Praagse vredesconferentie en Israei
Begin april derde congres
VRIJ-EVANGELISCHEN EN DE PREDESTINATIE
GESPREK MET
DS. VELDKAMP
Doop
van politieke
gevangenen
Predikanten
protesteren
Brouwende pater
ZATERDAG 11 NOVEMBER 196 7
i Erbij
14
„Geen hetzer
Praag 3
Status quo
Revolutie
Kees Maas
Joden geweerd in
kerstnacht?
In Praag zal volgend jaar in de eerste dagen van april de derde pan-
chnstelijke vredesconferentie worden gehouden. Het thema van deze
bijeenkomsten is „Zoek de vrede en jaag die na". De voornaamste punten
die op het programma staan zijn:
De strijd om sociale gerechtigheid en economische onafhankelijkheid.
Zij zijn nodig om te komen tot een menswaardig bestaan.
De militaire interventie van Amerika in Vietnam. De conferentie wil
zich opnieuw met kracht voor de vrede in het Verre Oosten inzetten.
Het zoeken naar de vrede en de co-existentie in Europa. Vreedzame
co-existentie moet een dynamisch karakter dragen en betrekking heb
ben op bepaalde aspecten van de verhouding tussen de Europese
landen, zo wordt gezegd.
In Utrecht hebben de Nederlandse
vrienden van „Praag" zich uitvoerig
beziggehouden met de problematiek
waarvoor zij zich zien geplaatst. Het
onderwerp dat daarbij in het centrum
stond was niet een van de drie hoofd
onderwerpen van de komende confe
rentie, maar het conflict tussen Israel
en de Arabische landen. Een werk-
commissie heeft onlangs in het Rus
sische Zagorsk uitvoerig over de oorlog
in het Nabije Oosten van gedachten
gewisseld en daarna een verklaring
opgesteld, waarin Israel er heel slecht
afkwam, al werd het wel erkend als
staat.
De Tsjechische hoogleraar J. Smolik,
die aan de Comemusfaculteit in Praag
practische theologie doceert, gaf toe
dat hij zelf betreurde dat de beschul
digingen van „Zagorsk" eenzijdig aan
het adres van Israel waren gericht,
maar het had volgens hem ook nog
scherper kunnen zijn, want wat de
Russische kerken in de resolutie wil
den zetten was scherper dan de Rus
sische regering zich zou kunnen ver
oorloven.
„Maar vergeet niet, dat Israel toch
maar is erkend" zei hij. „In latere bij
eenkomsten zijn geen resoluties meer
opgesteld. Men is er nu wel van over
tuigd dat de zaak eerst beter moet
worden doorgepraat".
De uitvoerige discussie toonde wel
aan dat het denken in de christelijke
vredesconferentie niet altijd eenzijdig
is gericht. „Praag" wil een platform
zijn. Ds. G. P. Klijn vond echter dat
er te lang was gewacht met verkla
ringen. „Waarom heeft men niet veel
eerder een verklaring aan de explo
sieve situatie in het Nabije Oosten ge
wijd?" vroeg hij. En hij zei het maar
een raadsel te vinden dat de Sovjet-
Unie zo goed met Egypte bevriend is,
welk land SS-ers zijn leger laat trai
nen.
„Voor velen heeft het de schijn dat
er in Zagorsk eerst is gevraagd dat de
„grote jongens achter ons" ervan zeg
gen" zei hij.
ft
De verdere discussie toonde aan dat
het probleem moeilijk ligt. Dat de
Praagse beweging geen Israëliërs telt
speelt daarbij een voorname rol. In Za
gorsk was er maar één man, die regel
recht uit de oorlogszone kwam en dat
was een Arabier uit de Libanon. „Ove
rigens helemaal geen hetzer", zei de
Nederlandse voorzitter prof. J. de
Graaf, hetgeen ds. Klijn weer de op
merking ontlokte dat hij natuurlijk
boter op zijn hoofd had. De discussie
kwam daarna grotendeels terecht bij
de wenselijkheid van verklaringen.
Prof. De Graaf wees er op dat het al
leen maar spreken zonder ooit tot een
verklaring te komen ook geen vrucht
bare zaak is. „Als prof. Van Niftrik en
ik op een gemeente-avond discussiëren,
is er altijd een voorzitter die zegt:
„Vanzelfsprekend zijn we nog niet uit
gepraat, we blijven er mee bezig".
