VAN DAG TOT DAG
Wilson kan zich op dit moment
geen Brown-crisis veroorloven
Roosevelt vroeg Tsjang in '45
gemengde Chinese delegatie
feesfle bouwen?
schenk de slijter
uw vertrouwen!
Dè jas
Merendeel voor terugtrekken
van de Amerikaanse troepen
Halve eeuw Balfourdeclaratie
commentaar op actuele zaken
Akkoord in
Zuid-Jemen
Voor conferentie in San Francisco
Kabinetswijziging
in Griekenland
Man bedreigt 20
meisjes en doodt
lerares
Zelfverbranding
in Zuid-Vietnam
GRONINGEN
lëhlenka
Vietnam-piloot gaf
medaille terug
Opinieonderzoe k Vietnam-oorlog
Zeven kinderen in
de VS door hun
vader vergiftigd
3
DONDERDAG 2 NOVEMBER 1967
Le Monde: Daverende Brown past bij een
naar gouden eeuw terugkerend Engeland
(Van een medewerker)
DEN HAAG. Hare Majesteits regering betuigt haar instemming
met de oprichting in Palestina van een nationaal tehuis voor het joodse
volk en zal alle pogingen in het werk stellen om het bereiken hiervan
te vergemakkelijken, waarbij echter goed begrepen moet worden dat er
niets zal gebeuren dat schade kan berokkenen aan de burgerlijke en
godsdienstige rechten van bestaande niet-joodse gemeenschappen of de
rechten en politieke status die door joden in andere landen worden ge
noten.
T erugblik
Politiek
Welk recht
Vooral vrouwen
Na afsluiten verzekering
Een samenvatting van een schakelpro
gramma per televisie, dat met opnamen
van grote steden en werken in de Sovjet
unie een beeld gaf van het moderne Rus
land, heeft de televisiekijkers vertrouwd
gemaakt met een gedachte die de laatste
jaren steeds duidelijker veld gewonnen
heeft: de Sovjet-Unie is een vooruitstre
vende, modern geoutilleerde natie die
zich kennelijk richt op een nauwer con
tact met het Westen.
Deze gedachte is eigenlijk niet nieuw,
maar zij is in het verleden slechts geuit
door enkelingen die daardoor het gevaar
riskeerden voor „meelopers" te worden
aangezien.
De politiek heeft aarzelend en bij stuk
jes en beetjes het nieuwe beeld van de
Sovjet-Unie geaccepteerd, lang nadat in
de economische en industriële sectoren
van het Westelijke maatschappelijke le
ven de noodzaak tot aanvaarding van de
Sovjet-Unie in het Europese patroon dui
delijk was geworden. De openbare me
ning is jarenlang stelselmatig geïnfil
treerd met vijandige, afwijzende tenden
sen die haar moesten verzoenen met een
Westeuropees bewapeningsprocédé dat
uitsluitend tegen de Sovjet-Unie was ge
richt. Als er gesproken werd over „de
fensie" kwam automatisch de „vijand"
opduiken: Rusland. De bedreiging van de
vrijheid, waarover politici voortdurend de
mond vol hadden, was synoniem met het
communistische gevaar en het communis
tische gevaar was zonder mankeren de
Sovjet-Unie, die gereed leek te staan
West-Europa te overrompelen.
Degenen die jaren geleden de moed
hadden, tegen deze terreur van de angst
te protesteren, plaatsten zich automatisch
in een verdachte hoek. De mode van de
tijd schreef voor, dat men een Russische
aanval op West-Europa verwachtte. Durf
de men te gewagen van het feit dat het
zo'n vaart niet zou lopen, dan werd men
om de oren geslagen met „Denk aan
München" en „Ze zijn op wereldrevolutie
uit".
