Volwassenen goede klanten van speelgoedhandel
SPEELGOED GEEN PRIVILEGE VOOR DE KINDEREN
Mr. de Haan van Rotterdams voorlichtingscentrum:
SPEELGOED WAAR HET KIND AAN TOE IS
L\
Tientallen nieuwe ideeën
voor Sinterklaascadeaus
WIE VINDT ER SPEELGOED VOOR MEISJES UIT
Mr. Mijksenaar
burgemeester in
Speelgoedstad
DONDERDAG 16 NOVEMBER 1967
7
(Van onze correspondent)
AMSTERDAM. - R.A.I., de interna
tionale speelgoedtentoonstelling, die van
zaterdag 18 november tot en met zondag
3 december in het RAI-gebouw te Amster
dam wordt gehouden, is een experiment.
De organisatoren hopen op een bezoek
van een kleine 200.(XX) mensen en als dit
aantal wordt gehaald, kan met er op
rekenen, dat Speelgoedstad- RAI een
jaarlijks terugkerende traditie wordt.
Het publiek kan niet kopen in speel-
goedstad-RAI. Het kan er alleen maar
kijken en kiezen. De aankopen moeten
tenslotte Worden gedaan bij de speelgoed
detaillist of de speelgoedafdelingen van
de warenhuizen. De enorme drukte in
deze zaken in de weken voor Sinterklaas
geeft een indicatie voor de belangstelling,
die voor speelgoed bestaat. Trouwens, Ne
derland geeft per jaar 200.000.000,- aan
speelgoed uit, hetgeen neerkomt op ge
middeld 50,- per gezin. Het zou kunnen
zijn, dat het publiek een tentoonstelling
als speelgoedstad-RAI op hoge prijs stelt.
Hier kan men immers een vrijwel com
pleet overzicht krijgen van het marktaan-
bod. De exposanten kunnen bovendien
vertellen waar hun artikelen te koop zijn.
Speelgoedstad-RAI is „klein" begonnen:
6500 vierkante meter. Is het mogelijk op
den duur het gehele RAI-complex met
speelgoed te vullen? Jawel, want de
wereld produceert naar schatting 400.000
verschillende speelgoedartikelen.
Speelgoed voor ouderen
Openingstijden
I»
V erkeerd moment
Eenvoudig
Ze zijn er lang niet allemaal in de RAI, die 400.000. Speelgoedexperts
schatten, iat in Nederland, nog geen 100.000 stuks van het wereldassorti
ment te loop is. Werkelijke rommel raakt men aan de critische Neder
lander nitt kwijt. Duur speelgoed ook niet. In West-Duitsland, Frankrijk en
Zwitserlmd pleegt het publiek eerst het artikel uit te zoeken en daarna
naar de Mïjs te informeren. In Nederland is dat andersom. Een fraaie hou
ten treil voor kleuters, die in West-Duitsland een bestseller is, vindt in
Nederlaid geen afnemer; de prijs is dan ook f 150. Er is haast geen artikel
uit de grpte-mensen-maatschappij te noemen of het wordt ook gefabriceerd
voor de kleine mens. Naast het kleuterspeelgoed van fraai beukenhout,
de ballei, poppen, tollen, springtouw, knikkers, vlechtmatjes en blokken
dozen, wordt voor het kind alles in miniatuur gemaakt: haute couture
voor pojpen, de wasmachine, de mixer, de benzinepomp, de bureaulamp,
de telefcon, de bloembak, de lantaarnpaal, de automotor en de strijkbout
om maai een paar artikelen te noemen.
De spedgoedindustrie volgt de „grote"
Industrie op de voet. Op het ogenblik, dat
in de Sovjet-Unie of in de Verenigde Sta
ten een ïieuw type raket wordt gelan
ceerd, vrlaten de bouwdozen van een
miniatuirmodel van deze raket al de
speelgodfabriek. En als het model van
een in let geheim ontwikkeld vliegtuig
bekend wordt gemaakt, kan het zijn, dat
dit al natuurgetrouw verkleind in de
speelgcdwinkel te koop is.
De omwikkeling van het technisch speel-
goe< heeft de laatste decennia een enor
me vlucht genomen. Aanvankelijk bleef
dit beperkt tot de modelspoorwegen; Ne-
deland is een typisch treinenland. Het
gjat hier om speelgoed dat vaak voor kin-
dren wordt gekocht, maar door volwas-
snen wordt gebruikt. De Nederlander
loudt ervan in zijn huiskamer een droom-
Vereldje op te bouwen. De treinenhobby-
ist is een goede klant van de speelgoed
winkel: hij is nooit tevreden; zijn model
baan is nooit klaar.
