Surveyor 6
NPD besluit partijdag met
verkondiging partijprogramma
Roof zeer arme volksbodem
aan de kaak gesteld
Kosygin wenst spoedoplossing
van crisis in Midden-Oosten
de individuele
Rennies
Discussies in Bonn over
„noodtoestand-wet"
Tee bate der goede verhouding
Arrestaties in
Griekenland
V eiligheidsraad
behandelt geschil
U
TT
II AA ff
TA IB AC
Namen voor tweede
Russell-tribunaal
bekend gemaakt
Brandend maagzuur,
Gifgasaanval zou
in Vietnam levens
hebben geëist
Terdood
veroordelingen
in Rhodesië
Achttien jaar
onschuldig
gevangen
Michael X tot
jaar veroordeeld
Ijsblok van 10 kilo
uit lucht gevallen
■as
telegrammen
VRIJDAG 10 NOVEMBER 1967
Vervolg van pagina 1
Maanlanding
Eerste foto's
Zwakke plek
iSSr^SSSSc::
ISSsaBsK
iiëi
HAARTABAC is een individuele haarlotion-be
stemd voor de persoonlijke verzorging van uw
haar.
HAARTABAC bevordert de natuurlijke bloed
circulatie van de hoofdhuid en bestrijdt haaruit
val, roosvorming en hoofdjeuK.
Regelmatige massage met HAARTABAC geeft u
het gewenste resultaat gezond, levendig en glan
zend haar.
HAARTABAC werkt verfrissend en
opwekkend.
De individuele geur accentueert het
gevoel goed verzorgd te zijn.
HAARTABAC in de doserende fla
con vanaf f 3.95
MAUftER WffiTZ
STOLBERG IM RHEINLAND
helpen direktt
1
Volgens mededelingen van de minister
van Binnenlandse Zaken Beernink zal eni
ge spoed betracht worden met een beslis
sing strekkende tot invoering van een Om
budsman. Er is een ontwerp tot discussie
opgesteld, dat binnenkort aan de vaste Ka
mercommissie zal worden toegezonden.
Het is niet veelbelovend dat minister
Beernink bij deze mededeling heeft ge
voegd, voorkeur te hebben voor het Britse
systeem. Er zijn essentiële verschillen in
de diverse systemen van „Ombudsman"
in Europa, ook al omdat de regerings
systemen verschillend van structuur zijn.
Er zijn uitgebreide studierapporten voor
landen over het instituut van Ombuds
man in de Scandinavische landen, waarbij
nog komt dat men daar de langdurigste
ervaring op dit gebied heeft. De Zweedse
Ombudsman is de oudste en dateert al van
het begin van deze eeuw. In Denemarken
voerde men het instituut in 1954 in en in
Noorwegen in 1962. In Zweden was het in
stituut oorspronkelijk bedoeld als een fac
tor in de machtsbalans tussen koning en
parlement, maar met de ontwikkeling van
het Zweedse staatsbestel naar een situatie
waarin de machtstegenstellingen tussen
koning en parlement zijn afgesleten en
veel meer het karakter van een samenwer
king aannamen, is de taak van de Om
budsman verschoven naar die van be
scherming der burgers tegen overheidswil-
lekeur.
Het is aannemelijk dat minister Beer
nink begint met te proberen, de Ombuds
man in Nederland als die er komt!
zo min mogelijk macht te geven. In
feite is er echter van macht geen sprake
omdat de Ombudsman optreedt in op
dracht en onder verantwoordelijkheid van
het parlement.
Aangezien dat parlement in vele zaken
echter weinig directe invloed heeft,
bepaalt de bevoegdheidsformule van de
Ombudsman de mate, waarin het parle-
ATHENE, (AFP). Het aantal arres
taties dat in Griekenland is verricht on
der de leden van een tegen de regering
gekante verzetsgroep, aangeduid met de
naam DEKA, bedraagt minstens 135, al
dus welingelichte zegslieden in Athene.