Het is achteraf wel duidelijk gewor
den, dat de voornamelijk uit Duits-Ame
rikaanse suggesties bestaande „Russen
angst" andere belangen moest dienen: er
is zonder twijfel gespeculeerd op een her
overing van de Oostzone en een geweld
dadig terugdringen der Russische legers
uit Oost-Europa. Gelukkig hebben ook
andere politici en voormannen van West-
europese politieke belangen gezond ver
stand getoond en toegepast. De sterke be-
fVWVWV/WWWWWWWWWWWWWVWVWWW
<<AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA<I
wapening, die aan weerszijden van het
IJzeren Gordijn is ontstaan, heeft geen
dienst behoeven te doen. Maar de situa
tie in Europa is niet gewijzigd Berlijn
is. nog steeds een ommuurde stad, Duits
land is nog steeds verdeeld, de NAVO-
raketten staan nog steeds gereed in de
richting Moskou. Desondanks vordert de
toenadering tussen Oost en West en raakt
men wederzijds steeds beter ingelicht
over elkanders streven. De tijd lijkt nu
gekomen om ook elkanders streven te
accepteren in een vrije, geweldloze con
currentie, die normaal is voor samenle
vende naties in een werelddeel als
Europa.
Het is duidelijk dat een voortbestaan
en een versterking van die langzaam ge
groeide vredestoestand de aanvaarding
van bestaande situaties eisen: De ver
deeldheid van Duitsland kan niet meer
ongedaan gemaakt worden zonder terug
te vallen in een toestand van dreigende
gevaren. De idee „Wiedervereinigung",
jarenlang de dogmatische inspiratie van
alle Westduitsers, is overrijp geworden
en kan geen dienst meer doen, zeker niet
als excuus voor het ontstaan van ultra
rechtse politieke groepen in Duitsland.
Van de Duitse regering moet worden
verwacht, dat zij in het kader van de
Europese samenwerking bereid gevonden
wordt te erkennen dat er een zelfstandig,
autonoom en zichzelf bedruipend Oost-
Duitsland bestaat, waarmee zij relaties
moet aanknopen.
Dat het schakelprogramma der Russen
opende met stram marcherende soldaten
en daar eveneens mee eindigde, is symbo
lisch voor de geest die de Sovjet-Unie nog
steeds beheerst. De geest van discipline,
isolatie, nationalisme en afweer. Een vol
gende stap naar betere verhoudingen in
Europa zou kunnen zijn, dat de West-
europese naties trachten de Sovjet-Unie
ervan te doordringen dat zij voor een
nieuwe ordening in Europa geen legers
nodig heeft, maar mensen met vreedzame
voornemens en talenten.
(Van onze correspondent)
LONDEN. De aanval van mi
nister Brown op de krantenmagnaat
Lord Thomson was een typisch
Brown-tafereel dat ongelooflijk aan
doet voor wie hem niet kennen, maar
dat men vooral niet te zwaar moet
nemen in een land dat gewend is in
zijn spreker^hoeken van zijn hart
geen moordkuil te maken.
Zo heeft de gevierde televisie-conferen
cier David Frost weonsdagavond een
half uur lang koning Hoessein van Jor
danië onder het mes gehad en hem op de
meest rauwe manier vragen gesteld en
daarbij nog openhartiger eigen opmerkin
gen gelanceerd, waarvoor men elders zo
goed als zeker zou terugdeinzen.
Wanneer Brouwn geen uiterst bekwaam
politicus, die soms briljant kan zijn, was
gewwest, dan was hij nooit de leider ge
worden van Engelands buitenlandse po
litiek. Vergeleken bij hem was zijn voor
ganger Michael Stewart een dooie dien
der.
JWWWIAAMUWWWWWWUIAMWWWIIWIMUWWWIAAMIIWUWUWWWIM
CAIRO (Reuter). Het nationale be
vrijdingsfront en het front voor de bevrij
ding van bezet Zuid-Jemen zijn het woens
dag eens geworden over de vorming van
een gezamenlijke delegatie die met Groot-
Brittannië de machtsoverdracht moet re
gelen. Zuid-Arabië zal in januari van het
komende jaar onafhankelijk worden.
WASHINGTON (AP) In 1945 heeft
president Roosevelt van de Verenigde Sta
ten er bij zijn Chinese ambtgenoot Tsjang
Kai-Tsjek sterk op aangedrongen commu
nisten op te nemen in de Chinese dele
gatie bij de conferentie in San Francisco,
waarbij het handvest van de Verenigde
Naties werd vastgesteld.
