In 13 jaar uitgaven vernegenvoudigd
Premiedruk wordt zakelijk en
politiek heet hangijzer
Uitkeringen liepen op
tot jaarlijks 8 miljard
feestje bouwen?
schenk de slijter
uw vertrouwen!
Rapport over gezag in de
r.-k. kerk vrijgegeven
VAN CAMPEN'S
198.-
KNIPSELKRANT
Radicaal
apostolaat
CaÜfcUm
i
ami ré si
Indesit
SLEUTELHANGERS
b
Raadsvergadering
uitgeschreven op
Sinterklaasavond
Nadruk ligt op dienstbaarheid
Emigratie van
academici
valt mee
Waarom is advies
van raad
genegeerd",
vraagt Kamerlid
Zweedse industrie
steunt Portugal
DONDERDAG 16 NOVEMBER 1967
13
(Van onze correspondent)
Levensgroot
Hoe meer, hoe minder
IJdele hoop
DRY GIN
Haal Henkes in huis
Ermelo's burgemeester
doof voor protesten
VAN DE WEEK
UITSLUITEND GELDIG OP VRIJDAG EN ZATERDAG
Geen gewetensdwang
De Christen-radicalen hebben
veel aandacht in de pers gekregen
naar aanleiding van het debat
tussen K.V.P.-voorzitter, mr. Aal-
berse, en de christen-radicaal drs.
Bogaers en door het congres dat de
radicalen in Schè vertin gen hebben
gehouden. Zoals hét een goed
christen (-radicaal) betaamt draagt
hij zijn geloof uit aan de wereld.
Dr. M. H. M. van Huiten, secretaris
van de werkgroep van Christen
radicalen en een van de mannen
van het eerste uur denkt in deze
richting. Hij zegt in een verslag
in DE VOLKSKRANT dat de
groep „als een soort apostelen zen
dingswerk onder de kiezers van de
christelijke partijen moet gaan
doen".
Stembusakkoord
Radicaal genoeg?
Niet uit de wikkels
Politieke plaats
Evangelisch
ALLEbE£ CALIFORNIA
SOEPEN IN BLIK
KNIP UIT
Benoeming mr. Baeten
Grote Houtstraat 163
Kristal Peill Patzler
UTRECHT. Van 1953 tot en met
1966 liepen de uitkeringen uit de so
ciale verzekeringen op van nog geen
miljard tot ruim acht miljard, waar
mee ze in dat jaar precies negenmaal
zo hoog waren als in 1953. Het natio
nale inkomen vermenigvuldigde zich
over die periode slechts met drie.
Deze onthutsende cijfers, die over
duidelijk de razendsnelle stijging van
het uitgavenpeil der sociale verzeke
ringen aangeven, zijn afkomstig van
het ministerie van Sociale Zaken.
Op zichzelf is het natuurlijk heel goed
dat deze voorzieningen zulk een enorme
groei hebben doorgemaakt. Daarmee is
aangetoond, dat zij voorzien in een
schreeuwende behoefte. Op dit ogenblik
vervullen zij de onmisbare functie, het
inkomen en daarmee de consumptiecapa
citeit van miljoenen Nederlanders op peil
te houden, waardoor de nationale econo
mie veel minder gevoelig is geworden
voor de gevolgen van inkomensschomme
ling. De zaak heeft echter een keerzijde,
en dat is de verdeling van de lasten der
sociale verzekeringen over de twee finan
ciers: de schatkist en de premiebetalers.
De laatste tien jaar is de premiedruk
toegenomen van ongeveer 23 tot 34 per
cent van de premieplichtige loonsommen,
waarmee volgens velen in het bedrijfs
leven wel zo ongeveer het maximum is
bereikt van wat gedaan kan en mag wor
den. Ook de overheid houdt steeds vaster
de hand om de beurs geklemd, en kan
uit de algemene middelen nog nauwelijks
iets meer missen voor de sociale verzeke
ringen.