Hij wees er ook op dat de vertegen
woordigers van de „derde wereld" in
stinctief solidair zijn met de Arabieren.
Was de discussie over Israel een voor
de aanwezigen boeiende aangelegen
heid, het hoofdpunt van de vergadering
was toch wel het referaat van prof.
Smolik. die de positie van „Praag" be
handelde. Hij gaf een overzicht van de
twee vorige conferenties. De eerste
grote conferentie in 1961 behandelde
voornamelijk het gevaar van de ato
maire wapens, bij de tweede in 1964
was het de bedoeling de horizonten van
de beweging te openen. Deelnemers uit
Latijns Amerika en Japan beïnvloedden
de conferentie, waarin aanvankelijk
Duitsers „hun kwestie" nog in het
middelpunt wilden houden. Men zag in
dat de vraag van de vrede sterk sa
menhangt met de „derde wereld". Het
anti-communisme werd een belangrijk
punt, maar de aanvallen hierop stuit
ten op Anglosaksische tegenstand. De
deelnemers uit Amerika vonden de
stellingname eenzijdig en protesteer
den tegen een louter anti-kapitalis
tische houding.
„Profeteren voor de derde conferen
tie is moeilijk" zei prof. Smolik. Viet
nam is duidelijk hèt probleem. HU ci
teerde prof. Hromadka, dat het in
Vietnam gaat om de klassenstrijd op
het internationale vlak. Economische
interessen van bepaalde kringen wor
den beantwoord door de revolutie van
onderdrukte volkeren. In vele Latijns-
Amerikaanse landen bestaat dezelfde
siuatie en een tweede Vietnam is daar
op korte termijn mogelijk.
Prof. Smolik signaleerde veel theo
logische vragen. Zo heeft de kerk in
de oostelijke landen veel voor de men
sen betekend maar met politiek heeft
zij zich niet opgehouden. Dat is pas
gebeurd na de oktoberrevolutie en na
de tweede wereldoorlog. Daarom is
hier sprake van een langzame groei.
Er moeten bruggen naar het politieke
leven worden geslagen. Prof. Smolik
zei dat men in protestantse kringen
vaak het tegenovergestelde ziet. Daar
heerst de neiging de experts het laat
ste woord te laten en de geloofsvragen
van de politieke zaken te scheiden.
Hij behandelde ook een kenmerkend
verschil over de incarnatie, de mens
wording van Christus in het vlees, voor
Prof. De Graaf
de orthodoxe kerken het voornaamste,
metaphysisch beschouwde feit, voor de
protestanten meer een existentiële
categorie. Zo is de opstanding voor de
protestanten veelal een bevestiging van
het kruis, voor de orthodoxen iets dat
de geschiedenis in beweging zet.
Een belangrijk punt is voor prof.
Smolik ook het probleem van de status
quo. Hij stelde dat de Amerikaanse
christenen beheerst worden door het
idee, dat de status quo moet worden
gehandhaafd. Tot in hun diepste exis
tentie worden zij aangedreven de be
staande toestand te handhaven, zei de
Tsjechische hoogleraar, die Vietnam
een vrucht van deze stellingname
noemde.
„Men vreest, dat als de status quo
niet gehandhaafd blijft iets verschrik
kelijks over de wereld zal komen" zei
hij. „Voor Oost-Europeanen is dat niet
te begrijpen. Men zou dan toch bevrij
ding in het Woord van God moeten
kunnen vinden?"
Een kardinaal punt voor „Praag" is
ook dat van de revolutie. Èen jeugd
groep sneed het aan, daarna volgde
een theologische groep. Inmiddels is ook
de Wereldraad van Kerken in deze ma
terie gedoken, maar het blijkt een
weerbarstige zaak. Prof. Smolik zei dat
geen probleem zo gespannen is als dit.
„Praag" telt pacifisten en niet-paci-
fisten, en dat weerspiegelt zich in deze
kwestie. Is revolutie de laatste mo
gelijkheid bij ongerechtvaardigde ver
houdingen? Het probleem is dat men
niet principieel „neen" kan zeggen,
maar ook niet principieel „ja". „Met
een rein geweten kan men nooit „ja"
tegen geweld zeggen", meende prof.
Smolik, en prof. de Graaf wees er later
tijdens de discussie op dat het hier om
een zuiver existentiële kwestie gaat.
Discussie, ook nog na afloop: links
prof. Smolik, rechts ds. Klijn.
