Brown kwam er goed
af in het Lagerhuis
stoutenbeek
Paus Paulus zal morgen
worden geopereerd
Gevolgen van Denktash's arrestatie
Koninklijk
vluchten naar
paar wilde
Denemarken
Ad-form
achtergrond
commentaar op actuele zaken
Saturnus 5 later
de lucht in
Alec Douglas-Home zei geen
personen te willen aanvallen
Onthullende brief
van Anne Marie
Griekse minister
Economou-Gouras
afgetreden
Familie van Hess
hoopt op amnestie
3
s, 14
i iü
Kostbare vondst
coupon Zend mij gratis de kleu*rijke brochure. I
telegrammen
VRIJDAG 3 NOVEMBER 1967
Kwestie van tijd
Bitter beklag
Een kleurig fotoboek vol woonideeën in klassieke en moderne
stijl. Een fijn bezit. U hoeft alleen maar onderstaande coupon
in te vullen en op te sturen. Doen!
Woninginrichting- Beverwijk - 250modelkamers
Volop parkeerruimte. De gehele maandag gesloten.
P_e_gehele_zaterdag_geopend. Tel: (02510) 25141
Woonp,aa,s adviseur
Het laatste wat men in Turkije van Denktash hoorde, waren zijn felle
uitlatingen in oktober dat de gehate Enosis (aansluiting van Cyprus bij
Griekenland) stapje voor stapje wordt verwezenlijkt, terwijl Turkije
toekeek en dat als het zo doorgaat Turkije spoedig het nakijken zou
hebben over Cyprus. Tezelfdertijd werd bekend dat het salaris van de
felle leider door dr. Kütschük in Nicosia was verlaagd op verzoek van
de Turkse regering.
Nieuwe dialoog
Nieuwe arrestaties
De jonge Griekse koningin Anne-Marie,
op zeventienjarige leeftijd getrouwd met
de Griekse koning Konstantijn, heeft een
pijnlijke illustratie gegeven van de mens
onwaardige positie waarin de Griekse
monarchie zichzelf heeft gemanoeuvreerd
door gemene zaak te maken met de ille
gale dictatuur die Griekenland in zijn
macht heeft.
Zij heeft ontroerende en tragische brie
ven geschreven aan jeugdvriendinnen in
Kopenhagen, aan wie zij haar nood klaagt
over haar mislukte leven, dat haar ge
bracht heeft in de greep van angst en ter
reur onder het nieuwe Griekse bewind.
Zij onderstreept haar spijt over het feit
dat de koning en zij niet zijn uitgeweken
naar haar moederland, toen Konstantijn
voor de keus gesteld werd zich solidair
te verklaren met de onderdrukkers van
het Griekse volk om de monarchie te
redden. Zij werpt de schuld op de moe
der van de koning, Frederika, die ver
hinderd zou hebben dat het koninklijke
paar de vlucht nam toen het nog de ge
legenheid had.
Het is begrijpelijk dat in Denemarken
grote opwinding is ontstaan over deze
onthullingen, ofschoon men in dat land al
eerder had begrepen dat Anne-Marie het
onmogelijk eens zou kunnen zijn met de
dubbelhartige rol van Konstantijn. „De
monarchie redden" is voor de Denen
evenmin een aanvaardbaar argument als
voor de Grieken. De monarchie is geen
zelfstandig heiligdom, dat gered moet
worden ten koste van de vrijheid, maar
een instrument om die vrijheid te waar
borgen en te verdedigen. Als zij tekort
schiet zoals dat in Griekenland helaas ge
beurd is, dan heeft haar voortbestaan
even weinig reden als het voortbestaan
van een onzeewaardig schip.