In Patras zouden 19, in Athene 38, in
Saloniki 14, in Kavala zeker 20, in Loe-
traki 24 en op Kreta 15 personen zijn aan
gehouden. Het is nog niet bekend hoeveel
leden van de verzetsbeweging zijn aan
gehouden in Korinthe en Aghion en om
geving.
De gehele combinatie van raket en
Apollo-combinatie woog bij het verlaten
van het lanceerplatform 3,1 miljoen kilo
gram. Hiervan kwam 125 ton als nuttige
lading in de ruimte, verreweg het groot
ste gewicht dat tot dusver in een baan
om de aarde is gebracht. Van die 125
ton landde uiteindelijk slechts ongeveer
vijfduizend kilo in zee. De gehele vlucht
had 8 uur, 36 minuten en 54 seconden
geduurd en tijdens deze gecompliceerde
historische vlucht heeft zich slechts één
maal een kleine moeilijkheid voorgedaan
Een klep in de brandstofleiding van de
derde Saturnustrap dreigde roet in het
eten te gooien bij het opnieuw starten
vanuit de parkeerbaan. Het euvel kon
evenwel snel worden verholpen.
Enkele uren na dit Saturnus-Apollo-ex-
periment, namelijk om 02.01 uur Neder
landse tijd in de afgelopen nacht, maakte
de Surveyor-6 een perfecte zachte landing
op de maan. In drie minuten werd de
snelheid van de Surveyor door remraket-
ten teruggebracht van 9650 tot 4,8 kilo
meter per uur. De laatste kleine vier
meter tot het maanoppervlak maakte de
Surveyor een vrije val.
Het gevaarte kwam terecht in de Sinus
Medii, een met rotsblokken en kratertjes
bezaaide vlakte in het midden van de
zichtbare maanschijf en slechts 4,5 kilo
meter van het beoogde doel. De landing
vond ook plaats acht kilometer van de
resten van de Surveyor-4, die enige
maanden geleden niet slaagde in een
zachte landing, doordat op het laatste
moment de radioverbindingen uitvielen
Men had de zesde Surveyor minder dan
vijftig percent kans gegeven om de lan
ding te overleven, aangezien deze bemoei
lijkt zou worden door de rotsblokken en
de kraters in het landingsgebied. Het
bleek echter dat de maanverkenner de
landing uitstekend had doorstaan. Reeds
vijftig minuten na de landing werden de
eerste foto's naar de aarde gezonden. Op
een van die opnamen is een zeer groot
rotsblok te zien op ongeveer twee kilo
meter afstand. De eerste indruk is dat
de bodemgesteldheid in deze omgeving
dezelfde is als die bij de voorgaande Sur
veyors, die alle in vlakkere gebieden
landden. Vier van de zes Surveyors die
tot dusver zijn gelanceerd maakten een
zachte landing, twee faalden daarin. Er
staat thans nog één Surveyor-lancering
op het programma voor begin volgend
jaar.
ment zijn invloed kan doen gelden. In En
geland is die bevoegdheid bijzonder ge
ring, zodat men zelfs niet eens kan spre
ken van een Ombudsman in de eigenlijke
betekenis.
De betekenis van de Ombudsman staat
en valt met de bevoegdheidsformule. In
principe houdt de Ombudsman toezicht
op de ambtsvervulling door overheids
dienaren. Men kan daaraan echter aller
lei beperkingen toevoegen. Men kan er
de gemeente-ambtenaren buiten laten, de
rechters, de ministers, de militaire ambts
dragers, de ambtenaren van de BVD.
Men kan het instituut zodanig opzetten,
dat het een werkelijke algemene bescher
ming biedt aan de burgers tegen alle
vormen van overheidswillekeur, men kan
het ook tot een dode letter maken. Het is
de vraag of de Kamercommissie en daar
na het parlement zich zullen laten af
schepen met een dode letter, of dat men
nu het er tóch van komen moet
maar meteen een instituut in het leven
roept dat is aangepast aan de eisen des
tijds. Minimaal zijn die eisen als volgt
te formuleren:
De Ombudsman moet nergens een over-
heidsdeur gesloten vinden. Het apparaat
.Ombudsman" moet zo klein mogelijk ge
houden worden, om bureaucratische ver
tragingen in het werk te voorkomen. De
Ombudsman moet volledig onafhankelijk
en onaantastbaar zijn. De indiening van
klachten moet, wat formaliteiten betreft,
zo eenvoudig mogelijk gehouden worden
zodat ook de eenvoudigste burger de weg
naar de Ombudsman zal weten te vinden.
