Stroom van louche „toeristen'
aan grensposten baart zorgen
„OOM BRIGADIER":
Marechaussee
heeft handen vol
aan het weren
van ongewenste
bezoekers
politiële duizendpoot
krijgt nieuwe vorming
25
ZATERDAG 14 OKTOBER 1967
Erbij
v v s" 'v - v
(Van een onzer redacteuren)
Bij de grenspost in 's-Heerenberg stopt een personen
auto. De marechaussee controleert de paspoorten van
de inzittenden, twee Berlijnse studenten. Maar hij kijkt
ook even in de auto. Op de achterbank liggen een bajo- in het Legermuseum gearresteerd worden.
net en een walkie-talkie. „Willen de heren maar even
uitstappèn en hun zakken leegmaken", inviteert de
marechaussee. Uit een van die zakken komen twee
toegangskaartjes voor het Legermuseum in Leiden. Zo
konden de daders van een geruchtmakende diefstal
Service
Gasthuisarbeiders
Wapens
Meisjes
Waterpatrouilles
Samenwerking
Miljoenen Nederlanders zijn
deze zomer de grenzen overge
trokken, per trein, auto, bus,
vliegtuig of schip. En altijd
stond daar, als een trouwe
wachter, de marechaussee die
Ijverig paspoorten controleerde
en een lijvig boekwerk, het op
sporingsregister, doorbladerde.
U, die niet gezocht of vermist
werd, mocht vrij de grens pas
seren; anderen, minder blank
van intenties, zyn niet zo ge
lukkig
DERGELIJKE DINGEN zijn tegen
woordig schering en inslag, vooral aan
de grens met Duitsland. Aldaar ontsla
gen arbeiders komen, vaak langs aller
lei achterweggetjes, illegaal naar ons
land om hier hun fortuin te zoeken.
„Fortuin" misschien in de vorm van
misdaad: wisseltrucs, winkeldiefstallen
en nachtelijke berovingen. Maar ook
buitenlandse beroepsmisdadigers zoe
ken in ons land hun werkterrein, vaak
„getipt" door Nederlandse onderwe
reldfiguren, die „specialisten" nodig
hebben voor de een of andere zware
„kraak" en die natuurlijk achteraf
in de buit delen. De laatste tijd is
daar een nieuw type ongewenste
vreemdeling bijgekomen: de deserteur,
die zijn Amerikaanse onderdeel in
West-Duitsland ontvlucht is b.v. omdat
hij een overplaatsing naar het front in
Vietnam vreest, of omdat hij zijn straf
voor in Duitsland gepleegde misdrijven
probeert te ontgaan. En ook die zal
veelal op onwettige manieren aan de
kost zien te komen. Vrijwel dagelijks
pikken douane en marechaussee derge
lijke ongewenste beezoekers op. Soms
vindt men dan bij fouillering een com
pleet stel inbrekerswerktuigen, diverse
vuurwapens en/of verdovende mid
delen.
DIKWIJLS nemen zij niet eens de
moeite, zoals de hierboven genoemde
studenten, om de contrabande te ver
stoppen, blijkbaar in de overtuiging
dat de grenscontrole in Nederland wel
een wassen neus zal zijn. Velen onder
vinden tot hun schade dat dit een mis
vatting is. Natuurlijk slippen er vele
dubieuze figuren door de mazen van
het net, vooral in de drukke zomer
maanden. Maar dat neemt niet weg
dat douane en marechaussee met de
regelmaat van een klok „gezochte per
sonen", ontsnapten uit gevangenissen,
autodieven en andere misdadigers „op
vangen" en naar hun collega's aan de
andere kant van de grens retourneren,
- - A" ,14
soms wel een tien tot vijftien man per
week.
TOCH IS DIT nog slechts een deel
van de taak die de marechaussees aan
de grens te verrichten hebben; een
taak die even veelomvattend als geva
rieerd is.