„Eén van de grondbeginselen van de
financiering van de sociale verzekering in
Nederland is immers", zo betoogde mi
nister Roolvink van Sociale Zaken on
langs nog, „dat de uitgaven gedekt die
nen te worden door premieheffing en dat
premie wordt opgebracht door de ver
zekerden". Houdt de overheid aan die
stelling vast, dan komt er nimmer een
einde aan premiestijging. Uit een onder
zoek van het ministerie komt namelijk
naar voren, dat ongeveer zestig percent
van de uitgavenstijgingen voortvloeit uit
de stijging van lonen en prijzen en van
de toeneming van de „consumptie" der
voorzieningen. De overige 40 percent is
veroorzaakt door de invoering van nieuwe
wetten en de uitbreiding van bestaande.
Als de stijging der uitgaven, die voort
vloeit uit oplopende lonen en prijzen en
uit toenemende „consumptie", doorzet,
dan moet dat de premiebetaler jaarlijks
vier vijf percent meer premie (dan de
ADVERTENTIE
laatste premie) kosten. Komen daar nog
nieuwe voorzieningen bij, dan is de kans
wel zeer groot, dat de premiestijging snel
ler toeneemt, dan het verdiende loon.
Dit nu is het levensgrote probleem, dat
inmiddels bij enkele instanties in studie
is. In mei installeerde minister Roolvink
de commissie-Vos, die zich moet bezig
houden met het hele vraagstuk van de
toenemende premiedruk. Ir. H. Vos is
voorzitter van de P.v.d.A.-fractie in de
Eerste Kamer en oud-minister van Econo
mische Zaken. Daarnaast is oud-minister
Veldkamp van Sociale Zaken belast met
de unificatie der sociale verzekeringen,
die nu bij tal van autoriteiten nog te boek
staat als „een bonte lappendeken". Zijde
lings zal de heer Veldkamp ongetwijfeld
met het premievraagstuk te maken krij
gen, omdat integratie van het stelsel niet
los te maken valt van wat dat wel kost.
Minister Roolvink heeft tenslotte ook
aan de Sociaal-Economische Raad advies
gevraagd over deze problematiek. Berucht
is al geworden zijn mededeling, dat wel
licht gedacht moet worden aan bevriezing
en zelfs geleidelijke afschaffing van de
kinderbijslag voor het eerste kind, om
daarmee wat ruimte te maken voor an
dere, onvermijdelijke uitgaven, zonder dat
de premies daarvoor omhoog moeten.
Behalve de globale vraag, hoe de
premievloed nu en voor de toekomst in
gedamd kan worden, roept ook de kwes
tie van zwaarte der premies voor de ver
schillende inkomensniveaus steeds drin
gender om een oplossing. Het socialisti
sche Tweede-Kamerlid mr. Th. van Lier
heeft onlangs (bij de Kamerbehandeling
van de algemene wet bijzondere ziekte
kosten) een onthullend staatje geprodu
ceerd, waaruit blijkt hoe weinig het
draagkracht-principe geldt voor de pre
mies van de AOW, de Weduwen- en
Wezenwet, de Kinderbijslagwet en de Wet
Bijzondere Ziektekosten.
Wie een jaarinkomen heeft van f 7.000
betaalt aan bovenvermelde verzekeringen
ruim elf percent van dat inkomen aan
premie, voor f 10.000 is dat nog geen elf,
voor f 15.000 bijna tien, voor f 16.000 ruim
negen, voor f 20.000 bijna zeven en voor
een jaarinkomen van f 50.000 nog geen
twee percent. Dus: hoe meer geld men
verdient, hoe minder men betaalt. Op
zichzelf is dat niet onredelijk, omdat ook
de uitkeringen aan betrekkelijk lage
maxima zijn gebonden. Het zou niet juist
zijn, de man met een inkomen van een
halve ton de volle AOW-premie te laten
betalen over zijn hele verdienste, terwijl
hij daar later maar een schijntje van
terugkrijgt. Om de verhouding tussen bij
drage en latere opbrengst redelijk te hou
den zijn er premiegrenzen vastgesteld,
waarover maximaal premie wordt be
taald. Dat is heel mooi gevonden, en was
trouwens politiek een voorwaarde om de
desbetreffende wetten aangenomen te
krijgen. Op de een of andere manier zal
echter iets aan het euvel gedaan moeten
moeten, dat juist de laagste inkomens
relatief het zwaarste de premiedruk en
dus ook de stijging daarvan voelen.