Dezelfde drang naar volmaaktheid ziet
men bij de man die oorlogsspeelgoed
(Van onze correspondent)
De tentoonstelling speelgoedstad RAI
wordt zaterdag 18 november door de Am
sterdamse gemeentesecretaris mr. J. C.
van den Berg officieel geopend. Onmidde-
lijk hierna zal de populaire Amsterdam
mer mr. P. 'J. Mijksenaar als burgemees
ter van Speelgoedstad worden geïnstal
leerd.
De speelgoed tentoonstelling wordt mis
schien de voortzetting van een traditie die
van de middeleeuwen tot 1836 in Amster
dam heeft bestaan. Er werd toen jaarlijks
een grote Sinterklaasmarkt op de Dam ge
organiseerd.
Sint Nicolaas, die behalve de grote kin
dervriend ook schutspatroon is van de
stad Amsterdam, zal zaterdagmiddag 18 no
vember met een lange stoet praalwagens
en muziekkorpsen zijn intrede in de hoofd
stad doen. Hij begeeft zich dan naar het
RAI-gebouw voor een bezoek- aan speel
goedstad en aan een feest met duizend
kinderen dat in een van de hallen wordt
gehouden.
Speelgoedstad-RAI telt 65 stands van fa
brikanten en importeurs van speelgoed.
Er zal speelgoed zijn uit zeventien lan
den, waarvan vijf Oosteuropese landen. In
de glazen zaal van het RAI-gebouw wordt
tevens een expositie gehouden van histo
risch speelgoed uit de Westduitse stad
Neurenberg.
De speelgoedtentoonstelling wordt van
18 november tot en met 3 december ge
houden en is dagelijks van 12.00 tot 22.00
uur geopend, (zondags van 12.00 tot
18.00 uur).
koopt. Dit speelgoed wordt in Nederland
vrijwel niet voor kinderen gekocht, maar
vooral voor het opbouwen van verzame
lingen. Er is een grote belangstelling voor
tanks en vliegtuigen uit de tweede we
reldoorlog en de speelgoedindustrie is aan
die vraag tegemoetgekomen door al meer
dan tachtig percent van alle in de laatste
oorlog gebruikte gevechtsmachines in na
tuurgetrouwe nabootsing op de markt te
brengen, inclusief de gedetailleerde tech
nische en operationele beschrijvingen.
Een goede speelgoedwinkelier weet al of
hij een auto- of een treineman voor zich
heeft eer deze een woord heeft gezegd.
De speelgoedauto is populair van de kleu
ter tot de grijsaard, van de eenvoudigste
blokkenauto tot het meest verfijnde mo
del. Ook hier zijn het de volwassenen die
ten behoeve van verzamelingen of het
knutselen met bouwpakketten grote afne
mers zijn, zoals het ook de volwassene is
die de huidige rage in autoracebanen
heeft ontketend.
Het spelen is geen voorrecht meer voor
het kind alleen. De volwassene, die al
lengs de beschikking heeft gekregen over
meer vrije tijd, gaat door met het spelen
dat hij in zijn jeugd heeft gedaan. Hij
noemt het geen spel meer maar hobby.
Men vindt hem vooral op zaterdag in
speelgoedzaken, waar hij nieuwe onderde
len koopt voor zijn spoorweg of autover-
zameling of een keuze maakt uit het enor
me assortiment bouwdozen. Het is vooral
het speelgoed voor de volwassenen dat op
tentoonstellingen als speelgoedstad-RAI
de aandacht trekt. Voor traditioneel speel
goed als knikkers, ballen en tollen be
hoeft men immers geen tentoonstelling te
organiseren.
De Nederlander is een huiselijk mens.
De speelgoedindustrie heeft daarop inge
haakt met een enorme keuze aan gezel
schapsspellen. Sinds de televisiekijker
wat selectiever is geworden en over meer
tijd beschikt is er een ware honger naar
gezelschapsspellen te bespeuren. Het alou
de ganzenbord en „Mens erger je niet"
vinden in de oorspronkelijke uitvoering of
in variaties, die op hetzelfde principe zijn
gebaseerd, gretig aftrek. Ook het in de
jaren dertig zo populaire Monopoly is
weer overal verkrijgbaar en er is een
grote vraag naar denk-, woord- en intel-
ligentiespellen, naar de dominostenen,
kwartetten, bingo, lotto en niet te verge
ten de puzzels.