Laten we beginnen met de weg. Bij
een grote grenspost als Bergh-autoweg.
de grooiste en modernste van West-
Europa verricht de marechaussee
niet alleen de controle op personen,
waarbij gelet wordt op geldige paspoor
ten en identiteitsbewijzen en, voor wat
de buitenlanders betreft, op voldoende
geldelijke middelen. Er is ook een ze
kere service-verlening. Zo worden in
bepaalde gevallen visa verstrekt aan
visumplichtige buitenlanders. Neder
landers die aan de grens komen en
merken dat ze hun paspoort vergeten
zijn, worden door de marechaussee ver
der geholpen. Ze krijgen een toeristen-
kaart met beperkte geldigheidsduur,
waarvoor, bij gebrek aan pasfoto's,
vingerafdrukken gebruikt worden. Vo
rig jaar werden alleen al bij Bergh-
Aan alle grenspos
ten wordt intensief
samengewerkt met
de collega's uit de
buurlanden. Hier
draagt de mare
chaussee op het sta
tion Arnhem een
ongewenste, „zon
der middelen aan
getroffen" vreemde
ling over aan de
Duitse Grensschutz.
De Duitse beambte
(midden) contro
leert in zijn opspo
ringsregister of de
jongeman in kwes
tie door de justitie
in zijn land „ge
zocht" wordt.
Patrouilleboten van de mare
chaussee controleren ook (hier
bij grenspost Lobith) het
scheepvaartverkeer op contra
bande of ongewenste versteke
lingen.
autoweg (de Duits-Nederlandse grens
post in de E-36) ruim 3200 van derge-
luke identitenskaa ton verstrekt. Ver
wacht wordt dat het er dit jaar zo'n
vierduizend zullen worden.
VERSCHILLENDE automobilisten
hebben gemerkt, dat er ook gelet wordt
op gebreken aan de voertuigen, zoals
gladde banden en slechte verlichting.
Vorig jaar werden bij ruifn zeshofiderd
inrftjzende auto's dergelijke gebreken
geconstateerd.
ER IS EEN nauwe samenwerking
met Nederlandse en Duitse politie, dou
ane, Duitse grenscontrole („Grens
schutz") en wegenwacht.
Een telefoontje van de politie naar
de grens heeft soms opmerkelijke re
sultaten. Zo werd onlangs een Duitse
automobilist die in Amsterdam een
flinke parkeerschade had aangericht en
was doorgereden, anderhalf uur later
bij de grens aangehouden. Gestolen au
to's worden met de regelmaat van de
klok uit de rijen gehaald. Ervaring en
een goede opmerkingsgave zijn daarbij
onmisbaar. Een auto met draaiende
motor, maar zonder contactsleuteltje
bijvoorbeeld is natuurlijk zonder meer
al verdacht.
Niet iedereen gaat vrijwillig de grens
over. Buitenlanders, die zich in Neder
land misdragen hebben of met geen of
veel te weinig geld worden aangetrof
fen, gaan onverbiddelijk terug naar
hun vaderland. Wat Bergh-autoweg be
treft gaat het vooral om Duitse jonge
ren. die, met vakantie in Nederland,
zonder financiën komen te zitten of van
huis zijn weggelopen. Bij de grenspost
worden ze dan overgedragen aan de
Duitge grensautoriteiten. Vooral de Am
sterdamse politie is een regelmatige
„leverancier" voor Bergh-autoweg.
Behalve de grote doorlaatposten zijn er
nog de kleinere overgangen en de
grensweggetjes. De kleine grenswegge-
tjes zijn alleen toegankelijk voor buurt
bewoners die daarvoor een speciale
vergunning hebben. Maar ze zijn na
tuurlijk bijzonder in trek bij degenen
die illegaal ons land proberen binnen
te komen. Vandaar dat er door de ma
rechaussee regelmatig gepatrouilleerd
wordt per jeep of met de fiets.
EIND VORIG JAAR was het bijzon
der druk op deze sluipwegen. Grote
aantallen Turkse en Marokkaanse gast
arbeiders trachtten op deze manier il
legaal Nederland binnen te komen.