In een boodschap aan Tsjang Kai-Tsjek,
die woensdag door het ministerie van
Buitenlandse Zaken werd gepubliceerd,
had Roosevelt geschreven dat de commu
nisten in China via de Amerikaanse am
bassadeur hadden laten weten dat de Chi
nese delegatie zou moeten bestaan uit
vertegenwoordigers van de Kwomintang,
de democratische federatie en de com
munistische partij „op basis van gelijk
heid".
Roosevelt ging met dit voorstel in prin
cipe akkoord, want, zo zei hij in zijn
boodschap, de conferentie in San Francis
co is een bijeenkomst van nationale re
geringen en niet van politieke partijen.
Om kracht bij te zetten aan zijn stelling
schreef hij dat de belangrijkste partijen
in zijn land zitting zouden hebben in de
Amerikaanse delegatie.
„Een dergelijke handelwijze zou uitge
sproken voordelen kunnen hebben"
schreef hij.
„Ongetwijfeld zal het een goede indruk
ADVERTENTIE
maken tijdens de conferentie en dit de
mocratische gebaar zou u van dienst kun
nen zijn bij uw taak, die moet leiden tot
eenwording van China".
In een korte antwoordnota schreef
Tsjang Kai-Tsjek dat hij een uit tien man
bestaande delegatie naar San Francisco
zou sturen, waaronder zich één commu
nist zou bevinden.
ATHENE (AFP/Reuter) In Grie
kenland zijn woensdag drie nieuwe minis
ters en twee staatssecretarissen benoemd
ter opvulling van de maandag door het
aftreden van 'n aantal kabinetsleden vrij
gekomen plaatsen. Alle nieuwe ministers
zijn evenals hun voorgangers burgers, die
■als „technici" deel van het kabinet zul
len uitmaken.
Minister van justitie wordt Constantin
Kalampokias, die tot dusver de portefeuil
le van Onderwijs en Godsdienst beheer
de. Deze wordt overgenomen door Theo-
fytaktos Papakonstantinou, die staatssecre
taris van Voorlichting was. Ioannis Xi-
dopoulos wordt minister van Arbeid en
de nieuwe staatssecretarissen zijn Spy-
ros Lampiris (Sociale Zaken) en Kyprai-
os (Industrie). De ministersposten van in
dustrie en openbare werken zijn nog open.
Doorgaans betrouwbare kringen in
Athene menen dat de vier minister, die
maandag uit het kabinet zijn verdwenen,
ontslagen zijn. Minstens twee van hen
zouden voor het eerst over de radio hun
ontslag hebben vernomen.
Naar verder vernomen is hebben zich
de laatste dagen langdurige en soms ver
hitte debatten afgespeeld tussen de leger
leiders, en stond premier Kollias voort
durend in contact met de koning. Vol
gens sommige waarnemers wilden enke
le militaire bewindhebbers de opengeval
len plaatsen door officieren laten bezet
ten om een vastere greep te krijgen op
het bestuur van het land.
Minister George Brown ontving gis
teren koning Hoessein op het depar
tement van Buitenlandse Zaken.
Koning Hoessein zou 's avonds door
David Frost voor de t.v. zeer scherp
worden ondervraagd.
DUNDEE (Reuter). In de Schotse
stad Dundee heeft een vermoedelijk gees
telijk gestoorde man woensdag met een
jachtgeweer twintig meisjes meer dan
een uur in een handwerkklas gevangen
gehouden en de lerares dodelijk gewond.
Tot ieders ontzetting gelastte de man
direct na zijn binnenkomst de leerlingen
de gordijnen te sluiten en zich in een rij
langs de muur op te stellen.
Politiemannen, die zich met metalen
schilden beschermden, omsingelden het
schoolgebouw en gaven opdracht de an
dere leerlingen te evacueren. Brandweer
lieden hielden met een grote ladder en
een waterwagen de wacht onder het
raam van het lokaal op de derde verdie
ping.
Na 75 minuten liet de man alle meis
jes op één na gaan. Er waren toen vijf
schoten gelost. Pas na nog een uur liet
hij zich door de politie arresteren en
naar het bureau brengen. De lerares
werd met spoed naar een ziekenhuis ge
bracht, waar zij korte tijd later over
leed. Elf meisjes, die eveneens naar het
ziekenhuis moesten, bleken met de schrik
vrijgekomen te zijn.