Misschien is de oplossing te vinden in
grotere belastingaftrek, of anders in ge
differentieerde premies voor de onder
scheidene inkomens. In ieder geval moet
het resultaat zijn, dat iedereen die met
zijn inkomen onder de premieloongrenzen
blijft, hetzelfde percentage van dat in
komen afdraagt voor de sociale verzeke
ringen.
Het is ijdele hoop te verwachten dat
binnen enkele maanden dit ingewikkelde
vraagstuk aan een oplossing toe is. De
commissie-Vos, door de minister tot spoed
aangemaand, komt, naar verwachting, met
enkele voorlopige adviezen, die later weer
bezien moeten worden tegen de achter
grond van de opzet van liet hele systeem
zoals dat door dr. Veldkamp wordt ge
zien.
Ook de SER zal geen direct soelaas bie
den, maar adviseren de premiestijging in
het vervolg zo goed mogelijk te koppelen
aan de loonstijging. Vermoedelijk moeten
volgens de SER de kostenstijgingen die
daar boven uitgaan dan maar betaald
worden uit de algemene middelen. Daar
mee is het vraagstuk, terug van de studie
bureaus, weer in het politieke vlak ge
komen, getuige de hiervoor aangehaalde
uitspraak van minister Roolvink.
ADVERTENTIE
(Van onze correspondent)
ERMELO. Burgemeester Langeman
is doof gebleven voor de protesten van
raadsleden en raadsverslaggevers tegen
het bijeenroepen van de gemeenteraad op
sinterklaasavond. Alle verzoeken om een
andere avond daarvoor vast te stellen
heeft hij naast zich neergelegd. Tenzij
zij wegblijven valt het „heerlijk avondje"
voor de raadsleden en de verslaggevers
in het water.
AMSTERDAM Het secretariaat
van het pastoraal concilie van de Ne
derlandse kerkprovincie heeft thans
het rapport van de studie-commissie
„Gezagsopvattingen en gezagsbele-
ving in de kerkelijke gemeenschap"
toegezonden aan de diocesane pasto
rale raden en de deelnemers aan de
plenaire vergadering van het concilie
op 3, 4 en 5 januari 1968.
De bedoeling van de concilieleiding is:
bestudering en voorbespreking mogelijk te
maken van deze kwesties die het onder
werp van de vergadering vormen. Studie
en gesprek kunnen resulteren in annotities
bij het rapport ten dienste van de verga
dering.
In het rapport wordt vooreerst gesteld
dat in een kerk, die naar haar aard een
persoonsgemeenschap en waarin de per-
ADVERTENT1E
140 liter table-top
koelkast met Hornitex
bovenblad, gerenommeerd in
kwaliteit en afwerking.
Praktische indeling met
o.a. een groot vriesvak.
Normale prijs 248.-.
KLAPPER VAN DE WEEK PRIJS
mm. DE ZAAK WAAR HU EENMAAL
V £1 li \jf d i v 1 pen veel mees VOOR VEEL MINDER KOOPT
CREMERSTRAAT 69 Radio-T.V. Bandrecorders enz.
en opéénminuutafstand DR* SCHAEPMANSTRAAT 23 Koe/kasten
HAARLEM-OOST TEL: 023-14750
Wasmachines, Slof zit igers enz.
soonlijke waardigheid middelpunt is, de
broederschap van allen met elkaar in de
Heer voorop staat. De gezagsuitoefening
zal daarom haar uitgangspunt moeten vin
den in het respect voor de mens en voor
diens onvervreemdbaar eigen verantwoor
delijkheid. Het gezag van de ambtsdrager
zal zich uiten in het zich als getuige ter be
schikking stellen van de anderen, waarbij
niet sprake is van een „onder" en „boven"
in juridische zin.