Meestal hadden ze tevoren met verval
ste paspoorten of werkvergunningen ge
tracht de marechaussee in de trein te
verschalken. De werkgelegenheid staat
er in Nederland ook niet meer zo roos
kleurig voor, zodat er voor dit soort
activiteiten nu niet veel animo meer is.
Toch worden er op gezette tijden nog
gastarbeiders wegens illegale grens
overschrijding in de kraag gevat.
DE MARECHAUSSEE heeft wel de
handen vol aan een andere zaak: het
bezit "en de smokkel van verboden wa
pens. In Duitsland en ook andere Eu
ropese landen zijn sommige wapens
zonder meer verkrijgbaar. Het zijn
vooral Duitse jongens, die tijdens de
grenscontrole betrapt worden op het
bezit van verboden wapens: stiletto's,
valmessen, boksbeugels, gaspistolen en
ploertendoders. Voor buitenlandse
gastarbeiders ligt de zaak iets anders.
In Turkije bijvoorbeeld is het bezit van
een wapen niet alleen een bittere nood
zaak, maar ook een statussymbool.
De Turken weten echter dat wapenbe
zit in ons land verboden is. Zij probe
ren dus hun wapens over de grens te
smokkelen. Zo trof de marechausee on
langs in een internationale trein enkele
Turken aan, die ieder een onderdeel
van een pistool in hun koffer hadden.
In de eerste zes maanden van dit jaar
werden een kleine veertig pistolen en
ongeveer evenveel stiletto's in beslag
genomen.
RIJKE „buit" levert soms ook de
controle in de internationale treinen op
Een belangrijke schakel in het inter
nationale treinverkeer is het station
Arnhem, waar dagelijks vijfentwintig
treinen vertrekken naar, of aankomen
uit Duitsland. Dat betekent controle op
een miljoen reizigers per jaar. Een spe
ciale taak is het uitkijken naar minder
jarige meisjes, die zonder toestemming
van hun ouders naar het buitenland rei
zen. Het betreft vaak kinderen, die in
verkeerde handen gevallen zijn en door
louche figuren de mooiste beloften
voorgespiegeld hebben gekregen. Ze
zijn „aangenomen" als fotomodel, dan
seres of mannequin. De praktijk is ech
ter, dat ze, wanneer ze in Duitsland
zijn of in het uiteindelijke land van be
stemming, (vaak het Nabije Oosten)
volkomen aan lager wal raken. Ook
worden er wel meisjes aangehouden,
die met Amerikaanse militairen mee
naar Duitsland willen. Enkele honder
den meisjes worden jaarlijks door de
marechaussee uit de treinen gehaald.
Het aantal dat door de mazen vah het
net glipt is echter waarschijnlijk nog
veel groter. Het trieste is natuurlijk,
dat de marechaussee niets kan doen,
wanneer de meisjes meerderjarig zijn.
EEN ANDER zwaartepunt is het in
ternationale verkeer op Lobith, waar
het scheepvaartverkeer op de Rijn tus
sen Nederland en Duitsland gecontro
leerd wordt. De brigade Lobith be
schikt daarvoor over 64 man die zo lang
het licht is, constant met snelle pa
trouilleboten de schepen bezoeken, die
langs komen varen. Bij duisternis
wordt er aan de steigers in de douane
haven gecontroleerd. Een drukke zaak,
want jaarlijks passeren er tweehon
derdduizend schepen, van kano's tot
kustvaarders, van zeiljachten tot flinke
passagiersschepen met accommodatie
voor zo'n 1400 passagiers.