Premier Wilson, die natuurlijk door
Browns wilde optreden in verlegenheid
wordt gebracht, vat ook dit incident kalm
op. Hij zal Brown niet ontslaan, zeker
niet omdat hij betrokken is bij een rel
met de pers met wie Wilson zelf vaak
op gespannen voet staat.
Een Brown-crisis kan Wilson zich, na
tionaal of internationaal, zeker niet in
het kielzog van Chalfont veroorloven. Wil
son heeft pas nog voor de televisie Brown
een eerste klasminister van Buitenlandse
Zaken genoemd, die Groot-Brittannië
van een aantal verouderde denkbeelden
heeft afgeholpen. Hij gaf Brown ook een
pluim voor het feit, dat men in het bui
tenland naar hem luistert.
Brown is de vijand van de stijve plooi
in de Britse diplomatie. Hij heeft zijn
departement nieuw leven ingeblazen.
Maar wanneer Brown doorgaat te ontspo
ren, zal hij zichzelf en de Britse positie
ondermijnen. Sommigen vragen zich af
hoe de impulsieve Brown zich in een in
ternationale crisis zou gedragen en of het
daarom niet te riskant is hem te hand
haven.
De anti-EEG-expressebladen eisen
Brouwn aftreden. Lagerhuislid en oud
minister Duncan Sandys, die zich als het
geweten van de Tory-partij beschouwt,
verklaarde: „George mag dan een leuke
knul zijn, hij heeft getoond volkomen on
geschikt te zijn voor de functie van hare
majesteits minister van Buitenlandse Za
ken".
Een van de oppoistiesprekers zei in
het debat over de troonrede, dat onge
lukkigerwijs het beeld dat het publiek
van George Brown heeft met de werke
lijkheid overeen komt.
Het Franse dagblad „Le Monde" toont
zich ruimer van opvatting met zijn be
wering dat de daverende Brown goed past
bij het Engeland dat in mode, zang en
muziek bezig is terug te keren naar de
blijmoedigheid van zijn gouden eeuw
SAIGON (AFP)Een 28-jarige boed
dhistische non heeft zich in een pagode te
Nhatrang door zelfverbranding van 't le
ven beroofd uit protest tegen de Zuid-
vietnamese regerin. Het was het tweede
geval van zelfverbranding binnen 48 uur.
Dinsdag pleegde een monnik op deze wijze
zelfmoord.
ADVERTENTIE
Superb gesneden. Elegant-slank
van lijn. Ideaal-comfortabel in
lente, zomer, herfst en winter.
'5
SAN ANSELMO (AP). Een vroegere
piloot van de Amerikaanse marine heeft
de medaille die hij in Vietnam heeft ver
diend teruggegeven omdat zo zei hij „ik
deze kreeg voor iets waarover ik verre
van trots ben".
De Amerikaanse piloot James Child zei
dat hij de decoratie aan de minister van
defensie Robert McNamara heeft gestuurd
in de hoop dat zijn stem „als oudstrijder
een stuk ernstiger genomen zal worden
dan die van hen die geprobeerd hebben
zich aan de dienstplicht te onttrekken".
Child heeft in 1965 als oorlogspiloot op
het vliegdekschip „Ranger" dienst ge
daan. Hij maakte in totaal zeventien
oorlogsvluchten.
PRINCETON (AP) Uit een opinie
onderzoek van het Amerikaanse Gallup-
instituut is gebleken, dat een grote meer
derheid van de bevolking in vier van de
zes geënquêteerde Westerse landen voor
een terugtrekking van de Amerikaanse
troepen uit Vietnam is. De vier landen
waar het onderzoek werd ingesteld zijn
Finland, Frankrijk, Zweden en Brazilië.
Dit blijkt uit een opinie-onderzoek, waar
van de resultaten door het „American
Institute of Public Opinion" zijn gepubli
ceerd.