Men kan zich afvragen hoe een meisje
van zeventien jaar ertoe gekomen is,
koningin van Grjekenland te worden. Zij
was een koningsdochter en het schijnt ge
woonte te zijn geweest dat koningsdoch
ters bij de keuze van hun echtgenoot niet
op mensen, maar op stambomen verliefd
moesten worden. Die tijd is echter voor
bij, vooral in de Scandinavische landen,
waar vorstelijke huwelijken de laatste ja
ren meermalen gewoon burgermansbloed
aan de adellijke geslachten hebben toe-
Minister Roolvink (Sociale Zaken en
Volksgezondheid) heeft zich in de Kamer
uitgesproken tegen het opnemen van sek
suele voorlichting in het leerplan der
openbare lagere scholen. Zijn argument:
„De verantwoordelijkheid voor deze voor
lichting ligt primair bij de ouders" doet
enigszins aan een uitvlucht denken, of
schoon het in zijn algemeenheid onmoge
lijk onjuist kan worden genoemd. Dat hij
wél ruimte wilde laten voor seksuele
voorlichting op bijzondere scholen, mits
het initiatief daartoe van de ouders uit
gaat, maakt zijn argument nog merk
waardiger.
De ouders van leerlingen van openbare
scholen moeten zelf hun kinderen zo goed
mogelijk voorbereiden op de seksuele
problemen die de kleintjes in de grote
maatschappij wachten. De ouders van
leerlingen van bijzondere scholen kunnen
dat moeilijke onderwerp op school in be
handeling geven. Waar zit eigenlijk de
logica van minister Roolvink verborgen?
Als de ouders van „openbare" leerlin
gen nu ook eens een initiatief in die rich
ting ontwikkelen en het betrokken school
hoofd verzoeken, er iets aan te doen?
Dan kan dat schoolhoofd zich beroepen
op de minister en zeggen: „Het mag niet"
Komt de vrijheid van onderwijs hier niet
in het geding? En wat blijft er over van
het argument van dit „Het mag niet",
als honderd meter verder op een bijzon
dere school wel voorlichting mag worden
gegeven?
Als minister Roolvink ten aanzien van
belangrijke maatschappelijke informaties
aan lagere- schoolleerlingen de verant
woordelijkheid bij de ouders deponeert,
zodra hij bang is dat hij van te grote
progressiviteit beticht zal worden, kunnen
we hem nog een paar waardevolle tips
geven om het lesrooster van de openbare
school te verlichten. Laat hij de ouders
verantwoordelijk stellen voor het inlichten
der kinderen over de vaderlandse ge
schiedenis, want dat is een wetenschap
waartegen men van A.R.P.-hoek heel
anders aankijkt dan van de kant der
socialisten. De Reformatie, bijvoorbeeld
kan men op héél verschillende manieren
doceren. Laten de ouders het dan maar
doen aan de hand van hun rode hokje
op hun stembiljet.
En lichamelijke opvoeding! Laten de
ouders zelf maar zorgen dat hun kind na
schooltijd voldoende beweging neemt, en
als ze daar toch verantwoordelijk voor
zijn, laten ze hun kinderen dan ook met
een maar rekenen en schrijven leren.
Waarmee alleen maar gezegd wil zijn
dat een geestelijk gezond, seksueel niet
verwrongen kindergemoed een even be
langrijke maatschappelijke factor is als
een lichamelijk gezonde jeugd, die kan
rekenen en schrijven.
gevoegd en met gelukkige gevolgen
meestal.
Anne-Marie was echter een „prinses
van de oude stempel". De glans van een
koningskroon en een gouden zetel naast
de Griekse monarch heeft haar romanti
sche gemoed sterk aangesproken, merk
waardig genoeg tegen de goede raad van
haar koninklijke ouders in. Zij is nu een
ongelukkige, ontluisterde jonge vrouw,
een moderne Marie-Antoinette, tragisch
voorbeeld voor allen die in deze tijd nog
menen dat Gods zegen op erfelijkheids
beginselen berust.
De rol van koning Konstantijn, ondui
delijk en verdacht maar soms krampach
tig vergoelijkt, is door de brieven van de
jonge koningin wel heel wat duidelijker
geworden.
Hij heeft in de recente geschiedenis
van zijn land geen heldenrol gespeeld,
integendeel, hij heeft zich laten leiden
door overwegingen die de eerste de beste
burgerman al evenmin zouden sieren.
„Het redden van de monarchie" heeft
hij, blijkbaar onder invloed van een ge
frustreerde moeder, verward met „het
redden van Griekenland". Hij heeft mis
schien gemeend dat er met Griekenland
niets kwaads zou kunnen gebeuren, als
de monarchie maar behouden bleef. Er
is daardoor veel" kwaads gebeurd met
de Griekse monarchie, die zich met zijn
weinig bewonderenswaardige collaboratie
onsterfelijk gecompromitteerd heeft.