Men zal zich moeten realiseren dat een
Ombudsman fungeert naast andere, uit
hoofde van ons democratische staatsbe
stel reeds aanwezige middelen tot rechts
bescherming, en tevens, dat de Ombuds
man niet alleen de burgers beschermt,
maar ook de overheidsdienaren tegen on
gefundeerde beschuldigingen en onver
antwoorde klachten. In het algemeen kan
men stellen dat de ervaringen in het bui
tenland, met name in Scandinavië, met
dit instituut uitstekend zijn met het oog
op de goede verhoudingen tussen over
heid en burgerij. Alles wat aan deze ver
houding goed kan doen, moet niet wor
den nagelaten. Het is daarom te hopen
dat de Nederlandse Ombudsman binnen
afzienbare tijd een feit zal zijn.
#WWWWWWWWWWWWWWWWWWWVIA/%n»
(VmAftAA/VAAAfWWWWWWWWWWtfWWWWWWW
ADVERTENTIE
(Van onze correspondent)
BONN. Vandaag begint in
Hannover de derde bondspartijdag
van de NPD, de neo-nazistische partij
van Adolf von Thadden. Zij zal zon
dag worden afgesloten met de ver
kondiging van het partijprogramma
en met een slotrede van deze heer.
Protestacties tegen het samenkomen
van de NPD staan op het programma
en Von Thadden heeft zijn volege-
lingen ditmaal aangeraden geen span
doeken of leuzen mee te dragen op
weg naar de vergaderzaal, de mo
derne „Stadthalle".
De laatste maal dat de NPD bijeen
wilde komen werd haar in mei van dit
jaar in Neurenberg te elfder ure de toe
gang tot de „Messehalle" geweigerd. Of
de vroede vaderen van Neurenberg hun
eigen zaak een goede dienst hebben be
wezen, staat echter te bezien. De op han
den zijnde crisis in de leiding van de
partij ging aan de (bedreigde) Von Thad
den voorbij, louter doordat de leden niet
konden vergaderen. Nog steeds is er spra
ke van een crisis, maar het ziet ernaar
uit dat de positie van Von Thadden niet
langer werkelijk wordt bedreigd.
Zijn grote opponent is en blijft de vroe
gere tweede voorzitter van de afdeling
Noord-Rijnland/Westfalen, Dehnen. In
een gedenkschrift dat hij aan alle NPD-
leden toezond, merkt Dehnen op dat Von
Thadden een „onbegrijpelijke instelling
tegenover het nationaal-socialistische ver
leden" heeft. Hij heeft nog nooit een
duidelijke mening tegen „de onmenselijk
heid van het nationaal-socialistische re
gime laten horen", aldus Dehnen over
Von Thadden en hij beschuldigt zijn „lei
der" er verder van dat hij gen pardon
kent voor diegenen die hem in zijn car
rière in de weg lopen. Ook zou Von
Thadden kort geleden aan een bijeen
komst van leidende Italiaanse fascisten
in Venetië hebben deelgenomen.
Het praktijkprogramma is steeds één van
de zwakke plekken van de NPD geweest
en ook nu zal het niet eenvoudig zijn
tot een gemeenschappelijke noemer te
komen. Meer dan vijfhonderd officiële
voorstellen zijn binnengekomen tot ver
andering van het nieuwe ontwerppro
gram, dat zestien dicht betypte schrijf
machinevellen omvat. In dit ontwerp
staan onder andere dingen te lezen als:
vreemd geweld drukt op het verdeelde
Duitsland, alleen Duitsers buigen zich
nog steeds voor de overwinnaar maar
de politiek van de verdeling van de
wereld door het Amerikaanse en Rus
sische imperialisme zal mislukken". Na
tuurlijk is „het gezin de levenscel van
volk en staat", en daarom moet in jeugd
boeken, radio- en televisieuitzendingen
„een evenwicht tussen Duitse en vreem
de cultuurgroepen worden vastgesteld".