In concreto: in een kérk-persoonsge-
meenschap is gewetensdwang „uit den bo
ze", de ambtsdrager zal zich instellen op
het doen van een appèl, op getuigen meer
dan op het bereiken van resultaten. De
motieven van beleidsbeslissingen worden
aan betrokkenen kenbaar gemaakt. Opdat
de ambtsdrager niet in een geïsoleerde po
sitie komt zullen de kerkleden en de ambts
dragers voortdurende dialoog onderhouden.
Met betrekking tot de vraag „Wordt dit
thans in de r.-k. kerk verwezenlijkt?" wor
den factoren genoemd waardoor de positie
van de ambtsdrager wordt bemoeilijkt, met
daarop uitsluitend enkele belangrijk ge
achte suggesties ter oplossing.
Een factor is de uniformiteit in de kerk,
die meer in juridische en uiterlijke zin
wordt verstaan dan in geestelijke zin. Bin
nen de ene r.-k. kerk moet ruimte zijn
voor een veelvormigheid zowel in denken
als in doen. Dit betekent onder meer dat
naar omstandigheden van land en streek
de leiders van' een kerkprovincie de be
voegdheid moeten hebben zelfstandig aan
de noden en verlangens van de betrokken
kerkgemeenschap tegemoet te komen.
Een andere factor is de aanspraak van
de kerkelijke leiding op beslissingsbevoegd
heid op terreinen waarop de ambtsdragers
niet, of althans niet uit hoofde van hun
ambt, deskundig zijn. Gedacht wordt aan
politiek, onderwijs, maatschappelijk werk,
gezondheidszorg, huwelijk en gezin. Voor
zover bp genoemde terreinen van de kerk
een standpunt wordt gevraagd zal de ver
antwoordelijkheid gedelegeerd moeten wor
den aan deskundige instanties.
Als bemoeilijkende factor wordt voorts
genoemd: de gesloten houding van de ker-
DEN HAAG. De emigratie van aca
demici geeft, in kwantitatief opzicht, geen
aanleiding tot ongerustheid. Mogelijk is
er wel enig kwaliteitsverlies. Aldus de
„Werkgroep emigratie geleerden" die is
ingesteld door de Koninklijke Nederland
se Akademie van Wetenschappen en de
Academische raad om een onderzoek in te
stellen naar de migratie van Nederland
se academici. Het resultaat van de studie
is aangeboden aan de minister van On
derwijs en Wetenschappen. Het onderzoek
betrof ingenieurs, medici en hoogleraren.
Een der conclusies van de werkgroep
is, dat de migratie waarschijnlijk gedeel
telijk op rekening komt van een sterk
mobiele groep, die afwisselend in Neder
land en het buitenland verkeert. Het me
rendeel blijft in Europa werken.
De werkgroep meent dat wel de econo
mische motieven om te emigreren een rol
spelen, maar dat zij niet doorslaggevend
zijn.
Radicaal apostolaat dus
Het stembusakkoord is een belang
rijk punt. DE VOLKSKRANT merkt
hierover op dat een dergelijk akkoord
belangrijk blijft omdat het het bewijs
is van de wil om een progressief pro
gramma ook werkelijk zoveel mogelijk
waar te maken.
„In al te eenzijdige discussies over
het stembusakkoord zit echter het ge
vaar dat het middel verward wordt
met het doel. Dat doel is om in de
christelijke partijen een meerderheid
voor een radicaal programma te krij
gen. En die taak heeft het congres van
de christen-radicalen nu toch weer
duidelijk voorop gesteld".
Volkskrant-Wandelganger herinnert
eraan dat er eens een tijd is geweest
dat ook de vooruitstrevenden in de
K.V.P. een akkoord vóór de verkie
zingen met de P.v.d.A. niet zo erg
nodig vonden. Dat was in de tijd van
Romme, zo zegt hij. „Maar de vooruit
strevenden hadden het gevoel, dat
Romme slechts in uiterste noodzaak
naar de V.V.D. zou gaan. Hij deed alles
om het met de P.v.d. A. eens te wor
den. Romme had zijn voorkeur voor
de P.v.d.A. Wat belangrijker is: hij
had ook in zijn partij de macht om
zijn wil uit te voeren".