Het is moeilijk te voorspellen hoe het
Griekenland verder zal vergaan. Maar
koning Konstantijn zal méér moed, méér
vaderlandsliefde moeten opbrengen dan
hij ooit zal hebben gedroomd, wil er een
tijd komen waarin hij de Griekse verzets
strijders die in gevangenissen zijn op
gesloten of als bannelingen in het buiten
land werken, weer recht in de ogen zal
kunnen kijken.
f%fWWWWWVWWWWWWMWWW%#WWWWW^*V^
WASHINGTON (DPA). De eerste
lancering van de Amerikaanse raket „Sa
turnus 5" met een onbemand Apollo-ruim-
teschip is wegens technische moeilijkhe
den verschoven van 7 naar 9 november
Hierdoor wordt het tevens mogelijk dins
dag de „Surveyor 6" te lanceren in de
richting van de maan. Deze moet de kra
ter Ptolemeus onderzoeken als mogelijke
landingsplaats voor een bemand ruimte
vaartuig.
t
(Van onze correspondent)
LONDEN. George Brown, Groot-
Brittannië's minister van Buitenland
se Zaken, is er donderdagavond in het
Lagerhuis genadig afgekomen na het
jongste incident, waarbij hij tijdens
een diner felle uitlatingen aan het
adres van zijn gastheren heeft ge
daan.
Na hysterie over dit nieuwe geval van
wangedrag van een topminister was het
het een anti-climax, dat de conservatieve
sir Alec Douglas Home, het klassieke
voorbeeld van een echte gentleman, zo
verstandig was om Brown's „avontuur"
als een persoonlijke aangelegenheid te be
schouwen. De spanning verdween toen
op slag.
De conservatieven weigerden van de
situatie gebruik te maken. Zij vallen de
regering aan maar geen personen. Dit
was ook politiek heel slim want wanneer
de tories Brown op grove wijze zouden
zijn te lijf gegaan zou zulks voor pre
mier Wilson een extra reden zijn om
Brown te handhaven. Daarbij komt dat
iedereen de meestal innemende Brown
een goed hart toedraagt. Wilson zal zich
bovendien wel tweemaal bedenken alvo
rens hij zich van Brown ontdoet omdat
deze de populairste man in de regering
is en in verkiezingscampagnes onmisbaar.
Maar Browns politieke toekomst blijft
onzeker. Wanneer hij doorgaat in zijn
optreden blunders te begaan zal zijn ver
trek onvermijdelijk worden. Volgens ve
len is dit nog slechts een kwestie van tijd.
Reeds wordt gemompeld dat Wilson van
plan zou zijn hem te vervangen door
James Callaghan, de tegenwoordige kan
selier van de schatkist, die zo'n goede
beurt op het Labourcongres in Scarbo
rough heeft gemaakt.
Wilson, die er altijd voor zorgt alle kan
ten uit te kunnen de oorzaak van een
algemeen diep wantrouwen in hem zal
wanneer de Britse stormloop op de EEG
mislukt er waarschijnlijk niet voor te
rugdeinzen de „geestdriftige Europeaan"
op te offeren en door de ten opzichte van
de Europese gemeenschap veel koelere
Callaghan te vervangen. Roy Jenkins, in
wie velen een toekomstige premier zien,
zou dan zo goed als zeker het kanselier
schap overnemen.
Brown's rede over de buitenlandse po
litiek was kalm en competent. Men voel
de weer dat deze tweeslachtige figuur
ook de staatsman kan zijn en de algeme
ne symphatie vloeide dan ook snel naar
hem terug.
(Van onze correspondent)
STOCKHOLM Het gerucht dat het
Griekse koningspaar van plan was naar
Denemarken te vluchten tijdens de onrus
tige en onzekere toestand in Griekenland
voor de overname door de militaire rege
ring, is nu bevestigd door koningin Anne
Marie zelf. Het koninklijke paar had er de
voorkeur aan gegeven naar het moeder
land van koningin Anne Marie uit te wij
ken en daar een verbetering van de poli
tieke situatie aan het thuisfront af te
wachten.