In het laatste hoofdstuk van het pro
gramma wordt „de roof van zeer arme
Duitse voiksbodem" aan de kaak gesteld.
De oorspronkelijke opsteller van dit pro
gramma, de „historicus" Udo Walendu
hij schreef twee boeken over de Duitse
schuldvraag heeft uit protest het werk
neergelegd en een eigen program opge
steld.
Voor het éérst zal op een partijdag van
de NPD niet langer Otto Hess te zien
zijn. Hij pleegde enige maanden geleden
zelfmoo. d. Over de vroegere roemruchte
voorzitter Friedrich Thielen, de Bremen-
se betonfabrikant, zal niemand meer een
woord vuil maken. Thielens pogingen in
Bremen een eigen partij op te richten
bleken bij de verkiezingen van de vorige
maand op een debacle te zijn uitgelopen.
De NPD daarentegen won acht zetels.
Wat is het beeld van deze neo-nazi-
partij na een rumoerig begin? Ze is uit
de samenstelling van de parlementen der
deelstaten niet meer weg te denken en
als de trend zich voortzet zal bij de ko
mende bondsdagverkiezingen in de bonds
dag de NPD haar intrede doen. Ook de
nu in de Bondsdag vertegenwoordigde
partijen zullen eraan moeten wennen, dat
minimaal één op de tien Duiters met
stemrecht nu en in de toekomst voor NPD
zal kiezen.
CAIRO. (Reuter, AP en AFP) Het
gezaghebbende Egyptische blad „Al Ach-
ram" meldt, dat de Russische premier,
Kosygin, aan president Johnson, president
De Gaulle van Frankrijk en premier Wil
son van Groot-Brittannië boodschappen
heeft gezonden waarin hij er de nadruk
op legt, dat een snelle oplossing van de
crisis in het Midden-Oosten noodzakelijk
is.
Kosygin heeft, zo verneemt „Al Achram"
uit diplomatieke bronnen in New York,
al antwoord gekregen en in kringen van
de Verenigde Naties wacht men af wat
het resultaat van de briefwisseling is.
De Veiligheidsraad van de Verenigde
•Naties heeft vannacht geweigerd Israel
voorrang te verlenen bij beantwoording
van Egyptische beschuldigingen in het
hervatte debat over de crisis in het Mid
den-Oosten.
Nadat de vergadering twee uur onder
broken was in een mislukte poging, de
verandering van de sprekersvolgorde on
derling te regelen verwierf 'n Amerikaan
se motie waarin werd voorgesteld de Is
raëlische afgevaardigde onmiddellijk na
de eerste spreker, de Egyptische minis
ter van Buitenlandse Zaken Riad, aan
het woord te laten, slechts aebt stemmen
ADVERTENTIE
ru 5'"' rrr* - -rrirrrrtitiu*
jsfnrs
£3«3S
één minder dan de vereiste negen.
Zeven leden onthielden zich van stem
ming. Er waren geen tegenstemmen.
Minister Riad toonde zich in zijn rede
voering weinig ingenomen met wat in
de Veiligheidsraad bereikt was ter oplos
sing van de crisis. Volgens hem was het
minste wat wpl gedaan kon worden, van
Israel te eisfen dat het zijn troepen te
rug zou trekken op de posities van 4 ju
ni, de dag voor het uitbreken van de
Israelisch-Arabische oorlog.