HET PAROOL vroeg zich naar aan
leiding van de discussie tussen de
heren Bogaers en Aalberse af of het
„radicaal" wel radicaal genoeg is. Het
blad is bang voor een ontwikkeling
die de democratie niet ten goede komt.
„Bogaers en de Christen-radicalen
moeten maar liever niet willen wat zij
zéggen te willen, en in ieder geval dat
wat zij zeggen te willen maar niet be
reiken".
De krant meent:
Het christen-radicalisme en zijn
streven naar partij-vernieuwing wordt
pas echt en geloofwaardig als de radi
calen werkelijk bereid zijn de conse
quentie van hun politieke inzichten te
aanvaarden door te zijner tijd het
tafellaken dat hen nog verbindt met
hun in opzet en structuur verouderde
partijen door te snijden".
Het blad noemt het betreurenswaar
dig dat tegenover al het radicale ge-
formuleer en geprogrammeer ook niet
een oprechte poging wordt gedaan tot
het opstellen van een „conservatief"
programma. „Alleen al het „rechts van
liet midden" of ronduit doordat zich
langzamerhand begint af te tekenen
wat in grote lijnen onder links wordt
verstaan door degenen die zich zelf
links vinden, wordt het een tamelijk
eenvoudige zaak, om voorlopig dan óók
maar in grote lijnen, aan te geven wat
„rechts" is".
DE TIJD schrijft dat het omstreden
punt van het stembusakkoord nog niet
helemaal uit de wikkels is gekomen.
„Het woord zelf heeft men zoveel
mogelijk vermedenwant men praat
in deze kringen liever ever het samen
werkingsverband"
Het blad zegt niet de indruk te
hebben „dat iedere Christen-radicaal
dezelfde inhoud aan het begrip samen
werkingsverband geeft, maar de ova
ties wezen uit, dat een vrijblijvende
opstelling van de confessionele partijen
tegenover de partners met wie zij na
de verkiezingen in zee willen gaan
in geen geval meer geduld zal wor
den".
Maar welke procedure daarbij ge
volgd moet worden en hoever men
met dat „proberen" moet gaan, dat
zijn vragen, die op het congres eigen
lijk een beetje onder applaus bedolven
zijn geraakt".
De Tijd merkt voorts op dat een on
middellijke en radicale aanvaarding
van het congres neerkomt op de eis
tot het heengaan van het kabinet-De
Jong.
TROUW schrijft dat op dit moment
nog geen antwoord is te geven op de
vraag waar we nu het congres voorbij
is politiek gesproken staan.
„Een bijzonder moeilijk punt blijft
het zogenoemde stembusakkoord. De
Christen-radicalen hebben zich ten op
zichte hiervan bijzonder enthousiast
opgesteld. Of het haalbaar is?" Dr.
W. P. Berghuis heeft zich hiervan ge
distantieerd.
ADVERTENTIE
3_ VERSCHILLENDE
gratis
Plak hier de 6 BLIKSOEP-vlagge-
tjes. Op elke California blikwikkel
vindt U een vlaggetje.
zendt mij 3
sleutelhangers
Naam
Adres
Woonplaats
Plak die vlaggetjes! Opsturen aan:
California Soepen Harderwijk
kelijke ambtsdragers tegenover de publi
citeitsmedia. De hierop aansluitende sug
gestie luidt: door een open houding tegen
over de publiciteitsmedia zal de verkondi
gende opdracht van de r.-k. kerk worden
vergemakkelijkt.
Het laatste deel van het rapport is ge
wijd aan „de dienstbaarheid van het ambt".
Wil het ambt fungeren binnen de ge
meenschap dan lijkt het noodzakelijk dat
bij de keuze van de ambtsdrager een stem
wordt toegekend aan de kerkleden en dat
de ambtsvervulling aan een bepaalde ter
mijn gebonden is, aldus het rapport.
Er moet een vloeiende overgang zijn tus
sen ambt en niet-ambt, zowel wat de ver
kondiging als de diakonie betreft.