Dat bericht werd nog diezelfde dag te
gengesproken door Stelios Hourmouzios,
de secretaris van de Griekse koning in
Athene. Volgens in de Zweedse en Deense
pers gepubliceerde persoonlijke brieven
van koningin Anne Marie aan een Deense
vriendin, was men wel degelijk van plan
geweest naar Denemarken uit te wijken,
maar werd men hierin verhinderd door
koningin Frederika die, naar koningin An
ne Marie in haar brieven klaagt, koning
Konstantijn volledig in haar macht heeft.
„Je hebt er geen idee van hoe het er
hier nu aan toe gaat", zo schrijft ko-
ningin Anne Marie die in augustus 21 jaar
oud werd. „Af en toe wens ik gewoon
dat ik dood was. In Denemarken stond
een huis op ons te wachten", zo schrijft
ze, „maar Konstantijns moeder gaf hem
het bevel te blijven en overreedde hem
dat het zijn plicht was om op de troon te
blijven die hij had geërfd. Waren we
maar naar Denemarken gevlucht. Nu is
het te laat."
Dat het koningshuis onder zware bewa
king staat blijkt uit het feit dat de ko
ningin zich er over beklaagt zo zelden on
gecensureerde gesmokkelde brieven te
ontvangen. „Dat is de enige vreugde die
ik nog heb. Brieven die niet kapotgeknipt
en gecensureerd zijn door de geheime
dienst. Ik lees ze telkens weer maar ver
nietig ze dan om er niet mee betrapt te
worden."
„Ik dacht de gelukkigste vrouw ter we
reld te zijn", zo besluit ze een brief, „en
was er van overtuigd dat Griekenland
nooit iets zou kunnen overkomen. Nu be
klaag ik het bitter niet naar mijn ouders
geluisterd te hebben toen ze me zeiden
eerst van mijn jeugd te genieten. Nu eerst
begrijp ik wat ze toen bedoelden." Aan
wie deze onthullende brieven werden ge
schreven is niet bekend gemaakt.
Sir Alec Douglas Home richtte zijn aan
val op het andere avontuur, dat deze week
de Britse regering werkelijk in het nauw
had gebracht, namelijk lord Chalfont's
loslippigheid in Lausanne.
Sir Alec keurde het scherp af dat Chal-
font tegenover de EEG met represailles
had gedreigd, die bovendien de Europese
verdediging raakten. Het is niet erg dat
socialistische ministers hardop denken
maar wel dat de gedachten die zij daar
bij onthullen zo verschrikkelijk zijn. Na
tuurlijk kon de premier lord Chalfont's
aanbood om af te treden niet accepteren
omdat dan de leerling zou worden ont
slagen door de meester zelf, zoals sir
Alec Wilson omschreef.
——ia
s»"-
Petrus Ramoboa toont tijdens een
persconferentie in New York een
601-karaats-diamant, die zijn vrouw
in hun vaderland Lesotho heeft ge
vonden. Een New Yorkse juwelier
zal de steen splijten.
ADVERTENTIE
Naam
(Van onze correspondent)
ROME. Het staat nu wel vast dat
de paus morgen wordt geopereerd. Het
aanvangstijdstip voor de ingreep is acht
uur. De vierde november is gewijd aan
de heilige Carolus Borromeus, een der
beschermheiligen van de stad Milaan, van
welke stad de paus, voor hij tot paus is
gekozen, aartsbisschop is geweest.
Vooral in Italië wordt de ziekte van
de paus met buitengewoon veel belang
stelling gevolgd. Aan de operatie zullen
niet alleen de drie medici Valdoni, Ar-
duini en Fontana deelnemen maar ook
professor Mazzoni, die aan het hoofd
staat van de chirirugische kliniek van
Rome en een der grootste specialisten is
op het gebied van de prostaatklier. Hij
zal daar worden bijgestaan door nog twee
andere medici. De totale operatieploeg
zal dus uit zes personen bestaan.
De operatiezaal is ingericht in een ver
trek dat in de tijd van Pius XII werd
gebruikt voor het afdraaien van films.