(Van onze correspondent)
HILVERSUM. „Kijk, als de jongens langs de weg zitten voor controle
en ze houden een „bekende" van ons aan of, laten we zeggen, een vracht
wagenchauffeur, een toffe jongen in ieder geval, dan moeten ze tegen die
mensen niet gaan „meneren" en beginnen met „u" vóór en „u" na. Dan
voelt zo'n vent zich belazerd. Maar als die jongens van ons tegen u be
ginnen te jij-en en jou-en, dan voelt u zich weer stevig genomen, 't Is maar
een klein voorbeeld, maar het tekent de sfeer waarin de politieman moet
werken. Menselijk zijn en een boel mensenkennis hebben. Altijd met je
beide benen op de grond blijven staan en met alles rekening houden. Als
iemand helemaal dizzy het bureau binnenkomt met weet ik wat voor klach
ten, moet je als politieman voor die jongen niet de boot afhouden. Opvangen
zo'n man, niet knalhard er tegenaan gaan. Een kwestie van mentaliteit en
van tact, dat geldt alles wat de jongens op het bureau maar vooral onder
weg tegenkomen. Een mentaliteit, die de brigadier in zijn groep moet aan
kweken. Onze taak is het, de toekomstige brigadiers in die richting te
stuwen".
AAN HET WOORD is C. W. Keuken, tot voort kort hoofdinspecteur
van politie, maar thans in de rang van commissaris, als directeur
belast met de leiding van de nieuwe politiekaderschool, die voorlopig
is ondergebracht in het voormalige gebouw van het Rijksinstituut ter op
leiding van hogere politieambtenaren in Hilversum. Zijn taak? Samen met
een adjunct-directeur, zes stafdocenten en een aantal gastdocenten per jaar
in drie driemaandelijkse cursussen 180 hoofdagenten „klaarstomen" voor
het brigadierschap. Precies het aantal, dat voor de doorstroming nodig is,
want tien percent van het totale brigadiersbestand in ons land (ongeveer
1800 man) valt jaarlijks af wegens overlijden, pensionering en dergelijke.
De vorming van de toekomstige brigadier dus in een andere aanpak, waar
van het nieuwe aspect moet worden gezocht in de landelijke centralisatie
in internaatsverband.
VOORHEEN GESCHIEDDE die vorming regionaal, dat wil zeggen ge
durende een aantal weken in de korpssteden zelf. Maar met name in de
kleinere gemeenten voldeed deze wijze van opleiding niet meer aan de eisen,
die in de huidige maatschappij aan een brigadier van politie moeten worden
gesteld. Reden, waarom het departement van Binnenlandse Zaken ander
half jaar geleden een commissie in het leven riep, die uiteindelijk adviseerde
voor deze nieuwe aanpak: een cursus, gericht op de mentale vorming en
de leidinggevende aspecten van de toekomstige brigadier. De verslechtering
in de verhouding politie-burgerij in enkele grote steden het afgelopen jaar
heeft bij de beslissingen daaromtrent ongetwijfeld katalyserend gewerkt en
de gebeurtenissen in Amsterdam, ruim een jaar geleden, hebben ontegen
zeggelijk een versnelling van de oprichting van de kaderschool in de hand
gewerkt. Juist vanwege de goede verstandhouding met de burgerij begon
men steeds meer belang te hebben aan goede, deskundig voorbereide briga
diers, sleutelfiguren in de delicate relatie publiek-politie.
Commissaris Keuken: „D.e brigadier is de man die overal raad op moet
weten. Hij moet zijn menSen zo goed kennen, dat hij precies weet, wie hij
wéar naar toe kan sturen. Hij moet direct kunnen ingrijpen, meestal vanuit
het bureau, maar ook langs de weg. Met zijn ene been staat hij in de groep,
die hij leidt, meestal zes, zeven man, met zijn andere staat hij naast het
bureau van de korpschef. Hij is de duizendpoot van het politiebedrijf".
HET CURSUSPROGRAMMA staat nog niet nauwkeurig vast. Daarover
moet nog het nodige overleg worden gepleegd. De heer Keuken: „In eerste
instantie gaat het er dus om, van de hoofdagent een brigadier te maken.
