen!"
Astral wendde zich twijfelend tot Panda om toestem
ming te vragen voor het falderen van de voorouder
portretten. „Toe maar, hoor!" zei Panda onverschillig.
„Ik begrijp niet, wat er aan de hand is. Als je maar
niets kapot maakt!" Astral richtte een magneet-achtig
voorwerp op de schilderingen en het volgende mo
ment hingen er vier plaatwerken aan de muur, inplaats
van twee. „Kijk nu toch eens aan!" prevelde Joris bin
nensmonds. „Dit is een treffend staaltje van schilde
rijen-vervalsing! En het fraaie is, dat de duplikaten
niet eens vals zijn! Het zijn perfekte weergaven tot
en met de dikte van het penseelstreekje! Het falderen
biedt ongekende mogelijkheden! Stel nu bijvoorbeeld,
dat dit mooie stukjes waren geweest.Ik voorzie een
winstgevende toekomst met dit falderen!"
50. Rechter Tie heeft de Keizerlijke
benoeming eerbiedig weer opgevouwen
en teruggestoken in de voering van zijn
kraag. Hij is danig van zijn stuk ge
bracht door het document dat hem 'met
zo grote macht bekleedt. Maar al is hij
nu Keizerlijk Grootinquisiteur, het onder
zoek moet hij verrichten als dokter Liang
Moe. De Prinses heeft hem bevolen om
haar opdracht geheim te houden. Hij zal
het document pas mogen gebruiken als
hij zijn taak heeft volbracht en het hals
snoer heeft teruggevonden! Rechter Tie
is opgestaan en plotseling valt zijn blik
op een paar donkere vlekken op de hou
ten brits, juist op de plaats waar hij ge
zeten had. Het lijkt wel geronnen bloed,
ja, en bloed dat nog niet zo lang gele
den vergoten is. Zou dit soms het bloed
kunnen zijn van Tai Min, de vermoorde
kassier van de Ijsvogel Herberg, wiens
lijk net uit de rivier was gehaald toen hij
de stad binnenreed? In dat geval zou de
zijdehandelaar Lang meer van de moord
afweten, want dit is zijn voorraadschuur,
Rechter Tie verlaat het gebouwtje en be
reikt al gauw de eerste huizen van de
stad. Hij richt zijn schreden naar het
militaire hoofdkwartier. Er zijn enkele
dingen die hij nodig met kapitein Sioe
moet bespreken. En bovendien moet hij
de lijken van de drie boeven rapporteren.
PELLE, M06EN WE
VANDAAÖ INDIAANTJE
SPELEN
ELKE KEER HALEN 7E ME WEER OVER!
WAAROM tEER IK HET TOCH NOOIT OM NEE TE
ZE66EN?
IS HET NIET EEN
BEETJE KOUD?
PAT ZOU PELLE OOK VRAGEN ALS WE
IN PE SAHARA
ZATEN iT ZE6 NOU JA, PêLLE!
O JA, ALSJEBLIEFT/)
PELLE
O On O
942. Wat wij moeten doen", zei Bram
met je Fok, „is precies eender hande-
\len als de visser, voordat hij zo klein
werd. Ik ga aan de kade zitten vissen
en visser Schubbejak moet me dan maar
vertellen, hoe hij het aas met het groei-
poeder maakte en wat hij zelf deed".
Zo gebeurde het.
Terwijl de professor van een afstandje
toekeek, zette Bram zich op de kade
neer met naast zich een deegbal vol
groeipoeder.
„Nou, ik zat al een tijdje", zei de vis
ser, toen ik honger kreeg. Dat aas is
goed brood. Ik nam er dus een paar hap
pen van, zonder aan dat groeipoeder te
Afi.N.n IJ- v/zi
denken, en ik spoelde het weg met kouwt
thee."
Toch een beetje huiverig deed Bram,
wat de visser hem zei. Hij at het brood
met groeipoederhij dronk van de
koude theeen hij wachtte op de
dingen, die komen zouden.