„Hoe kunnen wij van hier af iemand
in een bepaalde ten hemelschreiende
situatie bevoogden?" zei hij.
De Russische orthodoxe kerk neigt
er toe eerst de revolutie aan te kijken
en dan positie te bepalen, zei prof.
Smolik. Waarop prof. De Graaf toe
voegde dat het grote probleem is op
welk punt men een zaak kan recht
vaardigen. In Zuid-Amerika zijn men
sen dagelijks het offer van geweld. Als
christen staat men dan toch aan de
kant van de onderdrukten?
Prof. Rasker (Leiden) meende dat
het grote probleem niet de revolutie,
maar de contra-revolutie is, zoals men
die ziet in Griekenland en Indonesië,
om maar enkele voorbeelden te noe
men. „De machten verdedigen de sta
tus quo met geweld tegen het dringen
naar innerlijke veranderingen in de
staat" betoogde hij. „Als wij tegen de
onderdrukten zeggen dat zij hun kruis
moeten dragen is er sprake van opium
voor het volk".
In het kader van zijn gesprekken niet vooraanstaande kerkelijke fi
guren in Nederland sprak onze medewerker Rik Valkenburg ook met de
vrij-evangelische predikant ds. D. W. Veldkamp in Hilversum. Deze zegt
dat de beruchte Spaanse-griepepidemie na de eerste wereldoorlog voor
hem de grote omkeer betekende. In 1920 ging hij naar Zwitserland om
daar bij Karl Barth zijn theologische studie te voltooien. „De mooiste
jaren van mijn leven", zegt hij er zelf van. Het gesprek met ds. Veldkamp
verliep verder aldus:
„Voelde u zich geroepen tot het ambt".
„Er waren dingen in mijn leven ge
passeerd, die mij deze kant uitwezen.
Hierdoor voelde ik mij geroepen tot
het ambt, ook al was er soms een
huivering bij mij. Als jongen sidderde
ik onder de prediking van hel en ver
doemenis. Eens werd ik door een
vriend in aanraking gebracht met de
Vrij-Evangelische gemeente. Ik voel
de toen al dat dat iets volslagen an
ders was. Daar was ruimte en lucht
om te ademen".
„Wat is het kenmerkendst voor de
vrij evangelische gemeente
„Alle gemeenten zijn autonoom. Er
is geen synode. Christus is het hoofd
van de gemeente. Wij willen, bijbels
gezien, een gemeente van gelovigen
zijn. Wij leggen niet in de eerste plaats
de nadruk op instituut en organisatie.
Persoonlijk geloof is de basis voor toe
gang tot de gemeente. Vóór iemand
zich aansluit voeren wij eerst een ge
sprek met hem of hij Christus als per
soonlijke Verlosser en Zaligmaker be
lijdt".
„Er is dus geen enkele organisatie
boven de gemeente?".
„Er is een ringverband en een lan
delijk verband. Wij hebben een Bond
van Gemeenten. Hieruit kiezen de ge
meenten een comité. Dit comité heeft
uitvoerende en adviserende bevoegd
heid".
„Hoe functioneert dit in de praktijk".
„De bondsvergadering kan in het
geval dat in een gemeente zelf de tucht
niet voldoende wordt gehandhaafd,
krachtens haar bevoegdheid die ge
meente uit de bond stoten.
„Het niet erkennen van een synodale
organisatie of hiër archie is dus eigen
lijk maar een fictie! In feite blijft het
lood om oud ijzer.
„Helemaal niet. Bij ons blijft de ge
meente autonoom. Het comité mag
slechts op verzoek van de gemeente
komen. Wel moet de predikant belo
ven zich bij de moeilijkheden tot het
comité te wenden. Eens in het jaar is
er bondsvergadering, waar alle ge
meenten vertegenwoordigd zijn. Deze
bondsvergadering, als zodanig is het
hoogste orgaan, dat zijn dus de ge
meenten zelf".
Wat vindt u de kerninhoud van de
bijbel
„Jezus Christus. Ook het Oude Tes
tament zie ik zeer christologisch".
„U haalt dus uit alle mogelijke en
onmogelijke teksten een heenwijzen
naar Christus?"