Het is de bedoeling dat van het moment
dat de paus naar de operatiezaal wordt
overgebracht een stilte-zone wordt inge
steld rondom het Vaticaan en vooral in
de binnenhof van Sandamaso, een van
de drukste punten van Vaticaanstad. De
stilte-zone zal duren tot vijf of zes dagen
na de ingreep zodat de paus in volkomen
rust de meest critieke periode kan door
staan.
v-
Vlak daarop moet Denktash verbitterd
op zijn hoogstonwaarschijnlijke missie
zijn gegaan, die tot zijn arrestatie heeft
geleid.
Met een gevangen Denktash laten zich
twee verschillende ontwikkelingen den
ken. Mogelijk neemt de verbittering tus
sen Turken en alles wat Grieks is nog
toe. Dat zou in de hand kunnen worden
gewerkt door de maatregelen die Athene
de laatste weken tegen de Turkse min
derheid in Thracië heeft genomen en die
in Turkije voor het eerst woede tegen
de Griekse junta hebben veroorzaakt. Er
is daar sprake van dienstplicht in zie
kenhuizen voor Turkse meisjes en ont
binding van de zelfgekozen raden, zulks
in strijd met het verdrag van Lausanne
van 1923.
Het kan echter ook zijn dat men in
Turkije leert onderscheid te maken tus
sen de Griekse junta en Griekse Cyprio
ten. De voortschrijdende Enosis van on
der op, waarvan Denktash sprak, raakt
slechts min of meer formele zaken, zoals
de lettertekens op de postzegels en het
uitkomen van de Cyprische voetbal
kampioen in de Griekse competitie (als
antwoord op het laatste zal nu de Turks-
Cyprische kampioen in de Turkse com
petitie meespelen).
SINDS de mislukking van de zoge
noemde dialoog tussen Ankara en Athene
was hier al enige tijd sprake van een
nieuwe dialoog, nu tussen Ankara en Ni
cosia. Die zou dan kunnen worden inge
luid door besprekingen tussen Makarios
en de gematigder Turkse leider dr. Küt
schük, beslist geen vriend van Denktash.
Nu zou men zich kunnen voorstellen
dat de arrestatie van Denktash juist nieu
we perspectieven opent voor zo'n dia
loog. Het is de these van Nicosia dat het
de door Denktash in het leven geroepen
Turkse apartheidspolitiek en daarna de
terreur is geweest die de situatie op
Cyprus sinds de onafhankelijkheid van
1960 hebben bedorven. Zonder deze these
over te nemen heeft Ankara zich toch de
laatste tijd duidelijk gedistantieerd van
De Turks-Cyprische leider
Denktash, fel tegenstander van de
Grieken op het eiland, heeft vanuit
Turkije gepoogd illegaal op Cyprus
te komen. Bij zijn aankomst werd
hij gearresteerd. Over de gevolgen
van die arrestatie vertelt onze cor
respondent in Turkije Frans van
Hasselt vanuit Istanboel in bij
gaande beschouwing.
alles wat Turks-Cyprisch extremisme
is en bij voorbeeld ook studenten be
straft die illegaal demonstreerden in
Ankara.
Als de Turkse regering deze politiek
tegen felle perscommentaren in kan vol
houden en als Nicosia behoedzaam en
vooral ook menselijk manoeuvreert met
de arrestant Denktash, maar ook met de
andere geïsoleerde Turks-Cyprioten, dan
hoeft het klimaat tussen Ankara en Ni
cosia door deze arrestatie niet noodzake
lijk te verslechteren.
ATHENE (Reuter). De Griekse mi
nister van Buitenlandse Zaken, Pavlos
Economou-Gouras, heeft gisteravond zijn
ontslag ingediend, enige uren nadat kolo
nel George Papadopoulos, de man die
de militaire staatsgreep van april had
beraamd, grotere bevoegdheden had ge
kregen.
In de bekendmaking wordt gezegd dat
Economou-Gouras om gezondheidsrede
nen is afgetreden. Premier Kollias zal
voorlopig de portefeuille van Buitenland
se Zaken op zich nemen, totdat een nieu
we minister is benoemd.
In de bekendmaking wordt verder mee
gedeeld dat professor Constantine Papa-
dimitriou vandaag zal worden beëdigd
als minister van Openbare Werken.