Het rapport is opgesteld door acht van
de twaalf leden der commissie, met name
mgr. prof. mr. dr. J. J. Loeff, drs. Th. J. C.
Beemer, prof. dr. J. A. Huisman, prof. dr.
M. G. Plattel o.p., prof. mr. W. P. J. Pom-
pe, drs. W. Stoop o.f.m., dr. J. de Valk en
mr. drs. L. C. M. Meijers.
DEN HAAG. „Is het juist dat bij de
benoeming van het Katholieke Tweede
Kamerlid mr. A. M. I. H. Baeten tot
burgemeester van Maastricht het oordeel
van de gemeenteraad niet is opgevolgd?
Waarom is dit niet gebeurd?" Dit vraagt
het Tweede Kamerlid mej. A. M. Goud
smit (D'66) aan de minister van Binnen
landse Zaken, mr. Beernink.
Mej. Goudsmit herinnert aan hetgeen de
minister in de memorie van toelichting op
zijn begroting heeft gezegd: „Kennisma
king van het oordeel van de gemeente
raad of de wethouders omtrent de eisen
die aan de te benoemen kandidaat moeten
worden gesteld kan in veel gevallen van
grote betekenis zijn". Volgens mej. Goud
smit zouden alle raadsfracties van Maas
tricht te kennen hebben gegeven dat een
figuur met een degelijke kennis van eco
nomische zaken zou moeten worden be
noemd. Mr. Baeten is deskundige op het
gebied van het onderwijs.
Zo ziet de tekenaar van politieke
prenten van Het Parool de ontwikke
lingen in K.V.P.
De FRIESE KOERIER schrijft dat
het helemaal niet de vraag is of de
plannen van de Christen-radicalen
„interessant" zijn of „duidelijkheid in
de politiek" brengen.
„Het is de vraag of hun radicaliteit
radicaal is en evangelisch, en radicaal
omdat zijn evangelisch is. Iemand als
Aalberse valt door de mand als hij
zegt het moeilijk te vinden na een
jaar alweer met een nieuw program
ma voor het volk te komen. Dat is
onevangelisch en niet-radicaal, want
het opwindende van het evangelie is
juist de opdracht tot nieuwe bekering.
Ongeacht de eerder uitgereikte stuk
ken bedrukt papier".
Tot slot nog even dr. Van Huiten
over Aalberse in een interview in HET
PAROOL, waarin hij zegt dat de
K.V.P.-voorzitter weg moet. „Als de
K.V.P. over een half jaar of zo hele
maal radicaal zou worden en Aalberse
of de anderen zouden ineens uit een
andere pijp gaan roken, dan begrijpen
de kiezers dat niet".
M
ADVERTENTIE
(Van onze correspondent)
STOCKHOLM Ondanks het feit dat
de beheerschapseommissie van de Ver
enigde Naties enkele dagen geleden een
resolutie heeft aangenomen waarin Por
tugal werd veroordeeld omdat het wei
gert onafhankelijkheid te verlenen aan
zijn Afrikaanse gebieden, bezoekt mo
menteel een Zweedse handelsdelegatie
Portugal.
Doel van het bezoek is het onderzoeken
van de uitbreidingsmogelijkheden voor
Zweedse industrieën en de export naar dit
land. Bij de stemming in de Verenigde
Naties dezer dagen kreeg de resolutie
80 stemmen voor, 8 tegen en 15 onthou
dingen. Zweden hoorde bij de laatste
groep, ondanks het feit dat men in vroe
gere officiële uitlatingen het regime Sa-
lazar van regeringswege heeft gecriti-
seerd.
In het raam van de E.V.A., waarvan
beide landen lid zijn, is de Zweedse in
dustrie nu bezig z'n investeringen in Por-
tugel uit te breiden. Voornamelijk richt
men hier zijn aandacht op de staalin
dustrie. maar ook op confectiegebied
heeft Zweden grote interesse in samen
werking met Portugal.
De Zweedse pers oefent scherpe critiek
uit op de tweeslachtige houding van de
regering.
i