„Nee, dat juist niet. We mogen niet
aan inlegkunde doen. We mogen Chris
tus niet in een tekst leggen, die niet
op hem slaat. Maar omdat de bijbel
een profetisch boek is, geïnspireerd
door de geest der profetie, is er geen
bezwaar tegen als we in het verlengde
van een tekst verder gaan dan de
oorspronkelijke bedoeling. Maar we
moeten éérst Gods woord laten spre
ken, als wij preken".
U vindt de exegese dus erg belang
rijk?
„Ja, de exegese gaat voor alles! De
bijbel heeft voor mij heilsgezag maar
ook schriftgezag".
Doet u dan niet aan schriftcritiek?
„Schriftcritiek is beslist contraban
de. Er kan natuurlijk wel verschil van
opvatting zijn of bijvoorbeeld de He
breeënbrief door Paulus is geschreven
of door een ander. Maar dat heeft
niets te maken met de inhoud van de
brief. De beste contacten op dit gebied
heb ik met de christelijk gereformeer
den. Met hen voer ik gemeenschappe
lijke evangelisatie-activiteiten en soms
hebben we ook wel een gemeenschap
pelijke gebedsweek.
„Ontdekt u dan geen tegenstrijdig
heden in de bijbel?"
behoeft toch geen bezwaar te zijn?"
„De wetenschap toont aan dat de
wereld veel ouder moet zijn dan de
bijbelse tijdrekening aangeeft. Wat
vind u daarvan?"
„De wereld hoeft heus niet zesdui
zend jaar oud te zijn. Want er staat
geschreven: In den beginne schiep God
de hemel en de aarde. In dat woordje
beginne ligt de gehele voortijd opge
sloten. Daar kan wel een miljoen jaar
tussen liggen of nog meer. De aarde
was oorspronkelijk woest en ledig en
pas later zegt God dat het alles zeer
goed was. Wij moeten de schrift met
de schrift vergelijken. Ik schakel de
wetenschap niet uit, in zoverre deze
zich wil onderwerpen aan de bijbelse
uitspraken".
Ds. Veldkamp
„Dat is maar wat u ermee bedoelt.
Ik geloof namelijk dat de bijbel is ge
ïnspireerd door de Heilige Geest. Wij
belijden geen mechanische inspiratie.
God gebruikte mannen, terwijl de
mens die schreef toch naar voren
komt. Het is geen orakel! Je proeft
Paulus en Johannes in hun schrijfwij
ze. Niettemin werden beiden geïnspi
reerd".
„Maar het is dus geen dictee ge
worden?"
Zeker niet. God is menselijk bij de
mens gekomen".
„Wat denkt u dan van de eerste
hoofdstukken van Genesis?"
„Ik vind het een teken van geeste
lijk verval als wij ons hierover cri-
tisch gaan uitlaten, zoals tegenwoordig
veel theologen, die voor orthodox door
gaan, doen.
„Maar als er geschreven staat dat
God op de eerste dag het licht schiep
en op de vierde dag zon, maan en
sterren, hoe kan dat dan?"
„Wat is licht? Als God eerst het licht
schept en pas later de lichtdragers, dat
„Wat vindt u van de Nederlandse ge
loofsbelijdenis?"
Deze bevat veel mooie dingen, maar
is in een bepaalde tijd ontstaan. Nu
zou zij er geheel anders uitzien. Er
zijn nu bijvoorbeeld in de hervormde
kerk ook remonstranten.
„Houdt u vast aan de leer van de
uitverkiezing?"
„God wil dat alle mensen zalig wor
den. Hij wil niet dat sommigen ver
loren gaan. IK ga deze uitspraken niet
verkrachten of verzwakken. Sommigen
.spreken over algemene en particuliere
genade. Ik houd niet van die uitdruk
kingen".
„Maar hoe komt het dan dat de een
wel gelooft en de ander niet?"
„U bedoelt natuurlijk de omlijnde pre
destinatieleer van Calvijn.Welnu, daar
mee ga ik niet mee! De uitverkiezings-
leer in 't Oude Testament concentreert
zich geheel op Israël. Abraham was de
uitverkorene. Abraham was dat niet
ten koste maar ten bate van anderen.
Want er staat geschreven: In u zullen
alle geslachten gezegend worden."
„Maar God weet toch van eeuwig
heid wie hij aanneemt en wie hij ver
werpt?"
„Ik geloof niet in een verwerping van
eeuwigheid. God verwerpt niemand!
Hij wil alleen behouden en verkiezen!"