In de Griekse stad Patras in de Pelo
ponnesus zijn acht mensen, onder wie de
advocaat van Andreas Papandreau gear
resteerd wegens het drukken en ver
spreiden van tegen de regering gerichte
pamfletten voor het „Patriottisch Front"
een links gerichte ondergrondse organi
satie. Dit heeft de minister van Openba
re Orde, Paul Totomis, op een perscon
ferentie meegedeeld.
Totomis zei dat het onderzoek tegen
de componist Mikis Theodorakis is af
gerond. Hij wordt beschuldigd van onder
mijnende activiteit.De minister kon niet
zeggen wanneer het proces tegen Theo
dorakis zal beginnen.
De krantenuitgeefster Vlachou zal
„zeer binnenkort" terecht staan voor be
lediging van de regering en ongehoor
zaamheid aan militaire orders. Zij staat
nog steeds onder huisarrest.
MUNCHEN (AP). De familie van
Rudolf Hess. voormalig plaatsvervanger
van Adolf Hitler en de laatste oorlogsmis
dadiger die gedetineerd is in de gevan
genis Spandau in West-Berlijn, hoopt op
diens vrijlating in verband met de 50ste
verjaardag van de Russische revolutie.
Dit heeft de advocaat van Hess, Alfred
Seidl, in München gezegd.
Seidl zei volgens gerucht te hebben ge
hoord dat de 73-jarige Hess, die nu 26
jaar in Spandau heeft doorgebracht, spoe
dig vrij zal komen.
De Spandau-gevangenis staat onder ge
meenschappelijk beheer van de vier ge
allieerde mogendheden. Hess is er nog
de enige gevangene.
3
Geen duel. Een ereraad is tot de con
clusie gekomen, dat er geen reden be
staat voor een duel tussen president
Oscar Vestido van Uraguay en de oud
minister van Financiën Amilcar Vas-
concellos. Vestido daagde Vasconcellos
verleden week uit, omdat hij beledigd
zou zijn.
Koffermoordzaak. De politie van de Ame
rikaanse stad Philadelphia heeft een
arrestatiebevel uitgevaardigd tegen de
35-jarige Stephen Weinstein, verdacht
van moord op een 18-jarige jongen
wiens lichaam in een koffer uit de rivier
de Delaware werd gevist.
Geland. De Kosmos-188, waaraan in de
ruimte de Kosmos-186 werd gekoppeld,
is naar de aarde teruggekeerd. In de
bekendmaking wordt niet als bij die
van de Kosmos 186 gezegd, dat de 188
een zachte landing heeft gemaakt.
Banditisme. De politie van Sardinië heeft
na een hevig vuurgevecht drie mannen
gearresteerd. Een vierde bandiet wist
te ontkomen. Een agent werd dodelijk
getroffen.
Incidenten. De Amerikaanse afgevaar
digde bij de V.N., Arthur Goldberg,
heeft bij de Veiligheidsraad een rap
port afkomstig van het „V.N.-comman
do in Korea" ingediend waarin de aan
dacht wordt gevraagd voor het „groei
ende aantal militaire activiteiten van
de Noord-Koreanen" bij de gedemilita
riseerde zone.
Gesprek. De Poolse minister van Buiten
landse Zaken Adam Rapacki is in
Brussel voor besprekingen met zijn
Belgische ambtgenoot Pierre Hamel.
Arrestaties. Dertig mensen zijn ter be
schikking gesteld van de militaire ge
rechtelijke macht in Spanje in verband
met hun deelname aan demonstraties
van arbeiders in de Spaanse plaats
Tarrasa.
Veel doden. Tijdens een kort maar bloe
dig gevecht dat voorafging aan de val
van de Biafraanse havenstad Calabar,
zijn ongeveer tweeduizend personen om
het leven gekomen. Dit heeft luitenant
kolonel Benjamin Adekoenle, die twee
weken geleden de aanval van de fede
rale Nigeriaanse troepen op Calabar
leidde, donderdag in de stad meege
deeld.
Vliegtuigongeluk. Bij het vliegveld van
Grand Canyon in de Amerikaanse staat
Arizona is een vliegtuig neergestort.
De zes inzittenden kwamen om het le
ven.