Het kind, de vijfdaagse-werker, de zie
ke of de gepensioneerde behoeft zich geen
minuut meer te vervelen. Er is speelgoed
te over. Voor jongens, voor volwassenen.
Maar de meisjes? Speelgoedstad-RAI
heeft geen speelgoed voor jonge meisjes
buiten de sfeer van poppen. De man die
voor deze vergeten groep nieuw speelgoed
weet uit te vinden kan miljonair worden.
sis
Auto's
duizenden
Speelgoedstad RAI en behalve
allerlei soorten racebanen vindt men
er ook omvangrijke verkeersspellen.
Mr. De Haan: „Als wij deze speelgoed-
eisen bekijken zien zij direct dat niet in
de eerste plaats het speelgoed zelf aan
de orde is, maar voornamelijk het
moment, waarop het speelgoed wordt ge
geven. Als wij een onderscheid maken
tussen goed en slecht speelgoed, met alle
nuances daartussen, dan is goed speelgoed
vooral dat speelgoed, dat op het goede
moment in de ontwikkeling van het kind
wordt gegeven en dat zo kan bijdragen
tot verruiming van de ervaringen van het
kind".
Slecht speelgoed? mr. de Haan haalt de
schouders op. „Ach, dat is er natuurlijk
wel. Speelgoed waaraan een kind zich kan
snijden, speelgoed dat bij het stukgaan
scherpe splinters geeft of op een andere
manier de veiligheid van het kind in ge
vaar brengt, moet vanzelfsprekend afge-
f r
AMSTERDAM - „Speelgoed moet in de eerste plaats tegemoetkomen
aan de al naar gelang van de ontwikkeling verschillende spelbehoefte van
het kind. Speelgoed moet het kind uitnodigen tot onderzoeken, tot experi
menteren. Het moet de nieuwsgierigheid prikkelen. Speelgoed moet de fan
tasie en de vindingrijkheid stimuleren. Het moet ook, als het kind daar aan
toe is, de behoefte kunnen bevredigen aan het op de eigen, kinderlijke
manier zelfs iets te maken".
Dit zegt mr. J. L. A. de Haan op de vraag welke eisen gesteld moeten
worden aan verantwoord speelgoed. Wie daarvoor bij hem aanklopt is op
een goed adres. Mr. De Haan is directeur van het K. en O. voorlichtings
centrum voor ouders en opvoeders in-Rotterdam. Dit centrum maakt deel
uit van de Nationale federatie voor huishoudelijke en gezinsvoorlichting.
In de activiteiten van het centrum neemt de voorlichting over spelen en
speelgoed een zeer belangrijke plaats in.
raden worden. Maar in wezen is speel
goed niet slecht vanwege het speelgoed
zelf, maar meer vanwege het moment
Voor jongens is er in deze sinter
klaastijd keuze aan speelgoed te
over. Bouwdozen zijn erg in trek en
in vele merken verkrijgbaar.
(Van onze correspondent)
De knikker en de bal zijn nog steeds
rond. Zij zijn wel in Speelgoedstad-RAI te
vinden, maar brengen ons niet op nieuwe
ideeën voor de aankoop van sinterklaas
cadeaus. Die nieuwe ideeën doet men
wel op in de sector van het technische
speelgoed en in die van de spellen. De
noviteiten zijn over het algemeen nogal
prijzig.
In speelgoedstad-RAI zijn vele model
spoorbanen te vinden. Het traditionele
HO-systeem, dat vele merken op een ge-
uniformeerde schaal deed fabriceren,
heeft een geduchte aanval te verduren
van nieuwe spoorsystemen die de helft
kleiner en vaak zelfs nóg kleiner zijn dan
de HO-treinen. Het voordeel is dat men
op een kleine plateau toch een interes
sant spooremplacement kan bouwen. Maar
het is jammer dat de vele fabrikanten
van deze miniatuurtreinen nog niet tot
een uniforme maat zijn gekomen.
De rage in autoracebanen is enorm.
Naast de bestaande en bekende merken
komen er haast aedere maand nieuwe
merken op de markt en in het RAI-ge
bouw is een enorme keuze te maken. Er
zijn zelfs fabrikaten die permanent in de
tuin kunnen worden opgesteld. Autoracen
is een opwindende bezigheid. Men moet
echter wel beseffen dat een beginset in de
praktijk de wens tot uitbreiding doet
ontstaan en men driemaal zoveel geld
moet uitgeven om het plezier te hebben
dat men van zo'n beginset had verwacht.