„Maar God spreekt toch zeer con
creet: Jacob heb ik liefgehad en Ezau
heb ik gehaat. Daar maakt God toch
zelf onderscheid?"
Dat had u gedacht! De liefde van
God tot Ezau was er wel, maar lag
in een heel andere lijn. Jacob is het
kind der belofte. In het Nieuwe Tes
tament lezen we dat Jezus zegt: „Wie
niet haat vader of moeder of kinde
ren". Hiermee is een andere mate van
liefhebben bedoeld".
Hebt u voorkeur voor Luther of Cal
vijn?"
Wij leven in een Calvinistisch land.
Door studie in het buitenland werd ik
ook geconfronteerd met Luther. Doch
ik kwam ook in aanraking met het
gezonde piëtisme. Dit heeft mij een
zeer ruime blik gegeven, welke uitgaat
boven Calvijn en Luther".
„Ziet u iets positiefs in de gebeds
beweging?"
„Voor alle bewegingen ben ik huive
rig. Het is echter een hiaat in de ker
ken dat Jacobus 5 over het hoofd
wordt gezien. Daar spreekt Jacobus
over bidden en zalven bij een zieke in
de naam des Heren. Gelukkig wordt
het in onze kerken nog wel gedaan.
Men gebruikt meestal olijfolie. Ik doe
het zelf ook wel. Ik geloof er voor hon
derd percent in. God wil op het gebed
zijn hand uitsteken".
„Hebt u er wel eens resultaat van
gezien?"
„Absoluut! Dat was dan mét zal
ving. Ik was erbij dat iemand daar
door van een maagzweer werd gene
zen. Er moet dan wel de eenheid zijn:
zalving en gebed.
„Ziet u iets goeds in de pinksterbe
weging?"
„Hierin zijn veel gelovige mensen,
maar voor de beweging als zodanig
ben ik huiverig. Ik geloof dat veel
goedwillende leiders de zaak niet in
de hand hebben zodat in plaats van
de Heilige Geest de geest uit de af
grond zich manifesteert".
„Hebt u vaccinatiemoeilijkheden?"
„Een ieder zij in zijn eigen gemoed
ten volle verzekerd. Ik heb de domi
nee uit Elspeet kunnen begrijpen. Ik
heb mijn kinderen vroeger ook niet
laten vaccineren. Ik wil niet aan het
geweten van mijn medemensen ko
men"
„En het verzekeringswezen?"
Er zijn mensen die leven op de basis
van hun verzekering. Ze zijn verzekerd
van de wieg tot aan het graf. Maar
ze kunnen Paulus niet nazeggen: „Ik
ben verzekerd" en wat daar verder
volgt. Verzekering op zichzelf vind ik
best. Mijn wagen is verzekerd. Mijn
woning ook. Ik heb echter geen levens
verzekering gesloten. Dat deed in een
vorige gemeente de kerkeraad voor
mij, omdat in een naburige gemeente
een dominee aan keelkanker was over
leden. Prompt na het afsluiten van de
verzekering kreeg ik een keelaandoe
ning en werd mij door de specialist
volledige rust voorgeschreven. De ver
zekeringsmaatschappij heeft mij toen
geannuleerd, want ze zeiden dat ik die
ziekte al onder de leden had. Toen ik
geannuleerd was was mijn keel gene
zen. Nu begin ik aan zoiets nooit weer,
dat begrijpt u!"
Rik Valkenburg
UTRECHT Op het Indonesische
eiland Nusakambangan, waar enige
duizenden politieke gevangenen zijn ge
ïnterneerd, zullen binnenkort tweehon
derd gevangenen worden gedoopt. Eer
der dit jaar zijn op Nusakambangan
al 464 mensen gedoopt.
Vanuit de kerk van midden-Java, die
verbonden is met de gereformeerde
zending van Nederland, werkt op het
eiland de missionaire predikant ds Su-
parno. Dagelijks bezoekt hij de rubber-
plant iges waarop de gevangenen wer
ken. Behalve politieke geïnterneerden
zitten hier ook de zwaardere misdadi
gers gevangen. Meer dan duizend men
sen komen wekelijks met ds Suparno
in contact.
Sinds 1965 zijn in Indonesië meer dan
vierhonderdduizend mensen overge
gaan tot het christendom. Tien percent
van de bevolking van Indonesië is
thans christen.