In de twee andere landen Groot-
Brittannië en Canada is de mening
niet zo uitgesproken, maar ook daar zijn
Vandaag is het precies vijftig jaar
geleden dat de Britse minister van
Buitenlandse Zaken Arthur James
Balfour deze brief namens zijn re
gering schreef aan Lord Lionel Walter
Rotschild, vertegenwoordiger van de
Britse zionistische organisatie. De
brief, die de geschiedenis zal ingaan
als de Balfourdeclaratie, hebben de
Arabieren altijd gezien als een verraad
van hun eigen nationale aspiraties. De
declaratie is onderwerp geweest van
vele heftige pro's en contra's maar be
tekende voor de zionisten een eerste
officiële erkenning en aanmoediging
van hun recht op terugkeer naar Pa
lestina.
Aan het einde van zijn leven in 1930
verklaarde Balfour zelf. dat, nu hij
terugkeek, het schrijven van deze brief
hem het waardevolste toescheen dat hij
had gedaan. Waarom had Balfour zich
het lot van de joden aangetrokken?
Hij was premier toen Chamberlain
de grondlegger van de zionistische ge
dachte Theodor Herzl het gebied
Oeganda aanbood aan de joden om zich
daar te vestigen. Herzl moest onder
zionistische druk dit aanbod weigeren.
Na het mislukken van zijn bespre
kingen met sultan Abdoel Hamid van
Turkije, dat toen Palestina bezette,
stelde Herzl aan Chamberlain voor Cy
prus aan de joden te geven. Chamber
lain weigerde beslist omdat hij een
storm van protest verwachtte van de
Turkse en Griekse bewoners van net
eiland.
Balfour was ervan overtuigd dat de
christelijke godsdienst en de bescha
ving het jodendom onmetelijk veel
verschuldigd waren. Hij kwam in con
tact met de 32-jarige, uit Rusland af
komstige dr. Chaim Weizmann, als
chemicus verbonden aan de Victoria-
universiteit van Manchester, die, zoals
hij later zei, „bloed zweette om de zaak
van het zionisme zo duidelijk mogelijk
uiteen te zetten. Dit gesprek vond
plaats aan het begin van de twintigste
eeuw en sommigen menen dat Balfour
pas in de eerste wereldoorlog weer aan
Weizmann werd herinnerd omdat de
regering de chemicus nodig had om
een nieuw proces te ontwikkelen voor
de fabrikage van explosieven voor
militaire doeleinden.
De latere Britse premier Lloyd
George bevestigde in een lezing voor
de joodse historische vereniging deze
veronderstelling toen hij opmerkte:
„De Balfourdeclaratie is als beloning
gegeven aan Weizmann als dank voor
zijn werkzaamheden met trinitroto
luol".
Vaak is geprobeerd na te gaan of de
Balfourdeclaratie uit menselijke mo
tieven werd geschreven of dat vooral
de politieke kant van de zaak de be
slissende factor was. Feit is, dat veel
Engelsen wel voelden voor een natio
naal tehuis voor de joden omdat Enge
land werd overspoeld met joden die
de pogroms in Oost-Eeuropa ontvlucht
ten. De Britse regering zag zich toen
genoodzaakt een „Alien immigration"
op te stellen met beperkende maat
regelen voor de joodse immigratie.
In juni 1936 verklaarde Lloyd George
in het parlement: „Het was een van
de donkerste uren van de oorlog. Het
Franse leger muitte, het Italiaanse
stond op instorten en de Amerikanen
bereidden zich zelfs nog niet serieus
voor op de strijd. Wij kwamen tot de
conclusie dat het van vitaal belang
was dat wij ons verzekerden van de
sympathie van de joodse gemeen
schap".
Waarom is de Balfourdeclaratie vijf
tig jaar lang een onverteerbare graat
in de Arabische keel geweest, werd
deze gevoeld als een dolksteek in de
rug waartegen waarschijnlijk ook mor
gen in de Arabische wereld gedemon
streerd zal worden? Met behulp van
de Arabieren veroverde Engeland in
de eerste wereldoorlog Palestina op de
Turken. De Arabische nationalistische
leider, sheriff Hoessein van Mekka, had
daarvoor een briefwisseling gevoerd
met de Britse hoge commissaris in
Egypte, Sir Henry MacMahon. Mahon
verklaarde daarin dat zijn regering
Hoesseins eisen wat betreft de onaf
hankelijkheid van de Arabische volken
na de oorlog inwilligde en dat de Ara
bieren zelf hun regeringen zouden
kunnen kiezen.