Hij wordt van „gewone jongen" een chef, die zelfstandig beslissingen moet
kunnen nemen en opdrachten gaat verstrekken. We proberen de mensen in
die drie maanden zoveel mogelijk te confronteren met de dingen die ze
overigens in de dagelijkse praktijk al meemaken. We zetten ze nu alleen
op het schoolbord en gaan ze zo uitplussen, dat er bij de cursisten een
lampje gaat branden. Ze moeten gaan denken: „Hé, dat is leuk, dat 't ook
zo en zo opgelost kan worden, daar had ik nooit aan gedacht. Met die zaak
jes zat ik altijd al rottig te hannessen!"
„Alle moderne politiële aspecten moeten in die drie maanden aan de
orde komen. Criminalistiek, zedenkwesties, verkeer, personeelsbeoordeling,
sociologie, psychologie, organisatieleer, gesprekstechniek, in- en externe
communicatie, noem maar op. Niet hoogdravend, geen saaie theorie, maar
gewoon. Geen academisch gezwam, maar alles betrekken op de politie
praktijk".
„DE TOEKOMSTIGE BRIGADIER moet naar alle kanten kunnen kijken,
met alles rekening houden. Als er ergens een straat wordt afgezet, moet
eraan gedacht worden, dat de toegang vrij blijft voor een dokter, voor
ziekenbezoek of een zakenman, die daar per se moet zijn. Geen „Befehl ist
Befehl-situatie", dan ben je een botterik. Als er wasgoed van een lijn is
gestolen, moet de brigadier niet alleen denken aan diefstal, maar meteen
beseffen dat er ook wel eens een fetisjist bezig geweest kan zijn. In de hui
dige maatschappij moet hij bovendien aandacht hebben voor specifieke
groeperingen: studenten, woonwagenbewoners, prostituees, de veranderde
jeugd met haar love-ins en verdovende middelWi. Bijblijven, de vinger op
de pols houden, daar gaat het om! En wat, los van een goede verstand
houding met het publiek, van belang is: goede contacten met de pers: enorm
belangrijk in ons werk".
Ook op het water is het voor de ma
rechaussee uitkijken geblazen, want er
zijn nog wel eens verstekelingen aan
bot i 'tl zag een marechausseeoa-
trouille bij de controle van een vracht
schip een petticoat aan de lijn han
gen. Er werden echter alleen paspoor
ten van mannen getoond. Waarop de
vraag volgde: „en wie van jullie
draagt nu eigenlijk een petticoat?"
Een ander fraai verhaal is dat van
twee zusters die een Rijnreisje maak
ten. Een van de twee vergat haar pas
poort. Maar daar wisten ze wel wat op.
De zusters leken bijzonder veel op el
kaar, alleen had de een bollere wan
gen als de ander. Dus stopte de ene
wat closetpapier in haar mond om haar
wangen wat dikker te doen lijken en
tijdens de controle gaven ze het pas
poort snel aan elkaar door. Helaas, ze
waren vergeten, dat de marechaussee
bij de controle ook vragen stelt, en
toen de zuster zonder paspoort wilde
antwoorden viel het closetpapier uit
haar mond.
De patrouilleboten hebben voortdu-
durend radiocontact met de wal en dat
heeft verschillende voordelen. Ook bij
de hulpverlening. Enige weken geleden
viel bij Lobith een matroos in het
ruim van zijn schip en brak zijn been.
De marechausseepatrouille waar
schuwde via de radio een arts en
bracht de matroos aan wal. Ook ren
schippersvrouw, die bij een blijde ge
beurtenis complicaties verwachtte,
werd snel naar een ziekenhuis overge
bracht.
HET WERK aan de grens is slechts
een klein onderdeel van de vele taken
der marechaussee. Maar de grensbe
waking is bijzonder belangrijk. Om on
gewenste elementen buiten ons land te
houden, minderjarige meisjes te be
hoeden voor onberaden stappen, de il
legale invoer van wapens en narcotica
tegen te gaan en nog zo veel meer....