Er is een groot tekort aan bijbels
en christelijke lectuur. Ook hebben de
kerken lang geen ruimte genoeg om de
nieuwe leden op te vangen. Kerkdiens
ten worden daarom in veel plaatsen in
de open lucht gehouden.
De gereformeerde zending zal uit
Nederland zo spoedig mogelijk nog
drie predikanten sturen voor assisten
tie bij de kadervorming. Zij bereiden
zich thans op hun werk in Indonesië
voor aan het zendingsseminarie in
Baarn.
In totaal prepareren momenteel op
het zendingsseminarie twaalf theologen
en andere specialisten zich voor uitzen
ding naar Indonesië. De meesten krij
gen een functie bij het theologische on
derwijs van de Javaanse kerken. Bo
vendien wordt nog gezocht naar twee
missionaire predikanten en twee land
bouwkundigen voor Indonesië.
JERUSALEM (AP). Het militaire
bestuur van de door Israel bezette
westelijke oever van de Jordaan heeft
voorgesteld in de Kerstnacht geen jo
den toe te laten bij de christelijke
heilige plaatsen om moeilijkheden te
voorkomen.
Functionarissen van het ministerie
van Religie steunen het voorstel. In
Bethlehem worden in de kersttijd dui
zenden christelijke pelgrims en toe
risten verwacht en de autoriteiten
schijnen ordeverstoringen te vrezen.
DEN HAAG. Vierentwintig Ne
derlands Hervormde predikanten,
die volgens eigen kwalificatie jaren
lang de herderlijke zorg en verant
woord 'ijkheid voor een gemeente dra
gen of gedragen hebben, hebben naar
aanleiding van Hervormingsdag een
„open brief" gericht tot predikanten,
functionarissen en gemeenteleden van
de Nederlands Hervormde kerk, die
in gedrukte vorm is verspreid.
In de brief spreken zij er hun ver
ontrusting over uit dat de apostolaire
structuur en het thema „kerk en we
reld" in de na-oorlogse activiteiten
van de Nederlandse Hervormde kerk
een allesoverheersende plaats zijn gaan
innemen. Zij zien daarin een gevaar
voor vervlakking, een aanpassing
aan wereldse en organisatorische
vragen, aan atheïstisch en nilhilistisch
denken.
De bijbelse boodschap wordt, aldus
de brief, op die wijze ingevoegd in de
moderne existentie. Het apostolaat ver
vreemdt zich op die manier van de bij
belse prediking en daarom van de ge
meente en het gemeentelijk geloofsbe
wustzijn.
De 24 ondertekenaars zijn: W. Aal-
ders (Den Haag), P. van den Berg,
(Den Haag), C. Batenburg (Vriezen-
veen), (L Boer (Katwijk), L. Boer,
(Almkefk), J. de Bruin (Leeuwarden),
D. P oeren (Rotterdam), L. J. Geluk,
(Dirksland), W. Glashouwer Drie
bergen), F. de Graaff (Rotterdam), K.
H. E. Gravemeijer (Wassenaar), G. J.
H. Gijmink (Rotterdam), D. van Heyst
(Ommen), G. Kaastra, (Amerongen
W. lkman (Driebergen), L. Kievit
(Leiden), L. Lagerweij, Den Haag)
G. van Moorsel (Groningen), J. van
Noort (Amerongen), J. Pronk (Rotter
dam), J. P, van Roon (Katwijk aan
Zee), S. H. Spanjaard (Doornspijk), P.
G. de Vey Mestdagh (Wassenaar) en
J. D. Wuisten (Schipluiden).
LIVERPOOL (AP). Het bier
vloeit rijkelijk in de rooms katholie
ke St. Mary's kerk in Liverpool, en de
pastoor vindt het best.
Kapelaan Anselm Hurt brouwt bier
als hobby. Zijn recept: twee pond don
kere gedroogde mout, drie pond brui
ne suiker een ons hop en een snuifje
gist.
„Ik zou het lekker, zacht bier noe
men", zegt hij. „Ik heb nog geen
klachten gehad".
Pastoor Sebastian Moore heeft geen
enkel bezwaar tegen de hobby van zijn
kapelaan. „We drinken er allemaal
van en pater Hurts bier is bijzonder
lekker", zegt hij. „Het is nogal straf.
We kunnen niet meer dan twee of
drie glazen hebben".
De pastoor vervolgt: „We kunnen zo
bovendien heel goedkoop voor een ver
frissing zorgen als we ontvangen".