Wij willen onze kinderen graag creatief
bezig zien. Wel, de plastic bouwstenen en
de houten blokken zijn met nieuwe produk-
ten uitgebreid, waardoor er voor iedere
beurs en in iedere smaak een goede aan
koop kan worden gedaan.
Nieuw is een kindertelefoontje, waarin
grammofoonplaatjes met gesprekken kun
nen worden afgedraaid. En u hebt er mis
schien op gewacht: het bekende fotomi-
del Twiggy is nu ook als pop verkrijg
baar.
Nauwelijks nog als speelgoed te be
schouwen is een elektronisch orgeltje met
een nieuwe leermethode: onder de toetsen
zijn letters en kleuren in licht aange
bracht die corresponderen met een studie
boek.
Andere vormen van lawaai in huis zijn
een tweepersoons balspel, waarbij de bal
door middel van pistolen wordt voortge
dreven en een booby-trapbehendigheids-
spel, waarbij elke verkeerde zet een knal
veroorzaakt.
waarop het wordt gegeven en de manier
waarop het kind het krijgt".
Een hoogst belangrijke taak van het
door hem geliefde centrum ziet hij dan
ook in het helpen van de ouders bij het
onderkennen wanneer een kind aan een
bepaald soort spel toe is. „De ouders
moeten beseffen dat speelgoed niet moet
worden gegeven op de drie momenten die
daarvoor schijnbaar aangewezen zijn: de
verjaardag, Sint Nicolaas en bij het terug
komen van vakantie. Speelgoed dat een
essentiële functie vervult bij de ontwikke
ling van het kind moet gegeven worden
in de periode dat het kind er aan toe is".
„Niemand zal er aan denken een kind
niet de klererl te geven die het nodig
heeft", zegt mr. de Haan verder. „Of
hebt u wel eens een moeder horen zeg
gen: „Wacht maar met die warme trui
tot het voorjaar is" of „Je schoenen zijn
te klein geworden, wacht maar, over een
halfjaar is het Sinterklaas?" Omdat spe
len even belangrijk is als eten en slapen
zou het met speelgoed net zo moeten zijn.
Er blijft naast het essentiële speelgoed
nog voldoende aardig speelgoed over om
er op de hoogtijdagen toch een feest van
te maken".
Voor grootouders, ooms en tantes, die
vaak op eigen gelegenheid duur speel
goed kopen waarnaar het kind nagenoeg
niet omkijkt, of waarvan het de spel-
mogelijkheden niet benut omdat de juiste
spelfase nog niet is aangebroken of al
voorbij is, heeft mr. de Haan de raad:
overleg met de ouders. Alleen die kunnen
onderkennen in welke ontwikkelingsfase
een kind verkeert.
Ouders op hun beurt houdt hij voor:
„•Koop geen speelgoed omdat u het zelf
zo leuk vindt". Vaders kopen vaak fraaie
elektrische treinen en prachtige hijskra
nen met een even ingewikkeld als on
zichtbaar binnenwerk, voor hun zoontje
van vier dat veel meer spelmogelijkheden
en plezier zou beleven aan een eenvoudige
houten kraan, waaraan hij kan zien hoe
het allemaal werkt.
Moeders kopen dure en uiterst gede
tailleerde poppen voor hun dochtertjes,
die er nog niet veel meer mee doen dan
er de armen en benen aftrekken of er
niet eens echt mee mogen spelen. Zij
moeten zich realiseren dat het gaat om
hun kind en om zijn spelmogelijkheden".
Mr. de Haan ziet het als een gelukkige
ontwikkeling dat het houten speelgoed zijn
plaats aan het herwinnen is, waardoor de
fraaie mogelijkheden die hout voor speel
goed biedt steeds meer in een even
wichtige verhouding komen te staan tot
die van andere materialen zoals metaal
en plastic.
Tenslotte zegt hij: „Speelgoed is mooi,
nuttig en noodzakelijk. Maar van niet
minder wezenlijk belang is het dat een
kind speelt met doodgewone rommel. Met
water, met zand, met vuur. Via het spel
moet het kind deze elementen van de
natuur leren kennen en ontdekken".
Voor betrekkelijk weinig geld is er
al een technische bouwdoos ver
krijgbaar om zelf een radiootje te
knutselen. Met vervolgdozen kan de
opgroeiende jongen steeds ingewik
kelder constructies vervaardigen.
d>.