Mohammed Hassanein Heikal, hoofdre
dacteur van het Egyptische dagblad „Al
Achram" en een van de beste vrienden
van president Nasser, heeft verklaard te
geloven, dat de mogelijkheden voor een
regeling van het Arabisch-Israelische ge
schil door de Verenigde Naties zijn uit
geput. „Het enige alternatief voor de Ara
bieren om hun verloren gegane gebieden
terug te krijgen, aldus Heikal, is ge
weld.
KOPENHAGEN, (Reuter). De namen
van de juryleden voor de tweede zitting
van het oorlogsmisdadentribunaal van de
Britse filosoof Bertrand Russel, dat in de
loop van deze maand in Roskilde, in de
buurt van Kopenhagen, zal beginnen, zijn
bekendgemaakt.
Onder hen bevinden zich Jean-Paul
Sartre, de Amerikaanse schrijver James
Baldwin, de Italiaanse hoogleraar Lelio
Basso, de Joegoslavische schrijver Vladi
mir Dedijer, de Amerikaanse pacifist
Daye Dellinger, het Turkse parlements
lid Mehmet Ali Aybar, Simone de Beau-
voir, de Japanse hoogleraar Sjoitsji Sa-
kata en professor Laurent Schwartz uit
Frankrijk.
Ralph Schoenmann, de particuliere se
cretaris van Russell, kan de zitting niet
bijwonen omdat de Amerikaanse regering
zijn paspoort heeft ingetrokken.
Op zijn eerste zitting, die begin dit jaar
in Stockholm plaats vond, kwam het tri
bunaal tot de conclusie, dat de Verenigde
Staten zich in Vietnam aan oorlogsmis
daden schuldig maken en dat de rege
ringen van Australië, Nieuw-Zeeland en
Zuid-Korea medeplichtig zijn.
druk op de maag, opgeblazen gevógl?
WASHINGTON (AP). Dertig Ame
rikaanse dienstplichtigen zijn omgekomen
bij een aanval met gifgas door de Viet-
kong, als gevolg van gebrek aan gas
maskers, zo heeft de Amerikaanse parle
mentariër Herbert Tenzer uit New York
vernomen.
Tenzer deelde mee dat hij een band
opname van een van zijn kiezers heeft
ontvangen uit Pleikoe, in Zuid-Vietnam,
waarin een aanval te Dak To op 3 novem
ber wordt beschreven.
De soldaat vertelde dat de Vietkong
gifgas gebruikte, waardoor dertig Ame
rikanen de dood vonden. De soldaat be
klaagde zich erover, dat er voor de 101
manschappen van zijn compagnie maar
veertig gasmaskers beschikbaar waren.
Tenzer deed een beroep op minister van
Defensie McNamara en de subcommissie
strijdkrachten van het Huis van Afge
vaardigden, om een onderzoek in te stel
len. Hij heeft hen de naam van de sol
daat gemaakt.
SALISBURY. (Reuter en AP) Het
Rhodesische hooggerechtshof heeft zeven
Afrikanen wegens moord en onwettig wa
penbezit ter dood veroordeeld. Zij wa
ren in augustus gevangen genomen na
dat zij met anderen een veiligheidspa
trouille in een hinderlaag hadden gelokt.
Daarbij werden twee Rhodesische poli
tiemannen gedood. De guerrillastrijders
zelf, uit Zambia Rhodesië binnengekomen,
verloren dertien man.
AUGSBURG (AFP) De nu 88-jarige
Johann Lettenbauer, die achttien jaar ge
vangenisstraf heeft uitgezeten wegens
moord op zijn dochter en kleindochter,
blijkt volgens een uitspraak van de recht
bank te Augsburg onschuldig te zijn. Het
blijkt dat de moorden gepleegd zijn door
de veertigjarige Manfred Jung, die ver
oordeeld is tot zeven jaar gevangenisstraf.
De moord werd op 16 juli 1947 gepleegd
READING (AP) Michael X, de lei
der van de zwarte moslims in Groot-
Brittannië, is tot een jaar gevangenisstraf
veroordeeld wegens het aanzetten tot ras-
senongeregeldheden.