Hoesseins voorstel omvatte ook Pa
lestina. Na deze belofte organiseerde
Hoessein het Arabisch verzet tegen de
Turken. Direct na afloop van de oorlog
hoorden de Arabieren van de Balfour
declaratie, waarin de joden Palestina
werd beloofd, tegelijk met de belofte
aan de Arabieren dat zij Palestina kon
den beschouwen als een onafhankelijk
Arabische staat. De Arabieren be
schouwden de acties van de zionisten
en de Britse regering als verraad en
bedrog jegens de hen gedane belofte
en ontdaan van alle emotionaliteit niet
ten onrechte. De Arabieren voelden
zich bekocht en spraken van Brits-
zionistische collaboratie.
„Welk recht had Engeland een land
dat zij nog geen eens hadden veroverd,
waarin slechts 57.000 joden woonden
tegenover 708.000 Arabieren, die
97,5 percent van de grond bezaten, te
beloven aan de joden, om zo een wit
voetje te halen bij de door joden be-
invloede Amerikaanse president Wil
son om steun in de oorlog te krijgen?"
Aldus de huidige Arabische propa
ganda.
MMUUMJWUIMWIfWWUWUUIfliUWMIIAIWUIMWUUIflIWWWIillWIlWIMIIWWIAAA
meer mensen voor een terugtrekking dan
voor een opvoering of voortzetting van de
Amerikaanse actie in Vietnam.
De ondervraagden zijn daarom zo voor
een terugtrekking van de Amerikaanse
troepen omdat gevreesd wordt, dat het
huidige conflict in Zuidoost-Azië zal ont
aarden in een derde wereldoorlog. Bo
vendien bestaat een zeker scepticisme ten
aanzien van de doelen, die de Verenigde
Staten in Vietnam voor ogen staan.
Verder wordt de Vietnamese oorlog
volgens de ondervraagden voornamelijk
gebruikt „om nieuwe wapens en nieuwe
militaire tactieken te beproeven".
In het Gallup-onderzoek wordt gecon
stateerd, dat in het buitenland evenals
in de Verenigde Staten meer vrouwen
dan mannen voor een terugtrekking van
de troepen zijn.
Op de vraag of de Verenigde Staten
hun troepen uit Vietnam zouden
moeten terugtrekken antwoordde 81
percent bevestigend in Finland, 79
percent in Zweden, 75 in Brazilië,
72 in Frankrijk, 45 in Groot-Brittan
nië en 41 percent in Canada.
Vóór een voortzetting van de strijd
spraken zich uit 4 percent in Fin
land, 10 percent in Zweden, 5 in
Brazilië, 8 in Frankrijk, 15 in Enge
land en 16 percent in Canada.
Voor een opvoering van de Ameri
kaanse troepensterkte in Vietnam
was 5 percent in Finland, 4 in Zwe-
de,n 5 in Brazilië, 5 in Frankrijk,
15 in Groot-Brittannië en 23 percent
in Canada. De overigen hadden geen
mening.
Thans zijn soortgelijke opinie-onder
zoeken aan de gang in Argentinië, Austra
lië, Noorwegen en de DDR.
ARCADIA (AP en AFP) De politie
van Arcadia in Florida heeft een 32-jari-
ge neger gearresteerd, die ervan wordt
beschuldigd zijn zeven kinderen te heb
ben vergiftigd om de verzekeringsgelden
in handen te krijgen. De man, een fruit
plukker van beroep, had de dag voor de
kinderen met een insecticide waren ver
giftigd op elk een levensverzekering van
duizend dollar gesloten.
Er wordt ook een onderzoek ingesteld
naar de dood van nog vijf kinderen van
het echtpaar, die in de afgelopen jaren
zijn gestorven. In verband met dit tweede
onderzoek is ook de 29-jarige vrouw van
de verdachte gearresteerd.