BRUSSEL, (AFP). In de buurt
van Brussel is een blok ijs van onge
veer tien kilo uit de lucht komen val
len. Het viel op de achterkant van een
geparkeerde personenauto te Erembo-
degem. Het neerkomen veroorzaakte
een geluid als van een explosie. Vol
gens weerkundigen is een dergelijk
natuurverschijnsel zeer zeldzaam.
(Van onze correspondent)
BONN. Voor het eerst in de geschie
denis van het Westduitse parlement is
gisteren een „hearing" gehouden in ver
band met de zeer omstreden wetsontwer
pen met het oog op de noodtoestand. In
de komende weken volgen nog drie „hea
rings", hier ook wel „öffentliche An-
hörungen" genoemd. In de betreffende
„hearings" stellen de leden van de bonds
dagcommissies voor Justitie en voor Bin
nenlandse Zaken een aantal experts vra
gen over dit wetsontwerp, een onderwerp
dat al tot schier onuitputtelijk geharre
war aanleiding gegeven heeft.
Gisteren kwamen als experts onder
meer felle tegenstanders van de „Not-
standsgesetze" aan het woord, zoals de
hoogleraren Eugen Kogon (auteur van
een van de eerste boeken over de nazi
kampen, en zelf daar jarenlang gevange
ne) en Abendroth.
Professor Kogon, die zich jaren in
woord en geschrift met zijn medestan
ders tegen dit wettencomplex heeft ver
zet, stelde gisteren de vraag in hoeverre
de geallieerden nu werkelijk bereid zijn
hun zogenaamde „voorbehoudsrechten"
op te geven, waarmee zij tijdens een cri
sis in de gang van zaken in de Bondsre
publiek kunnen ingrijpen. Een van de ar
gumenten van de voorstanders van het
wettencomplex is, dat deze voorbehouds
rechten de „soevereiniteit" van de Bonds
republiek beperken, en dat bij de totstand
koming van een eigen regeling de gealli
eerden van deze rechten afstand zouden
moeten doen.
Minister van Binnenlandse Zaken Lü-
cke las op de vraag van professor Kogon
een document voor, waaruit bleek dat de
geallieerden in het geheel niet hadden be
loofd hun voorbehoudsrechten automa
tisch op te geven. De mededeling van
minister Lücke wekte dan ook terecht
grote verbazing.
De Marburgse hoogleraar Abendroth
die om zijn linkse sympathieën uit de so
ciaal-democratische partij is gezet ver
dedigde tijdens zijn „hearing" nog eens
de opvatting, dat er in het geheel geen
Notstandsgesetz" behoort te zijn.
Volgende week zullen de vakbondslei
ders Rosenberg en Brenner voor de com
missies van de Bondsdag verschijnen. De
vakbonden verzetten zich de laatste tijd
meer dan ooit tegen de omstreden wet
geving. Zij veroorzaken daarmee de so
ciaal-democraten in de grote coalitie heel
wat hoofdbrekens.
1
Onafhankelijk. In Afghanistan is als on
derdeel van de in 1964 door koning
Mohammed Zahir Sjah begonnen
grondwettelijke hervormingen een on
afhankelijke rechterlijke macht in het
leven geroepen. Dit is gebeurd op 15
oktober 1967, de 54ste verjaardag van
de koning.
Veertien. Het spoorwegongeluk in Italië
heeft tot nu toe veertien doden geëist.
Beloning. De 30.000 Arabische Druzen in
Israel, die negentien jaar lang een min
derheid hebben gevormd, hebben als
beloning voor hun trouw aan de joden
sinds 1948, het volledige burgerrecht
gekregen.
Para-verpleegsters. Portugal houdt er
verpleegsters-parachutisten op na. Zij
springen omlaag in streken, die door
guerrillastrijders onveilig worden ge
maakt om hulp te bieden aan in de
strijd gewonde Portugese soldaten.
Uitsterven. De alligators in de moerassen
van de zuidoostelijke staten van de
VS dreigen uit te sterven. Alleen in
Florida maken duizend beroeps jager*
jacht op deze reptielen.
